การบาดเจ็บจากการคลอด
(Birth injury)
ความหมาย
อันตราย หรือการบาดเจ็บที่ทารกได้รับในระยะคลอดและในขณะทำการคลอด หรือเกิดจากการบาดเจ็บจากเครื่องมือในการทำคลอด การบาดเจ็บจากการคลอดมีทั้งที่สามารถหลีกเลี่ยงได้และหลีกเลี่ยงไม่ได้ ทารกอาจเสียชีวิตหรือมีความพิการ
ปัจจัยเสี่ยง
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
การทำสูติศาสตร์หัตถการเพื่อช่วยคลอด
ภาวะอ้วนของหญิงตั้งครรภ์
การผ่าตัดคลอด
ทารกมีขนาดใหญ่
ปัจจัยอื่น ๆ ทางด้านมารดา
การบาดเจ็บของกระดูกและกล้ามเนื้อ
การบาดเจ็บของบริเวณใบหน้า
การบาดเจ็บของ Soft tissue
การบาดเจ็บของระบบประสาท
การบาดเจ็บของอวัยวะภายในช่องท้อง
การบาดเจ็บที่ศีรษะ
พบบ่อย
Subcutaneous of necrosis
บาดแผลฉีกขาด
Bruising and petechiae
ผิวหนังบวมช้ำและมีจุดเลือดออก
เกิดจากการขาดเลือดของเนื้อเยื่อไขมันบริเวณที่พบบ่อยคือไหล่และก้น
เป็นการบาดเจ็บจากการคลอดที่พบบ่อยที่สุดในการผ่าท้องคลอด ที่พบบ่อยคือ บริเวณส่วนนำ
ส่วนใหญ่เกิดในรายที่ผ่าคลอดฉุกเฉินที่ต้องทำผ่าตัดอย่างรวดเร็ว
กะโหลกศีรษะแตก
Subgaleal hemorrhage
Cephalhematoma
เลือดออกในสมอง (intracranial hemorrhage)
Caput succedaneum
การบวมของบริเวณศีรษะเหนือ periostreum
เกิดจากการฉีกขาดของเส้นเลือดใต้ชั้น periostreum ทำให้มีเลือดออกใต้ต่อ periostreum
มีเลือดออกคั่งอยู่ใน subgaleal space ระหว่าง periostreum ของกะโหลกศีรษะกับ aponeurosis จากการฉีกขาดของเส้นเลือด
พบ
พบในทารกที่ใช้เครื่องมือช่วยคลอด
กระดูกไหปลาร้าหัก
การบาดเจ็บของ Brachial plexus
พบไม่บ่อย
การบาดเจ็บบริเวณดวงตา
พบบ่อยที่สุด คือ ตับแตก
ปัจจัยเสี่ยง
คลอดท่าก้นทางช่องคลอด
ทารกที่มีขนาดใหญ่
การบาดเจ็บของจมูก
สัมพันธ์กับการใช้คีมช่วยคลอด
การบาดเจ็บเล็กน้อยที่พบบ่อย
เกิดจากการที่จมูกของทารกถูกกดอยู่กับกระดูก symphysis pubis หรือ promontory of sacrum
รุนแรง>ทารกหายใจลำบาก>รักษา
เพื่อไม่ให้เกิดความผิดปกติของกระดูกจมูก และ nasal septum
หนังตาบวม retinal hemorrhage มักหายในเวลา 1-5 วัน
subconjunctival hemorrhage (มักหายในเวลา 1-2 สัปดาห์)
hyphema การแตกของกระดูกรอบดวงตา
การบาดเจ็บของ lacrimal duct
การบาดเจ็บของ lacrimal gland
อาจข้าม suture lines
คลำขอบได้ไม่ชัดเจน
ตรวจพบตั้งแต่แรกคลอด
มักมีขนาดเล็กลงและหายไปเองภายใน เวลาเป็นชั่วโมงหรือ 2-3 วัน
พบบ่อยบริเวณกระดูก parietal และ occipital bone
ขอบเขตชัดเจน
ไม่ข้าม suture lines
ทารกคลอดครบกำหนด
คลอดก่อนกำหนด
click to edit
subdural hemorrhage
epidural hemorrhage
Subarachnoid hemorrhage
intraventricular hemorrhage
มักเป็นการแตกในแนวเส้นตรง ซึ่งพบร่วมกับ Cephalhematoma
กระดูกต้นแขนหัก
การเคลื่อนหลุดของข้อต่อ
กระดูกต้นขาหัก
การหักของกระดูกอื่นๆ
การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อ sternocleidomastoid
มักพบในรายคลอดท่าก้นทางช่องคลอด
พบได้บ่อยที่สุดสำหรับทารกแรกคลอด มักสัมพันธ์กับการคลอดยาก
สามารถหายได้เองไม่มีผลระยะยาว
ควรให้การปรึกษาพ่อแม่เพื่อลดความวิตกกังวล อาจให้ยาแก้ปวดและลดการเคลื่อนไหวของแขนเพื่อลดความเจ็บปวด
ปัจจัยเสี่ยง
ทารกมีขนาดใหญ่
การคลอดท่าก้น
คลอดติดไหล่
การผ่าตัดในรายที่ทารกไม่ได้มีศีรษะเป็นส่วนนำ
ทารกมีน้ำหนักแรกคลอดต่ำกว่าเกณฑ์
กระดูกจมูก
กระดูกขากรรไกร
septal cartilage
กระดูกใบหน้า
ผลกระทบ
อาจทำให้ทารกหายใจลำบากและมีปัญหาการดูดนม
เกิดจากทารกอยู่ในท่าผิดปกติตั้งแต่อยู่ในครรภ์ จากภาวะน้ำคร่ำน้อยกว่าปกติ
อาจมีการฉีกขาดขณะทำคลอดท่าก้น
เมื่อทารกโตขึ้นกล้ามเนื้อด้านที่มีการบาดเจ็บไม่สามารถยืดขยายได้เท่ากับข้างปกติ
ภาวะคอเอียง (torticollis)
ทำกายภาพบำบัด
Erb หรือ Duchenne paralysis
ทารกมีน้ำหนักตัวมากและคลอดท่าก้น
Klumpke paralysis
Total brachial plexus paralysis
การบาดเจ็บของเส้นประสาทไขสันหลัง
เกิดจากการถูกดึงรั้งของบริเวณลำคอขณะช่วยคลอดไหล่หรืออาจเกิดจากการบิด
การบาดเจ็บของเส้นประสาทของใบหน้า
เกิดจากเส้นประสาทคู่ที่ 7 (facial nerve) ถูกกด อาจเกิดร่วมกับการคลอดโดยใช้คีม
ทำให้ทารกเคลื่อนไหวใบหน้าด้านเดียวกับที่มีการบาดเจ็บ หนังตาปิดไม่สนิท
หายได้เองภายใน 2-3 วัน จนถึงไม่เกิน 2 สัปดาห์
การบาดเจ็บของ Phrenic nerve
การบาดเจ็บของ Laryngeal nerve
มักเกิดร่วมกับการบาดเจ็บของ brachial plexus มักพบอาการตั้งแต่แรกคลอด
ทารกจะมีอาการหายใจลำบาก เสียงหายใจลดลง
อาจทำให้เกิด paralysis ของเส้นเสียง
หายใจลำบาก
เสียงแหบ ร้องเบา ไม่มีเสียงร้อง
กลืนลำบากและสำลัก
วินิจฉัย
ทำ direct laryngoscopy
มักหายได้เอง
นางสาวนริศรา เบญมาตย์ เลขที่ 30 ห้อง ก ชั้นปีที่ 3