Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลมารดาที่มีภาวะแทรกซ้อนหลังคลอด, นาย พงศ์ศิริ พรมจารี รหัส…

- - - - การไม่ได้ฝากครรภ์
      - เศรษฐฐานะต่ำ
      - การมีเพศสัมพันธ์ระหว่างการตั้งครรภ์
      - มีการอักเสบของมดลูก
      - ภาวะทุพโภชนาการ โดยเฉพาะกลุ่มที่ขาดสารอาหาร
      - ประวัติเป็นโรคเบาหวาน
      - Anemia
    - - ระยะเวลาของการคลอดที่ยาวนาน
      - การคลอดทางช่องคลอด
      - การทำหัตถการในมารดาที่มีครรภ์เสี่ยงสูง
      - การมีบาดแผลฉีกขาดของช่องทางคลอด
      - จำนวนครั้งของการตรวจภายใน
      - การล้วงรก
      - prolonged rupture of membranes
      - การมีเศษรกและเยื่อหุ้มรกค้างในโพรงมดลูก
  - - - สาเหตุ
        
        เกิดจากการปนเปื้อนของแบคทีเรีย ขณะคลอด
      - การวินิจฉัยการวินิจฉัย
        
        มีไข้หลังวันที่ 2 ของการคลอด เจ็บแผลฝีเย็บมาก แผลมีการอักเสบ บวมแดง บางครั้งเป็นฝีหนอง และแผลจะแยกออกจากกัน อาจมีอาการปัสสาวะลาบาก และปัสสาวะไม่ออกได้
      - การรักษา
        
        โดยให้ยาปฏิชีวนะ
        
        เปิดแผลให้กว้างขึ้นเพื่อให้ฝีหนองไหลออกได้สะดวก
        
        การให้ยาแก้ปวดและใส่สายสวนปัสสาวะในกรณีที่ปัสสาวะลำบาก
    - - การวินิจฉัย
        
        ตรวจร่างกาย
        
        กดเจ็บที่มดลูกหรือปีกมดลูกทั้งสองข้าง หรือข้างใดข้างหนึ่ง
        
        เป็น parametritis เมื่อตรวจทางทวารหนัก
        
        พบระดับยอดมดลูกโตกว่าที่ควรจะเป็น
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        leukocytosis ตั้งแต่ 15,000 - 30,000 cell
        
        neutrophils สูงขึ้น
        
        อาการและอาการแสดง
        
        การที่มีไข้หนาวสั่นมักพบร่วมกับภาวะ bacteremia และชีพจรเต้นเร็ว
        
        ปวดท้องน้อย น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น แต่ถ้าเกิดจากเชื้อ beta- hemolytic streptococci น้ำคาวปลาอาจน้อยและไม่มีกลิ่น
        
        มีไข้สูง อุณหภูมิมากกว่า 38.3 องศาเซลเซียส
      - การรักษา
        
        ให้ยาปฏิชีวนะโดยคำนึงถึงชนิดของยาให้ตรงกับเชื้อ
      - สาเหตุ
        
        ถุงน้าคร่าแตกก่อนการเจ็บครรภ์จริง
        
        การเจ็บครรภ์คลอดที่ยาวนาน
        
        การตรวจภายใน
        
        การผ่าตัดที่มดลูก
        
        การตรวจ Internal electrical monitoring
    - - การวินิจฉัย
        
        หนาวสั่น มักเป็นเกิน 7 วันขึ้นไป
        
        กดเจ็บที่ท้องน้อย อาจเป็นด้านใดด้านหนึ่ง
        
        มีไข้สูง 38.9 - 40 องศาเซลเซียส
        
        ตรวจภายในพบมดลูกโต และ เคลื่อนไหวได้น้อย
        
        หากเป็นมากอาจพบ ฝีหนองที่เหนือ poupart’s ligament และที่ cul de sac ได้
      - การรักษา
        
        ให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดโดยให้พวก broad - spectrum antibiotic เลือกให้เมื่อผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ชี้ชัดว่าติดเชื้อตัวใด
      - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อลุกลามที่ช่องคลอด
    - - การวินิจฉัย
        
