Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลสตรีที่มีโรคติดเชื้อร่วมกับการตั้งครรภ์ - Coggle Diagram

- - - - ร่วมเพศกับผู้ติดเชื้อหรือใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้ติดเชื้อรวมทั้งมีอาการทางคลินิกของการติดเชื้อ
    - - มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองโต นน.ลด
    - - ่ Enzyme–linked
        Immunosorbent assay (ELIS
      - การตรวจยืนยันด้วยการตรวจ confirmatory test เช่น Western Blot(WB)และ Immunofluorescent assay (IFA)
  - - - nevirapine
      - delarvirdine
      - efavirenz
    - - amprenavir
      - indinavir
      - ritonavir
      - saquinvir
      - nelfinavir
    - - Azidothymidine (AZT) / zidovudine (ZD)
      - zalcitabine
      - didanosine (DDI)
      - stavudine (d4)
      - lamivudine (3TC)
      - abacavir
  - - - เลี่ยงการทำให้ถุงน้ำแตกหรือรั่ว ทำคลอดยึดหลัก UP
    - - ในทารกหลังคลอดให้ NVP 2mg/kg ทันที และให้ AZT 2mg/kg/day และติดตามตรวจหาการติดเชื้อในทารกหลังคลอด 12-18เดือน ถ้าไม่พบ HIV-antibody จึงจะถือว่าทารกไม่ติดเชื้อ ถ้ายังตรวจพบ เเสดงว่าทารกติดเชื้อ
      - เน้นให้มาตรวจหลังคลอดตามกําหนดและแนะนําวิธีการคุมกําเนิดที่มีประสิทธิภาพเช่น การทำหมัน
      - ให้อยู่ในห้องแยก แนะนำการลดการแพร่เชื้อสู่ผู้อื่น
      - งดให้นมบุตร เพราะทารกอาจติดเชื้อจากทางน้ำนมได้
    - - ให้ความเห็นใจและให้กำลังใจผู้ป่วยและแนะนําการปฏิบัติตัวในการรักษาสุขภาพตนเองและป้องกันการแพร่เชื้อในครอบครัวควรให้สามีมารับคําแนะนําปรึกษาด้วย
      - ตรวจหาระดับCD4 ถ้า<400 cell/mm3 อาจพิจารณาให้prophylaxis pneumocystis carinii pneumonia (PCP)
      - ให้ AZT โดยให้ 300mg วันละ2ครั้ง ตั้งแต่GA28wksจนคลอด ในระหว่างเจ็บครรภ์คลอดเริ่มให้ AZT 300mg q 3hr ไปจนคลอดก็ให้หยุดยา อาจให้Nevirapine (NVP) 200mg ครั้งเดียวก่อนคลอด
  - - - TDF + 3TC + EFV โดยแนะนําให้ยาต่อหลังคลอดทุกราย
      - 2 AZT + 3TC + LPV/r หรือ TDF + 3TC + LPV/r
        ในกรณีที่ดื้อยากลุ่ม NNRTIsหรือจําเป็นต้องหยุดยาหลังคลอด
    - - ควรใช้สูตรยาที่ทําให้viral load ลดลงจนวัดไม่ได้จะดีที่สุด
      - หากพบวา่ viral load มากกวา่ 1000 copies/ml ทั้งที่กินยาสม่ำเสมอนาน 6 เดือน ให้ส่งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
- - - - อัตราเสียชีวิตมากขึ้น
      - APGAR score ต่ำ
      - อาจเพิ่มอัตราเลือดออกใรสมอง
      - preterm
      - น้ำเดินก่อนคลอด
      - abortion
      - ตายคลอด
    - - โอกาสเกิด GDM
      - Hypertension
      - bleeding per vargina
  - - - พิจารณาความจําเป็นในการให้ยาต้านไวรัสจาก HBeAg
        
        Tenofovir Disoproxil Fumarate (TDF) 300 mg วันละ 1ครั้ง ให้จนถึง 4wksหลังคลอด
        
        Lamivudine 100mg ร่วมกับ HBIg ในwkที่32
        
        ควรเลี่ยงการทำสูติศาสตร์หัตถการโดยไม่จำเป็น
    - - ด้านมารดาควรรับประทานTenofovir Disoproxil Fumarate (TDF) 300mg วันละ1ครั้งจนถึง 4wksหลังคลอด เมื่อหยุดยา TDF หลังคลอด 6-8wks ควรตรวจดูระดับ ALT ถ้า>Upper normal limit ใหส่งต่ออายุรแพทย์
      - ด้านทารก ยึดหลัก UP ในมารดาที่ติดเชื้อแต่ผลเลือด มีanti HBV น้อยกว่า10IU/m
        
