Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การล้างและการสวนล้าง, -, -, นางสาวปรัศนียาพร เดชแพง เลขที่ 27 ห้อง A …

- - - - เมื่อใส่น้ำยาที่มีส่วนประกอบด้วยน้ำตาลซึ่งมีคุณสมบัติพิเศษช่วยดึงน้ำออกจากเลือดเข้าไปในช่องท้อง น้ำยาจะสัมผัสกับเยื่อบุช่องท้องและเกิดการดึงน้ำและของเสียออกจากเส้นเลือดบริเวณผนังเยื่อบุช่องท้องซึ่งเรียกกระกวนการแพร่ (diffusion) เป็นการเคลื่อนที่ของของเสียจากเลือดไปสู่น้ำยาล้างไต ขบวนการนี้จะสิ้นสุดหลังจากเวลาผ่านไประยะหนึ่ง เพราะผู้ป่วยต้องเปลี่ยนน้ำยาใหม่ทุก 4- 6 ชั่วโมง
  - - - ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะที่ 5 ที่มีอาการอย่างน้อย 1 อาการ ดังนี้
  - - - 1.เตรียมอุปกรณ์ จัดสิ่งแวดล้อม สวม Mask
      - 2.ล้างมือ
      - 3.เตรียมโต๊ะที่เปลี่ยนน้ำยาให้สะอาด โดยใช้ 70% แอลกอฮอลฉีดพ่นทำความสะอาด
      - 4.ใช้ผ้าก๊อซ สำลี เช็ดโต๊ะไปในทางเดียวกัน และขอบโต๊ะทุกครั้งที่ต้องเปลี่ยนน้ำยา
      - 5.ตรวจสอบถุงน้ำยา โดยวางบนโต๊ะ ดูวันหมดอายุ เปอร์เซ็นต์ ปริมาตร สภาพของสายน้ำยา ทดสอบการรั่วของถุงน้ำยา
      - 6.ฉีกถุงหุ้มน้ำยาภายนอกออก ยกถุงส่องดูว่าน้ำยามีสิ่งแขวนลอยหรือสิ่งผิดปกติ นำน้ำยามาชั่งที่ตาชั่ง
      - 7.ทำความสะอาดแท่นยึด (organizer) ด้วยสำลีชุบ 70% แอลกอฮอล์ แล้ววางที่โต๊ะที่ทำความสะอาดแล้ว
      - 8.วางจานหมุนลงในแท่นยึดแยกสายของถุงน้ำยาใหม่ออก วางถุงน้ำยาเปล่าลงในภาชนะรองรับโดยให้ระดับต่ำกว่าช่องท้อง
      - หมุนข้อต่อออกจากฝาเปิดอันเก่าจากนั้นหมุนข้อต่อเข้ากับปลายท่อจานหมุนแทนสำรวจเข็มชี้จานหมุนอยู่ตำแหน่ง 1 จุดพร้อมกับเปิดตัวหนับสายส่งน้ำยาจากช่องท้องสู่น้ำเปล่าจนหมด ใช้เวลา 10-15 นาที
      - 10.หมุนจานตามเข็มนาฬิกาให้อยู่ตำแหน่ง 2 จุด เพื่อให้น้ำยาถุงใหม่ล้างข้อต่อสาน 5 วินาทีและหมุนตามเข็มนาฬิกาไปถึง 3 จุดเพื่อปล่อยน้ำยาเข้าช่องท้องจนหมด หมุนเข็มไปที่จุด 4 เพื่อปิดระบบ (บันทึกเวลาน้ำยาเข้า)
      - 11.เปิดซองบรรจุฝาปิดหยิบออกจากซอง สอดเข้าปในช่องที่อยู่ด้านซ้ายของแท่นยึดให้ลึกที่สุด
      - 12.หมุนฝาครอบฝาปิดอันใหม่ออก หมุนข้อต่อออกจากจานหมุนและต่อกับฝาปิดอันใหม่พร้อมชั่งน้ำหนักน้ำยาถุงที่ปล่อยออก ตรวจดูลักษณะของน้ำยา
      - 13.ลงบันทึกพร้อมเทน้ำยาที่ใช้แล้วใส่ชักโครก ถุงพลาสติกและขยะแยกทิ้งในถัง
    - - ขั้นตอนที่ 1-6 เหมือนกัน
      - 7.วางซอง minicap ใหม่บนโต๊ะที่ทำความสะอาดแล้ว
      - 8.หากปลายสาย mini transfer มีผ้าก๊อซหุ้มอยู่ให้แกะออก แล้วปูผ้าสะอาดรองสาย
      - 9.ล้างมือ ต่อสายเข้ากับผู้ป่วย และมืออีกข้างแยกสายและถุงน้ำยาเปล่าออกจากถุงน้ำยา ตรวจสอบความสมบูรณ์และวางถุงเปล่าลงในภาชนะ โดยให้อยู่ระดับต่ำกว่าท้อง
      - 10.นำตัวหนีบ หนีบสายน้ำเข้า
      - 11.ใช้มือข้างถนัดจับสาย mini transfer มืออีกข้างจับถุงน้ำยาและดึงจุกยางเปลี่ยนสายถุงน้ำยาออก
      - 12.ต่อสายรูปตัว Y เข้ากับ minitransfer หมุนเกลียวให้สนิท คลายเกลียว mini transfer เพื่อปล่อยน้ำยาออกจากช่องท้องและหมุนปิด (ลงบันทึก)
      - ปลด out port clam จากถุงน้ำยาใหม่เพื่อให้น้ำยาไหลลงถุงน้ำยาที่ปล่อยออก 5 วินาที เรียก Flush before fill และหนีบสายน้ำยาออกไว้
      - 14.คลายเกลียว mini transfer ให้น้ำยาไหลเข้าท้องจนหมด ปิดเกลียวและนำ out port clamp หนีบสายน้ำยาปล่อยเข้า (บันทึกเวลาน้ำยาเข้า)
      - 15.ปล่อยน้ำยาออก โดยปลดสายของถุงน้ำยาออกระวังไม่ให้ mini transfer สัมผัสสิ่งปนเปื้อน หมุดปิดด้วย minicap อันใหม่หุ้มด้วยก๊อซ ติดพลาสเตอร์ mini transfer ไว้กับหน้าท้องผู้ป่วย
      - 16.ชั่งน้ำหนักน้ำยา ลงบันทึก เก็บอุปกรณ์
  - - - ผู้ป่วยที่ควรหลีกเลี่ยง ได้แก่ มีสิ่งแปลกปลอมในช่องท้องก่อนเริ่มทำการล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่อง มีไส้เลื่อนที่ยังไม่ได้รับการแก้ไข หรือมีช่องท้องติดต่อระหว่างช่องท้องกับอวัยวะภายนอกช่องท้อง มีน้ำหนักมากกว่า 90 กก. BMI มากกว่า 35 กก./ตร.ม. มีโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง ติดเชื้อที่ผนังช่องท้องและผิวหนังบริเวณตำแหน่งที่ใส่สาย มี recurrent diverticulitis ,colostomy หรือ ileostomy และภาวะทุพโภชนาการขั้นรุนแรง
        