        อาการและอาการแสดง
        
        กดเจ็บผนังหน้าท้อง
        
        มีไข้สูง อุณหภูมิ 39 - 40.5 องศาเซลเซียส
        
        มีอาการท้องอืด หน้าท้องโป่งตึง ปวดท้อง
        
        ชีพจร 160 ครั้ง/นาที
        
        อันตรายจะเพิ่มมากขึ้น ถ้าพบมีฝีหนองร่วมด้วยที่ cul de sac , subdiaphragmatic space
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        พบเชื้อแบคทีเรียในกระแสเลือด
      - การรักษา
        
        งดน้าและอาหารทางปาก
        
        ให้สารต้านจุลชีพหลายอย่างรวมกัน ให้เหมาะสม
        
        ให้ gastric suction เพื่อลด distension
        
        ผ่าตัด ถ้าอาการไม่ดีขึ้นอาจต้องตัดมดลูกล้างเอาหนองออก และแก้ไขการอุดตัน
        
        ให้ยาแก้ปวด
        
        ให้สารน้าทางหลอดเลือดดาให้เพียงพอ
      - สาเหตุ
        
        แผลผ่าตัดในมดลูกแยก หรือเนื้อเน่าเปื่อย
        
        การอักเสบของเยื่อบุในอุ้งเชิงกราน
        
        มีการอักเสบติดเชื้อในโพรงมดลูก
        
        ฝีที่ท่อนำไข่และรังไข่แตก
    - - การอักเสบของเยื่อบุโพรงมดลูก
        
        ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษาเน้นการรับประทานยาให้ครบถ้วน
        
        พักผ่อนมากที่สุด
        
        งดการมีเพศสัมพันธุ์ และงดสวนล้างช่องคลอด
        
        ดูแลให้รับประทานอาหารให้เพียงพอ
        
        จัดให้นอนท่า fow ler’s ช่วยให้น้าคาวปลาไหลสะดวก
        
        ในรายที่มีอาการรุนแรง อาจได้รับสารน้าทางหลอดเลือดดา ร่วมกับ oxytocin
        
        ให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
        
        แยกหญิงหลังคลอด
        
        ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ และล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ
      - การอักเสบของเยื่อบุในอุ้งเชิงกราน
        
        ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา
        
        สังเกตการเปลี่ยนแปลงของอาการอย่างใกล้ชิด
        
        จัดท่าให้นอน Semi - fowler
        
        ดูแลให้ได้รับน้ำ ประมาณวันละ 3,000 - 4,000 มิลลิลิตร
        
        ให้กาลังใจ
        
        แนะนาการปฏิบัติตัว ขณะอยู่โรงพยาบาลและเมื่อกลับบ้าน
      - ติดเชื้อบริเวณฝีเย็บ
        
        ดูแลทาความสะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
        
        เมื่อแผลติดดีขึ้น ความเจ็บปวดน้อยลง ให้นั่งแช่ก้นวันละ 2 - 3 ครั้ง
        
        ติดตามประเมินแผลฝีเย็บทุกวัน
        
        ดูแลให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
        
        กระตุ้นให้ลุกเดินบ่อย ๆ
        
        แนะนาให้เปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ เมื่อชุ่ม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเปื้อนหนอง
        
        ให้กาลังใจ
        
        ตรวจและบันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง
      - การอักเสบของเยื่อบุช่องท้อง
        
        ให้นอนท่า semi-fowler
        
        ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวินะ และสารน้าทางหลอดเลือดดา ตามแผนการรักษา
        
