Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลสตรีที่มีโรคร่วมกับการตั้งครรภ์, นางสาวชุติมา สีหาบุญมาก เลขที่23…

- - - - -Gestational diabetes mellitus, GDM
        ตรวจพบครั้งแรกระหว่างการตั้งครรภ์
      - -Pregestational diabetes mellitus,
        Overt Diabetes mellitus
        เป็นเบาหวานก่อนการตั้งครรภ์ ก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
    - - ผลของการตั้งครรภ์ต่อโรคเบาหวาน
        
        ความต้องการอินซูลินไม่แน่นอน
        
        การตั้งครรภ์ทำให้การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดยากขึ้น
        
        การเกิดภาวะ diabetic ketoacidosis ได้ง่าย
      - ผลต่อมารดา
        
        Pregnancy induced hypertension: PIH
        
        Infection
        
        Diabetic nephropathy
        
        Preterm birth
        
        Diabetic retinopathy
        
        Polyhydramnios
        
        dystocia
        
        Postpartum hemorrhage
      - ผลต่อทารก
        
        Malformation
        
        Fetal death or Stillbirth
        
        Abortion
        
        Macrosomia
        
        Intrauterine growth restriction: IUGR
      - ผลต่อทารกแรกคลอด
        
        Neonatal hypoglycemia
        
        Neonatal hypocalcemia
        
        Respiratory distress syndrome: RDS
        
        Hyperbilirubinemia
        
        Polycythemia
        
        Hypertrophic and congestive cardiomyopathy
        
        Inheritance of diabetes
    - - Pregestational Diabetes (Overt DM)
        
        Type I diabetes or Insulin dependent diabetes mellitus (IDDM)
        
        Type II diabetes or Noninsulin dependent diabetes mellitus (NIDDM)
      - Gestational Diabetes Mellitus (GDM)
        
        GDM A-1 คือ fasting plasma glucose น้อยกว่า 105 mg/dl หรือ
        2-hour post prandial glucose น้อยกว่า 120 mg/dl
        
        GDM A-2 คือ fasting plasma glucose มากกว่า 105 mg/dl หรือ
        2-hour post prandial glucoseมากกว่า 120 mg/dl
    - - การคัดกรองขณะตั้งครรภ์
        
        การประเมินภาวะเสี่ยง
        
        Glucose challenge test
      - การตรวจ Oral Glucose Tolerance Test (OGTT)
      - The International Association of Diabetes and
        Pregnancy Study Group (IADPSG)
    - - ระยะการตั้งครรภ์
        
        ไตรมาสที่สอง
        
        อัลตราซาวด์เมื่ออายุครรภ์ 24 สัปดาห์
        
        เพิ่มพลังงานจากเป็น 35 กิโลแคลอรีต่อน้ำหนักตัว
        
        ไตรมาสที่สาม
        
        นัดตรวจครรภ์ทุกสัปดาห์
        
        ตรวจภาวะสุขภาพทารกก่อนคลอด
        
        ไตมาสที่หนึ่ง
        
        ควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที
        
        ควบคุมอาหาร
        
        ให้โฟลิกควรให้ต่อเนื่อง
        
        เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ
      - การดูแลในระยะหลังคลอด
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        การดูแลทั่วไป
        
        ดูแลหลังคลอดทั่วไป
        
        Breast feeding
        
        ประเมิน FBS, ควบุมระดับน้ำตาล
        
        การคุมกำเนิด
        
        การดูแลทารก
      - การดูแลก่อนตั้งครรภ์
        
        การให้คำปรึกษาก่อนการตั้งครรภ
        
        การเสริมวิตามิน
        
        สภาพทางเศรษฐกิจและสังคม
        
        การประเมินพยาธิสภาพ
        
        การควบคุมระดับกลูโคส
        
        การออกกำลังกาย
      - การดูแลในระยะคลอด
        
        ต้องควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่ระหว่าง 80-110 mg/dl
        เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะ hypoglycemia และลดการเกิด neonatal hypoglycemia
  - - - Plummer’s disease
        