        ผู้ป่วยที่ควรห้ามรับการรักษาด้วยการทำ CAPD ได้แก่ ผู้ป่วยมีรอยโรคบริเวณผิวหนังหน้าท้องที่สายล้างช่องท้องได้ ผู้ป่วยที่มีพังผืดภายในช่องท้องมาก ผู้ป่วยมีสภาพจิตบกพร่องรุนแรง ไม่มีผู้ดูแลอยู่ในระหว่างหรือมีภาวะอักเสบในช่องท้องไม่เกิน 3 เดือน
    - - เฝ้าระวังเรื่องการป้องกันการติดเชื้อจากการเปลี่ยนน้ำยาล้างไตโดยยึดหลักสะอาด
    - - เครื่องมือต้องสะอาด
      - ประเมินปริมาณการไหลเข้าออกของสารน้ำ และสังเกตสีของน้ำยาล้างไต
      - แนะนำผู้ป่วยเรื่องการรับประทานอาหารที่ช่วยเพิ่มโปแตสเซียมในร่างกาย เช่น กล้วย เพราะร่างกายสูญเสียโปแตสเซียมขณะทำ CAPD
  - - - 1.1 การสูญเสียภาพลักษณ์ เนื่องจากภาวะยูรีเมีย ทำให้ผิวแห้ง คล้ำ หยาบ ผมร่วงเปราะ -ร่างกายอ่อนเพลีย ซูบซีด
      - 1.2 การสูญเสียหน้าที่การงาน มีผลกระทบต่อความมั่นคงของครอบครัว
      - 1.3 การสูญเสียฐานะทางเศรษฐกิจ ปัญหาเรื่องเงินค่ารักษา
      - 1.4 สูญเสียการเป็นสมาชิกกลุ่ม ต้องละทิ้งกิจกรรมที่เคยทำ
- - - - (เลือกทำในเพศหญิงหรือเพศชาย)
  - - - การสวนล้างกระเพาะปัสสาวะ หมายถึง การใส่น้ำยาผ่านทางสายสวนปัสสาวะเข้าชะล้างกระเพาะปัสสาวะแล้วปล่อยน้ำยาออกมา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อระงับภาวะเลือดออกในกระเพาะปัสสาวะ และล้างลิ่มเลือดหรือตะกอนที่จะอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ การสวนล้างกระเพาะปัสสาวะจะกระทำได้เมื่อมีคำสั่งการรักษาซึ่งพิจารณาเมื่อมีความจำเป็นจริงๆ ดังนั้นพยาบาลจึงต้องมีวิธีปฏิบัติที่ถูกต้องในการให้การดูแลเรื่องการสวนล้างกระเพาะปัสสาวะ (Bladder Irrigation) เพื่อไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อน
    - - 1.การสวนล้างกระเพาะปัสสาวะด้วยระบบเปิด (Irrigation the catheter using the open system)
        
