Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 6 การพยาบาลผู้คลอดที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอด - Coggle…

- - - - แรงจากการหดรัดตวัของมดลูก (uterine contractility)
      - แรงจากการเบ่ง (maternal expulsive effort)
    - - กระดูกเชิงกรานแคบหรือผิดสัดส่วน (pelvic contraction)
      - ความผิดปกติของอวยัวะสืบพนัธุ์ ( abnormality of reproductive)
    - - ส่วนนำและท่าผิดปกติ (faulty presentation and position)
      - ทารกมีพัฒนาการผิดปกติ(abnormal development of fetus)
  - - - Latent phase ยาวนาน ในครรภ์แรกระยะ latent phase ยาวนานกว่า 20 ชั่วโมง หรือในครรภ์หลังระยะ latent phase ยาวนานกว่า 14 ชั่วโมง
    - - 2.1 Protracted active phase dilatation
        
        เปิดขยายของปากมดลูกช้ากว่า 1.2 cm./hr ในครรภ์แรก และช้ากว่า 1.5 cm./hrในครรภ์หลัง ในระยะ phase of maximum slope (นับตั้งแต่ปากมดลูกเปิด 4 cm.ถึงปากมดลูกเปิด 9 cm.)
      - 2.2 Protracted descent
        
        ส่วนนำของศีรษะทารกเคลื่อนต่ำลงช้ากว่า 1 cm /1 hr ในครรภ์แรก และช้ากว่า 2 cm /1 hr ในครรภ์หลัง
    - - ปากมดลูกไม่เปิดขยายต่อไปหรือส่วนนำของทารกไม่เคลื่อนต่ำต่อไป
      - Prolonged deceleration phase
        
        ร่ระยะ Deceleration phase (นับตั้งแต่ปากมดลูกเปิด 9 cm ถึง 10 cm ) นานกวา่ 3 hr ในครรภ์แรก และนานกว่า 1 hr ในครรภ์หลัง
      - Secondary arrest of dilatation
        
        ปากมดลูกไม่เปิดขยายอีกต่อไปนานเกินกว่า 2 hr ใน ระยะ phase of maximum slope
      - Arrest of descent
        
        ่่ส่วนนำของทารกไม่เคลื่อนต่ำ ลงมาอีกเลยนานกว่า 1 hr ในระยะที่ปากมดลูกเปิด 10 cm ไปแล้ว
      - Failure of descent
        
        ไม่มีการเคลื่อนต่ำ ของส่วนนำของทารกลงมาเลยในระยะ Deceleration phase หรือในระยะที่ 2 ของการคลอด
  - - - 2.ผู้คลอดเหน็ดเหนื่อย อ่อนเพลีย หมดแรง
      - 1.การติดเชื้อ(infection)
      - 3.ฝีเย็บบวม และฉีกขาดได้ง่าย
      - 4.เสี่ยงต่อการเกิดอันตรายจากการทำสูติศาสตร์หัตถการต่างๆ
      - 5.ตกเลือดหลังคลอด
      - 6.พื้นเชิงกรานยืดขยายเป็นเวลานาน ทำให้มดลูกเคลื่อนต่ำ ผนังช่องคลอดหย่อนและกลั้นปัสสาวะ ไม่อยภู่ายหลังได้
    - - 2.ติดเชื้อ เมื่อผู้คลอดติดเชื้อโดยเฉพาะ chorioamnionitis
      - 3.อันตรายจากการคลอด ศีรษะทารกจะมีการเกยกันอย่างมาก(excessive molding) หรือเกิดเลือดออกใต้กะโหลกศีรษะ(cephalhematoma)
      - 1.ทารกไดร้ับออกซิเจนไม่เพียงพอ (fetal distress)
- - - - การหดรัดตัวของมดลูกที่มีแรงดันในมดลูก มากกว่า 50 มิลลิเมตรปรอทหรือช่วงของการ หดรัดตัวแต่ละครั้งน้อยกว่า 2 นาที หรือทั้ง 2 อยา่ง
    - - ร้อยละ 50 ไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริง
      - ขนาดของทารกและช่องเชิงกรานของผู้คลอดไม่ได้สัดส่วน
      - ส่วนนำของทารกผิดปกติ (Malpresentation) หรืออยู่ในท่าผิดปกติ (Malposition)
      - ได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกไม่ถูกวิธี
    - - ต่อผ้คูลอด
        
