Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 7 การช่วยเหลือในการทำสูติศาสตร์หัตถการ, น.ส.ปณัฐฐา วงภักดี รหัส…

- - - - จะใช้ในผู้คลอดที่ไม่มีแรงเบ่งพอหรือไม่ต้องการให้ผู้คลอดออกแรง
    - - ใช้ในกรณี Deep transverse arrest of head
  - - - ช่วยลดความกดดันบางประการที่เกิดขึ้นกับผู้คลอดทั้งทางร่างกายและอารมณ์
      - ป้องกันการฉีกขาดหรือยืดขยายมากเกินไปของฝีเย็บ
      - จำกัดปริมาณการเสียเลือดจากการคลอด
      - ป้องกันสมองถูกทำลายจากภาวะพร่องออกซิเจน
    - - มดลูกหดรัดตัวไม่ดี/มารดาไม่มีแรงเบ่ง
      - กระดูกเชิงกรานค่อนข้างแคบหรือ Rigid pelvic floor หรือ Rigid perineum
      - ส่วนนำของทารกค่อนข้างใหญ่ หรือ Occiput อยู่ด้านหลัง หรือ Deep transverse arrest of head
      - ผู้คลอดมีภาวะความดันโลหิตสูงระหว่างตั้งครรภ์
      - ผู้คลอดอ่อนเพลีย
      - ผู้คลอดมีสุขภาพไม่ดีจากโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ, ไทรอยด์, หลอดลมอักเสบ
      - มีปัญหาเลือดออกในสมอง
      - ไส้ติ่งอักเสบ
    - - Fetal distress
      - สายสะดือพลัดต่ำ
  - - - มีการฉีกขาดของหนทางคลอด
      - อันตรายต่อกระดูกเชิงกราน เช่น Symphysis pubis แยก
      - กระทบกระเทือนต่อกระเพาะปัสสาวะ
      - ช็อคจากความเจ็บปวด ผู้คลอดไม่ทำด้วยความนุ่มนวล
      - ใช้คีมไม่ถูกต้อง เกิดการตกเลือด
      - ติดเชื้อ
      - อันตรายจากการแพ้ยาระงับความรู้สึก
    - - แรงกดที่ศีรษะเกิด Asphyxia
      - กระทบกระเทือนต่อกระโหลกศีรษะ สมองและหนังศีรษะทารกในครรภ์
      - คีมกด Clavical plexus จะทำให้เกิด Erb’ s Palsy
      - คีมกด Facial nerve จะทำให้เกิด Facial Palsy
      - หูหนวกกระทบกระเทือนต่อ Auditory Organ
      - ปอดบวมและถุงลมแฟบ
  - - - การตรวจทางหน้าท้อง
      - ตรวจช่องทางคลอด
      - การตรวจร่างกายทั่วไปและสัญญาณชีพ
      - การประเมินสภาพทารกในครรภ์
- - - - มีการฉีกขาดของหนทางคลอด
      - อันตรายต่อกระดูกเชิงกราน เช่น Symphysis pubis แยก
      - กระทบกระเทือนต่อกระเพาะปัสสาวะ
      - ช็อคจากความเจ็บปวด
        ผู้คลอดไม่ทำด้วยความนุ่มนวล
      - ใช้เครื่องมือไม่ถูกต้อง เกิดการตกเลือด
      - ติดเชื้อ
      - อันตรายจากการแพ้ยาระงับความรู้สึก
    - - อาจจะเกิด Cephal hematoma
      - อาจจะมีเลือดอกที่จอตาแต่จะหายได้ภายใน 1 สัปดาห์
      - แรงกดที่ศีรษะเกิด Asphyxia
      - แรงดูดกระทบกระเทือนต่อกระโหลกศีรษะสมองและหนังศีรษะทารกในครรภ์
      - แรงดูดกระทบกระเทือนต่อ Facial nerve จะทำให้เกิด Facial Palsy
      - หูหนวกกระทบกระเทือนต่อ Auditory Organ
      - ปอดบวม (Pneumonia) และ
        ถุงลมแฟบ (Atelectasis)
  - - - ประวัติเกี่ยวกับอาการผิดปกติในการตั้งครรภ์
      - และการคลอดครั้งก่อน
    - - การตรวจทางหน้าท้อง
      - ตรวจช่องทางคลอด
      - การตรวจร่างกายทั่วไปและสัญญาณชีพ
      - การประเมินสภาพทารกในครรภ์
    - - ประเมินความวิตกกังวลของผู้คลอดต่อ
        การช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
    - - การตรวจสภาพความสมบูรณ์
        ของทารกโดย Ultrasound
      - การตรวจความเข้มข้นของเลือดมารดา
      - การตรวจปัสสาวะเพื่อหา albumin และ sugar
- - - - ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (PIH)
      - ภาวะครรภ์เกินกำหนด
      - ทารกเสียชีวิตในครรภ์ (DFIU)
      - PROM ในรายที่อายุครรภ์มากกว่า 34 wks.
      - การติดเชื้อของถุงน้ำคร่ำ (choroamnionitis)
      - ภาวะเลือดออกก่อนคลอดจากภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด (abruptio placenta)
      - ทารกพิการแต่กำเนิดในครรภ์ที่ไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้
      - ทารกเจริญเติบโตช้า (IUGR)
      - ภาวะน้ำคร่ำน้อย (oligohydramnios)
      - ทารกบวมน้ำ (hydrops fetalis)
    - - หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเบาหวาน
      - หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคไตเรื้อรัง
      - หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงเรื้อรัง
  - - - นิยมใช้
        