        อุปกรณ์การสวนล้างกระเพาะปัสสาวะด้วยระบบเปิด
        
        1.ชุดสวนล้างกระเพาะปัสสาวะที่ปลอดเชื้อ 1 ชุด
        
        2.กระบอกสวนล้างขนาด 50 cc
        
        3.น้ำยาที่ใช้ได้แก่ 0.9% NSS
        
        4.ถุงมือปราศจากเชื้อ 1 คู่
        
        5.สำลี และน้ำยาฆ่าเชื้อ
        
        วิธีปฏิบัติการสวนล้างกระเพาะปัสสาวะด้วยระบบเปิด
        
        1.แนะนำตัว อธิบายวัตถุประสงค์ และบอกขั้นตอนการล้างกระเพาะปัสสาวะ ให้ผู้ป่วยทราบ
        
        2.ล้างมือ เตรียมอุปกรณ์ไปที่เตียงผู้ป่วย กั้นม่าน
        
        3.จัดท่านอนหงาย และเลื่อนตัวผู้ป่วยมาใกล้ขอบเตียงด้านที่พยาบาลยืนอยู่
        
        4.ล้างมือ เปิดชุดสวนล้างด้วยเทคนิคปลอดเชื้อ เทน้ำยาใส่ลงในถ้วย ปลดสายสวนที่ต่อกับถุงรองรับปัสสาวะออก หุ้มห่อปลายข้อต่อของถุงด้วยก๊อส
        
        5.สวมถุงมือ หยิบกระบอกสวนล้างดูดน้ำยาแล้วนำมาต่อกับปลายสายสวน ค่อยๆ ปล่อยให้น้ำยาไหลเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะอย่างช้าๆ ครั้งละประมาณ 50 cc แล้วค่อยๆดูดน้ำยาที่ใส่เข้าไปออกมา ซึ่งต้องมีจำนวนเท่ากับที่ใส่เข้าไปล้าง และทำต่อเช่นนี้อีกจนน้ำยาที่เข้าไปไหลออกมาใสสะอาดถ้าผู้ป่วยปวดมากหรือน้ำยาที่ใส่เข้าไปไม่ไหลออกมาต้องหยุดทำทันทีและรายงานแพทย์
        
        6.ภายหลังสวนล้างเสร็จแล้ว ใช้สำลีชุบน้ำยาฆ่าเชื้อเช็ดบริเวณข้อต่อสายสวน และถุงรองรับปัสสาวะแล้วนำมาต่อเข้าด้วยกัน
        
