Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเซลล์เจริญผิดปกติ, อ้างอิง…

- - - - T-cell lymphoblastic leukemia
      - T-cell lymphoblastic leukemia
- - - - 1.ผลต่อระบบเลือด
        
        ทำให้ไขกระดูกผลิตเซลล์เม็ดต่างๆ ได้น้อยลง เช่น เซลล์เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกร็ดเลือด ต้องตรวจเลือดก่อนเริ่มยาเคมีบำบัดทุกครั้ง ผลตรวจไม่พร้อม แพทย์จะงดการให้ยาเคมีบำบัดชั่วคราว
        
        เม็ดเลือดแดง :RBC ผูุ้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัดจะมีภาวะซีด Anemia แพทย์จะพิจารณาให้เมื่อระดับค่า Hb 8-10 gm/dl (ค่าปกติ Hb จะเป็น 1/3 เท่าของ Hct.) Hct. 24-30 gm/dl
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำ Leukopenia ประเมินค่าได้จาก ANC: absolute neutrophil count
        
        เม็ดเลือขาวต่ำปานกลาง ANC 500-1,000 เซลล์/ลบ.มม.
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำรุนแรง ANC ต่ำกว่า 500 เซลล์/ลบ.มม.เสี่ยงต่อการติดเชื้อที่รุนแรง ANC ต่ำกว่า 100 เซลล์/ลบ.มม.ภาวะที่เม็ดเลือดขาวต่ำรุนแรงมาก ผุ้ป่วยเสี่ยงติดเชื้อแบคทีเรียแกรมลบในกระแสเลือด ติดเชื้อรา รุนแแรงถึงชีวิต *เม็ดเลือดขาวจะต่ำในวันที่ 6-12 หลังให้ยาเคมีบำบัด กลับสู่ภาวะปกติภายใน 21 วัน การดูแลต้องแยกให้อยู่ในห้องแยก ป้องกันการติดเชื้อ
        
        เม็ดเลือดขาวต่ำเล็กน้อย ANC 1,000-1,500 เซลล์/ลบ.มม. เสี่ยงติดเชื้อเพิ่มมากขึ้น ทางปฏิบัติงดให้ยาเคมีบำบัด * โดยความเห็นชอบของแพทย์
        
        เกร็ดเลือดต่ำ Thrombocytopenia :มีเกร็ดเลือดน้อยกว่า 100,000 cell/mm3 ทำให้เลือดออกง่ายกว่าปกติ *ต่ำกว่า 50,000 cell/mm3 เสี่ยงต่อการเกิดอาการเลือดออกง่ายหยุดยาก อาการ จุดเลือดแดงๆ ใต้ผิวหนัง จ้ำเลือด Ecchymosis ปัสสาวะมีเลือดปน
      - 2.ผลต่อระบบทางเดินอาหารมีอาการเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน แผลในปากและคอ ปวดท้อง ท้องเดิน ท้องผูก ป้องกันการติดเชื้อในช่องปาก บ้วนปากด้วย 0.9% NSS ทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร / ทุก 2 ชม.ในรายที่มีแผลในปาก ป้องกันการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร รับประทานอาหาร Low Bacterial diet
      - 3.ผลต่อระบบผิวหนัง: ผมร่วงหลังจากให้ยาไปแล้ว 2-3 สัปดาห์ จะงอกขึ้นใหม่หลังหยุดย 2-3 เดือน ลักษณะผมที่ขึ้นใหม่จะไม่เหมือนเดิม
      - 4.ระบบทางเดินปัสสาวะ:ยาเคมีบำบัดจะถูกขับออกทางไต ยาบางชนิดมีฤทธิ์ทำลายไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ การตกตะกอนของยาเคมมีบำบัดทำให้กระเพาะปัสสาวะอักเสบ Cystitis ผู้ป่วยจะต้องได้รับน้ำที่มากพอทางหลอดเลือดดำและทางปาก ปรับให้ปัสสาวะมีฤทธิเป็นด่าง
      - 5.ตับ:ยาเคมีบำบัดจะถูกย่อยสลายที่ตับ บางชนิดมีฤทธิ์ทำลายตับ ตับส่วนที่ถูกทำลายจะหายเป็นปกติได้ภายใน 2-3 สัปดาห์ หลังจากได้รับยาเคมีบำบัด ผู้ป่วยจะมีอาการ ตัวตาเหลือง อ่อนเพลีย ปวดชายโครงด้านขวา ท้องโต เท้าบวม ต้องติดตามเจาะเลือดดูการทำงานของตับเป็นระยะ
      - หลังได้รับยาเคมีบำบัด ผู้ป่วยจะได้รับยาป้องกันการติดเชื้อที่ปอด แพทย์จะมีแผนการรักษาให้ Bactrim / Cotrimoxazole ต้องรับประทานยาอยู่ประจำทุกวันศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ จะต้องรับประทานยาต่อไปอีก 6 เดือนหลังจบการรักษา หรือ ตามแผนการรักษาของแพทย์
      - การวางแผนการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด
        