        1.ร่างกายอ่อนเพลีย เกิดภาวะขาดน้ำ
        
        2.เกิดการติดเชื้อในถุงน้ำคร่ำเนื่องจากถุงน้ำคร่ำแตกก่อนคลอดเป็นเวลานาน
        
        3.มดลูกแตกทำใหเ้สียเลือดมาก และอาจเสียชีวิตได้
        
        4.เกิดการตกเลือดหลังคลอด
        
        5.เจ็บปวดมาก เนื่องจากเซลล์กล้ามเนื้อของมดลูกขาดออกซิเจน
      - ต่อทารก
        
        1.เกิดภาวะขาดออกซิเจน (Fetal distress)
        
        2.เกิดการติดเชื้อ
        
        3.ศีรษะทารกถูกกดนาน อาจมีเลือดออกที่ใต้เยื่อบุกะโหลกศีรษะ (Cephallhematoma) มีอาการบวม น้ำใต้หนังศีรษะทารก (Caput succedaneum) หรือมีการเกยกันของกระดูกกะโหลกศีรษะทารกมากได้
    - - 1.ให้ยานอนหลบัและยาระงับปวดที่มีความแรงพอ เช่น morphine หรือ meperidine
      - 2.ถ้ามีภาวะ fetal distressต้องรีบผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
  - - - การหดรัดตัวของมดลูกที่มีแรงดันในมดลูก น้อยกว่า 25 มิลลิเมตรปรอทหรือมีการหดรัดตัวนอ้ยกว่า 2 ครั้งใน 10 นาที หรือทั้ง 2 อย่าง
    - - ร้อยละ 50 ไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริง
      - มีความผิดปกติของมดลูก เช่น double uterus, myoma uteri
      - 5.กระเพาะปัสสาวะหรืออุจจาระเต็ม
      - การได้รับยาแก้ปวดหรือยาระงับความรู้สึกมากเกินไป หรือได้รับก่อนเวลาอันควร
      - มดลูกมีการยืดขยายมากกว่าปกติ ในรายตั้งครรภ์แฝด หรือแฝดน้ำ
      - 6.ขาดการกระตุ้นที่ปากมดลูก พบได้ในรายที่มีส่วนนำไม่กระชับกับปากมดลูก หรือพื้นเชิงกราน
      - ผู้คลอดที่ผ่านการคลอดมาหลายครั้ง
    - - ต่อผ้คูลอด
        
        การตายของผู้คลอด มาจากการเจ็บครรภ์คลอดยาวนาน ทำให้เกิดการเสียเลือด
        
        1.ผู้คลอดเหน็ดเหนื่อย อ่อนเพลีย หมดแรง (maternal distress)
      - ต่อทารก
        
        1.การคลอดยาวนานส่งผลให้ทารกไดร้ับออกซิเจนไม่เพียงพอ (fetal distress)
        