        7.จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่สุขสบาย และนำอุปกรณ์ไปล้างทำความสะอาด
        
        8.บันทึกการสวนล้างกระเพาะปัสสาวะในบันทึกทางการพยาบาล โดยระบุวัน เวลา ชนิดและจำนวนสารน้ำที่สวนล้าง จำนวนและลักษณะสารน้ำที่ไหลออกมา
      - 2.การสวนล้างกระเพาะปัสสาวะต่อเนื่องตลอดเวลา (Continuous bladder irrigation: CBI)
        
        อุปกรณ์การสวนล้างกระเพาะปัสสาวะต่อเนื่องตลอดเวลา (Continuous bladder irrigation : CBI)
        
        1.สายสวนปัสสาวะโฟเล่ย์ (Foley catheter ) ชนิด 3 หาง
        
        หางที่ 1 เป็นทางให้ปัสสาวะไหลออกจากกระเพาะปัสสาวะจะต่อกับสายต่อของถุงรองรับปัสสาวะ
        
        หางที่ 2 เป็นทางสำหรับใส่น้ำกลั่นที่ปราศจากเชื้อจำนวน 10 cc เข้าไปโป่งบอลลูนให้พอง ให้สายสวนปัสสาวะคงอยู่ในกระเพาะปัสสาวะได้
        
        2.ชุดให้สารน้ำ
        
        3.สารน้ำสวนล้างปราศจากเชื้อที่ใช้สวนล้างกระเพาะปัสสาวะตามแผนการรักษา เช่น น้ำเกลือ 0.9% จำนวน 1,000 cc
        
        4.สำลี และน้ำยาฆ่าเชื้อ
        
        5.ถุงมือสะอาด 1 คู่
        
        หางที 3 เป็นทางให้สารน้ำที่สวนล้างไหลเข้าสายสวน โดยต่อกับสายชุดให้สารน้ำซึ่งต่อกับขวดสารน้ำที่ใช้สวนล้างกระเพาะปัสสาวะ
        
        วิธีการปฏิบัติ
        
        1.แนะนำตัว อธิบายวัตถุประสงค์ และบอกขั้นตอนการล้างกระเพาะปัสสาวะ ให้ผู้ป่วยทราบ
        
        2.ล้างมือ เตรียมอุปกรณ์ไปที่เตียงผู้ป่วย กั้นม่าน
        
        3.จัดผู้ป่วยให้อยู่ในท่าที่สุขสบาย และพยาบาลอยู่ในท่าที่สามารถหยิบจับสายสวนปัสสาวะได้สะดวด
        
        4.ล้างมือ และสวมถุงมือสะอาด
        
        5.ต่อชุดให้สารน้ำกับขวดน้ำยาสวนล้าง ไล่อากาศที่อยู่ในสายชุดให้สารน้ำออกจนหมด แล้วต่อเข้ากับปลายสายสวนปัสสาวะชนิด 3 หาง ดูแลให้น้ำยาสวนล้างหยดเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะด้วยอัตราการไหลตามแผนการรักษาโดยทั่วไปประมาณ 60-80 มิลลิลิตรต่อชั่วโมง
        
        6.จัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่สุขสบาย และนำอุปกรณ์ไปล้างทำความสะอาด
        
        7.เทน้ำที่สวนล้างที่อยู่ในถุงรองรับปัสสาวะทุก 4 ชั่วโมง หรือเมื่อจำนวนน้ำประมาณ 3 ใน 4 ส่วนของถุงปัสสาวะ
        