        ตรวจและบันทึกสัญญาณชีพ
        
        ประเมินเสียงการเคลื่อนไหวของลำไส้
        
        ดูแลให้ยาแก้ปวด ตามแผนการรักษา
        
        นะนาและระมัดระวังเทคนิคปราศจากเชื้อ
        
        ให้การพยาบาลตามอาการ
        
        ให้กาลังใจ ลดความวิตกกังวล
- - - - การรักษาทางจิต แบบรายบุคคล หรือรายกลุ่ม
        
        การใช้กลุ่มช่วยในการรักษา หรือให้คู่สมรสบุคคลในครอบครัวมีส่วนร่วม
        
        โดยการให้ยา เช่น Isocarboxazind
        
        ให้ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
        
        สนับสนุนและสร้างความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองให้แก่หญิงหลังคลอด
    - - มารดาที่มีประวัติซึมเศร้าหลังคลอด หรือมีภาวะเจ็บป่วยหลังคลอด
      - มีความรู้สึกสองฝักสองฝ่ายในการตั้งครรภ์
      - มารดาหลังคลอดครรภ์แรก เนื่องจากขาดประสบการณ์การเลี้ยงดูบุตร
      - ขาดการประคับประคองจากญาติ คู่สมรส หรือสังคม
      - ขาดสัมพันธภาพกับบิดา มารดา หรือ คู่สมรส
      - มีความรู้สึกขาดความพึงพอใจในตนเอง
      - มีความเครียดทางจิตใจ เช่น ปัญหาชีวิตสมรส
      - ประสบการณ์การคลอดลาบาก การบาดเจ็บจากการคลอด
      - มีความเครียดทางสังคมและสิ่งแวดล้อม
      - มีประสบการณ์จากการคลอดในครรภ์ก่อน ๆ ไม่ดี เช่น บุตรเสียชีวิตทุกคน
    - - ด้านร่างกาย
        
        ซึมเศร้าอย่างรุนแรง ร้องไห้ถี่ นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร ไม่มีสมาธิ ไม่สนใจตนเอง ไม่มีความรู้สึกทางเพศ ควบคุมตนเองไม่ได้ ถ้ารุนแรงจะคิดช้า พูดช้า
      - ด้านจิตใจ
        
        มีอารมณ์และความรู้สึก ท้อแท้ สิ้นหวัง มองโลก ในแง่ร้าย หดหู่ หม่นหมอง วิตกกังวล รู้สึกไร้ค่าไม่มีความหมาย ไม่มีคนต้องการ
    - - ระยะที่ 2
        
        เกิดในช่วง 1 - 3 เดือนหลังคลอด หญิงหลังคลอดต้องมีการปรับตัวในบทบาทของการเป็นมารดา
      - ระยะที่ 3
        
        อาจเกิดได้ในระยะเวลา 1 ปีหลังคลอด หญิงหลังคลอดได้พยายามปรับตัวแล้วแต่ยังรู้สึกสองฝักสองฝ่ายต่อการเป็นมารดา อยากทาหน้าที่ให้ดีที่สุด
      - ระยะที่ 1
        
        เกิดในระยะแรกหลังคลอด วันที่ 3 -10 มีอาการซึมเศร้า เสียใจ สูญเสีย
    - - ให้โอกาสหญิงหลังคลอดได้ซักถาม และมีส่วนร่วมในการเตรียมตัว
      - ดูแลให้มารดาหลังคลอดได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอ
      - ให้มารดาได้รับความสุขสบายด้านร่างกาย
      - อธิบายให้ทราบถึงการเปลี่ยนแปลงของร่างกายแจะจิตใจหลังคลอด
      - ดูแลช่วยเหลือและให้คาแนะนาการปฏิบัติตนในระยะหลังคลอด และการเลี้ยงดูบุตร
      - ส่งเสริมให้กาลังใจให้มารดารู้สึกว่าเป็นบุคคลสำคัญในการดูแลทารก
      - แนะนาสามี และญาติ ให้กำลังใจแก่มารดา ให้ความสนใจ เอาใจใส่ประคับประคอง
      - จัดกลุ่มสอนเกี่ยวกับการเลี้ยงดูบุตรหลังคลอด บทบาทการเป็นบิดามารดา
      - อธิบายให้ทราบถึงอาการแสดงของภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
      - สังเกตอาการดูแลอย่างใกล้ชิดสังเกตอาการดูแลอย่างใกล้ชิด
      - รายงานแพทย์เพื่อส่งต่อเมื่อมีอาการแสดงรุนแรง ได้แก่ ปฏิเสธบุตรตนเองก้าวร้าวกับบุตร
  - - - การเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนของต่อมไร้ท่อโปรเจสเตอโรน ลดลงอย่างรวดเร็ว
      - ความเครียดทางจิตใจในระยะหลังคลอด
      - การตั้งครรภ์และการคลอด โดยเฉพาะในหญิงตั้งครรภ์แรก
      - มีแนวโน้มในการเกิดภาวะอารมณ์เศร้าหลังคลอด
        
