Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ (Gestational diabetes mellitus, GDM) - Coggle…

- - - - Diabetic retinopathy การเกิด retinopathy สัมพันธ์กับระยะเวลาการเป็นเบาหวาน
      - Diabetic nephropathy การค้นหาภาวะนี้มีความสำคัญเนื่องจากมีความสัมพันธ์กับภาวะแทรกซ้อนทางสูติศาสตร์
      - ความดันโลหิตสูงจากการตั้งครรภ์ ( PIH) มีอุบัติการณ์การเกิด
        เพิ่มขึ้นประมาณ 4 เท่า
      - การติดเชื้อ (Infection) หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเบาหวานที่พึ่งอินซูลิน มีโอกาสติดเชื้อมากกว่าหญิงตั้งครรภ์ปกติ 3 เท่า
      - การคลอดก่อนกำหนด (Preterm birth) มีอุบัติการณ์การเกิดการคลอดก่อนกำหนดร้อยละ 10-13
      - น้ำคร่ำมากกว่าปกติ (Polyhydramnios) จะเกิดในไตรมาสที่ 3
      - การคลอดยาก (dystocia) ทารกมีขนาดใหญ่
      - การเสียเลือดหลังคลอด (Postpartum hemorrhage) จาก ทารก
        ตัวโต ภาวะน้ำคร่ำมาก และการคลอดเนิ่นนาน
    - - ในครรภ์
        
        การแท้ง (Abortion)
        
        ความพิการแต่กำเนิด (Malformation)
        
        ทารกตายในครรภ์หรือตายคลอด (Fetal death or Stillbirth)
        
        ทารกมีขนาดใหญ่กว่าปกติ (Macrosomia)
        
        ทารกในครรภ์เกิดการชะงักงันของการเจริญเติบโต (Intrauterine growth restriction: IUGR)
      - แรกคลอด
        
        ภาวะหายใจลำบาก (Respiratory distress syndrome: RDS)
        
        ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในทารก (Neonatal hypoglycemia)
        
        ภาวะแคลเซี่ยมในเลือดต่ำ (Neonatal hypocalcemia)
        
        ภาวะน้ำดีในเลือดสูง (Hyperbilirubinemia)
        
        ภาวะเลือดแดงข้น (Polycythemia)
        
        ความผิดปกติของหัวใจ (Hypertrophic and congestive cardiomyopathy)
        
        การถ่ายทอดทางพันธุกรรม (Inheritance of diabetes)
- - - - อายุมากกว่า 35 ปี
      - มีภาวะอ้วนโดยถือตามดัชนีมวลกายมากกว่าหรือเท่ากับ 27 kg/m2
      - ประวัติโรคเบาหวานในครอบครัวชัดเจน
      - มีประวัติ GDM ในอดีต
      - ตรวจพบน้ำตาลในปัสสาวะ
      - ประวัติการคลอดผิดปกติ เช่น แท้งหลายครั้ง
    - - ให้ดื่มน้ำตาลกลูโคส50กรัมแล้วตรวจเลือดหลังดื่ม 1 ชั่วโมง
      - ขณะอายุครรภ์ที่ 24-28 สัปดาห์ โดยไม่คำนึงถึงมื้ออาหารที่ผ่านมา ถ้าระดับ Plasma glucose เท่ากับ 140 มก./ดลหรือมากกว่า ถือว่าผิดปกติ
      - ถ้าผิดปกติให้ตรวจวินิจฉัยต่อด้วย 100 กรัม OGTT
      - หากผลการตรวจตั้งแต่ 140-199 mg/dl จะนัด1 สัปดาห์มาตรวจวินิจฉัยเบาหวาน
      - หากผลการตรวจตั้งแต่ 200 mg/dl จะวินิจฉัยว่า เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์เลย
  - - - Fasting ≥ 105 mg/dl
      - 1 ชั่วโมง ≥ 190 mg/dl
      - 2 ชั่วโมง ≥ 165 mg/dl
      - 3 ชั่วโมง ≥ 145 mg/dl
  - - - ก่อนอาหาร Fasting 92 mg/dl
      - 1 ชั่วโมง(1 hr-PPG) 180 mg/dl
      - 2 ชั่วโมง(2 hr-PPG) 153 mg/dl
- - - - 1.1.1 การให้คำปรึกษาก่อนการตั้งครรภ์
        
        ความจำเป็นที่ต้องควบคุมระดับน้ำตาลโดยการฉีดอินซูลิน 3-5 ครั้ง
        
        การตรวจระดับน้ำตาลด้วยตนเอง
        
        ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นต่อมารดาและบุตร โดยเฉพาะถ้าควบคุม เบาหวานไม่ดี
        