        Hepatitis B immunoglobulin (HBIG) 400IU 0.5ml IMทันที/ภายใน 12hrs.หลังคลอด ภายใน7days และให้ซ้ำภายใน 1,6เดือน
        
        Hepatitis B Vaccine ภายใน 12hrs.หลังคลอด 0.5ml. IM หลังจากนั้น ฉีดต่อเนื่องเมื่ออายุครบ 1,2,4และ6เดือน
        
        กรณีทารกมมีน้ำหนัก<2,000g.สามารถฉีดวัคซีนได้ทันที โดยให้นับเป็นการฉีดเข็มพิเศษไม่นับเป็นเข็มแรก แล้วใหฉีดเข็มถัดไปเมื่อทารกมีสุขภาพแข็งแรง อายุครบ 1เดือนให้เริ่มนับเป็นเข็มที่1 แล้วฉีดเข็มที่2 ห่างจากเข็มแรกอย่างน้อย 4wks และเข็มที่3 ห่างจากเข็มที่ 2 อย่างน้อย 8wks (0-1-2-4)
  - - - ป้องกันการแพร่กระจายเชื้อจากการสัมผัสเลือด สารคัดหลั่ง โดยใช้หลักUP ทั้งในระยะรอคลอดและขณะคลอด
      - ดูแลให้การคลอดดำเนินไปปกติ เช่น ติดตามความก้าวหน้าการคลอด ไม่กระตุ้นเกินไป ประเมินFHS ดูแลความสุขสบาย
      - ดูแลทารกโดยการใช้หลัก UP ในการจับหรืออุ้มทารก การดูดมูกจากปากและจมูกอย่างรวดเร็ว การทําลายผ้าอ้อม และก่อนฉีดวัคซีนต้องทําความสะอาดผิวทารกด้วยน้ำและสบู่และเช็ดซ้ำด้วยแอลกอฮอร์
    - - ให้คำแนะนำการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อเกี่ยวกับน้ำคาวปลาและสิ่งคัดหลั่ง
      - ประเมินภาวะหัวนมแตก ส่งเสริมการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาอย่างเดียว 6เดือน
      - แนะนำกาคุมกำเนิดและวางแผนครอบครัวอย่างเหมาะสม แนะนำสามีภรรยาตรวจสุขภาพประจำปี และตรวจเลือดในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป
      - แนะนำการปรับตัวด้านจิตสังคม การผ่อนคลาย
    - - คัดกรอง ซักประวัติ
      - ส่งตรวจเลือดหา HBsAg
      - ให้คำแนะนําการปฏิบัติตัวกรณีที่มีการติดเชื้อ เพื่อป้องกันการแพร่กระจายและความรุนแรงของโรค
- - - - มักไม่ออกอาการ ส่วนมากจะไข่ต่ำๆ ปวดศีรษะ ตาแดง คออักเสบ ปวดกล้ามเนื้อก่อนออกผื่น 1-2วัน จะพบจุดขาวเหลืองขนาดเล็กคล้ายๆเม็ดงาที่กระพุงแก้มบริเวณใกล้กับฟันกรามล่างเรียกว่า Koplik's spot เป็นลักษณะเฉพาะ และเมื่อผื่นขึ้นจุดนี้จะหายไป โดยผื่นมักกระจายตัวไม่อยู่เป็นกระจุก เมื่อผื่นหายมักไม่ค่อยทิ้งรอย มีแต่อาการคัน
    - - ผื่นขึ้นหลังมีไข้3-4วัน จะมีผื่นแดงเล็ก (erythematous maculopapular) มีตุ่มนูน ผื่นแดงหรือชมพูขึ้นที่ใบหน้าก่อนจะลามลงมาตามผิวหนังส่วนอื่นๆ ค่อยๆหายไปภายใน 3วัน
  - - - แนะนําพักผ่อนให้เพียงพอ
      - แนะนำดื่มน้ำให้เพียงพอ จิบบ่อยๆ
      - ถ้ามีไข้ให้ทานยา Paracetamolตามแพทย์สั่ง
