Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์ ความผิดปกติในอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย …
การเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของระบบสืบพันธุ์
ความผิดปกติในอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย
2.1ส่วนท่อปัสสาวะ
2.1.1Urethritis
การอักเสบของท่อปัสสาวะ พบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย
สาเหตุ
1.Ascending infection
การติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น E. coli, Klebsiella,
Proteus, Enterobacter, Pseudomonas
การติดเชื้อเรื้อรัง
อาจเกิดจาก โรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง
พยาธิสรีรวิทยา
ท่อปัสสาวะอักเสบและ
การอักเสบนี้จะลุกลามไปจนถึงกระเพาะปัสสาวะ
อาการและอาการแสดง
Nocturia
มีมูกหรือหนองไหลออกจากท่อปัสสาวะ
ปวดแสบปวดร้อนขณะถ่ายปัสสาวะหรือคันในท่อปัสสาวะ
Hematuria, Fever, chill
กระเพาะปัสสาวะบีบเกร็ง
อาการทั่วไป ได้แก่ malaise, nausea, vomiting, low back pain, flankpain
Urgency, frequency, dysuria
ปวดหน่วงบริเวณอวัยวะเพศหรืออัณฑะ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Urinalysis (U/A) เพื่อตรวจหา หนอง เลือด และแบคทีเรียในปัสสาวะ
Clean–catch midstream urine พบเชื้อแบคทีเรียมากกว่า
100,000/milliliter
2.1.2 Urethra stricture
การตีบแคบของท่อปัสสาวะเนื่องจากการมีแผลเป็น
พยาธิสรีรวิทยา
เซลล์ของท่อปัสสาวะที่ได้รับบาดเจ็บจนเกิดการตีบแคบ
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด ปวดเล็กน้อยเวลาถ่ายปัสสาวะ
อาการเฉียบพลันจะมีการคั่งค้างของปัสสาวะจากการปัสสาวะไม่ออก
เบ่งถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะลําเล็กลง double stream, spraying
สาเหตุ
การอักเสบติดเชื้ออย่างแรง
การใส่สายสวนปัสสาวะนานจนท่อปัสสาวะเกิดเนื้อตาย
จากการได้รับบาดเจ็บที่ท่อทางเดินปัสสาวะและขาดการรักษาที่ดีพอ
การใส่เครื่องมือทางการแพทย์ที่มีขนาดใหญ่
อาจเป็นแต่กําเนิด
การเป็นมะเร็งท่อปัสสาวะ
การตรวจทางห้องทดลอง
Ultrasound
Voiding cystourethrogram
2.2 ส่วนองคชาติ
2.2.3 Penile cancer or Cancer of the penis
(มะเร็งองคชาติ)
พบมากในผู้ชาย
อายุ45- 60 ปีขึ้นไป
สาเหตุ
เกิดจากการหมักหมมของสิ่งสกปรกบริเวณใต้หนังหุ้มปลาย ต่อมา
เปลี่ยนแปลงกลายเป็นเซลล์มะเร็ง
2.2.4 Priapism
ภาวะอวัยวะเพศชายไม่อ่อนตัว
สาเหตุ
อาจ เกิดจากโรคเลือดบางชนิด เชน Sickle cell disease, Leukemia, Metastatic cancer, Spinaltrauma ห รือ เป็นผลจากยาบางชนิด เช่น Papaverine, Psychotropic drug, Alcohol,Marijuana และการใช้ยาฉีดเข้าอวัยวะเพศชายเกินขนาด
2.2.2 Balanitis and Posthitis
การอักเสบของ glans penis and mucous
membrane บริเวณรอบๆ องคชาติมักเกิดร่วมกับ
หนังหุ้มปลายอักเสบ
สาเหตุ
เกิดจากการระคาย เคืองเสียดสีจนเกิดรอยถลอกและมีการติดเชื้อซ้ำ
ร่วมกับการไม่รักษาความสะอาดและหนังหุ้มปลาย
2.2.5 Peyronie’ disease
ภาวะที่มีfibrous plaques มาเกาะที่
ปลายหนังหุ้มองคชาติ
ซึ่งจะมองไม่เห็นถ้าองคชาติยังอ่อนตัวอยู่แต่จะทําให้เกิดความเจ็บปวดตอนองคชาติแข็งตัว มีผลกระทบต่อการมีเพศสัมพันธุ์ทําให้ล้มเหลวได้
2.2.1 Phimosis
ภาวะหนังหุ้มปลายองคชาติมีรูเปิดแคบ หรือรัดบริเวณใต้ต่อ
ส่วนหัวขององคชาติไม่สามารถรูดขึ้นมาหุ้มปลายองคชาติได้
สาเหตุ
