Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4.3ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์, images, Uterine-rupture,…
บทที่ 4.3ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์
Umbilical cord prolapse
สาเหตุ
ถุงน้ำแตกก่อนกำหนด
ทารกขนาดเล็กกว่าอายุครรภ์
ตั้งครรภ์แฝดเด็กหรือแฝดน้ำ
Malpresentation : Breech presentation, Transverse lie
รกเกาะต่ำ หรืออยู่ใกล้ปากมดลูก
สายสะดือยาวกว่าปกติ
ส่วนนำไม่กระชับกับช่องคลอด
ชนิดของ UCP
Complete prolapse cord : สายสะดือโผล่พ้นปากช่องคลอด มักพบในกรณีที่ถุงน้ำแตกแล้ว
Forelying cord : สายสะดือเคลื่อนต่ำลงมาจนถึงปากมดลูก PV พบสายสะดือ และถุงน้ำยังไม่แตก
Occult cord : สายสะดืออยู่ข้างๆ หรือเหนือส่วนนำ
อาการและอาการแสดง
ทารก
พบอาการและอาการแสดงของภาวะ Fetal distress
มารดา
ถ้าเป็นชนิด Complete prolapse cord จะพบสายสือโผล่พ้นปากช่องคลอด และจะรู้สึกขัดตุงบริเวณช่องคลอด
ถ้าเป็นชนิด Occult cord จะไม่พบสายสะดือโผลออกมา
ความหมาย
ภาวะที่สายสะดือเคลื่อนต่ำกว่าส่วนนำของทารก หรือโผล่ออกมานอกปากช่องคลอด
การพยาบาล **เน้นกาารป้องกัน
แนะนำใให้มารดากลุ่มที่เสี่ยงสายสะดือพลัดต่ำ ไม่ควรเบ่งคลอดก่อนเวลา หรือให้รีบมา รพ.ทันทีที่ถุงยน้ำแตก
on monnitor EFM & record FHR
ถ้าถุงน้ำแตกเอง ให้ PV เพื่อประเมิน UCP และความก้าวหน้าของการคลอด
เจาะถุงน้ำคร่ำอย่างระมัดระวัง และปล่อยให้น้ำไหลออกมาช้าๆ
แนะนำให้นอนท่า Sim's, Knee chest, Trendelenbrug position
การรักษา
ให้ O2 แก่มารดา 8-10 LPM
หากทารกเสียชีวิตแล้ว ให้มารดาคลอดเองทางช่องคลอด
ดันส่วนนำของทารกไม่ให้กดทับสายสะดือ
ลดการกดทับของสายสะดือ เช่น นอนท่า Sim's, Knee chest, Trendelenbrug position
ทำให้ Bladder full
พยายามช่วยให้ทารกคลอดเร็วที่สุด
ผลกระทบ
มารดา
คลอดโดยการทำสูติศาสตร์หัตถการ
ทารก
Fetal distress
Uterine Rupture
สาเหตุ
Traumatic rupture : เกิดจากอุบัติเหตุ
Spontaneous rupture : มดลูกแตกเอง ซึ่งเกิดจากสภาวะของมารดาและทารกในครรภ์
Rupture previous uterus scar : มีรอยแผลเดิมที่มดลูก ex. เคยผ่าตัดคลอด
การพยาบาล
ก่อนมดลูกแตก **เน้นการป้องกัน
ผู้คลอดที่ได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ควรติดตาม UC และ FHR อย่างใกล้ชิด
สังเกตอาการแสดงก่อนมดลูกแตก ถ้าพบควรรีบรายงานแพทย์
หลี่กเลี่ยงการทำ VBAC
หญิงที่เคยผ่าตัดคลอดให้คุมกำเนิดอย่างน้อย 2 ปี และแนะนำให้มาฝากครรภ์อย่างสม่ำเสมอ
คัดกรอง ประเมิน และวินิจฉัยปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะมดลูกแตก
ระยะคลอด : ติดตามความก้าวหน้าของการคลอด ถ้ามดลูกแบ่งเป็น 2 ลอน ควรรายงานแพทย์เพื่อยุติการตั้งครรภ์
มดลูกแตกแล้ว
Obs. V/S & FHR q 5 min.