        Prostaglandin นิยมใช้ E1W และ E2
        
        Oxytocin นิยมใช้ Augmentation
      - ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
        
        มารดามีโอกาสเกิดภาวะ Tetanic contraction เนื่องจากการได้รับสารละลาย Oxytocin
        
        มารดามีโอกาสเกิดความล้มเหลวใน
        การชักนำการคลอดด้วย Oxytocin
        
        ทารกในครรภ์มีโอกาสเกิดภาวะ Fetal distress เนื่องจากการได้รับสารละลาย Oxytocin
      - การพยาบาลผู้คลอดที่ได้รับการชักนำการคลอดโดยใช้ยา Oxytocin
        
        เตรียมสารละลายออกซิโตซิน
        ตามแผนการรักษา
        
        เตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้ในการให้
        สารละลายทางหลอดเลือดดำ
        
        ช่วยแพทย์ในการให้สารละลาย
        ออกซิโตซินทางหลอดเลือดดำ
        
        สังเกตลักษณะการหดรัดตัวของมดลูก I < 2 นาที D > 60 วินาที ปฏิบัติดังนี้
        
        หยุดการให้ออกซิโตซินทางหลอดเลือดดำ
        
        ให้ผู้คลอดนอนตะแคง
        
        ให้ออกซิเจน 6-8 ลิตร/นาที
        
        รายงานแพทย์
        
        ปรับหยดสารละลายออกซิโตซิน เริ่มต้น 5-10 หยด/นาที เพิ่ม 5 หยดทุก 30 นาที
        
        ตรวจสอบการหยดของ
        ออกซิโตซิน ทุก 30 นาที
        
        สังเกตสภาวะของทารกในครรภ์ โดยฟังเสียงหัวใจทารกเป็นระยะๆ ทุก 15-30 นาที หาก
        ทารกในครรภ์มีภาวะ Fetal distress ต้องหยุดให้ออกซิโตซินทันทีและรายงานแพทย
        
        การช่วยเหลือการคลอด
        
        พิจารณาการเปิดของปากมดลูกหากปากมดลูกเปิดหมดอาจเตรียมการคลอดด้วยคีม (F/E)
        