อาจเป็นตั้งแต่ กําเนิดหรือเกิดขึ้นภายหลังการอักเสบบวม ส่วนใหญ่เกิดจากการไม่รักษาความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ ให้ดีพอ
2.3ส่วนอัณฑะ
2.3.1 Orchitis, Epididymitis
อัณฑะและท่อนําอสุจิอักเสบ
สาเหตุ
จากการติดเชื้อจากต่อมลูกหมาก กระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะย้อนเข้าไปในท่อนําอสุจิจนถึงอัณฑะ มักเกิดจากเชื้อ E.coli
อาการแสดง
2) อาการค่อยเป็นค่อยไป ต่อมาอัณฑะบวม ปวด กดเจ็บมาก มีไข้สูง หนาวสั่นหากทิ้งไว้จะเกิดปัสสาวะเป็นหนอง
3) หากเกิดหลังเป็นคางทูม 3-4 วัน จะมีอาการไข้ ปวดและบวมบริเวณอัณฑะ ไม่พบอาการปัสสาวะเป็นเลือด อาการอาจมีในระยะ 7–10 วัน อาการที่หลงเหลือจากการหายแล้ว อาจมีการฝ่อของอัณฑะ การสร้างอสุจิลดลง ถ้าเป็นที่อัณฑะทั้งสองข้างอาจเป็นหมันได้
1) ปวดถุงอัณฑะและขาหนีบข้างเดียว
ตามตําแหน่งของ Vas deferens จะปวดมากขึ้นเวลาเดิน
2.3.2 Testicular torsion
การบิดของท่ออสุจิ
สาเหตุ
2) การยึดติดกันของ spermatic fascia และผนังถุงลูกอัณฑะไม่ดีทําให้มีช่องว่างและท่ออสุจิบิดตัวได้
3) การออกกําลังกายอย่างหนักทําให้cremaster muscle เกิดแรงดึงรั้งมากจนท่ออสุจิบิดตัว
1) ความผิดปกติของถุงหุ้มลูกอัณฑะและตําแหน่งถุงอัณฑะ
พยาธิสรีรวิทยา
ในภาวะปกติ Tunica vaginalis จะห่อหุ้มอัณฑะและยึดติดกับท่อนําอสุจิ การหดตัวตามปกติของ cremaster muscleจะทําให้อัณฑะข้างซ้ายหดตัวในทิศทางทวนเข็มนาฬิกา ส่วนอัณฑะข้างขวา
จะหดตัวในทิศทางตามเข็มนาฬิกา
ในภาวะ testicular torsionอัณฑะจะหดตัวตาม
ขั้วหลอดเลือดทําให้มีเลือดคั่ง บวม และเกิดภาวะขาดเลือดได้
อาการและอาการแสดง
3) ไม่มี cremasteric reflex ของอัณฑะข้างที่บาดเจ็บ
4) ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
2) อัณฑะบวม ช้ำ
5) Lightheadedness (วิงเวียนศีรษะ)
1) ปวดร้าวลงอัณฑะข้างที่บาดเจ็บหรือขาหนีบข้างนั้น
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
1) Doppler ultrasonography ได้ยินเสียงการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงอัณฑะข้างที่บาดเจ็บลดลง
2.4 ส่วนต่อมลูกหมาก
2.4.2 Prostatitis
ภาวะต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง เกิดจาก
การติดเชื้อแบคทีเรีย Fungi, mycoplasma หรือเกิดจากสาเหตุอื่นๆ
อาการแสดง
2) ปัสสาวะบ่อย
3) ปวดขณะหรือภายหลังการหลั่งน้ำอสุจิ
1) ปวดบริเวณฝีเย็บ ปวดแสบเวลาปัสสาวะบ่อย
ต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน
จะมีอาการไข้ หนาวสั่น ปวดบริเวณฝีเย็บ ทวารหนัก
และหลัง ปวดเวลาถ่ายปัสสาวะ ถ่ายปัสสาวะบ่อย
และถ่ายปัสสาวะตอนกลางคืน
ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง
จะมีอาการปวดเวลาถ่ายปัสสาวะเล็กน้อย ถ่ายปัสสาวะบ่อย
และมี Discharge ไหลออกจากท่อปัสสาวะ มักทําให้เกิดภาวะอักเสบติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
ภาวะแทรกซ้อน
2) Epididymitis (ท่อนําอสุจิอักเสบ)
3) Bacteremia (การอักเสบติดเชื้อในกระแสเลือด)
1) ต่อมลูกหมากบวมโต ปัสสาวะคั่งค้าง
4) Pyelonephritis (กรวยไตอักเสบ)
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
1) ถ้าจะตรวจการอักเสบติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง จะใช้วิธี4glass bottle แต่วิธีนี้จะยุ่งยากจึงมักใช้วิธี 2 glass bottle แทนคือให้ผู้ป่วยทําความสะอาด Glans penis ให้สะอาด ถ่ายปัสสาวะทิ้งก่อนแล้วเก็บ midstream urineโดยให้ผู้ป่วยปัสสาวะประมาณ 10 – 15 มล. เก็บในขวดที่ 1 ซึ่งจะบอกถึงลักษณะของปัสสาวะในท่อปัสสาวะ จากนั้นให้ถ่ายปัสสาวะต่อโดยไม่หยุดใส่ขวดที่ 2 ประมาณ 50 – 70 มล. จะบอกลักษณะปัสสาวะในกระเพาะปัสสาวะ