        ไม่ใช่โรคที่เกิดจากอิมมูนต้านตัวเอง
      - Toxic adenoma
        
        มีเซลล์ผิดปกติของต่อมไทรอยด์เอง
      - Graves
        
        เกิดจากภูมิคุ้มกันบกพร่อง
    - - HR เกิน 100/min
      - กินเยอะ น้ำหนักไม่เพิ่ม
      - Pluse ขณะพัก เกิน 100 /min
      - หิวบ่อย
      - ต่อมไทรอยด์มีขนาดใหญ่ขึ้น
      - ตาโปน
      - มือสั่น (tremor)
      - อารมณ์แปรปรวน
    - - ตรวจร่างกาย : คอโต, ตาโปน
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        Thyroid function
        
        TSH ต่ำ , T3 uptake สูง T4 สูง
        
        CBC
        
        neutrophils ลดลง
      - ซักประวัติ
    - - ผลกระทบต่อมารดา
        
        แท้งและคลอดก่อนกำหนด
        
        ภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ผลกระทบต่อทารก
        
        ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
        
        มีโอกาสเป็นต่อมไทรอยด์เป็นพิษแต่กำเนิด
        
        มีโอกาสเกิดภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนแต่กำเนิดจากยา
        
        TSI = Thyroid stimulating immunoglobulin antibody
    - - การรักษาโดยยา
        
        propythiouracil (PTU) 100-150 mg/day *นิยมเพราะผ่านรกได้น้อย
        
        Methimazole (MMI, Tapazole) *นิยม
        
        Adrenergic blocking agent (Inderal) ไม่ค่อยนิยม
      - radioactive iodine
        
        ทำให้ทารกเกิดความพิการ
      - การผ่าตัด
        
        เกิดปัญหาเรื่อง Metabolism เพิ่มขึ้น
        
        ผ่าตัดเสร็จ abortion เพิ่มขึ้น
  - - - เกิดจากความเครียด , ไทรอยด์ทำงานมากเกินไป
    - - มีไข้ 38.5C หลังจากการคลอดหรือการผ่าตัดคลอด 2-3 ชม.
      - หัวใจเต้นเร็ว ชีพจร 140 ครั้ง/นาที
      - คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย
      - สับสน ชัก จนหมดสติ
    - - รักษาเฉพาะ
        
        ยาต้านไทรอยด์ฮอร์โมน และ iodine
      - การรักษาแบบประคับประคอง
- - - - ไตรมาส1
        
        มดลูกกดเบียดไตข้างขวาทำให้มีขนาดโตขึ้น
        
        กระเพาะปัสสาวะ
        
        progesterone ทำให้กล้ามเนื้อเรียบคลายตัว ความตึงตัวลดลง
        
        ปัสสาวะเหลือค้าง
        
        กลูโคสในปัสสาวะมากขึ้นมีการสะสมของเชื่อBacteria
      - ไตรมาส2
        
        อัตราการกรองมากขึ้น
        
        กลูโคสปนมากับปัสสาวะ
        
        เกิดการสะสมของเชื้อ Bac
      - ไตรมาส3
        
        มดลูกมีขนาดโตขึ้นกด iliac vein
        
        อัตราการกรองลดลง
        
        การขับน้ำลดลง
    - - ไตรมาส1
        
        มดลูกกดเบียดกระเพาะปัสสาวะ
        
        ปัสสาวะคั่ง
      - ไตรมาส2
        
        ส่วนนำเคลื่อนต่ำ
        
        กดเบียดกระเพาะปัสสาวะมากขึ้น
        
        เกิดการคั่งของเลือด เกิดการบวมของท่อและกระเพาะปัสสาวะ
        
        เกิดการอักเสบ
  - - - ทำความสะอาดบริเวณทวารไม่สะอาด
      - มีเพศสัมพันธ์รุนแรงกระทบท่อปัสสาวะ
      - progesterone เพิ่มกล้ามเนื้อเรียบคลายตัว ปสวคั่ง
    - - UA
      - UC
    - - Premature labor pain เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
      - abortion
      - septic shock
      - low birth weight
      - chronicpyelonephritis
      - anemia
      - placenta abruption
  - - - ไม่มีอาการและอาการแสดงแต่ตรวจเจอเชื้อbacในปัสสาวะ
        
