Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบสืบพันธ์ุ - Coggle Diagram

- - - - ทำหน้าที่สร้าง และบรรจุเซลล์อสุจิไว้หลายล้านตัว มีลักษณะเป็นถุงรูปทรงไข่
      - เป็นส่วนหนึ่งของระบบต่อมไร้ท่อ ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนต่างๆ รวมถึงฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน
    - - ทำหน้าที่เป็นทางผ่านของน้ำปัสสาวะและน้ำอสุจิ
  - - - ทำหน้าที่ในการผลิตสร้างตัวอสุจิและผลิตฮอร์โมนเพศชายที่สำคัญได้แก่เทสโทสเทอโรน
    - - ทำหน้าที่ลำเลียงอสุจิไปเก็บไว้ที่ต่อมสร้างน้ำเลี้ยงอสุจิ
    - - เป็นท่อที่ทำหน้าที่นำ sperm จากอัณฑะเข้าสู่ ejaculatory duct
    - - เป็นท่อที่เกิดจากการรวมตัวกันเป็นท่อเดียวของท่อนำอสุจิ 2 ท่อ ซึ่งมาจากอัณฑะทั้งสองข้าง มีหน้าที่ขับน้ำอสุจิส่งต่อไปยังอวัยวะนำส่งอสุจิสู่ภายนอก
    - - ทำหน้าที่สร้างอาหารให้แก่ตัวอสุจิ ส่วนมากเป็นน้ำตาลฟรักโตส วิตามินซี และโปรตีนโกบุลิน
    - - ทำหน้าที่หลั่งสารที่เป็นเบสอย่างอ่อนและสารที่ทำให้ตัวอสุจิแข็งแรงและว่องไว
    - - เป็นต่อมขนาดเล็กเท่าเม็ดถั่ว 2 ต่อม ตั้งอยู่ 2 ข้างของท่อปัสสาวะ แต่อยู่ต่ำกว่าต่อมลูกหมาก
      - เป็นต่อมที่ให้ท่อออกมาเปิดออกสู่ท่อปัสสาวะที่อยู่ใน penis
- - - - เกิดจากการเสื่อมของลิ้นในหลอดเลือดดำที่มีหน้าที่ช่วยในการไหลเวียนของเลือดจากอัณฑะ และถุงอัณฑะให้ไหลกลับสู่หัวใจผิดปกติหรือล้มเหลว
      - เมื่อเลือดดำกลับเข้าสู่หัวใจได้น้อยหรือไม่ได้เลือดจึงคั่ง ส่งผลให้หลอดเลือดโป่งพอง อัณฑะขยายใหญ่ขึ้น
  - - - เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
        
        เด็กมักพบเป็นชนิด gram-negative bacilli
        
        ผู้ใหญ่มักเกิดจากเชื้อ Chlamydia trachomatis และ Neisseria gonorrhoeae
        
        ผู้สูงอายุ มักเป็นชนิด E.coli และ Pseudomonas spp.
    - - พบลูกอัณฑะบวมโต หลอดเลือดที่อวัยวะและบริเวณใกล้เคียงขยายใหญ่และมีเลือดคั่ง
      - เซลล์อักเสบจ าพวก neutrophils, macrophages และ lymphocytes พบกระจัดกระจายทั่วไป และแทรกเข้าไปตามเนื้อเยื่อของอวัยวะเอพิดิไดมิส และลามเข้า ไปในเนื้อเยื่อของลูกอัณฑะ
      - ทำให้บริเวณระหว่างเนื้อเยื่อของลูกอัณฑะเกิดบวมน้ำ ในกรณีการอักเสบรุนแรงทำให้เกิดเป็นหนองฝี
- - - - เป็นแต่กำเนิด บริเวณที่หนังหุ้ม penis คลุมอยู่จะสกปรกเป็นที่สะสมสิ่งขับถ่ายและเกิดการติดเชื้อ
      - การเกิดภายหลังมักมีสาเหตุจากการอักเสบหรือจากความบอบช้ำของหนังหุ้ม penis ทำให้บริเวณรูเปิดเกิดการบวมน้ำและเป็นผลทำให้รูเปิดตีบลง
  - - - การรักษาสุขอนามัยบริเวณอวัยวะเพศที่ดี
      - การติดเชื้อโดยทั่วไปมักเกิดการติดเชื้อของยีสต์แคนดิดา
      - โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      - การแพ้และการระคายเคือง
    - - มีอาการแดง เจ็บ คัน และระคายเคืองบริเวณส่วนปลายของอวัยวะเพศ
      - รูู้สึกเจ็บขณะปัสสาวะ
      - มีหนองหรือน้ำสีเหลืองข้นไหลออกมาจากปลายอวัยวะเพศ
      - อวัยวะเพศมีกลิ่นเหม็น
      - ผูู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง อาจไม่สามารถร่นหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศขึ้นและลงได้ตามปกติ
  - - - แบคทเีรีย เช่น chancroid (แผลริมอ่อน) Gonorrhea (หนองใน)
      - เชื้อไวรัส เช่น condyloma acuminatum (หูดหงอนไก่) เริม HPV
      - เชื้อปรสิต เช่น โลน, หิด,พยาธิช่องคลอด
      - เชื้อรา เช่น เชื้อราในช่องคลอด
- - - - โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
        