        ติดเชื้อ การอักเสบของเยื่อหุ้มทารก( chorioamnionitis) ซึ่งเป็นผลจากการคลอดยาวนาน
    - - 1.รักษาที่ดีที่สุดคือ การใช้ oxytocin
      - 2.การให้สารน้ำที่เพียงพอเพื่อแก้ไขภาวะขาดน้ำของผู้คลอด
      - 3.ตรวจดูว่ามีปัสสาวะคั่งค้างในกระเพาะปัสสาวะจนเต็มหรือไม่ ถ้ามีควรสวนออก
      - 4.ให้ยาระงับปวดในขนาดที่เพียงพอและเหมาะสม
      - 5.ให้การประคับประคองจิตใจ ให้กำลังใจ
      - 6.ประเมินและตรวจให้แน่ชัดว่าไม่มีการผิดสัดส่วนระหว่างขนาดของทารกและช่องเชิงกราน
      - 7.ถ้าถุงน้ำคร่ำยังไม่แตกหรือรั่ว ควรเจาะถุงน้ำคร่ำเพราะจะช่วยให้การหดรัดตัวของมดลูกดีขึ้น
  - - - 2.ใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
      - การเบ่งให้ผู้คลอด สูดหายใจเข้าเต็มที่ลึกๆปิดช่องสายเสียง(glottis) และเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้องอย่างแรง
      - 1.การเลือกใช้ชนิดของยาชาและเวลาที่จะใช้อย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ
      - 3.3.สอนวิธีการเบ่งที่ถูกต้อง
  - - - มีโอกาสเกิดการคลอดล่าช้าในระยะที่สองของการคลอด เนื่องจากผู้คลอดเหนื่อยลา้มากและเบ่งไม่ ถูกวิธี
- - - - การเจริญเติบโตผิดปกติ
      - ฮอร์โมนเพศหญิงไม่สมบูรณ์
      - โรคกระดูก
      - กระดูกเชิงกรานแตกหรือร้าวจากอุบัติเหตุ
      - ความพิการจากกระดูกสันหลังหรือขามาแต่ในวัยเด็ก
      - เชิงกรานเจริญไม่เต็มที่
    - - อันตรายต่อผู้คลอด
        
        เกิดการคลอดยาวนานและคลอดยาก
        
        ถุงน้ำทูนหัว แตกก่อนเวลา
        
        รายที่มดลูกหดรัดตัวดี แต่ส่วนของหัวเด็กไม่สามารถเคลื่อนลงสู่ช่องเชิงกรานได้ เกิดลักษณะการหดรัดตัวชนิดวงแหวน
        
        เกิดการตายของเนื้อเยื่อ (necrosis of maternal tissue)
        
        การช่วยคลอดโดยใช้คีมหรือเครื่องดูดสุญญากาศทำได้ยาก
      - อันตรายต่อทารก
        
        เกิดสายสะดือย้อยได้ง่าย
        
        เลือดออกในกะโหลกศีรษะ
        
        เกิดอันตรายกับศีรษะทารกและระบบประสาทส่วนกลาง
        
        เกิดการติดเชื้อ
        
        ทำให้กะโหลกศีรษะทารกผิดรูปหรือแตกหักจากการถูกกด
    - - 1.เชิงกรานแคบที่ช่องเข้า (inlet contraction) พบเส้นผ่าศูนย์กลางแนวหน้าหลังน้อยกว่า10 ซม.หรือเส้นผ่าศูนย์กลางขวาง(transverse diameter) น้อยกว่า 12 ซม.
      - 2.เชิงกรานแคบที่ช่องกลาง (midpelvic contraction) ช่องกลางของเชิงกรานอยู่ที่ระดับ ischial spineระยะระหว่าง ischial spine ทั้งสองข้างน้อยกว่า 9.5 ซม.
      - 3.เชิงกรานแคบที่ช่องออก (outlet contraction) ระยะระหว่าง ischial tuberosity น้อยกว่า 8 ซม.(ปกติ 10ซ.ม.) และ pubic arch แคบกว่าปกติ
    - - 1.เนื่องจากมักพบว่ามีการหดรัดตัวของมดลูกไม่แรงพอร่วมด้วยบ่อย ดังนั้นการพิจารณาให้ยาระงับัปวดหรือยาระงับความรู้สึกควรให้ในเวลาที่เหมาะสม
      - ไม่ควรใช้ oxytocin หรือระมัดระวังในการใช้อย่างมาก เพราะอาจทำให้มดลูกแตกได้
      - ถ้าการแคบอยู่ในระดับที่ไม่มากนัก การช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศจะปลอดภัยกว่าการช่วยคลอดด้วยคีม
      - 4.ผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง เมื่อมีปัจจัยอื่นที่ไม่ดีร่วมด้วย
    - - ซักประวัติ
      - ผู้คลอดเตี้ยกว่า140 ซม. หรือเดินผิดปกติ ตะโพกเอียง สันหลังคดงอ และในผู้คลอดครรภ์แรกเมื่อครบกำหนดคลอดแล้วศีรษะทารกยังลอยหรือพบทารกท่าผิดปกติ
      - ในรายที่สงสัยว่าเกิดภาวะ CPD ควรส่งพบแพทย์เพื่อตรวจทางหน้าท้อง ตรวจภายใน หรือถ่าย xray หรือตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
      - อันตรายต่อผู้คลอดและทารก
        