        หญิงที่มีความวิตกกังวลสูง
        
        หญิงที่มีความเป็นคนเจ้าระเบียบ
        
        หญิงที่มีวุฒิภาวะไม่สมบูรณ์
      - ความเครียดจากสังคมและสิ่งแวดล้อม
    - - ร้องไห้โดยไม่มีสาเหตุ มีความรู้สึกวิตกกังวลท้อแท้ ตื่นเต้น ความรู้สึกไว เงียบขรึม มีอารมณ์เศร้า เหงา สับสน อารมณ์รุนแรง สีหน้าไม่สุขสบาย อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร อาการจะเป็นอยู่ในช่วงเวลาสั้นๆ หลังคลอดและจะหายเองหรืออาจมีอาการรุนแรงขึ้น ถ้าไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม
    - - ส่งเสริมให้บุคคลในครอบครัวโดยเฉพาะคู่สมรสช่วยให้กาลังใจ ดูแล
      - คอยสังเกตและบันทึกอาการด้านอารมณ์ของมารดาหลังคลอด
      - ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลบุตร และตนเองในระยะหลังคลอด
  - - - อาการเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว มีอาการรุนแรงทันที ได้แก่ รู้สึกยุ่งยากใจ กระสับกระส่าย นอนไม่หลับ อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย สับสน ไม่มีเหตุผล สมาธิสั้น ความจำเสีย ตัดสินใจไม่ได้ หลงผิด และหวาดระแวง ประสาทหลอน
      - ถ้าไม่ได้รับการรักษาจะเริ่มมีอาการโรคจิตประเภทใดประเภทหนึ่ง ได้แก่ จิตเภท (schizophrenia) ,โรคจิตซึมเศร้า (psychotic depressive reaction) ,โรคจิตเนื่องจากสมองพิการ (toxic psychosis)
    - - การรักษาทางกาย ได้แก่ การให้ยา antipsychotics และยา sedative , การช็อคไฟฟ้า
      - การรักษาทางจิต ได้แก่ การทำจิตบำบัด
      - การรักษาโดยการแก้ไขสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การให้มีการสนับสนุนทางสังคม
    - - มีประวัติเป็น manic-depressive
      - มารดาที่มีภาวะเครียดจากการตั้งครรภ์
      - มารดาที่มีประวัติเป็นโรคจิตหลังคลอด
      - มารดาที่มีบุคลิกภาพแปรปรวนอยู่ก่อนการตั้งครรภ์
      - มีประวัติการเจ็บป่วยในครอบครัวด้วยโรคทางจิตเวช
      - มีการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกาย ตลอดระยะการตั้งครรภ์
    - - ให้ความเป็นกันเอง ความใกล้ชิด เพื่อให้มารดาเกิดความไว้วางใจ
      - รับฟังหญิงหลังคลอดให้ระบายความรู้สึก
      - ดูแลให้ได้รับความต้องการพื้นฐานประจำวัน
      - ส่งเสริมและกระตุ้นให้เข้ากลุ่มจิตบำบัด
      - อธิบายให้สามีและญาติเข้าใจและทราบถึงวิธีการรักษา
      - ส่งเสริมให้มารดาของหญิงหลังคลอดในการดูแลใกล้ชิด
      - ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา
      - ให้ความสนใจทุกกิจกรรมและคำพูด
      - ในรายที่อาการรุนแรงควรส่งต่อเพื่อให้คาปรึกษาจากเจ้าหน้าที่ทางสุขภาพจิต
      - การดูแลต่อที่บ้าน พยาบาลควรให้ความช่วยเหลือประคับประคองด้านจิตใจให้ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะของโรค การรักษา
      - แนะนาแหล่งให้ความช่วยเหลือ ได้แก่ สถานบริการด้านสาธารณสุขในชุมชน
      - ติดตามเยี่ยมหลังคลอด
- - - - ปวดฝีเย็บร้าวไปที่ทวารหนัก
      - ปวดหน่วงลงก้น
      - เอามือสัมผัสขอบแผล/รอบๆแผล รู้สึกปวดมาก
    - - ฝีเย็บบวม มีสีม่วงคล้ำ
      - คลำได้ก้อนใต้ผิวหนัง บริเวณใต้ฝีเย็บ
  - - - Ecchymosis : ห้อเลือด
        
