การบาดเจ็บจากการคลอด
(Birth injury)

ความหมาย

อันตราย หรือการบาดเจ็บที่ทารกได้รับในระยะคลอดและในขณะทำการคลอด หรือเกิดจากการบาดเจ็บจากเครื่องมือในการทำคลอด การบาดเจ็บจากการคลอดมีทั้งที่สามารถหลีกเลี่ยงได้และหลีกเลี่ยงไม่ได้ ทารกอาจเสียชีวิตหรือมีความพิการ

ปัจจัยเสี่ยง

ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ

การทำสูติศาสตร์หัตถการเพื่อช่วยคลอด

ภาวะอ้วนของหญิงตั้งครรภ์

การผ่าตัดคลอด

ทารกมีขนาดใหญ่

ปัจจัยอื่น ๆ ทางด้านมารดา

การบาดเจ็บของกระดูกและกล้ามเนื้อ

การบาดเจ็บของบริเวณใบหน้า

การบาดเจ็บของ Soft tissue

การบาดเจ็บของระบบประสาท

การบาดเจ็บของอวัยวะภายในช่องท้อง

การบาดเจ็บที่ศีรษะ

พบบ่อย

Subcutaneous of necrosis

บาดแผลฉีกขาด

Bruising and petechiae

ผิวหนังบวมช้ำและมีจุดเลือดออก

เกิดจากการขาดเลือดของเนื้อเยื่อไขมันบริเวณที่พบบ่อยคือไหล่และก้น

เป็นการบาดเจ็บจากการคลอดที่พบบ่อยที่สุดในการผ่าท้องคลอด ที่พบบ่อยคือ บริเวณส่วนนำ

ส่วนใหญ่เกิดในรายที่ผ่าคลอดฉุกเฉินที่ต้องทำผ่าตัดอย่างรวดเร็ว

กะโหลกศีรษะแตก

Subgaleal hemorrhage

Cephalhematoma

เลือดออกในสมอง (intracranial hemorrhage)

Caput succedaneum

การบวมของบริเวณศีรษะเหนือ periostreum

เกิดจากการฉีกขาดของเส้นเลือดใต้ชั้น periostreum ทำให้มีเลือดออกใต้ต่อ periostreum

มีเลือดออกคั่งอยู่ใน subgaleal space ระหว่าง periostreum ของกะโหลกศีรษะกับ aponeurosis จากการฉีกขาดของเส้นเลือด

พบ

พบในทารกที่ใช้เครื่องมือช่วยคลอด

กระดูกไหปลาร้าหัก

การบาดเจ็บของ Brachial plexus

พบไม่บ่อย

การบาดเจ็บบริเวณดวงตา

พบบ่อยที่สุด คือ ตับแตก

ปัจจัยเสี่ยง

คลอดท่าก้นทางช่องคลอด

ทารกที่มีขนาดใหญ่

การบาดเจ็บของจมูก

สัมพันธ์กับการใช้คีมช่วยคลอด

การบาดเจ็บเล็กน้อยที่พบบ่อย

เกิดจากการที่จมูกของทารกถูกกดอยู่กับกระดูก symphysis pubis หรือ promontory of sacrum

รุนแรง>ทารกหายใจลำบาก>รักษา

เพื่อไม่ให้เกิดความผิดปกติของกระดูกจมูก และ nasal septum

หนังตาบวม retinal hemorrhage มักหายในเวลา 1-5 วัน

subconjunctival hemorrhage (มักหายในเวลา 1-2 สัปดาห์)

hyphema การแตกของกระดูกรอบดวงตา

การบาดเจ็บของ lacrimal duct

การบาดเจ็บของ lacrimal gland

อาจข้าม suture lines

คลำขอบได้ไม่ชัดเจน

ตรวจพบตั้งแต่แรกคลอด

มักมีขนาดเล็กลงและหายไปเองภายใน เวลาเป็นชั่วโมงหรือ 2-3 วัน

พบบ่อยบริเวณกระดูก parietal และ occipital bone

ขอบเขตชัดเจน

ไม่ข้าม suture lines

ทารกคลอดครบกำหนด

คลอดก่อนกำหนด

click to edit

subdural hemorrhage

epidural hemorrhage

Subarachnoid hemorrhage

intraventricular hemorrhage

มักเป็นการแตกในแนวเส้นตรง ซึ่งพบร่วมกับ Cephalhematoma

กระดูกต้นแขนหัก

การเคลื่อนหลุดของข้อต่อ

กระดูกต้นขาหัก

การหักของกระดูกอื่นๆ

การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อ sternocleidomastoid

มักพบในรายคลอดท่าก้นทางช่องคลอด

พบได้บ่อยที่สุดสำหรับทารกแรกคลอด มักสัมพันธ์กับการคลอดยาก

สามารถหายได้เองไม่มีผลระยะยาว

ควรให้การปรึกษาพ่อแม่เพื่อลดความวิตกกังวล อาจให้ยาแก้ปวดและลดการเคลื่อนไหวของแขนเพื่อลดความเจ็บปวด

ปัจจัยเสี่ยง

ทารกมีขนาดใหญ่

การคลอดท่าก้น

คลอดติดไหล่

การผ่าตัดในรายที่ทารกไม่ได้มีศีรษะเป็นส่วนนำ

ทารกมีน้ำหนักแรกคลอดต่ำกว่าเกณฑ์

กระดูกจมูก

กระดูกขากรรไกร

septal cartilage

กระดูกใบหน้า

ผลกระทบ

อาจทำให้ทารกหายใจลำบากและมีปัญหาการดูดนม

เกิดจากทารกอยู่ในท่าผิดปกติตั้งแต่อยู่ในครรภ์ จากภาวะน้ำคร่ำน้อยกว่าปกติ

อาจมีการฉีกขาดขณะทำคลอดท่าก้น

เมื่อทารกโตขึ้นกล้ามเนื้อด้านที่มีการบาดเจ็บไม่สามารถยืดขยายได้เท่ากับข้างปกติ

ภาวะคอเอียง (torticollis)

ทำกายภาพบำบัด

Erb หรือ Duchenne paralysis

ทารกมีน้ำหนักตัวมากและคลอดท่าก้น

Klumpke paralysis

Total brachial plexus paralysis

การบาดเจ็บของเส้นประสาทไขสันหลัง

เกิดจากการถูกดึงรั้งของบริเวณลำคอขณะช่วยคลอดไหล่หรืออาจเกิดจากการบิด

การบาดเจ็บของเส้นประสาทของใบหน้า

เกิดจากเส้นประสาทคู่ที่ 7 (facial nerve) ถูกกด อาจเกิดร่วมกับการคลอดโดยใช้คีม

ทำให้ทารกเคลื่อนไหวใบหน้าด้านเดียวกับที่มีการบาดเจ็บ หนังตาปิดไม่สนิท

หายได้เองภายใน 2-3 วัน จนถึงไม่เกิน 2 สัปดาห์

การบาดเจ็บของ Phrenic nerve

การบาดเจ็บของ Laryngeal nerve

มักเกิดร่วมกับการบาดเจ็บของ brachial plexus มักพบอาการตั้งแต่แรกคลอด

ทารกจะมีอาการหายใจลำบาก เสียงหายใจลดลง

อาจทำให้เกิด paralysis ของเส้นเสียง

หายใจลำบาก

เสียงแหบ ร้องเบา ไม่มีเสียงร้อง

กลืนลำบากและสำลัก

วินิจฉัย

ทำ direct laryngoscopy

มักหายได้เอง

นางสาวนริศรา เบญมาตย์ เลขที่ 30 ห้อง ก ชั้นปีที่ 3