        โรคหนองใน หรือโกโนเรีย (Gonococcal urethritis)
        
        เชื้อที่ไม่ใช่หนองใน เช่น โรคเริม โรคซิฟิลิส โรคหนองในเทียมจาก protozoa เชื้อ Trichomonas และจากการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี
        
        การติดเชื้อที่ไม่ใช่จากเพศสัมพันธ์ เช่น E. coli, Staphylococcus, Pseudomonas ติดต่อผ่านทางลำไส้ (ทางอุจจาระ) หรือทางไตหรือทางกระเพาะปัสสาวะ (ทางปัสสาวะ)
  - - - อุบัติเหตุและภยันตรายต่อท่อปัสสาวะ
      - โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคหนองใน (gonorrhea)
      - การใส่สายสวนท่อปัสสาวะ
      - เกิดภายหลังการผ่าตัดต่อมลูกหมาก การผ่าตัดนิ่วในไต
- - - - สาเหตุจากการติดเชื้อที่มาจากการอักเสบของทางเดินปัสสาวะส่วนปลายหรือของกระเพาะปัสสาวะ
    - - ต่อมลูกหมากส่วนใหญ่มักจะโตนุ่มและบวมน้ำหรือมีเลือดคั่ง พบหย่อมหนองกระจายทั่วไปในต่อมลูกหมาก
      - พบเซลล์อักเสบชนิดเฉียบพลันทั่วไปในต่อมลูกหมาก
      - ต่อมลูกหมากผลิตน้ำเมือกเพิ่มมากกว่าปกติทำให้ภายในต่อมขยายใหญ่ขึ้น
- - - - ความผิดปกติของโครโมโซม เช่น Down’s syndrome (ผิดปกติของคู่ที่ 21) และพบบ่อยได้แก่ trisomy ที่ 13,16,18
      - มารดามีการติดเชื้อขณะตั้งครรภ์
      - มีความผิดปกติของการทำงานของต่อมไร้ท่อ
      - ภาวะขาดฮอร์โมน progesterone หรือภาวะ Luteal phase defect เป็นภาวะที่มีการสร้าง progesterone จาก Corpus luteum น้อยลง
      - ภาวะพร่องทางโภชนาการ (Malnutrition)
      - การสูบบุหรี่ เป็นผลทำให้หลอดเลือดที่รกเสื่อมสภาพ ทารกอาจเกดิ ภาวะเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (Intrauterine growth restriction) เกิดความพิการ (Congenital abnormally) หรือเกิดการแท้งได้
  - - - ภาวะที่มีเลือดออกจากโพรงมดลูก แต่ปากมดลูกยังปิดอยู่
      - การตั้งครรภ์สามารถดำเนินต่อไปได้ โดยทารกมีความปลอดภัยสูงเนื่องจากไม่มีผลิตภัณฑ์ของการตั้งครรภ์หลุดออกมา
    - - ภาวะที่มีเลือดออกจากโพรงมดลูกและมีการเปิดขยายของปากมดลูกร่วมด้วย โดยที่ยังไม่มีผลิตภัณฑ์ ของการตงั้ครรภ์หลุดออกมา
    - - ภาวะที่มีเลือดออกจากโพรงมดลูกและผลิตภัณฑ์ของการตั้งครรภ์ทั้งหมดหลุดออกมา อันได้ แก่ ถุงน้ำคร่ำ น้ำคร่ำ รก และทารก หลังจากนั้นปากมดลูกจะปิด
      - ภาวะที่มีเลือด และ ผลิตภณัฑ์ของการตั้งครรภ์ หลุดออกมาบางส่วนและปากมดลูกจะยังเปิดอยู่ เนื่องมาจากผลิตภัณฑ์จากการตั้งครรภ์ยังออกมาไม่ครบ