        Discharge : สิ่งคัดหลั่งไหลออก
        
        Edema : บวม
        
        Approximation : การชิดของขอบแผล
        
        Redness : แดง
    - - แนะนำการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูงเพืี่อส่งเสริมปัจจัยการสร้างเม็ดเลือดแดง
- - - - บุตรดูดเฉพาะหัวนมโดยไม่ได้ให้เหงือกของทารกกดลงบนลานนม
      - ให้ดูดนมข้างเดียวกันตลอด
      - ทารกดูดนมแรงและนานเกินไป
      - ารดึงหัวนมออกจากปากบุตรไม่ถูกวิธี
      - Colostrum ที่ถูกบีบออกมา
      - ปล่อยให้หัวนมเปียกชื้นอยู่ตลอด
    - - ทายาเพื่อช่วยให้แผลหายดีขึ้น
        
        kamillosan cream
        
        unquentum boric acid
    - - ทาความสะอาดหัวนมและเต้านมด้วยการอาบน้าธรรมดา ไม่ฟอกสบู่ ไม่เช็ดหัวนม
      - ให้ทารกดูดนมข้างที่เจ็บน้อยก่อน
      - อุ้มบุตรให้นมในท่าที่ผ่อนคลาย
      - แนะนาวิธีให้นมบุตร อย่างถถูกวิธี
      - หลังการให้ทารกดูดนมแต่ละครั้ง ควรเช็ดหัวนมให้สะอาด
      - บีบน้ำนมออกเล็กน้อยแล้วทาหัวนมและรอบ
      - ถ้าเป็นรุนแรงอาจให้ทารกดูดนมโดยใช้ nipple shield ครอบหัวนมไว้และให้ทารกดูดหัวนม
      - ดูแลผิวหนังบริเวณหัวนมและเต้านมให้ชุ่มชื้น
  - - - บริเวณเต้านมแดง ร้อน แข็งตึงใหญ่ ปวดเต้านมมาก กดเจ็บ มีการคั่งของน้านม น้านมออกน้อยลง
      - มีไข้สูง 38.3 - 40 องศาเซลเซียส
    - - ตรวจดูอาการและอาการแสดง
      - ให้ยาแก้ปวด
      - ถ้ามีหนองเกิดขึ้นให้ทา incision and drainage
      - เมื่อแผลที่หัวนมหายเป็นปกติพยายามหลีกเลี่ยงมิให้เกิดอาการบวม
    - - เกิดจากเชื้อ staphylococcus aureus เชื้อเข้าทางบาดแผลหรือหัวนมที่แตก
    - - แนะนาการทาความสะอาดหัวนมให้เพียงพอ
      - ดูดนมข้างที่มีการติดเชื้อ จนกว่าการอักเสบจะหาย
      - ลดการกระตุ้นเต้านมและหัวนมบริเวณที่มีการติดเชื้อ
      - แนะนาการสวมเสื้อชั้นใน หรือพันผ้า
      - ลดความกลัว ความวิตกกังวล ให้กาลังใจ