        ปากมดลูกเปิดน้อยอาจเตรียมผู้คลอดเพื่อผ่าตัดเอาทารก
        ออกทางหน้าท้อง
        
        การช่วยเหลือทารกในครรภ์
        
        ให้ผู้คลอดนอนตะแคง
        
        ให้ I.V Fluid
        
        ให้ O2 6-8 ลิตร/นาที
        
        On EFM
        
        ดูแลสภาวะทั่วไปของมารดาโดย Check BP, P, R เป็นระยะๆ
        
        บันทึกเกี่ยวกับ
        
        ลักษณะการหดรัดตัวของมดลูกทุก 15-30 นาที
        
        ขนาดและจำนวนของออกซิโตซินที่ได้รับทุก 30 นาที
        
        จำนวนของหยดของออกซิโตซินที่ปรับขึ้นหรือลดลง
        
        สัญญาณชีพทุก 2-4 ชม. และเสียงหัวใจทารก 15-30 นาที
        
        Record I/O
        
        ดูแลผู้คลอดให้ได้รับความสุขสบายทั้งร่างกายและจิตใจ
        
        รับฟังและสอบถามปัญหาของผู้คลอด
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ
        
        ให้คำแนะนำเกี่ยวกับกระบวน
        การชักนำการคลอด, การคลอด
        
        ช่วยดูแลการทำกิจวัตรประจำวัน
    - - การเจาะถุงน้ำทุนหัว (Amniotomy, Artificial rupture of membrance)
        
        นิยมใช้
        
        นิยมใช้เมื่อปากมดลูกนุ่มแล้วหรือในรายที่ทำเป็น Augmentation
        
        เมื่อการดำเนินการคลอดล่าช้า หรือใช้ร่วมกับการใช้ Oxtocin
        
        สิ่งที่ควรระมัดระวังคือ
        การ Engaged ของส่วนนำศีรษะเด็ก
        
        เพราะหากไม่มีการ engagement
        อาจทำให้มีภาวะ prolapse cord เกิดขึ้นได้
        
        การพยาบาลผู้คลอดที่ได้รับการชักนำการคลอดโดยการเจาะถุงน้ำทูนหัว
        
        เตรียมเครื่องมือ
        
        เครื่องมือเจาะถุงน้ า Amniotomy Forceps หรือ Tenaculum หรือ Kockers Forceps
        
        หม้อนอน (Bed pan)
        
        Set Flush
        
        ถุงมือ Sterile
        
        เตรียมผู้คลอด
        
        เตรียมจิตใจ อธิบายให้เข้าใจถึงแผนการรักษา
        
        เตรียมร่างกาย
        
        กั้นม่านไม่เปิดเผย
        (expose) ผู้คลอด
        
        จัดท า dorsal Recombent ปิดตาและ drape ผ้าให้เรียบร้อย
        
        ทำความสะอาดอวัยวะ
        สืบพันธุ์ภายนอก
        
        ก่อนแพทย์ลงมือทำ พยาบาลต้องฟังเสียงหัวใจทารก แลบันทึกไว้
        
        เมื่อน้ำคร่ำไหลออกมาต้องบันทึกเกี่ยวกับลักษณะสี และจำนวนของ Amniotic Fluid
        
        Thick meconium stain
        
        Moderate meconium stain
        
        Mild meconium stain
        
        Amniotic Fluid clear
        
        ฟังเสียงหัวทารกทันทีภายหลัง
        เจาะถุงน้ำทูนหัว
        
        Flushing และใส่ผ้าอนามัย
        
        ให้ผู้คลอดนอนพักบนเตียง ไม่ควรให้ลุกเดินไปมา
        
        บันทึกเกี่ยวกับ Interval, Duration ผลการตรวจความก้าวหน้าของการคลอด
        
        บันทึก FHS เป็นระยะๆ อาจทุก 15-30 นาที หากผิดปกติรายงานแพทย์และให้การช่วยเหลือ
        
        บันทึก T, P, R, BP หากมีไข้รายงานแพทย์
        
        เปลี่ยนผ้าอนามัยทุกครั้งที่น้ าหล่อเด็กเปียกชุ่มพร้อม Flushing ให้
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        ต่อหญิงตั้งครรภ์
        