    - - ภาวะที่ทารกเสียชีวิตอยู่ในครรภ์เป็นเวลาหลายวัน โดยที่ปากมดลูกจะยังปิดอยู่ไม่มีผลิตภัณฑ์ของการตั้งครรภ์หลุดออกมา
      - ภาวะนี้อาจส่งผลให้มารดาติดเชื้อในกระแสเลือดเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
- - - - ติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      - อาการแทรกซ้อน : เชื้ออาจลุกลามเข้า Bartholin gland ที่แคมใหญ่เกิด Bartholinitis หรือเป็นฝี (Bartholin abscess) อาจทำให้มดลูกอักเสบ (Endocervicitis)
      - ถ้าเชื้อลุกลามมากๆ จะทำให้เกิดเยื่อบุโพรงมดลูกอักเสบ (Endometritis) และท่อนำไข่อักเสบ (Salpingitis)
      - ถ้าการอักเสบลุกลามไปถึงท่อนำไข่และกระจายเข้าไปในอุ้งเชิงกราน เรียก Pelvic Inflammatory Disease (PID)
      - หากเป็นมากอาจทำให้มีหนองขังอยู่ระหว่าง fallopian tube กับ ovary เรียกว่า Pelvic abscess
      - ถ้าเชื้อกระจายมากขึ้นก็จะทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อบุอุ้งเชิงกราน (pelvic peritonitis) หรือกระจายไปทั่วช่องท้อง หลังการอักเสบอาจมีพังผืดดึงรั้งท่อนำไข่เกิดการตีบตัน ทำให้เกิดภาวะมีบุตรยาก (infertility)
    - - เป็นเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรค Treponema pallidum
      - ติดต่อโดยการร่วมเพศ เชื้อจะเข้าทางรอยถลอกหรือบาดแผลเล็กน้อยหรืออาจไชเข้าเยื่อบุผิวของท่อปัสสาวะ ทวารหนัก ช่องคลอด หรือ ช่องปาก
      - สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ถ้าปล่อยทิ้งไว้ในระยะยาวอาจแสดงอาการในหลายระบบของร่างกาย
      - ถ้าสตรีเป็นโรคนี้ในขณะตั้งครรภ์มีโอกาสถ่ายทอดเชื้อไปสู่ทารกในครรภ์ได้ด้วยส่งผลให้ทารกมีภาวะซิฟิลิสแต่กำเนิดได้
      - พยาธิกำเนิด
        
        เชื้อซิฟิลิสเข้าสู่ร่างกายทางแผลถลอกหรือไชทะลุผิวเซลล์ เยื่อเมือกหรือทางรูขุมขน ทางเพศสัมพันธ์ น้ำกาม ทางเลือดและมารดาสู่ทารก
        
        มีทั้งหมด 3 ระยะ
        
        ระยะที่ 1 หรือ ระยะเป็นแผล (Primary syphilis)
        
        ระยะที่ 2 หรือ ระยะเข้าข้อออกดอก (Secondary syphilis)
        
        ระยะที่ 3 หรือ ระยะทำลาย (Tertiary syphilis)
      - Chancroid หรือแผลริมอ่อน
        
        เชื้อแบคทีเรียที่ก่อโรคคือ Hemophilus ducreyi
        
        เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคนี้ติดต่อได้ง่าย แต่ก็สามารถรักษาให้หายขาด
        
        ทำให้เกิดแผลที่อวัยวะเพศ และต่อมน้ำเหลืองที่ขา หนีบโตบางครั้งมีหนองไหลออกมาท่เีรียกว่าฝีมะม่วง
        