- - - - หลังได้เชื้อ 10-90วัน เริ่มมีแผลริมแข็ง ตุ่มแดงที่อวัยวะเพศ ริมขอบนูนไม่เจ็บ ต่อมน้ำเหลืองโตไม่กดเจ็บ แผล1-5wksจะหายไปเอง
    - - ออกผื่นในช่วง2-3wks หลังจากแผลริมแข็งหาย ผื่นที่ขึ้นเป็นสีแดงน้ำตาลไม่คัน พบทั่วตัว ฝ่ามือฝ่าเท้า อาจมีไข้หรือปวดตามข้อจากการเกิดข้ออักเสบ ต่อมน้ำเหลืองโต ผมร่วง
    - - หลังจากได้รับเชื้อ 2-30ปี เป็นช่วงไม่มีอาการ
    - - หลังได้รับเชื้อ2-30ปี เชื้อทำลายอวัยวะภายใน
  - - - ให้ Benzathine penicillin G 2.4 mUIM ครั้งเดียว แบ่งฉีดที่สะโพก
        ข้างละ 1.2 mU อาจลดอาการปวด โดยผสม 1% Lidocaine 0.5-1ml
    - - ให้ Benzathine penicillin G 2.4 mUIM weekละครั้ง นาน3wks แบ่งฉีดที่สะโพก ข้างละ 1.2 mU อาจลดอาการปวด โดยผสม1% Lidocaine 0.5-1ml
  - - - เน้นหลัก UP ป้องกันการติดเชื้อโดยรีบดูดเมือกออกจากจมูกปากโดยเร็ว และเจาะเลือดจากสายสะดือส่งตรวจการติดเชื้อ
    - - ให้นมมได้ปกติ ล้างมือก่อนหลังสัมผัสทารก
    - - แนะนำรักษาความสะอาดที่อวัยวะเพศ ป้องกันโดยการสวมถุงยางอนามัย
      - ดูแลให้ได้ATB ตามแผนการรักษา
      - ตรวจครั้งแรกเมื่อฝากครรภ์ครั้งแรก และตรวจซ้ำในไตรมาส3
      - แนะนำพาสามีมาตรวจรักษา ป้องกันการติดซ้ำ
      - ปรึกษาดูแลด้านจิตใจ
- - - - รักษาระยะห่างจากบุคคลอื่น1-2เมตร
      - ทานอาหารปรุงสุกใหม่
      - เลี่ยงการใช้มือสัมผัสหน้า ตา จมูก ปาก
      - แยกภาชนะ เลี่ยงการใช้ของร่วมผู้อื่น
      - ล้างมือบ่อยๆด้วยสบู่และน้ำสะอาด หรือใช้ 70% alcohol gel
      - หากไม่ได้สวมหน้ากากอนามัย หากไอจามให้ทำใส่ข้อพับ
      - มารดาที่อยุ่ในพื้นที่เสี่ยงการติดเชื้อ หากมีอาการป่วยเล็กน้อยควรพักผ่อนอยุ่ที่บ้าน หากอาการมากขึ้นให้ไปพบแพทย์
      - สามารถฝากครรภ์ได้ตามนัด
      - เลี่งการใกล้ชิดหรือสัมผัสผู้ที่มีอาการไข้ ไอ เดินทางมาจากต่างประเทศกลุ่มเสี่ยง เลี่ยงการอยู่ในที่แออัด
    - - แยกกักตัว14วัน งดใช้ของร่วมกับผู้อื่น
      - งดออกไปที่ชุมชน งดการพูดคุยหรือใกล้ผู้อื่นระยะ<2เมตร
      - กรณีเจ็บครรภ์คลอดต้องไปรพ.ทันที และแจ้งเจ้าหน้าที่ว่าอยู่ในระยะกักตัว14วัน
      - แจ้งเจ้าหน้าที่ว่าอยู่ในระยะกักตัว ขอเลื่อนการนัดฝากครรภ์
    - - ทารกที่มารดาติดเชื้อ จัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยง ต้องแยกกักตัว14วัน
      - ยังไม่มีหลักฐานการติดต่อผ่านรกหรือน้ำนม
      - บุคลากรควรอธิบายเหตุผลการแยกตัว และอธิบายการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
    - - ผู้ที่สงสัยว่าจะติดเชื้อหรือติดเชื้อแต่อาการไม่มาก
        