        การรักษา
        
        ดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล ล้างเช็ดทำความสะอาดให้ถูกวิธีหลังเข้าห้องน้ำ
        
        ดื่มน้ำ 2000-3000 cc/day
        
        เลี่ยงชากาแฟ เครื่องดื่ม alcohol เครื่องเทศ
        
        สังเกตการดิ้นทารก
        
        ส่งตรวจ UC
    - - Cystitis
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ปัสสาวะแสบขัด ขณะปัสสาวะใกล้สุดจะเจ็บบริเวณหัวเหน่า
        
        ปัสสาวะขุ่น
        
        WBC, RBC สูงกว่า 8 cell/ml
        
        การรักษา
        
        เหมือน Asymtomatic
        
        ยา
        
        ampicillin 500 mg
        
        amoxycillin 500 mg
      - Pyelonephritis
        
        พบเชื้อ E-coli มาก
        
        เกิดการอักเสบทำให้ไตทำหน้าที่ลดลง เกิดไตอักเสบ ไตวายได้
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ไข้สูง หนาวสั่น
        
        ปัสสาวะขุ่น
        
        N/V
        
        UA พบ Bac > 100000
        
        CVA บริเวณบั้นเอง: positive เจ็บสะดุ้ง
        
        การรักษา
        
        Ampicillin 1-2 g IV q 6 hr + gentamicin1 mg/kg q 8 hr
        
        Cef-3 1-2 g IV q 24 hr
        
        คัดกรองสตรีตั้งแต่ฝากครรภ์ครั้งแรก
        
        ตรวจ UA, UC ซ้ำ GA 32-34 wks
        
        I/O
- - - - CO2 คั่งในกระแสเลือด จึงขับ HCO3
        
        ขับทางไต
        
        ปัสสาวะมากขึ้น
        
        ขับทางหายใจ
        
        respiratory alkalosis
  - - - ไอเรื้อรัง > 8 wks
      - หายใจลำบาก แน่นหน้าอก
      - หายใจเสียง wheezing
      - เหงื่อออกมาก
      - RR > 35 bpm / P > 120 bpm
    - - bronchospasm
        
        ท่อทางเดินหายใจตีบแคบ
        
        O2 ผ่านได้น้อย
        
        เกิดเสียง wheezing
        
        หายใจเร็วมากขึ้น
        
        PR สูงขึ้นเพื่อสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกาย
        
        1 more item...
    - - Hx. การแพ้ อาการ อาการแสดง
      - ตรวจร่างกายได้เสียง wheezing or rhonchi
      - ตรวจเสมหะย้อมเชื้อ / CXR
    - - มารดา
        
        BP สูง
        
        ตกเลือด
        
        asthmatic attack
      - ทารก
        
        Preterm
        
        น้ำหนักตัวน้อย
        
        ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
        
        ตายปริกำเนิด
    - - ช่วงแรก
        
        หัวใจทำงานหนัก
        
        น้ำหนักตัวและน้ำในร่างกายเพิ่ม
        
        หายใจลำบาก
      - ช่วงหลัง
        
        อากาศเหลือค้างในปอด
        
        ปอดบางส่วนแลกเปลี่ยนแก๊สได้ไม่สมบูรณ์
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        แนะนำเลี่ยงสิ่งกระตุ้น
        
        ฝากครรภ์ตามนัด
        
        เลี่ยงอากาศเย็นจัดหรือร้อนจัด
        
        รับประทานยา/พ่นยาตามแผนการรักษา
        
        แนะนำนับและบันทึกลูกดิ้น
        
        เน้นรับประทานโปรตีน
      - ระยะคลอด
        
        จัดท่า flower's position
        
        ดูแลให้ O2 เมื่อหอบ
        
        รับยาทาน/ยาพ่นตามแผนการรักษา
        
        ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะขาดO2
        
        ประเมิน V/S
        
        ฟังเสียงปอด
      - ระยะหลังคลอด
        
        ได้รับยาทาน/ยาพ่น ต่อเนื่อง
        
        ป้องกันตกเลือดหลังคลอด
        
        ส่งเสริม Breastfeeding
  - - - ระยะแรกไอแห้งๆ ต่อมามีเสมหะมูกปนหนอง ไอมากเวลาเข้านอนหรือตื่นนอนคอนเช้า
      - ไอเรื้อรัง > 3 wks
      - อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักตัวลด
      - มีไข้ต่ำๆตอนบ่าย
      - เหงื่ออกตอนกลางคืน
    - - presuptive TB น่าจะเป็น
        