        หากไม่รักษาจะเป็นสาเหตุให้เกิดการตดิเชื้อ HIV ได้ง่าย
      - Non –specific infection
        
        เชื้ออื่นๆก็อาจทำให้เกิดการอักเสบตามตำแหน่งดังกล่าวได้
  - - - ติดต่อได้ทางเพศสัมพันธ์
      - รอยโรคเป็นตุ่มใสและแตกเป็นแผลท่บีริเวณปากช่องคลอด
      - มักเป็นๆ หายๆ (recurrent)
      - อาจติดต่อไปยังทารกในครรภ์ได้ โดยเฉพาะขณะคลอดถ้าเดก็ติดเชื้ออาจมีอาการรุนแรงจนถึงแก่ชีวิตได้
    - - ทำให้เกิดรอยโรค Condyloma acuminatum ได้ ทั้งที่บริเวณปากช่องคลอด ช่องคลอด และปากมดลูก
      - มีลักษณะขรุขระคล้ายหงอนไก่ บางชนิด มีความสัมพันธ์กับ precancerous lesion (รอยโรคก่อนเกดิ มะเร็ง)
  - - - ทำให้เกิดการอักเสบที่เยื่อบุปาก ช่องคลอดและช่องคลอด เรียกว่า candidiasis เยื่อบุจะมีสีแดงระดูขาวจับตัวกันเป็นก้อนและมีอาการคัน
    - - ทำให้เกิดการอักเสบที่ผิวหนังบริเวณปากช่องคลอดและมักเป็นที่บริเวณขาหนีบด้วย ซึ่งเรียกว่า Tinea cruris
  - - - ทำให้เกิดการอักเสบที่เยื่อบุช่องคลอด
      - ผู้ป่วยจะมีระดูขาวเป็นน้ำสีเหลืองอมเขียว และมีอาการคันปากช่องคลอด
- - - - จากความผิดปกติหลังการผสมของไข่และอสุจิ
      - ทำให้เหลือแต่โครโมโซมของอสุจิไม่มีตัวอ่อน
      - มีเลือดออกและแท้งในที่สุด
  - - - เซลล์มะเร็งอยู่เฉพาะที่ปากมดลูก การรักษามะเร็งปากมดลูก คือผ่าตัดใหญ่ ผ่าตัดมดลูกเลาะต่อมน้ำเหลืองในเชิงกรานได้ผลดีถึง 80%
    - - เซลล์มะเร็งกระจายออกจากปากมดลูกไปที่ตัวมดลูก แต่ก็ไม่สามารถผ่าตัดได้ การรักษามะเร็งปากมดลูก คือต้องรักษาด้วยการฉายรังสี และการให้เคมีบำบัด (คีโม) ได้ผลราว 60%
    - - เซลล์มะเร็งกระจายไปที่ผนังช่องเชิงกราน การรักษาคือใช้รังสีรักษาและการให้เคมีบำบัด การรักษาระยะนี้ได้ผลประมาณ 20-30%
    - - เป็นระยะที่เซลล์มะเร็งกระจายทั่วร่างกาย การรักษาคือการให้คีโมและรักษาตามอาการ โดยหวังผลได้ เพียง 5-10% และโอกาสรอดน้อยมาก
  - - - เป็นก้อนมีขอบเขตชัดเจน เกิดขึ้นในตำแหน่งที่มีกล้ามเนื้อเรียบอยู่
      - เจริญเร็ว ถ้ามีฮอร์โมนเอสโตรเจนกระตุ้น
      - จะเล็กลงเมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน
    - - ภาวะที่เยื่อบุโพรงมดลูกอยู่ผิดที่
      - อยู่ผนังมดลูกในชั้นกล้ามเนื้อ เรียก Adenomyosis ทำให้มดลูกมีขนาดโตขึ้น
      - อยู่ในอุ้งเชิงกราน เรียก Pelvic endometriosis เกิดเป็น cyst เรียก Chocolate cyst
      - มีอาการปวดท้องมากเวลามีประจำเดือน
      - อาจเกิดการดึงรั้งของพังผืดที่เกิดจากมีเลือดออกนาน เกิดการดึงรั้งท่อรังไข่ทำให้เป็นหมันได้