2) ตรวจทางช่องทวารหนักกดที่ต่อมลูกหมากจะปวดมาก และรีดเอาน้ำจากต่อมลูกหมากมาตรวจจะพบเม็ดเลือดขาวจํานวนมาก และอาจเพาะเชื้อขึ้น
2.4.3 Prostate cancer
มะเร็งต่อมลูกหมาก พบได้บ่อยในผู้ชายอายุ 50 ปีขึ้นไป
สาเหตุ
ไม่ทราบแน่ชัด
ปัจจัยเสี่ยง
2) การติดเชื้อโรคทางเพศสัมพันธุ์
3) การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
1) กรรมพันธุ์เชื้อชาติการสัมผัสมลภาวะ เช่น รังสี สารเบนซิน ไฮโดรคาร์บอน
พยาธิสรีรวิทยา
เซลล์มะเร็งที่พบส่วนใหญ่ เป็นชนิด adenocarcinoma มักเริ่มต้นจาก
ด้านหลังต่อมลูกหมาก หรือเริ่มต้นบริเวณใกล้ท่อปัสสาวะ
อาการและอาการแสดง
3) กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
4) ปัสสาวะเป็นเลือด
2) ถ่ายปัสสาวะลําบาก ปัสสาวะเป็นหยด ปัสสาวะคั่ง
5) อัณฑะหรือขาบวม
1) ระยะแรก ไม่มีอาการแต่อาจคลําพบก้อน ระยะต่อมามีอาการ
6) คลําพบต่อมลูกหมากโต ขอบไม่เรียบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
2) Transrectal prostatic ultrasonography - ตรวจพบต่อมมีขนาดโต
ลักษณะผิดปกติ
3) Bones scan, CT, MRI
1) Serum prostate - specific antigen (PSA) test – มีค่าสูงกว่าปกติ
4) Digital rectal examination คลําพบต่อมโต ลักษณะผิดปกติควรตรวจเป็นประจําทุกปีในผู้ชายที่อายุ 70 ปีขึ้นไป (American Cancer Society)
2.4.1 Benign prostate hypertrophy (BPH)
ภาวะต่อมลูกหมากโต
โดยไม่ใช่มะเร็ง
สาเหตุ
2) Arteriosclerosis
3) การอักเสบ
1) อายุที่เพิ่มมากขึ้นทําให้มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
4) การเผาผลาญและภาวะโภชนาการเปลี่ยนแปลง
พยาธิสรีรวิทยา
เมื่ออายุมากขึ้นการหลั่งฮอร์โมนแอนโดรเจนลดลง ทําให้เกิดความ
ไม่สมดุลระหว่างฮอร์โมนเอสโทรเจน และฮอร์โมนแอนโดรเจน
และมีระดับฮอร์โมน dihydrotestosterone สูง
อาการและอาการแสดง
1) ระยะแรก
ปัสสาวะลําบาก ลําปัสสาวะเล็กลง
ปัสสาวะลําบาก ลําปัสสาวะเล็กลง
2) ระยะอุดกั้น
ปัสสาวะค้าง ปัสสาวะเป็นหยด กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
อาจมีปัสสาวะเป็นเลือด
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะตอนกลางคืน
อาจมีปัสสาวะเป็นเลือด
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
2) Blood urea nitrogen (BUN), creatinine สูงจากภาวะไตเสียหน้าที่
3) Urinalysis พบ hematuria, pyuria, bacteria > 100,000/ µL
1) Cystoscopy
2.4.4 ส่วนเต้านม
2.4.4.1 Gynecomastia
ภาวะเต้านมโตผิดปกติในเพศชาย พบได้ทั้งในวัย
เจริญพันธุ์และวัยสูงอายุสาเหตุเนื่องมาจากกลไกการทํางานของฮอร์โมนผิดปกติแต่ไม่ทราบกลไกที่แน่ชัด อาจพบภาวะนี้ได้ในวัยรุ่นเนื่องจากมีการหลั่งฮอร์โมนจากลูกอัณฑะ และมีปัจจัยสองเสริมคือ
การมีระดับฮอร์โมน estrogen สูงกว่าปกติ
อาการและอาการแสดง
เต้านมโตกว่าปกติอาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้
อาการอาจเป็นชั่วคราวแล้วยุบไปเองได้ถ้าสิ่งกระตุ้นลดลง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Testicular ultrasound
2.4.4.2 Breast cancer
มะเร็งเต้านมเพศชายพบน้อยมาก มักพบในผู้ชายอายุ
ประมาณ 60 ปี มากกว่าอายุเฉลี่ยของผู้หญิงที่เป็นมะเร็งเต้านม 10 ปี
ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
ความผิดปกติของยีน
โรคตับ
กรรมพันธุ์
การสัมผัสรังสี
การสัมผัส
ความร้อนนาน ๆ