        ภาวะมดลูกแตกจาการได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกโดยเฉพาะรายที่เคยผ่าตัดมาก่อนหรือมีภาวะ CPD
        
        การตกเลือดก่อนคลอดจากรกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        การตกเลือดจากการฉีกขาดของช่องทางคลอดจากการคลอดเร็วเกินไป (precipitate labor)
        
        การติดเชื้อของเยื่อบุถุงน้ำคร่ำ
        
        เกิดการอุดตันในกระแสเลือดจากน้ำคร่ำ
        
        ต่อทารก
        
        ทารกคลอดก่อนกำหนด
        
        ภาวะทารกอยู่ในภาวะคับขัน (fetal distress)
        
        ภาวะสายสะดือย้อย
        
        การเจาะถูกเส้นเลือดที่ทอดอยู่บนถุงน้ำบริเวณที่เจาะ (vasa previa)
        
        ทารกที่คลอดก่อนกำหนดมีอุบัติการเลือดออกในสมองสูง
        
        การติดเชื้อจากการเจาะถุงน้ำและมีการติดเชื้อของถุงน้ำคร่ำ
- - - - วัตถุประสงค์
        
        เพื่อเตรียมสภาพร่างกายของมารดาให้พร้อมที่จะผ่าตัดเด็กออกทางหน้าท้อง
        
        เพื่อประคับประคองสภาวะจิตสังคมของมารดาและครอบครัวให้พร้อมที่จะรับการผ่าตัดเอาเด็กออกทางหน้าท้อง
      - สิ่งสำคัญที่พยาบาลต้องคำนึงถึงอย่างมากคือ
        
        มารดาเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
        
        1.1 อธิบายถึงขั้นตอนต่างๆ ในการเตรียมร่างกายของมารดา
        
        1.2 เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ในการเตรียมผ่าตัดให้พร้อม
        
        เครื่องมือเตรียมความสะอาดผิดหนัง
        
        ชุดสวนคาสายปัสสาวะ
        (Foley’s catheter)
        
        ชุดให้สารน้ำทางเส้นเลือดตามคำสั่งการรักษาของแพทย์ ชุดให้เลือด
        
        ชุดสวนอุจจาระ
        
        เสื้อสำหรับมารดาใส่ไปห้องผ่าตัด ป้ายข้อมือมารดา
        
        ผ้าห่มทารก
        
        1.3 ดูแลให้มารดางดน้ำและอาหารทางปาก ก่อนผ่าตัดประมาณ 6 – 8 ชม.
        
        1.4 ตัดเตรียมความสะอาดบริเวณผิวหนัง
        
        1.5 ทำการสวนคาสายปัสสาวะ
        
        1.6 ดูแลให้มารดาได้รับสารน้ำและยาก่อนการผ่าตัดตามแผนการักษา
        
        1.7 เจาะเลือดส่งห้องปฏิบัติการ
        
        1.8 ส่งปัสสาวะตรวจและส่งเลือดตรวจหา CBC และค่าทางชีวะเคมี
        
        1.9 ตรวจนับสัญญาณชีพ (Vital signs)
        และเสียงหัวใจทารกเป็นระยะ ๆ
        
        1.10 ดูแลให้มารดาถอดฟันปลอม คอนเทคเลนซ์ แหวน ล้างเล็บออก
        
        1.11 เขียนบันทึกรายงานของมารดาในฟอร์มปรอทให้เรียบร้อย
        
        1.12 เตรียมชุดให้เลือด ผ้าห่อทารก ให้พร้อมที่จะส่งไปห้องผ่าตัดพร้อมมารดา
        
        1.13 ให้เวลาแก่มารดาเพื่อตอบข้อข้องใจและให้ข้อมูลแก่มารดาและครอบครัวมาก
        ที่สุดเท่าที่จะมากได้
      - การเตรียมความพร้อมทางด้านจิตใจของมารดา
        
