Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัญหาในระบบทางเดินปัสสาวะ และระบบสืบพันธุ์, ปัญหาในระบบส์บพันธ์ - Coggle…
ปัญหาในระบบทางเดินปัสสาวะ
และระบบสืบพันธุ์
อาการสำคัญ(CC)
ปัสสาวะน้อยหรือไม่ออก
ปัสสาวะเป็นเลือด
อาการปัสสาวะบ่อย
ปวดสีข้าง
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจเลือด
Complete Blood Count(CBC)
Calcium
Blood urea nitrogen(BUN)
Creatinin(Cr)
Phosphate
ตรวจพิเศษ
Intravenous pyelogram(IVP)
Plain KUB
Renal scan
Cystoscope
Ultrasound
CT
ตรวจปัสสาวะ
Urinalysis(U/A)
Urine culture(U/C)
วินิจฉัยแยกโรค
ปัสสาวะผิดปกติ(Abnormal urination)
ปัสสาวะลำบาก(Dysuria)
ปัสสาวะบ่อย
(Frequent urination)
ปัสสาวะบ่อยร่วมกับปริมาณปกติ
ปัสสาวะบ่อยร่วมกับปริมาณมากกว่าปกติ
กลั้นปัสสาวะไม่ได้
(Urinary incontinence)
ปัสสาวะลำบาก
(Dysuria, Painful urination)
Non-inflammatory
Inflammation
การซักประวัติ
เพศชาย
ประวัติการมีหนอง สิ่งคัดหลั่ง
การปัสสาวะลำบาก ต้องเบ่งแรง
ปัสสาวะไม่ค่อยพุ่ง
ปัสสาวะสะดุดไหลได้เมื่อเปลี่ยนท่า
ไข้ ปวดเอว คลื่นไส้ อาเจียน
เพศหญิง
ตำแหน่งที่เจ็บปวดแสบขัด
ไข้ ปวดเอว คลื่นไส้ อาเจียน
การตรวจร่างกาย
Costovertebral angle ----> Acute pyelonephritis
ตรวจบริเวณท่อปัสสาวะว่ามีการอักเสบ มีสารคัดหลั่งไหลออกมาหรอไม่
กดบริเวณเหนือหัวหน่าว ถ้าเจ็บมักบ่งถึงการติดเชื้อกระเพาะปัสสาวะ
ในเพศหญิงอาจตรวจภายในถ้าสงสัยว่าช่องคลอดอักเสบ
ตรวจว่ามีไข้ หรือมีอาการอื่นที่บ่งบอกถึงการติดเชื้อหรือไม่
ในเพศชายการนวดต่อมลูกหมาก เพื่อให้ได้สารคัดหลั่ง และนำไปตรวจ
โรคที่พบบ่อยระบบทางเดินปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
(Cystitis)
อาการ
ปวดขัดหรือแสบร้อนเวลาถ่ายปัสสาวะ
ปวดท้องน้อยร่วมด้วย
ปัสสาวะกะปริดกะปรอย
ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็น สีมักจะใส
บางรายอาจขุ่นหรือมีเลือดปน
สิ่งที่ตรวจพบ
กดเจ็บเล็กน้อยตรงกลางท้องน้อย
สาเหตุ
Klebsiella
Pseudomonas
E.coli
Enterobacter
การรักษา
ยาแก้ปวด ยาปฏิชีวนะ
Cotrimoxazole 1 tab oral bid.pc.
Amoxycillin(500) 1cap oral tid.pc*3d
Norfloxacin(400) 1tab oral bid.ac.
อาการไม่ดีขึ้น เป็นซ้ำ 2-3 ครั้ง refer
ให้ดื่มน้ำมากๆ
เพาะหาเชื้อ เอ็กซเรย์ ส่องกล้อง
กรวยไตอักเสบ
(Pyelonephritis)
อาการ
ปวดร้าวลงที่ขาหนีบ
มีไข้สูง หนาวสั่นมากเป็นพัก(คล้ายมาลาเรีย)
ปวดบริเวณสีข้างฉับพลัน
ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ขัดเบาร่วมด้วย
ปัสสาวะขุ่น บางครั้งอาจเป็นหนอง
สื่งที่ตรวจพบ
ใช้กำปั้นทุบเบาสีข้าง (CVA) เจ็บจนสะดุ้ง ---> Kidney punch +ve
หน้าท้องมีกดเ็บ/ท้องเกร้งแข็งเล็กน้อย
ไข้สูง 39-40'C
ปัสสาวะขุ่น U/A พบ WBC อยู่กันเดี่ยวๆเกาะกันเป็นแพ
CBC : WBC > 10,000/ mm3
สาเหตุ
Klebsiella
E.coli
Pseudomonas
การรักษา
Paracetamal(500) 1 tab oral q4-6 hrs
Norfloxacin(400) 1tab oral bid.ac.
Gentamicin 40-80mg IV
Cotrimoxazole 1 tab oral bid.pc.
Amoxycillin(500) 1cap oral tid.pc*3d
ปัสสาวะน้อยหรือไม่ออก
ภาวะ
Anuria
glomerulonephritis, acute tubular necrosis vasculitis
obstructive uropathy จากมะเร็งและนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
ปัสสาวะน้อยกว่า 100ซีซี/วัน
Acute Urinary Retention
อาการปัสสาวะไม่ออกเฉียบพลัน
ปวดท้องน้อย โป่งตึง(Full bladder)
ปริมาณปัสสาวะน้อยกว่า 100ซีซี/วัน(<5ซีซี/hrs)
Oliguria
เกิดในผู้ป่วยไตวายเฉียบพลัน (Acute renal failure)
เกิดในผู้ป่วยไตวายเริื้อรัง(Chronic renal failure)
ปัสสาวะออกน้อยกว่า 400 ซีซี/วัน (<20ซีซี/hrs, <0.5มล./กก./ชม.)