        ข้อห้ามในการตั้งครรภ์ ถ้ามีภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น severe hypertension, ischemic heart disease
      - 1.1.2 สภาพทางเศรษฐกิจและสังคม ครอบครัว
      - 1.1.3 การเสริมวิตามิน คือ กรดโฟลิก ควรให้ก่อนการตั้งครรภ์อย่างน้อย 3 เดือน
      - 1.1.4 การประเมินพยาธิสภาพต่างๆ เช่น การ
        วัดBP การตรวจจอตา การตรวจการทำงานของไต การตรวจระดับของ Hb A1C
      - 1.1.5 การควบคุมระดับกลูโคสให้อยู่ในเกณฑ์ที่ดีก่อนการตั้งครรภ์
        
        Preprandial glucose อยู่ระหว่าง 70-100 mg/dl
        
        1-hr. postprandial glucose น้อยกว่า 140 mg/dl
        
        2-hr. postprandial glucose น้อยกว่า 120 mg/dl
      - 1.1.6 การออกกำลังกาย โรคเบาหวาน type I ที่ควบคุมกลูโคสไม่ดี ควร
        หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หักโหม
    - - 1.2.1 ควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่
        
        ตรวจติดตามระดับ (FBS) ให้ไม่เกิน 95 mg/dl และ (2-hr PP) ให้ไม่เกิน 120 mg/dl
        
        ในกรณีรายที่เป็นเบาหวานก่อนตั้งครรภ์ (Overt DM) จะเปลี่ยนจากยารับประทาน
        เป็นยาฉีดอินซูลินแทน
        
        ตรวจว่าควบคุมน้ำตาลดีหรือไม่จะใช้การ
        ตรวจ HbA1C หาก < 6 แสดงว่าคุมน้ำตาลได้ดี
      - 1.2.2 การควบคุมอาหาร
        
        หญิงตั้งครรภ์ที่มีค่าดัชนีมวลกายอยู่ในเกณฑ์ปกติ
        
        ควรได้รับพลังงาน 30 - 35 แคลอรี่ต่อน้ำหนักตัวหนึ่งกิโลกรัม (ก่อนตั้งครรภ์ได้) ต่อวัน
        
        คาร์โบไฮเดรตร้อยละ 50 - 60
        
        ไขมัน ร้อยละ 20 - 30
        
        แบ่งเป็นโปรตีนร้อยละ 12 - 20
      - 1.2.3 การให้โฟลิกควรให้ต่อเนื่องเพื่อป้องกันภาวะ Neural tube defect
      - 1.2.4 ส่งปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อประเมินหา Diabetic retinopathy
    - - 1.3.1 ความต้องการพลังงานจะเพิ่มขึ้นใน เป็น 35 กิโลแคลอรีต่อน้ำหนักตัว
      - 1.3.2 ควรมีการอัลตราซาวด์เมื่ออายุครรภ์ 18-20 สัปดาห์เพื่อวินิจฉัยภาวะ Neural tubedefect ร่วมกับการทำ
        fetal echocardiography ในรายที่สงสัยความผิดปกติ
      - 1.3.3 อัลตราซาวด์เมื่ออายุครรภ์ 24 สัปดาห์
    - - 1.4.1 นัดตรวจครรภ์ทุกสัปดาห์เพื่อติดตามดูระดับน้ำตาลในเลือด
      - 1.4.2 อัลตราซาวด์ในช่วงอายุครรภ์ 32 สัปดาห์ เพื่อประเมินภาวะ macrosomia, IUGR เเละปริมาณน้ำคร่ำ
      - 1.4.3 การตรวจภาวะสุขภาพทารกก่อนคลอด ในรายที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน ควบคุมน้ำตาลได้ดีแนะนำให้นับลูกดิ้นตั้งแต่อายุครรภ์ 28-32 สัปดาห์และทำ NST สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง ตั้งแต่ 32 สัปดาห์ขึ้นไป
      - 1.4.4 การพิจาณาการคลอด
        
        ในรายที่ควบคุมน้ำตาลได้ดี รอให้เจ็บครรภ์
        คลอดเองเมื่ออายุครรภ์ครบกำหนด
        
        ในรายที่ควบคุมน้ำตาลไม่ดี แนะนำให้ตรวจความสมบูรณ์ของปอดทารก ถ้าคลอดก่อน 39 สัปดาห์
    - - ต้องควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่ระหว่าง 80-110 mg/dl
      - การให้อินซูลินระหว่างการเจ็บครรภ์คลอด
        
