Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 1 หลักการรักษาพยาบาลเบื้องต้น - Coggle Diagram
บทที่ 1 หลักการรักษาพยาบาลเบื้องต้น
บทบาทของพยาบาลในการรักษาโรคเบื้องต้น
แนวคิด
การรักษาพยาบาลเบื้องต้นเป็นบทบาทของพยาบาลในการประเมินภาวะสุขภาพ โดยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย การตรวจทางห้องปฏิบัติการเบื้องต้น รวบรวมข้อมูลนำมาสู่การแปลผล เพื่อคัดกรองและนำมาสู่การวินิจฉัยโรคและการตัดสินใจให้การรักษาพยาบาลเบื้องต้นหรือส่งต่อตามสภาพของผู้มารับบริการได้อย่างเหมาะสม
ความหมาย ความสำคัญของการรักษาโรคเบื้องต้น
การรักษาพยาบาลเบื้องต้น หมายถึง การประเมินอาการผู้ป่วยโดยการซักประวัติ การตรวจร่างกาย การตรวจทางห้องปฏิบัติการและแปลผล เพื่อการวินิจฉัยและการรักษาโรคต่างๆ รวมถึงการคัดกรองผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงที่เกินความสามารถและขอบเขตในการให้การรักษาของพยาบาลตามที่กฎหมายกำหนด ตลอดจนการติดตามการดูแลและรักษาต่อเนื่อง การฟื้นฟู การส่งเสริมสุขภาพ และการป้องกันโรค
การรักษาโรคเบื้องต้นหมายความว่า การตรวจ การวินิจฉัย การบำบัดรักษาเบื้องต้น เพื่อการแก้ปัญหาการบาดเจ็บ ความเจ็บป่วย บรรเทาความรุนแรงหรืออาการของโรคให้ผู้ป่วยพ้นภาวะความเจ็บป่วย หรือภาวะวิกฤต ทั้งนี้ รวมถึงการประเมินผลการักษาพยาบาลเบื้องต้นด้วย
การให้ภูมิคุ้มกันโรค หมายความว่า การให้วัคซีนป้องกันโรค
ความสำคัญของการรักษาพยาบาลเบื้องต้น
ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างถูกต้องเหมาะสม
ช่วยลดความพิการและการเสียชีวิตของผู้ป่วย
ช่วยประหยัดต้นทุนในการรับบริการ
ช่วยส่งเสริมคุณภาพชีวิตและปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
วัตถุประสงค์ของการรักษาพยาบาลเบื้องต้น
1.ซักประวัติผู้ป่วยและบันทึกข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับการเจ็บป่วยได้อย่างถูกต้อง และเป็นประโยชน์ต่อการนำไปใช้ประกอบการวินิจฉัยโรค
1.ซักประวัติผู้ป่วยและบันทึกข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับการเจ็บป่วยได้อย่างถูกต้อง และเป็นประโยชน์ต่อการนำไปใช้ประกอบการวินิจฉัยโรค
2.ประเมินสภาวะสุขภาพอนามัยของผู้ป่วยได้อย่างละเอียดจากการตรวจร่างกายด้วยวิธีการต่างๆ การสังเกต และการใช้เครื่องมือในการตรวจร่างกายที่ไม่ซับซ้อนได้
3.การเก็บสิ่งส่งตรวจสำหรับส่งห้องปฏิบัติการอย่างถูกต้อง
ตรวจสิ่งส่งตรวจ(specimen) อย่างง่ายเพื่อประกอบการวินิจฉัยโรค และสามารถแปลผลการตรวจได้อย่างถูกต้อง
5.สามารถวินิจฉัยโรคได้โดยใช้ข้อมูลจากการตรวจร่างกาย การแปลผลสิ่งส่งตรวจ
สามารถให้การรักษาพยาบาลเบื้องต้นกับผู้ป่วยในรายที่มีปัญหาไม่ซับซ้อนหรือฉุกเฉินได้อย่างถูกต้อง
7.ดำเนินการส่งต่อผู้ป่วยไปรับการรักษาได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
การควบคุมมาตรฐานการปฏิบัติการรักษาโรคเบื้องต้น
2.2 ขอบเขตของพยาบาลในการรักษาโรคเบื้องต้น
สามารถตรวจประเมินสภาพ วินิจฉัย แยกโรคว่า อยู่ในกลุ่มใด แล้วให้การรักษาดูแลช่วยเหลือที่เหมาะสมตามข้อกำหนดการรักษาโรคเบื้องต้น การให้ภูมิคุ้มกันโรค และการวางแผนครอบครัว
2.ให้การดูแลช่วยเหลือ ส่งต่อ การรักษาโรค และอาการที่พบบ่อย และทำหัตถการที่กำหนด
ให้ยาเพื่อบรรเทาอาการ/ รักษาโรคตามแนวทางที่วางไว้ ให้ภูมิคุ้มกันโรคพื้นฐานและให้บริการวางแผนครอบครัว
ติดตามผล การให้การช่วยเหลือ รักษา
5.รับดูแลผู้ป่วยต่อ เพื่อให้การดูแลที่ต่อเนื่อง รวมทั้งการให้ยาผู้ป่วยเพิ่มเติมตามคำสั่งการรักษาของแพทย์ในผู้ป่วยเรื้อรัง(refill)
2.3 การควบคุมคุณภาพและมาตรฐานการปฏิบัติ
(1) ต้องมีเครือข่ายที่สามารถปรึกษา หรือส่งต่อ เมื่อเกินขอบเขตความสามารถหรือรับผิดชอบ
(2) มีแนวทางปฏิบัติทางคลินิกที่ชัดเจน (Clinical Practice Guideline)
