Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 8 การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดา ที่มีปัญหาสุขภาพในระยะหลังคลอด…
บทที่ 8 การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดา ที่มีปัญหาสุขภาพในระยะหลังคลอด
Parametritis
การรักษา
• ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะ ที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย
ถ้ามีฝีหรือหนองต้องระบายออก
การรักษาตามอาการ
อาการและอาการแสดง
มดลูกโตขึ้นกดเจ็บที่มดลูกส่วนล่างข้างเดียวหรือสองข้าง
ตำแหน่งมดลูกจะ fix จากหนองที่เกิดขึ้นตามround ligament
ไข้ 38.9-40 องศาเซลเซียส ร่วมกับtachycardia
ติดเชื้อที่ปากมดลูกหรือมดลูก ลามไปทางหลอดน้ำเหลืองทำให้เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบเป็นหนองในอุ้งเชิง
Wound infection
Abdominal incisional infections
เริ่มแสดงอาการไข้ตั ้งแต่ 4 วันหลังผ่าตัด หรือใน
บางราย อาจพบว่ายังมีไข้ต่อเนื่องในขณะได้รับยาปฏิชีวนะ
บริเวณแผลจะแดงและมีหนอง
ปัจจัยเสี่ยง เช่นDM, HT, Obesity ect
การรักษา
ท าแผลแบบเปียก 2 ครั้ง ต่อวัน
เริ่มมีการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ 4-6 วันแล้วจึงเย็บด้วยไหม
การให้ยาปฏิชีวนะ ร่วมกับการผ่าตัดระบายหนอง
Episiotomy infection
อาการและอาการแสดง
ปัจจัยส่งเสริมให้เกิดแผลแยกอื่นๆ เช่น ความผิดปกติการแข็งตัวของเลือด การสูบบุหรี่ การติดเชื้อ HPV
มีอาการปวดเฉพาะที่ที่แผล ปัสสาวะลำบาก อาจมีปัสสาวะคั่งหรือไม่ก็ได้
การติดเชื้อสัมพันธ์กับการแยกของแผล
มีไข้ มักจะเป็นไข้ต่ำๆ
ลักษณะของแผลติดเชื้อ
มีหนองตามมา
ไหมที่เย็บอาจขาดหลุดออกมา จนท าให้เกิดการแยกของแผล
เริ่มจากขอบแผลบวม เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง
การรักษา
ขจัดเนื้อตายและเปิดระบายหนองร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ
ในรายที่มีลักษณะแผลอักเสบแต่ยังไม่มีหนอง สามารถให้ยาปฏิชีวนะอย่างเดียว
การดูแลแผลให้sitz bath บ่อยๆทุกวัน
ให้ยาแก้ปวด
Breast abscess
การรักษา
ให้ยาแก้ปวด
ให้นมบุตรได้ ยกเว้นมีอาการปวดมาก
ให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมเชื้อที่พบบ่อย
การเจาะระบายหนอง นิยมวิธีใช้เข็มเจาะดูด
เพาะเชื้อน้ำนมข้างที่มีการอักเสบก่อนเริ่มรักษา
อาการและอาการแสดง
ผิวหนังบริเวณเต้านมมีลักษณะ แดง ตึง แข็ง เจ็บ ปวด
ผิวหนังจะนุ่ม เป็นมัน ต่อมน ้าเหลืองที่รักแร้อาจโต และเจ็บ
มีไข้
สาเหตุ
มีการติดเชื้อที่พบบ่อยคือStaphylococcus Aureusถ้าไม่รักษาจะเกิดอาการรุนแรง
หัวนมแตก ถลอกหรือมีรอยแตก จากการบีบนวดเต้านมมากๆ
เต้านมคัดมาก ท่อน ้านมอุดตัน และจากการดูดนมของทารกที่มีเชื ้อในจมูก และคอ โดยเชื้อเข้าสู่ท่อนมโดยตรง
Endometritis
การรักษา
ร่วมกับการให้ยาปฏิชีวนะ ที่ครอบคลุมเชื้อที่สงสัย
การรักษาตามอาการ
อาการและอาการสดง
น้ำคาวปลาไม่เปลี่ยนสี จะมีสีน้ำตาลแดง อาจมีเยื่อหุ้มรกออกมา
มดลูกมีขนาดใหญ่คล าได้ทางหน้าท้อง มีลักษณะนุ่ม กดเจ็บ
น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
มีไข้ ไม่เกิน 38.8 องศาเซลเซียส
PR 90-120 bpmอาจมีอาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
WBC > 20,000/mm3 และมีการเพิ่มขึ้นของneutrophil
Peritonitis
การรักษา
การให้ยาปฏิชีวนะที่ครอบคลุมทั้งaerobes และ anaerobes
ถ้าเป็นรุนแรงจากแผลมดลูกเน่าและแยก หรือมีการแตกทะลุของลำไส้ จะต้องได้รับการผ่าตัดเร่งด่วน
อาการและอาการแสดง
ท้องอืดหรือแน่นท้อง
คลื่นไส้และอาเจียน
ปวดท้องหรือสัมผัสท้องแล้วปวดบางรายไม่ชัดเจนเนื่องจากผนังหน้าท้องจะมีความหย่อนตัวในช่วงหลังคลอด