        ให้ Intermediated acting insulin ก่อนนอน
        
        งด insulin มื้อเช้าไปก่อน
        
        เริ่มต้นสารน้ำเป็น normal saline ก่อน
        
        เมื่อเข้าสู่ Active phase ถ้าระดับน้ำตาลต่ำกว่า 70 mg/dl เปลี่ยนสารน้ำเป็น5% dextrose เริ่มต้นที่ 100-150 cc/hr จนกว่าระดับน้ำตาลจะถึง 100 mg/dl
        
        ตรวจระดับน้ำตาลทุก 1 ชั่วโมง เพื่อใช้ในการปรับอินซูลิน และสารน้ำ
        
        ให้ regular insulin 1.25 unit/hr เมื่อระดับน้ำตาลสูงกว่า 100 mg/dl
      - แนะนำให้ผ่าตัดคลอดในรายที่ประเมินน้ำหนักมากกว่า 4,500 กรัม
      - น้ำหนัก4,000 กรัม แต่ไม่ถึง 4,500 กรัม ให้พิจารณาให้คลอดทางช่องคลอดได้ แต่เฝ้าระวังการคลอดติดขัด (CPD)
      - การนัดผ่าตัดแนะนำในช่วงเช้า และงดฉีดอินซูลินก่อนเข้าผ่าตัด
    - - การให้นมบุตร
        
        มีระดับน้ำตาลในเลือดลดลงจนปกติภายหลัง
        คลอด ไม่จำเป็นต้องได้รับยาหรืออินซูลิน
        
        ถ้ายังตรวจพบเบาหวานภายหลังคลอดบุตร แนะนำให้ฉีดอินซูลิน อินซูลินไม่สามารถผ่านทางน้ำนมได้
      - การคุมกำเนิด
        
        มารดาหลังคลอดที่มีความเสี่ยงของ vascular disease ควรหลีกเลี่ยงยาเม็ดคุมกำเนิดที่มี estrogen
        
        มารดาหลังคลอดที่ไม่มีความเสี่ยงของ vascula rdisease ไม่เคยมี ischemicheart disease อาจใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดที่มี estrogen และ progesterone ขนาดต่ำสุด
        
        การใช้ Progesterone ชนิดกินหรือฉีดสามารถใช้ได้
        
        Levonorgestrel IUD มีผลเล็กน้อยต่อการควบคุมระดับน้ำตาล
        
        ในรายที่ต้องการมีบุตร วิธีที่คุมกำเนิดที่ดีคือการใช้ Barrier methods
- - - - ไตรมาสที่ 1 ควรได้รับพลังงาน 2,200 แคลอรี่/ กิโลกรัม
      - ไตรมาสที่ 2 และ 3 ควรได้รับพลังงาน 2,500 แคลอรี่/ กิโลกรัม
      - หรือควบคุมอาหาร 30-55 kcal/kg of ideal weight
    - - ควรแบ่งมื้ออาหารออกเป็น อาหารหลัก 3 มื้อ
        อาหารว่าง 3 มื้อ ในช่วงสาย ช่วงบ่าย และก่อนนอน
  - - - ถ้าระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 60 mg/dl
        ให้รับประทานหรือดื่มน้ำหวานที่มี
        ปริมาณคาร์โบไฮเดรต 10-15 กรัม
        
        น้ำผลไม้ที่ไม่หวาน ½ ถ้วย
        
        น้ำผึ้ง 1 ช้อนโต๊ะ
        
        นม 1 ถ้วย
      - อาการ
        
        ใจสั่น เหงื่อออกมาก ซีด ผิวหนังเย็น สับสน ปวดศีรษะ หิว ตาพร่ามัว
      - ให้พักประมาณ 15 นาทีและตรวจระดับน้ำตาลในกระแสเลือดซ้ำอีกครั้ง
      - ถ้าระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 60 mg/dl ให้รับประทานหรือดื่มน้ำหวานอีกครั้ง
      - ให้พักประมาณ 15 นาทีและตรวจระดับน้ำตาลในกระแสเลือดซ้ำอีกครั้ง
      - ถ้าระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 60 mg/dl ให้ไปพบแพทย์ทันที
    - - อาการดังนี้ อ่อนเพลีย หน้าแดง ผิวหนังร้อน ปากแห้ง กระหายน้ำมาก ปัสสาวะมาก หายใจเร็วลึก และมีกลิ่น acetone ซึม ปวดศีรษะปฏิกิริยาตอบสนองช้าลง
      - ในรายที่มีอาการต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาล และให้อินซูลินทางหลอดเลือดดำ