        1.จากการคลอดยาวนาน ทำให้เกิดเนื้อตาย เกิดรูรั่วระหว่างกระเพาะปัสสาวะกับช่องคลอด
        
        2.ถุงน้ำทูนหัว แตกก่อนเวลา ทำให้ทารกเกิดการติดเชื้อ หรือมีสายสะดือย้อยได้จากทารกอาจเสียชีวิตถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือ
        
        3.การคลอดติดขัด มดลูกมีลักษณะใกล้แตก ถ้าไม่ได้รับการดูแลรักษามดลูกแตกได้ ทำให้ผู้คลอดและทารกเสียชีวิต
      - การรักษา
        
        เกิดชัดเจน ผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        
        สงสัย ทดลองคลอด (Trial of labour) ถ้าไม่สำเร็จ หรือมีความผิดปกติของผู้คลอดหรือทารกในระหว่างการทดลองคลอดควรผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
  - - - ปากช่องคลอดตีบ
      - การแข็งตึงของฝี เย็บ (rigid perineum
      - การอักเสบหรือเนื้องอก เช่น condyloma acuminata, bartholin abscess,bartholin cyst
    - - ช่องคลอดตีบ
      - เยื่อกั้นในช่องคลอด
      - เนื้องอก เช่น Gartner’s duct cyst,fibrom
    - - ปากมดลูกตีบ
      - ปากมดลูกแข็ง
      - มะเร็งปากมดลูก
    - - มดลูกคว่ำหน้า(anteflexion)
      - มดลูกคว่ำหลัง(retroflexion)
      - มดลูกหย่อนขณะตั้งครรภ์
      - เนื้องอกมดลูก
    - - เนิ้องอกรังไข่อาจทำให้เกิดการคลอดติดขัดได้
  - - - มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนในระยะคลอดและหลังคลอดเนื่องจากศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับช่องเชิงกราน
      - ผู้คลอดมีโอกาสเกิดการคลอดระยะที่สองล่าช้า เนื่องจากการแข็งตึงของฝีเย็บ (rigid perineum
- - - - 1.เชิงกรานรูปหัวใจ (android) หรือรูปไข่ตั้ง (anthropoid)
      - 2.ศีรษะทารกอยู่ในทรงเงย (deflexion attitude)
      - 3.ผนังหน้าท้องของผู้คลอดหย่อน มดลูกและทารกเอนมาด้านหน้า
      - 4.มีสิ่งขัดขวางการหมุนของศีรษะทารก เช่น รกที่ติดผนังด้านหน้าของมดลูกในบางราย
      - 5.ศีรษะทารกไม่กระชับกับพื้นเชิงกราน เนื่องจากศีรษะทารกโต หรือเล็กเกินไป หรือพื้นเชิงกรานหย่อนมาก ทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
      - 6.มดลูกหดรัดตัวไม่ดีหรือแรงเบ่งน้อย ทำให้กลไกการก้มและการเคลื่อนต่ำของศีรษะทารกไม่ดี
    - - ศีรษะทารกมีการหมุนภายในช่องเชิงกราน
        
        ท้ายทอยหมุนไปข้างหน้า 135 องศา การหมุนลักษณะนี้จะใช้เวลานานกว่าปกติมดลูกต้องหดรัดตัวดี และทารกจะคลอดออกมาในท่าปกติ โดยคลอดเอง หรืออาจใช้เครื่องมือช่วยคลอด
        