        8.บันทึกการสวนล้างกระเพาะปัสสาวะในบันทึกทางการพยาบาล โดยระบุวัน เวลา ชนิดและจำนวนสารน้ำที่สวนล้าง จำนวนและลักษณะสารน้ำที่ไหลออกมา อาการและอาการแสดงและความสุขสบายของผู้ป่วย
  - - - -
    - - พยาบาลต้องประเมินลักษณะการไหล ปริมาณและลักษณะของสารน้ำและปัสสาวะที่ไหลออกมาเป็นระยะ และต้องคอยดูแลปรับอัตราการไหลของสารน้ำที่ใส่เข้าไปชะล้างกระเพาะปัสสาวะให้สอดคล้องกับจำนวนสารน้ำและปัสสาวะที่ไหลออกมา ถ้าสารน้ำไหลเข้าน้อย จำนวนสารน้ำและปัสสาวะที่ไหลออกมามีเลือดออกมาก จะเกิดลิ่มเลือดหรือเป็นตะกอนอุดกั้นการไหลของสารน้ำและปัสสาวะได้ ซึ่งประเมินได้จากปัสสาวะไหลน้อยลงหรือหยุดไหล ผู้ป่วยรู้สึกปวดถ่ายปัสสาวะ หน้าท้องโป่งนูน หรือมีปัสสาวะและสารน้ำไหลซึมรอบท่อสายสวนปัสสาวะ
    - - เครื่องมือต้องสะอาดปราศจากเชื้อ
      - ปล่อยสารน้ำตามคำสั่งการรักษาของแพทย์ หรือตามจำนวนที่พอเหมาะ
      - ประเมิน pain score
      - ประเมินปริมาณการไหลเข้าออกของสารน้ำ และสังเกตสีของปัสสาวะ
- - - - ห้ามล้างตาผู้ป่วย Eye injury ชนิด mechanical injury หรือการบาดเจ็บทางตาที่เกิดจากวัตถุ เช่น Rupture globe, Rupture eye ball ผู้ป่วยหลังผ่าตัดตา Post operation intraocular surgery
    - - 1.ระหว่างล้างตาระวังอย่าพุ่งน้ำลงบนกระจกตา (cornea) โดยตรงเพราะจะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกปวดได้
        
        ถ้าต้องการล้างตา 2 ข้าง ให้ล้างตาข้างที่สะอาดก่อนเสมอ กรณีที่มีการติดเชื้อ
    - - ก่อนจะดันน้ำยาลงไปที่ตาผู้ป่วย แนะนำให้ผู้ป่วยกลอกตามาทางหางตาก่อน เพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงแรงกระแทกของน้ำที่จะพุ่งลงบนกระจกตา (cornea)
- - - - 1.ขณะล้างหูอย่าสอดปลายเข็มไปลึกเกินครึ่งนิ้ว เพราะถ้าลึกกว่านี้จะไปทำอันตรายแก้วหูได้
    - - 1.ไม่ควรฉีดน้ำเข้าไปตรงๆ เพราะอาจเกิดอันตรายต่อแก้วหูได้
      - 2.การล้างเอาขี้หูออกมักจะทำในรายที่ผู้ป่วยมีขี้หูอัดแน่น (impacted cerumen) และแข็ง
        และได้หยอดยาละลายขี้หูจนขี้หูอ่อนตัวแล้ว จึงจะล้างออกได้สะดวก
- - - - ถ้ามีสายคาอยู่แล้วต้องตรวจสอบตำแหน่งของปลายสายว่าอยู่ในกระเพาะอาหาร(ด้วยวิธีดังกล่าว)
  - - - ห้ามล้างกระเพาะอาหารในผู้ป่วยที่รับประทานสารพิษประเภทกัดกร่อนอย่างแรง (strong corrosive) เช่น กรด ด่าง เพราะสายเข้าไปหลอดอาหารอาจทำให้เกิดบาดแผลทะลุได้ หรือเกิดการขย้อนสารพิษขึ้นมาทำลายหลอดอาหาร
    - - -การล้างกระเพาะอาหารอาจมีภาวะแทรกซ้อน เช่น บาดเจ็บมีเลือดออกในกระเพาะอาหาร
    - - -หมั่นตรวจสอบสัญญาณชีพ และอาการทั่วไปของการล้างกระเพาะอาหาร
- - - - การเปิดเผยส่วนล่างของผู้ป่วยเป็นสิ่งที่ผู้ปฏิบัติควรคำนึงถึงความรู้สึกของผู้ป่วยอย่างมาก เพราะผู้ป่วยจะเขินอายและวิตกกังวล จึงควรให้การปกปิดร่างกาย เปิดเฉพาะส่วนที่จำเป็น กั้นม่านให้มิดชิด คลุมผ้าให้รู้สึกอบอุ่นไม่โล่งเปลือย และทำความสะอาดเปลี่ยนเสื้อผ้าให้เรียบร้อยเมื่อสวนอุจจาระแล้วเสร็จ