        ขั้นตอนในการเตรียมผ่าตัด
        
        ลักษณะของห้องผ่าตัด
        
        ชนิดของการใช้ยาระงับความรู้สึก
        
        ความรู้สึกขณะผ่าตัด
        
        บทบาทของผู้ใกล้ชิด
        
        การสร้างสัมพันธภาพกับทารก
        
        ระยะหลังผ่าตัดทันที
        
        ระยะหลังคลอด
    - - มีจุดประสงค์
        
        เพื่อช่วยให้มารดาฟื้นฟูสมรรถภาพภายหลังคลอดได้ดีขึ้น
        
        เพื่อปูองกันและลดอัตราการอักเสบ ติดเชื้อ
        
        เพื่อปูองกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้
        
        เพื่อส่งเสริมให้มารดฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายและจิตใจดี
        
        ช่วยให้มารดาเกิดความรู้สึกสามารถควบคุมและช่วยเหลือตนเองได้
        
        เพื่อเสริมสร้างสัมพันธภาพของมารดา บิดา ทารก
      - การพยาบาลด้านร่างกาย
        
        ประเมินสภาวะของมารดาหลังผ่าตัด (Assessment)
        
        ประเมินการหายของแผล
        
        การติดเชื้อ
        
        ปริมาณสารอาหารและน้ำ
        
        หน้าที่ของกระเพาะปัสสาวะและลำไส้
        
        หน้าที่ของระบบการหายใจ
        
        ทักษะในการเลี้ยงดูทารกของมารดา
        
        ความคิดเห็นของมารดาและครอบครัวต่อการผ่าตัดครั้งนี้
        
        ในระยะนี้ต้องระวังเกิดภาวะแทรกซ้อน
        
        สังเกตอาการของการติดเชื้อบริเวณแผลผ่าตัด
        
        ดูแลให้มารดาได้รับยาปฏิชีวนะ
        
        ตรวจนับสัญญาณชีพ
        
        พยาบาลจำเป็นต้องสังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นได้
        
        สังเกตและจดบันทึกปริมาณ ลักษณะสี ความขุ่น ใส ของปัสสาวะ
        
        ตรวจฟังเสียงการทำงานของลำไส้ (Bowel sound) และกระตุ้นให้มารดามี carly ambulation
        
        พยาบาลต้องระวังและคอยสังเกตอาการต่างๆ
        ตลอดจนให้ความสนใจในการทบทวนหรือสอนวิธีไอ
        
        ให้ข้อมูลแก่มารดาถึงสาเหตุของการเจ็บปวด
        
        ช่วยเหลือให้มารดาได้รับความสุขสบายให้มากที่สุด
      - การพยาบาลด้านจิตใจ
        
        1 อธิบายให้มารดาทราบถึงความต้องการของหญิงคลอด
        
        2 สอนมารดาถึงวิธีปฏิบัติตน
        
        3 กระตุ้นให้มารดาได้พูดถึงความรู้สึกต่างๆ
        
        4 อธิบายหรือชี้ประเด็นให้มารดามองเห็นถึงข้อดีต่างๆ
        
        5 นำทารกให้มารดาและบิดาดูโดยเร็วที่สุด
        
        6 ให้มารดาได้มีโอกาสสัมผัส
        โอบกอดทารกและสำรวจทารก
        
        7 กระตุ้นให้มารดาดูแลทารกด้วนตนเอง
        
        8 ควรให้คำชมเชยแก่มารดาในขณะที่ดูแลทารก