        ต้องปฏิบัติตามแนวทางการป้องกันการติดเชื้ออย่างเคร่งครัด
        
        กอดลูกและให้นมจากเต้าได้
      - ข้อปฏิบัติในการบีบน้ำนมและป้อนนม
        
        ล้างมือให้สะอาดบ่อยๆด้วยสบู่และน้ำสะอาด หรือใช้ 70% alcohol gel
        
        สวมmaskตลอดเวลาที่เตรียม บีบนม และให้นม
        
        อาบน้ำทำความสะอาดเต้านมและหัวนมด้วยน้ำสะอาดและสบู่
        
        งดการสัมผัสใบหน้าตนเองและทารก หรือหอมแก้ม
        
        ให้ญาติที่ร่างกายแข็งแรง ทราบวิธีการป้อนนมที่ถูกต้อง และปฏิบัติตามวิธีการป้องกันตนเองอย่างเคร่งครัด ป้อนโดยการใช้ช้อนหรือถ้วยเล็ก
        
        ล้างทำความสะอาดอุปกรณ์ทุกอย่างด้วยน้ำยา และนึ่งฆ่าเชื้อทุกครั้ง
      - ผู้ที่ติดเชื้ออาการรุนแรง
        
        ล้างมือให้สะอาดบ่อยๆด้วยสบู่และน้ำสะอาด หรือใช้ 70% alcohol gel
        
        สวมmaskตลอดเวลาที่ให้นมลูก
        
        งดการสัมผัสใบหน้าตนเองและทารก หรือหอมแก้ม
        
        อาบน้ำทำความสะอาดเต้านมและหัวนมด้วยน้ำสะอาดและสบู่
  - - - ศีรษะเล็กแต่กำเนิดของทารกในครรภ์
    - - ป้องกันยุงกัดและทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุง
    - - ซักประวัติ อาการ การเดินทาง ลักษณะที่อยู่อาศัย
      - ส่งน้ำคร่ำ และเลือดจากสะดือทารกส่งตรวจยืนยัน
      - การทดสอบทางห้องปฏิบัติการ
        
        ตรวจหา IgM IgG ต่อไวรัสซิก้า
        
        ตรวจDNAที่ได้จากน้ำเหลือง
        
        ตรวจหาพันธุกรรมของเชื้อด้วยวิธี Reverse Transcriptase
        Polymerase Chain Reaction : RT-PCR)
    - - ยังไม่มียารักษาโดยตรง คือการใหพักผ่อนอย่างเพียงพอ ดื่มน้ำในปริมาณ2-3ลิตรต่อวัน นอกจากการรักษาตามอาการ
    - - มีระยะฟักตัว2-7วัน อาการไข้ ปวดศีรษะ ออกผื่นที่ลำตัวและแขนขา ปวดข้อ ปวดกระบอกตา เยื่อบุตาอีกเสบ
- - - - สังเกตเห็นตุ่มน้ำใส แตกจะเป็นแผลอักเสบ มีอาการปวดแสบปวดร้อนมาก ขอบแผลกดเจ็บและค่อนข้างแข็ง
    - - การเพาะเชื้อ
      - cytology โดยวิธี Tzanck smear
    - - ปัจจัยเสี่ยง ประวัติการสัมผัสผู้ติดเชื้อ S&Sของการติดเชื้อ เช่น ตุ่มน้ำใส เป็นๆหายๆ บริเวณเดิม ปวดแสบปวดร้อน ถ่ายปัสสาวะลําบาก
  - - - เน้นการใช้หลัก UP และหลีกเลี่ยงการทําหัตถการ เช่น การตรวจภายใน เจาะถุงน้ำ และต้องทําความสะอาดทารกทันทีหลังคลอด
    - - ให้นมได้ปกติ แต่ต้องล้างมือให้สะอาดก่อนหลังสัมผัสทารก
    - - ลดความไม่สุขสบายจากการปวดแสบปวดร้อน
      - ทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ พักผ่อนเพียงพอ ออกกําลังกายเป็นประจํา และตรวจสุขภาพประจําปี โดยเฉพาะการทํา pap smear
      - ดูแลการให้ยาต้านไวรสัตามแผนการรักษา
      - เลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ขณะมีแผล
        ควรใช้ถุงยางอนามัย ป้องกันแพระกระจายเชื้อ
      - ลดความวิตกกังวลเกี่ยวกับการผ่าตัดและการแพร่เชื้อไปยังทารก ประคับประคองจิตใจ กระตุ้นให้ระบายความรู้สึก ให้ข้อมูลที่เป็นจริง รวมทั้งโอกาสเสี่ยงของการติดเชื้อไปยังทารก
- - - - ปัจจัยเสี่ยง ประวัติการสัมผัสผู้ติดเชื้อ S&Sของการติดเชื้อ
    - - สังเกตเห็นรอยโรค ซึ่งเป็นติ่งเนื้อรอบรเิวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก รอบทวารหนัก ปากช่องคลอด สามารถช่วยประเมินสภาพได้ค่อนข้างแน่นอน
    - - pap smear พบการเปลี่ยนแปลงที่เซลล์เป็น koilocytosis (halo cell)
  - - - จี้ด้วย trichloroacetic acid 80-90% 1ครั้ง/wk
      - ห้ามใช้podophyllinหรือpodofilox เนื่องจากมีรายงานการเกิด early FDIUได้ ส่วน imiquimod ก็ไม่แนะนําให้ใช้ในหญิงตั้งครรภ์