ไข้
เบื่ออาหาร
เชื้อเข้าทางช่องคลอดผ่านปากมดลูก เข้ามดลูกปีดมดลูกกระจายเข้าเยื่อบุช่องท้อง
Pelvic thrombophlebitis
อาการและอาการแสดง
มักจะมีอาการปวดบริเวณที่มีการอักเสบในวันที่สองหรือสามหลังคลอด
อาจจะมีไข้หรือไม่มีก็ได้
ตรวจพบก้อนบริเวณ Parametrium กดเจ็บตามเส้นเลือดที่มีการอักเสบ
ผลตรวจ CT หรือ MRI
ปวดบริเวณท้องน้อยด้านล่างและปวดบริเวณสีข้าง
การรักษา
การรักษาการติดเชื้อที่ส าคัญ คือ การให้ยาปฏิชีวนะ
การให้ heparin ร่วมด้วยเชื่อว่าอาจทำให้ไข้ลดลงช้าลง
สาเหตุ
ติดเชื้ออบริเวณมดลูก โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นที่เกาะของรกบริเวณ Fundus
การอักเสบของเส้นเลือดในบริเวณกล้ามเนื้อมดลูกลุกลามเข้าไปในOvarian Vein
Subinvolution of Uterus
อาการและอาการแสดง
น้ำคาวปลาที่จางลงเปลี่ยนเป็นสีแดง
ระดับยอดมดลูกไม่ลดลง
น้ำคาวปลาไม่จางลง
เหนื่อยอ่อนเพลีย
ปวดมดลูกและมีไข้
การรักษา
Dilatation and Curettage
Antibiotic in endometritis
ให้ยา Oxytocin
สาเหตุ
ผ่าตัดคลอดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
ทารกไม่ได้ดูดนมแม่
มดลูกคว่ำหน้ามากหรือคว่ำหลังมาก
มีการติดเชื้อของมดลูก
มีเศษรกหุ้มหรือเยื่อทารกค้างในมดลูก มีก้อนเนื้องอกของมดลูก ตั้งครรภ์หลายครั้ง ทารกตัวโต กระเพาะปัสสาวเต็ม
การพยาบาล
Early ambulation postpartum
ติดตาม vital signs
ประเมินdaily HF, lochia, อาการปวดมดลูก
การคั่งของเลือดที่แผลฝี เย็บ
อาการและอาการแสดง
ปวดบริเวณทีมีก้อนเลือดคั่งชัดเจน
รู้สึกปวดถ่วงในช่องคลอด
อาจจะมีปัญหาปัสสาวะ หรือ อุจจาระลำบาก
การรักษา
ใส่สายสวนปัสสาวะไว้ถ้าผู้ป่วยปัสสาวะเองไม่ได้
รักษาโดยวิธีผ่าตัดเข้าไปเอาก้อนเลือดคั่งออก
ถ้าขนาดของก้อนเลือดคั่งไม่ใหญ่ จะรักษาตามอาการและใช้
น้ำแข็งกดทับ ให้ยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบ
สาเหตุ
การแตกของ เส้นเลือดดำขอด
มีรายงานเกิดจากการแตกของหลอดเลือดโป่งพองบริเวณ
hypogastric artery
การเย็บไม่ถึงก้นแผล
ภาวะผิดปกติด้านจิตใจหลังคลอด
Postpartum psychosis
อาการและอาการแสดง
มีอาการรุนแรงทันที นอนไม่หลับ กระสับกระส่ายหงุดหงิดง่าย ต่อมาคือ สับสน จeเวลา สถานที่ บุคคลไม่ได้ มีท่าทางแปลก ๆ ร้องไห้คร่ำครวญประสาทหลอน หูแว่ว บางรายซึม เบื่ออาหาร คิดว่าบุตรถูกขโมย ลงโทษว่าตนไม่ดี คิด และพยายามฆ่าตัวตาย
เริ่มตั้งแต่ 48-72 hr หลังคลอด และไม่พบอาการในผู้ป่วยหลังคลอดเกิน 2 wks
การรักษา
สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
• ให้ความสนใจทุกกิจกรรมและค าพูด
• ป้องกันการท าร้ายตนเอง
• สิ่งที่อาจก่อให้เกิดอันตรายเก็บให้พ้น
บริเวณที่มารดาพัก เช่นมีด กรรไกร
• ดูแลให้ได้รับยา
รับรักษาในโรงพยาบาล และงดเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา
การใช้ยา โดยยาที่ใช้จะมีอยู่ 3 กลุ่มคือ ยาต้านโรคจิตยาลด
ภาวะซึมเศร้า ยาควบคุมอารมณ์
Postpartum depression
การรักษา
การบำบัดด้วยยา ในกลุ่มSelective serotonin reuptake inhibitor
เข้ากลุ่มจิตบำบัด
การพยาบาล
• การดูแลให้มารดาได้รับความสุขสบายและการพักผ่อนอย่างเพียงพอ
• อธิบายสาเหตุความไม่สุขสบายและความแปรปรวนของอารมณ์และจิตใจในระยะหลังคลอด
• ให้ความสนใจ สร้างสัมพันธภาพที่ดีแก่มารดา พูดคุยให้การดูแลเอาใจใส่ ให้กำลังใจมารดาสม่ำเสมอ
• ควรแนะนำสามี และญาติให้กำลังใจมารดา และให้การช่วยเหลือมารดาในการดูแลทารกทันที ที่พบว่ามารดา เริ่มมีความยุ่งยากในการดูแลบุตร
• ในรายที่มีอาการรุนแรงพยาบาลควรเพิ่มความสังเกต ดูแลอย่างใกล้ชิด
นางสาวศุภาพิชญ์ อรัญศรี รหัสนักศึกษา 602701098 เลขที่ 97