        1.การดูแลผู้ป่วยหลังได้รับยาเคมีบำบัดผ่านเข้าช่องไขสันหลังIntrathecal:IT ยาที่ใช้บ่อย MTX หลังให้ยาต้องจัดให้ผู้ป่วยนอนราบ 6-8 ชั่วโมง พลิกตะแคงตัวได้ นอนหนุนหมอนได้เล็กน้อย เพื่อป้องกันการเกิด Herniation ของสมอง การให้ยาแพทย์จะต้องนำน้ำไขสันหลังออกเท่ากับจำนวนยาที่ใส่เข้าไป นับหยดน้ำไขสันหลัง 15 หยดต่อ 1 ซีซี
        
        2.การดูแลป้องกันการเกิดแผลในปาก บ้วนปากด้วย 0.9% NSS อย่างต่อเนื่อง และไม่แปรงฟันถ้าเกร็ดเลือดต่ำกว่า 50,000 cell/mm ถ้าเกร็ดเลือดเกินกว่านี้สามารถแปรงฟันได้ แต่ต้องใช้แปรงสีฟันที่อ่อนนุ่ม บางรายมีการลุกลามของแผล ผู้ป่วยจะได้รับยา Xylocaine Viscus โดยอมไว้ 2-3 นาที และบ้วนทิ้งไม่ควรกลืน * บางรายได้รับยาฆ่าเชื้อราในปาก Nystatin oral suspention อมยาไว้ในปาก 2-3 นาที กลืนได้ ไม่ต้องให้น้ำตาม เพื่อให้ยาค้างในช่องปากนานๆ
        
        3.รับประทานอาหารที่สุกใหม่ Low Bacterial Diet โดยให้มีคุณค่าครบถ้วน แคลอรีสูง โปรตีนสูง งดอาหารที่ลวก ย่าง ผักสด ผลไม้เปลือกบาง ดื่มนมที่ผลิตด้วยวิธีสเตอริไลส์ UHT
        
        4.การดูแลปัญหาซีด หลังได้รับบยาเคมีบำบัดจะเกิดภาวะแทรกซ้อนคือไขกระดูกถูกกด มีผลต่อการสร้างเม็ดเลือดทำให้เม็ดเลือดน้อยลง เม็ดเลือดแดงลดลงผู้ป่วยจะมีภาวะซีด แพทย์จะมีแผนการรักษา คือ ให้เลือด Pack Red cell ต้องดูแลผู้ป่วยขณะให้เลือด * เฝ้าระวังภาวะชักจากความดันสูง HCC sysdrome: Hypertensive convalsion cerebral hemorrhage syndrome
        
        5.การดูแลป้องกันเลือดออกง่ายหยุดยาก แพทย์อาจมีแผนการรักษาให้ Platlet concentration หลักการให้คือให้หมดภายใน 1/2-1 ชม. มี Half life สั้น ต้องให้แบบหยด Free flow ก่อนให้แพทย์จะมีแผนการรักษาให้ผู้ป่วยได้รับ Pre-med คือ PCM CPM lasix ติดตาม V/S
    - - เกิดจากการสลายของเซลล์มะเร็งจำนวนมากอย่างรวดเร็ว เป็นผลจากการได้รับยาเคมีบำบัดครั้งแรก การสลายของเซวล์มะเร็ง ทำให้เกิดการปลดปล่อยส่วนประกอบของเซลล์ ออกมา เช่น กรดนิวคลีอิก โพแทสเซียม ฟอสฟอรัสเข้าสู่กระแสเลือดอย่างมากภายใรระยะเวลาสั้นๆ ก่อให้เกิดกลุ่มความผิดปกติทางเมตาบอลิก
      - ความผิดปกติของ Electrolyte ที่พบบ่อย
        
        ภาวะฟอสเฟตในเลือดสูง
        
        ภาวะกรดยูริกในเลือดสูง
        
        ภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง
      - อาการและอาการแสดง: แตกต่างกันตามความผิดปกติทางเมตาบอลิก ทั่วไปมักพบอาการทางระบบทางเดินอาหาร ภาวะกรดยูริกในเลือดสูงอาจพบภาวะง่วงซึม Lethargy , Obstructive uropathy ไตวาย *การวินิจฉัย ไม่มีเกณฑ์การวินิจฉัยที่เป็นมาตราฐานทั่วไป
    - - คือภาวะที่ผู้ป่วยมีจำนวนเม็ดเลือดขาวนิวโทรฟิล Neutrophil ในเลือด ANC น้อยกว่า 500 เซลล์/ลบ.มม. หรือมี ANC น้อยกว่า 1000 เซลล์/ลบ.มม. มีแนวโน้มว่าจะลดลงจนน้อยกว่า 500 เซลล์/ลบ.มม.