สาเหตุ
Recurrent BPH, Stricture Urethra, Contracture Bladder Neck(CBN)
Urethra Calculi ผู้ชายเคยมีอาการของนิ่วในไตหรือท่อไต ปัสสาวะไม่ออกเฉียบพลัน
Benign Prostatic Hyperplasia(BPH) ผู้ชายสูงอายุ มีประวัติปัสสาวะลำบากมานาน
การรักษา
กรณี full bladder ให้สวนปัสสาวะและคาสายสวนไว้
ตรวจ Ultrasonography
ปัสสาวะเป็นเลือด
Hematuria
สาเหตุ
เกิดได้จากตัวของไตเอง
Glomerular Hematuria
กะเพาะปัสสาวะอักเสบ
ต่อมลูกหมากโต มะเร็งต่อมลุกหมาก
หน่วยไตอักเสบเฉียบพลัน, นิ่วในไต
การซักประวัติ
Terminal hematuria: พยาธิสภาพอยู่ที่ bladder, posterior urethra(ชาย)
Total hematuria: พยาธิสภาพอยู่ที่ไต ท่อไต(ureter) หรือกระเพาพปัสสาวะที่มีเลือดออกมา
Initial hematuria: พยาธิสภาพที่ท่อปัสสาวะ(urethra)
ชนิด
Macroscopic, Gross Hematuria
ปัสสาวะสีแดงสด สีน้ำล้างเนื้อหรือสีชมพู
ปัสสาวะเป็นเลือดเห็นด้วยตาเปล่า
RBC แตก เห็นเป็นสีน้ำตาลเข้มเหมือนสีน้ำปลาหรือสีโค้ก
Microscopic Hematuria
ตรวจพบด้วยกล้องจุลทรรศ์
พบ RBC มากกว่า 3 ตัว/ High Power Field(HPF)
ปัสสาวะเป็นเลือดมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า
โรคที่พบบ่อย
Acute glomerulonephritis/AGN
สิ่งที่ตรวจพบ:
ไข้ บวมกดบุ๋ม ปัสสาวะขุ่นแดง ไข่ขาว 1+ ถึง 3+ , BP shoot
การวินิจฉัยแยกโรค:
บวมทั้งตัว สูญเสียโปรตีนทางปัสสาวะ ภาวะหัวใจล้มเหลว
อาการ:
ปัสสาวะสีแดง ปัสสาวะออกน้อย บวม มีไข้ อ่อนเพลีย N/V
การรักษา:
พักผ่อน งดอาหารรสเค็ม ให้ยาขับปัสสาวะ ยาลดความดัน ยาปฏิชีวนะ
สาเหตุ:
ติดเชื้อ B-streptococcus Gr.A
บวม
(edema)
โรคไตเนโฟรติก(Nephrotic syndrome)
นิ่วท่อไต(Ureteric stone/Ureteral stone)
นิ่ทในกระเพาะปัสสาวะ(Vesical calculus/Bladder stone)
นิ่วในไต(Renal calculus/Kidney stone)
ภาวะไตวาย(Renal failure)
ไตวายเฉียบพลัน(Acute Renal Failure)
ไตวายเรื้อรัง(Chronic Renal Failure)
ปัญหาในระบบส์บพันธ์
โรคที่พบบ่อย
โรคหนองใน (โรคหนองใน)
หนองในเทียม(Non-specific Urethritis: NSU/Non-Gonococcal Urethritis: NGU)
ดียูบี(Dysfunction Uterine Bleeding/DUB)
ซิฟิลิส(Syphilis)
ต่อมลูกหมากโต(Benign Prostatic Hyperplasia:BPH)
ท้องนอกมดลูก(Ectopic Pregnancy)
การซักประวัติ
ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต
ประวัติครอบครัว
ประวัติการมีประจำเดือน
แบบแผนการดำเนินชีวิตและสุขภาพ
อาการปัจจุบัน
การวินิจฉัยแยกโรค
ตกขาว(Leukorrhea)
ตกขาวปกติ()Physiologic Leukorrhea
ตกขาวผิดปกติ
(Pathological leukorrhea)
ช่องคลอดอักเสบจากไม่ติดเชื้อ
ช่องคลอดอักเสบจากติดเชื้อ
พยาธิสภาพอื่นๆ
ภาวะรูรั่ว(Fitula)
ปากมดลูกอักเสบ
สาเหตุตกขาวผิดปกติ
Trichomoniasis vaginalis(TV)
Vulvovaginal candiasis(VVC)
Bacterial vaginosis(BV)
ภาวะเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด
ซักประวัติ
ประวัติส่วนตัว ครอบครัว โรคประจำตัว
ประวัติการได้รับฮอร์โมน
ประวัติการตรวจภายในเช็คมะเร็งปากมดลุก
อาการอื่น เช่น ปวดท้อง ไข้ ตกขาวผิดปกติ
ประวัติการตั้งครรภ์ และการคลอด
น้ำหนัก กิน ออกกำลังกาย ความเครียด
รูปแบบการมีเลือดออก
ประวัติการมีเพศสัมพันธ์และการคุมกำเนิด
ประวัติเกี่ยวกับประจำเดือน
Pelvic pain and Dysmenorrhea
อาการปวดจากทางเดินอาหาร
อาการปวดจากทางเดินปัสสาวะ
อาการปวดจากระบบสืบพันธ์
อาการปวดประจำเดือน