        ไอทุกวันเกิด 2 wks
        
        ไอเป็นเลือด
        
        น้ำหนักลด
        
        ไข้เหงื่อออก ตอนกลางคืน
      - Latent TB ระยะแฝง
        
        มีเชื้อในร่างกายแต่มีภูมิคุ้มกัน เช่น เคยเป็นมาก่อน
      - Active TB
        
        ระยะแพร่กระจาย แสดงอาการ
    - - ซักประวัติอาการ อาการแสดง
      - CXR : ฝ้าขาวเต็มปอด
      - ส่งตรวจ sputum
        
        Acid fast bacilli
        
        นิยมใช้
        
        PCR
        
        แม่นยำมากสามารถบอกระยะ TB ได้
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        รับประทานยาตามแพทย์สั่งสูตร 2HRZE24HR 6 เดือน
        
        เน้นอาหารโปรตีนสูง และธาตุเหล็ก
        
        จัดสิ่งแวดล้อมในบ้านให้สะอาด อากาศถ่ายเท
        
        ฝากครรภ์ตามนัดเพื่อประเมินการเจริญเติบโตทารก
      - ระยะคลอด
        
        สามารถคลอดได้ตามปกติ
        
        จัดให้อยู่ห้องแยก
        
        ประเมินทารกในครรภ์และความก้าวหน้าของการคลอด
      - หลังคลอด
        
        แยกทารกจากแม่จนกว่าเพาะเชื่อแล้วได้ผลลบ
        
        แม่ระยะ active TB
        
        ทารกแรกเกิดจะตรวจ Tuberculin skin test
        
        พร้อมได้ยา INH, rifampicin
        
        ทารกได้รับ BCG
  - - - รักษาระยะห่าง 1-2 m
      - เลี่ยงการสัมผัสกันและสัมผัสใบหน้า ดวงตา ปาก จมูก
      - รับประทานอาหารปรุงสุกใหม่
      - งดใช้ของส่วนตัวร่วมกัน
      - ล้างมือบ่อยๆด้วยสบู่ 20 sec
      - ไอ จาม ปิดปาก
      - หากมีอาการ ไข้ ไอ เจ็บคอ หายใจเหนื่อยให้รีบไปพบแพทย์
      - ฝากครรภ์ตามนัด
    - - ใส่ mask
      - กลุ่มเสี่ยง เช่นกลับจากต่างประเทศ กักตัว 14 วัน
      - งดออกที่สาธารณะ
      - เลื่อนฝากครรภ์หากอยู่ในช่วงกักตัว
      - กรณีเจ็บครรภ์ต้องไป รพ. ให้แจ้งเจ้าหน้าที่
    - - ยา Favipiravia
        
        Day 1 : 8 เม็ด 2 ครั้ง
        
        Day 2 : 3 เม็ด 2 ครั้ง
      - ในทารกรักษาเหมือนกันแต่ปริมาณยาคำนวณตามน้ำหนักทารก
    - - แยกตัวทารก 14 วัน
      - อธิบายความเสี่ยงการเลี่ยงลูกด้วยนมมารดาและให้แม่ตัดสินใจ
      - ยังไม่มีหลักญานว่ามีการแพร่ผ่านน้ำนม
    - - เช็ดทำความสะอาดเต้านม
      - ล้างมือด้วยสบู่หรือalcohol
      - สวมหน้ากากอนามัยตลอดที่ทำกิจกรรม
      - ป้อนด้วยช้อนหรือถ้วยเล็ก
      - ล้างทำความสะอาดอุปกรณ์หลังให้นมเสร็จ