ให้ O2 100%
ปลอบโยน ให้กำลังใจ
เตรียมผู้คลอดทำ C/S
Obs. sign shock
ดูแลให้ได้รับเลือดทดแทน
NPO ใ้ห้ IVF
อาการและอาการแสดง
อาการแสดงก่อนมดลูกแตก
อาจพบเลืออดออกทางช่องคลอด
ปวดท้องน้อยอย่างรุนแรง
ตรวจพบ tetanic contraction หรือพบ Bandl' ring
PV พบปากมดลูกอยู่สูง
FHS ไม่สม่ำเสมอ
กระสับกระส่าย, PR เบาเร็ว, RR ไม่สม่ำเสมอ
อาการแสดงหลังมดลูกแตก
ปวดท้องอย่างรุนแรง
ผู้คลอดรู้สึกเหมือนมีอะไรแยก
PV พบส่วนนำลอยสูงกว่าเดิม
Hypovolemic shock
คลำพบส่วนทารกชัดเจน
FHS เปลี่ยนแปลงหรือหายไป
พยาธิสภาพ
ในภาวะปกติมดลูกจะมีการหดรัดตัวทำให้กล้ามเนื้อมดลูกส่วนล่างมีการยืดขยายและบางออกเพื่อให้ส่วนนำของทารกเคลื่อนต่ำลง ซึ่งถ้ามดลูกมีการหดรัดตัวที่ถี่และรุนแรงมากจนมดลูกส่วนล่างยืดขยายออกและบางมากจนกระทั่งเห็นมดลูกเป็นสองลอนทางหน้าท้อง เรียกว่า pathological retraction ring หรือ Bandl’s ring ซึ่งเป็นอาการที่แสดงให้เห็นถึงการหดรัดตัวของมดลูกที่รุนแรงและอาจทำให้มดลูกแตกตามมาได้
ชนิดของมดลูกแตก
Complete uterine rupture
ทารกหลุดเข้าไปในช่องท้อง และมักจะเสียชีวิต
การฉีกขาดของกล้ามเนื้อมดลูกทั้ง 3 ชั้น จนทะลุถึงเยื่อบุช่องท้อง
Incomplete uterine rupture
การฉีกขาดของกล้ามเนื้อมดลูก 2 ชั้น ซึ่งเป็นมดูกชั้นใน และชั้นกลาง
ทารกยังคงอยู่ภายในโพรงมดลูก
การรักษา
เตรียมทำ C/S
ให้ ATB
กรณีทารกเสียชีวิต ดูแลสุขภาพจิตของมารดาและครอบครัว
Shock ให้ ringer's lactate solution เตรียมเลือด และให้ O2
Fetal distress
สาเหตุ
ด้านมารดา
Cardiogenic shock
ร่างกายมีภาวะเป็นกรด
มีภาวะทุพโภชนาการ
Anema
ความดันโลหิตต่ำ
ด้านทารก
มีภาวะซีด
พิการแต่กำเนิด
มารกมีการติดเชื้อ
มีความผิดปกติเกี่ยวการไหลเวียนเลือดในครรภ์แฝด
ด้านมดลูก
การเสื่อมสภาพของหลอดเลือดบริเวณมดลูก
มดลูกหดรัดตัวรุนแรง
ด้านรก
รกลอกตัวก่อนกำหนด
หลอดเลือดบริเวณรกเสื่อมสภาพ
ขาดเลือดมาเลี้ยง
ด้านสายสะดือ
สายสะดือถูกกดทับ พับ หัก หรืองอ
อาการและอาการแสดง
FHR เปลี่ยนแปลง : เกิด Late-Severe deceleration, Bradycardia, Tachycardia
มีขี้เทาปนออกมากับน้ำคร่ำ
ทารกดิ้นอย่างรุนแรง ต่อมาเริ่มดิ้นน้อยลง
ผลกระทบ
ทารก
พิการทางสมอง
ปัญญาอ่อน
พัฒนาการช้า
มารดา
เกิดความวิตกกังวลจากสภาพของทารก
การพยาบาล
เปิดโอกาสให้มารดาได้ระบายความรู้สึก ความวิตกกังวล
รายงานแพทย์
ให้ข้อมูลด้วยความเต็มใจ ใช้น้ำเสียงนุานนวล และท่าทีที่สงบ
ให้ O2 6-10 LPM แก่มารดา
อธิบายและบอกถึงความจำเป็นในการรักษา
จัดท่านอนตะแคงซ้าย
ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสภาพทารกในครรภ์
ดูแลให้ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
สังเกต และบันทึกลักษณะการเต้นของหัวใจของทารก
พยาธิสภาพ
สาเหตุต่างๆจะส่งผลให้เลือดไปหาทารกลดลง
ทารกได้รับออกซิเจนน้อยลง
Hypoxia
Fetal distress
การรักษา **แก้ไขภาวะ Hypoxia
เจาะ Fetal scalp blood sampling
On monitor EFM
ช่วยคลอดตามความเหมาะสม
ให้ O2 6-10 LPM
เปลี่ยนท่ามารดา
การวินิจฉัย
Monitor EFM : พบ Variable deceleration, FHR น้อยกว่า 110 หรือมากกว่า 160
สังกตลักษณะน้ำคร่ำ : จะพบขี้เทาปนออกมากับน้ำคร่ำ
นับการดิ้นของทารก : มีการเคลื่อนไหวลดลง
Fetal scalp blood sampling : pH ต่ำกว่าปกติ
ความหมาย
ภาวะที่ทารกในครรภ์ได้รับออกซิเจน หรือได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ
นางสาวธิดารัตน์ แพงวงษ์ รหัสนักศึกษา 602701032