(3) มีการบันทึก และทำรายงานเพื่อการตรวจสอบ และควบคุมคุณภาพ
(4) สภาการพยาบาล จะต้องจัดทำเนียบทะเบียนผู้ได้รับประกาศนียบัตรการพยาบาลเฉพาะทางเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น) ที่เป็นปัจจุบันทุก 6 เดือน
(5) มีกลไกในการประสานเพื่อการควบคุมคุณภาพติดตามประเมินผลการปฏิบัติงานอย่างสม่ำเสมอ
2.1 คุณสมบัติของพยาบาลที่รับผิดชอบในการตรวจรักษาโรคเบื้องต้น
1.) ได้รับใบอนุญาตเป็นผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาลและผดุงครรภ์ชั้นหนึ่ง
2.) มีประสบการณ์ในการปฏิบัติการพยาบาล ไม่น้อยกว่า 2 ปี
3.) ผ่านการอบรมหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทางสาขาเวชปฏิบัติทั่วไป(การรักษาโรคเบื้องต้น) ที่สภาการพยาบาลรับรอง
4.) ขึ้นทะเบียนเป็นผู้ผ่านการอบรมหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทางสาขาเวชปฏิบัติทั่วไป (การักษาโรคเบื้องต้น) กับสภาการพยาบาล
5.) มีการเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการรักษาโรคเบื้องต้น ให้ทันสมัยอยู่เสมอ
การจำแนกผู้รับบริการ/ผู้ป่วย
กลุ่มอาการที่ต้องได้รับการวินิจฉัยเพิ่มเติม
กลุ่มอาการที่ต้องวินิจฉัยแยกโรคและให้การรักษาเบื้องต้น
กลุ่มอาการฉุกเฉินต้องช่วยเหลือเบื้องต้นและส่งต่อทันที
การใช้ยาในการรักษาโรคเบื้องต้นของผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาล
หลักการใช้ยาทั่วๆ ไป
ทราบกลไกการออกฤทธิ์ของยา อาการไม่พึงประสงค์ การมีปฏิกิริยาต่อกันของยา ขนาดยา ข้อห้ามใช้ของยาแต่ละชนิด
ควรระมัดระวังเรื่องขนาดของยาเป็นพิเศษในเด็กและผู้สูงอายุ
ผู้ป่วยสตรีและอยู่ในวัยเจริญพันธุ์ ต้องสอบถามประวัติการตั้งครรภ์
ให้คำแนะนำในการใช้ยาที่ถูกต้องและเหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย
สอบถามประวัติการแพ้ยาและตรวจสอบการแพ้ยาทุกครั้ง ก่อนให้ยาที่มีโอกาสแพ้
ตรวจสอบสภาพยา และวันหมดอายุของยาทุกครั้ง
การให้ยาหลายตัว ควรตรวจสอบการมีปฏิกริยาต่อกันของยาทุกครั้ง รวมทั้งสอบถามยาอื่นๆ ที่ผู้ป่วยกินอยูด้วย
ให้อย่างถูกต้องตามหลักการให้ยา
รายการยาที่กำหนดให้ใช้รักษาโรคเบื้องต้นสำหรับผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาลชั้นหนึ่ง
ยาแก้ปวด ลดไข้ และยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Analgesics,antipyretics and NSAIDs)
ยาแก้แพ้ (Antihistamines)
3.ยาแก้แพ้เฉียบพลัน/ ช็อค: (Drugs used in Anaphylaxis / Shock)
ยากลุ่มระบบทางเดินหายใจ (Respiratory drugs)
ยากลุ่มระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal drugs)
Vitamins
ยาบำรุงโลหิต
1 more item...
การวินิจฉัยโรคเบื้องต้นและการส่งต่อเพื่อการรักษา
กระบวนการวินิจฉัยโรค
ระบุปัญหา ก่อนที่จะระบุเป้าปัญหาได้ จะต้องรวบรวมข้อมูลดังกล่าวในข้อ 2 มาวิเคราะห์โดยใช้ความรู้และประสบการณ์ ว่าผู้ป่วยมีอาการ (symptoms) อะไรตามสิ่งที่ผู้ป่วยบอกเล่า เช่น ใจสั่น เวียนศีรษะ หรืออาการแสดง (signs)
เมื่อได้ปัญหาแล้วอาจต้องมีการวินิจฉัยแยกโรค หรืออีกนัยหนึ่งเป็นการคาดคะเนโดยอาศัยข้อมูลทางคลินิกว่าผู้ป่วยน่าจะเป็นอะไรได้บ้าง ขั้นตอนนี้เป็นการตั้งสมมติฐาน
รวบรวมข้อมูล ซึ่งได้มาจากการซักประวัติสุขภาพ ซึ่งได้จากผู้ป่วยหรือญาติ การตรวจร่างกาย การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ถ้าต้องการยืนยันหรือสงสัยว่าอาจจะมีปัญหาอย่างอื่นตามมาอีกต้องตั้งสมมติฐาน เพื่อการสืบค้นเพิ่มเติม
ต้องทราบอาการและอาการแสดงของผู้ป่วยก่อน
เมื่อได้ผลการวินิจฉัยครั้งสุดท้าย ก็จะทำการรักษาหากผู้ป่วยมีปัญหาซับซ้อนให้ทำการส่งต่อทันที
นางสาววรดา ภูสีดวง 601410030-7 นักศึกษาคณะพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 4