        ท้ายทอยหมุนไปข้างหน้า 45 องศา เป็นท่า Right Occiput Lateral (ROL) เรียกว่า “ท่าศีรษะขวางต่ำ ” (deep transverse arrest of head)
        
        ท้ายทอยหมุนไปข้างหลัง 45 องศา ทารกจะคลอดในท่าที่ท้ายทอยคงอยู่ด้านหลัง (Occiput Persistent Posterior OPP)
      - ในกรณีที่ไม่สามารถหมุนได้ แพทย์อาจช่วยคลอด
        
        1.การใช้มือหมุนศีรษะทารก
        
        2.การใช้เครื่องดูดสุญญากาศช่วยคลอด
        
        3.การใช้คีมคีลแลนด์(Kielland forceps)
        
        4.การผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง เมื่อเชิงกรานไม่กว้างพอ ส่วนนำอยู่สูง
    - - 1.ศีรษะทารกอยู่ในทรงคว่ำเต็มที่ (full flexion of head)
      - 2.ศีรษะทารกอยู่ในทรงเงยเล็กน้อย (mild deflexion of the head)
    - - อันตรายต่อผู้คลอดและทารก
        
        1.ผู้คลอดมีอาการปวดบริเวณหลังและเอวมาก
        
        2.ผู้คลอดมีลมเบ่งเกิดขึ้นในระยะที่ปากมดลูกเปิดน้อย
        
        3.ผนังช่องคลอดด้านหลังและฝี เย็บมีการยืดขยายและฉีกขาดมาก
        
        4.ปากมดลูกบวมช้าและอาจฉีกขาดได้
        
        5.ทารกมีโอกาสขาดออกซิเจนจากการคลอดยาวนาน และเกิดการบาดเจ็บจากการคลอดได้
      - การรักษา
        
        1.ติดตามความก้าวหน้าของการคลอด และติดตามอาการของผู้คลอดและทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด
        
        2.ถ้าพบเหตุที่ทำให้คลอดทางช่องคลอดไม่ได้ หรือมีภาวะผิดปกติที่ทำให้ทารกเป็นอันตรายได้ง่าย
        จากการใช้เครื่องมือช่วยคลอดทางช่องคลอด ต้องทำผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        
        3.ถ้าไม่พบเหตุที่ทำให้เป็นอันตรายต่อการคลอดทางช่องคลอดให้เฝ้าดูการเจ็บครรภ์คลอดอย่างใกล้ชิด
        
        4.ให้สารละลายเด็กซโทรส 10% ทางหลอดเลือดดำเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
        
        5.ให้ยาลดอาการเจ็บครรภ์ และยาระงับประสาท
        
        6.ปากมดลูกเปิดช้า ถ้าเป็นผลจากการหดรัดตัวของมดลูกไม่ดี ต้องให้ออกซิโทซินหยดเข้าทางหลอดเลือดดำ
        
        7.ถ้าสามารถให้คลอดทางช่องคลอดได้
        
        รอคอยให้คลอดเองทางช่องคลอด ตามธรรมชาติ
        
        ใช้คีมช่วยคลอดในท่า posterior position
        
        ใช้คีมช่วยหมุนเป็นท่า occiput anterior แล้วทำคลอด
        
        ใช้มือช่วยหมุน (manual rotation) เป็นท่า occiput anteriorแล้วใช้คีมช่วยคลอด
    - - ท่าหน้าผาก (Brow Presentation)
        
        การดำเนินการคลอดท่าหน้าผาก ไม่สามารคลอดได้เอง
        
        อันตรายต่อผู้คลอดและทารก เกิดการคลอดติดขัด ถ้าให้การช่วยเหลือไม่ทัน มดลูกอาจแตกได้ หรือถ้าช่วยเหลือช้าเกินไป ทารกอาจเสียชีวิตเนื่องจากขาดออกซิเจนในครรภ์ผู้คลอดได้
        
        การรักษา
        
        1.ถ้าทารกมีขนาดปกติหรือใหญ่กว่าปกติ ให้ผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง ไม่ควรให้คลอดทางช่องคลอด
        
        2.ถ้าศีรษะทารกเล็กและเชิงกรานใหญ่ อาจทดลองปรับศีรษะทารกโดย
        
        ถ้าหน้าผากอยู่ทางด้านหลังกดศีรษะให้ก้มมากขึ้นเพื่อให้เปลี่ยนเป็นท่าปกติ
        
        ถ้าหน้าผากอยู่ทางด้านหน้าดันศีรษะให้แหงนมากขึ้น เพื่อให้กลายเป็นท่าหน้าที่คางอยู่ทางด้านหน้า ถ้าปรับไม่สำเร็จให้ทำการผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        
        ถ้าศีรษะทารกลงไปต่ำมากและติดแน่น ซึ่งเรียกว่า Neglected brow presentation และมดลูกหดรัดตัวอย่างรุนแรง อาจทำให้มดลูกแตกได้ ต้องรีบผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
      - ท่าหน้า (Face Presentation)
        
        การดำเนินการคลอดท่าหน้า
        
        1.การเคลื่อนต่ำเกิดเหมือนในท่าศีรษะ
        
        2.การหมุนภายใน เมื่อคางพบแรงเสียดทานที่ pelvic floor จะหมุนมาทางด้านหน้า 45 องศา
        
        3.การเคลื่อนต่ำของส่วนนำจะมีต่อไปจนคางมาอยู่ใต้กระดูกหัวเหน่า จากนั้นจะใช้คางเป็นจุดยันและงุ้มศีรษะเอาปาก ตา จมูก คิ้วกระหม่อมใหญ่ รอยต่อแสกกลาง กระหม่อมเล็ก และท้ายทอยคลอดออกมา
        
        4.คางจะหมุนกลับไปอยู่ในแนวเดิม 45 องศา เหมือนจุดเริ่มต้นของกลไกการคลอด เพื่อคลอดไหล่และลำตัวต่อไป แบบการคลอดท่าศีรษะทั่วไป
        
        การรักษา
        
        1.ถ้าไม่มี CPD มดลูกหดรัดตัวดี คางหมุนไปทางด้านหน้า และความก้าวหน้าของการคลอดดีสามารถให้คลอดทางช่องคลอดได้
        
        2.ถ้าพบเป็นท่าคางหมุนไปทางด้านหลัง และอัดแน่นที่ผนังด้านหลังบริเวณ sacrum แสดงถึงภาวะ CPD ควรผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
    - - ท่าก้น (Breech Presentation)
      - ท่าขวาง (Shoulder Presentation Acromion หรือ Presentation)
      - การรักษา
        
        1.ในระยะตั้งครรภ์ ถ้าตรวจพบท่าขวาง เมื่ออายุครรภ์ 32-36 สัปดาห์ แพทย์จะทำการหมุนกลับท่าทารกภายนอก ถ้าพบว่ามีสิ่งขัดขวางการคลอดจะผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        
        2.ในระยะคลอด ถ้าถุงน้ำยังไม่แตก อาจหมุนกลับทารกให้อยู่ในท่าศีรษะ แล้วเจาะถุงน้าคร่ำ
        
        3.ในรายที่ผู้คลอดไม่ได้รับการดูแลมาก่อน ปล่อยจนทารกลงมาอัด แน่นในช่องเชิงกราน (neglected shoulder presentation) ต้องรีบช่วยชีวิตผู้คลอดป้องกันมดลูกแตก โดยการตัดศีรษะทารกออกจากลำตัว (decapitation) หรือทำผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
  - - - 1.บิดามารดาตัวโต
      - 2.มารดาที่เป็นเบาหวาน
      - 3.มารดาอ้วน
      - 4.มารดาที่น้ำหนักเพิ่มมากในขณะตั้งครรภ์
      - 5.ครรภ์เกินกำหนด
    - - 1.การแยกของทารกส่วนของครึ่งบนหรือครึ่งล่างของร่างกายไม่เป็นไปอย่างสมบูรณ์
      - 2.แฝดที่มีส่วนติดกันที่ส่วนบนหรือส่วนล่างของร่างกาย
      - 3.แฝดติดกันที่ส่วนของลำตัว
    - - Call for help เรียกขอความช่วยเหลือจากสูติแพทย์ กุมารแพทย์ วิสัญญีแพทย์ พยาบาล ตลอดจนเจ้าหน้าที่อื่นๆ
      - ให้ผู้คลอดหยุดเบ่ง ห้ามกดบริเวณยอดมดลูก และให้สวนปัสสาวะ
      - ตัดหรือขยายแผลฝีเย็บให้กว้างขึ้นในกรณีที่ฝีเย็บแน่นมาก
      - ใช้ลูกยางแดงดูดมูกในจมูกและปากทารกให้หมด
      - ทำ Suprapubic pressure คือการกดบริเวณท้องน้อยเหนือหัวหน่าวในขณะที่ให้ผู้คลอดเบ่ง และผู้ทำคลอดดึง ศีรษะทารกลงสู่ด้านล่างด้วยความนุ่มนวล
        
        5.1 Mazzanti maneuver โดยให้ใช้มือกดไปตรงๆบริเวณเหนือ หัวหน่าว
        
        5.2 Rubin maneuver โดยให้ใช้มือกดโยกทางด้านข้างบริเวณ เหนือหัวหน่าวที่คิดว่าเป็นด้านหลังของไหล่ทารก
      - ทำ McRoberts maneuver โดยให้ผู้คลอดงอสะโพกทั้งสองข้างอย่างมากในท่านอนหงายเพื่อให้ต้นขาทั้งสองข้างชิดติดกับบริเวณหน้าท้อง
      - All- fours หรือ Gaskin maneuver โดยให้ผู้คลอดพลิกตัวจากท่าขบนิ่วเป็นท่าคลานสี่ขา
      - Squatting โดยให้ผู้คลอดอยู่ในท่านั่งยองๆ
      - Rotational maneuver
        
        9.1 Woods screw คือ การใช้มือใส่ไปทางด้านหลังของไหล่หลังทารกแล้วหมุนไหล่ไป 180องศา
        แบบ corkscrew จะทำให้ไหล่หน้าที่ติดอยู่ถูกหมุนมาคลอดออกทางด้านหลังได้
        
        9.2 Rubin maneuver คือ การสอดมือเข้าไปในช่องคลอดคลำไปทางด้านหลังของไหล่หน้าแล้วดัน
        ให้เกิด adduction ของไหล่ไปทางหน้าอกจะทำให้ Bisacromial diameter ลดลงและไหล่หน้าก็จะหลุดออกมา
      - Posterior arm extraction วิธีนี้ควรจะให้การดมยาสลบในมารดาและใช้ยาคลายมดลูก ( Tocolytic drugs) ร่วมด้วยเพื่อให้มดลูกคลายตัว
      - Clavicular fracture
        
        11.1 ใช้มือดันบริเวณกลางของกระดูกไหปลาร้าของไหล่หน้าไปในทิศทางขึ้นด้านบนไปชนกับกระดูกหัวหน่าว
        
        11.2 ใช้กรรไกรตัดกระดูกไหปลาร้า ซึ่งวิธีนี้ใช้ในกรณีที่ทารกเสียชีวิตแล้วเท่านั้น
  - - - มีโอกาสเกิดอันตรายจากการยืดขยายและฉีกขาดมากผิดปกติของฝี เย็บและผนังช่องคลอด เนื่องจากคลอดในลักษณะท้ายทอยอยู่ด้านหลัง
      - ผู้คลอดและทารกมีโอกาสเกิดอันตรายจากการคลอดยาวนาน การคลอดยาก และการคลอดติดขัดเนื่องจากทารกมีใบหน้าเป็นส่วนนำ