Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ download - Coggle Diagram
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ
ระบบขับถ่ายปัสสาวะส่วนบน(Upper Urinary tract)
หน่วยไต(Nephron)ทำหน้าที่สร้างปัสสาวะ
กรวยไต(renal pelvis) ส่งมาตามท่อไต(Ureter)
ไตสองข้าง(Kidney) สำคัญที่สุดของระบบนี้เป็นที่กีองเอาน้ำและของเสียจากโลหิต
ท่อไต (Ureter) นำน้ำปัสสาวะออกจากไตไปสู่กระเพาะปัสสาวะ
ระบบขับถ่ายปัสสาวะส่วนล่าง(Lower urinary tract)
เป็นที่เก็บพักปัสสาวะที่สร้างจากไตและเป็นทางส่งปัสสาวะขับทิ้งออกนอกร่างกาย
กระเพาะปัสสาวะ(Urinary bladder) เป็นที่เก็บน้ำปัสสาวะไว้ชั่วคราว
ท่อปัสสาวะ(Urethra) เป็นทางผ่านของน้ำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะไปสู่นอกร่ายกาย
Glomerular diseases
พยาธิสภาพที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้ม Glomerulonephritis (GN)
การอักเสบภายนอกไตที่มีผลต่อไต ส่วนใหญ่เป็นภาวะแพ้ภูมิคุ้มกัน
พยาธิสภาพที่ไม่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน
พบได้บ่อยคือ โรคไตเบาหวาน หรือจากการรักษาเบาหวาน เช่น การใช้ยากลุ่มซัลโฟนิลยูเรีย( sulfonylurea) ทำให้เกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำ จึงขาด ADH ตามมา
กลไกการเกิด
การกรองเพิ่มขึ้น (hyperfiltration)
กล้ามเนื้อเรีบยของหลอดเลือดนำเลือดเข้าโกลเมอรูลัส มีระดับน้ำตาลภายในเซลล์ลดลง
ทำให้ขาดพลังงานในการหดตัว
การเปลี่ยนแปลงกลไกการทำงานของ Renin
ปกติ juxtaglomerular cell มีหน้าสร้าง Prorenin และเปลี่ยนเป็นเรนิน
ผู้ป่วยโรคไตเบาหวานจะพบ prorenin เพิ่มขึ้น
การหลั่งเรนินเข้าสู่กระแสเลือดลดลง
โครงสร้างของหน่วยไต(Nephron)
Renal corpuscle
ความผิดปกติในตำแหน่ง รูปร่าง และ Orientation
Ectopia ภาวะที่ไตอยู่ในตำแหน่งที่ผิดปกติ
Malrotation ภาวะไตมี renal pelvis และ ureter อยู่ทางด้านหน้า
Fusion of kidneys หรือ Horseshoe kidney
ความผิดปกติใน differentiation
ความผิดปกติในปริมาณของเนื้อไต
Supernumerary kidney
ภาวะที่มีจำนวนไตมากกว่าสอง
ไตชั้นที่เกินจะแยกออกจากไตปกติหรือเ็นภาวะ 'ไตแฝด'
Hypoplasia
มีขนานเล็กกว่าปกติมากกว่าร้อยละ50
จำนวน renal lobule และ calyx ลดลงด้วยแต่เนื้อไต ไม่มีความผิดปกติ
Agenesis
Potter's syndrome เกิดจากทารกในครรภ์อยู่ภาวะขาดน้ำคร่ำ ทำให้ร่างกายถูกกด
แขน ขาที่ผิดปกติบ่อยคือ รูปร่างผิดปกติ โก่ง บิด ข้อเคลื่อนClubfoot
ไตฝ่อหรือภาวะที่ไม่มีเนื้อไต
Renal tubule
Renal cystic diseases
Polycystic kidney disease
Adult type
ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal dominant
ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำ หน้าตัดประกอบด้วย cyst ทั้งที่ cortex และ medulla ทำให้เนื้อมีลักษณะพรุนแบบฟองน้ำ
พบได้บ่อย เป็นทั้งสองข้าง
Infantile type
พบได้ตั้งแต่ทารกแรกคลอด มักจะเสียชีวิตในชีวิตระยะแรกๆ
ถ่ายทอดทางพันธุ์แบบ autosomal recessive
Medullary cyst
Medullary sponge kidney
พบในผู้ใหญ่ ไตยังทำงานปกติ
มีการขยายใหญ่เป็นถุงของ collecting tubule ของ medulla
Uremic Medullary cystic disease
เป็นโรคที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ มักมีอาการตั้งแต่เด็ก
พบ cyst อยู่ในบริเวณ Medullal
ที่สำคัญคือมี cortical tudlar atrophy และ interstitial fibrosis ร่วมด้วย ซึ่งเป็นสาเหตุของ ภาวะไตวายในระยะต่อมา
Simple cyst
อาจพบ cyst เดียวหรือหลายอัน ขนาดอาจจะเล็กหรือใหญ่
มักพบอยู่ในบริเวณ cortex เกิด dilatation tubule
อาจทำให้มีเลือดออก
Tubulo-interstital diseases
Chronic interstitial nephritis พบ interstitial fibrosis,tubular atrophy และ mononuclear cell infiltration
Acute interstitial nephritis พบ interstitial edema
Tubular diseases
ชนิดของ Acute tubular necrosis(ATN)
ระยะที่ 2 Diuretic phase
เวลาผ่านไป renal cell ที่ตายมีการสลายไปและมีการสร้าง cell ใหม่
cell ใหม่ที่สร้างไม่สามารถดูดกลับน้ำได้เต็มที่ ปัสสาวะจึงออกมาก
ระยะที่ 3 Recovery phase
เมื่อนานเข้า tubular cell สามารถดูดน้ำกลับได้ปกติ ปัสสาวะจึงมีปริมาณปกติ
ระยะที่ 1 Oliguric phase
ช่วงแรก เมื่อมีการตาย renal tubular ทำให้ renal cell หลุดมาอุดตันทางเดินปัสสาวะ
ปัสสาวะจึงออกน้อย และมีอาการบวมร่วมด้วย
Urinary tract infection
Acute Pyelonephritis
มีอาการไตบวมโตมีเลือดคั่งมากขึ้น พบจุดหนองกระจายเป็นทางจากผิว
รายที่รุนแรง เช่น ผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือในรายที่มีการอุดกั้น
Chronic Pyelonephritis
เป็นการอักเสบไม่รุนแรง แต่เป็นๆหายๆ
ไตจะมีขนาดเล็กลง ผิวขรุขระ เนื่องจากรอยแผลเป็น รูป "U" ที่เกิดจากการทำลายของเนื้อไต
นิ่วในทางเดินปัสสาวะ
ประกอบด้วย amorphous crystalloid
oxalate
uric acid
magnesium phosphate
calcium
ปัจจัยส่งเสริม
Crystalloid ตกตะกอนมากขึ้น :การคั่งของปัสสาวะ
Foreign bodies : แบคทีเรีย
Crystalloid conc เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ:ปัสสาวะน้อย
Nephrocalcinosis
เป็นสาเหตุของการเกิดนิ่วไต
กลไกการเกิด
เลือดกรองที่ไต แคลเซียมส่วนหนึ่งจะถูกดึงไว้ในกระดูก
เลือดมีแคลเซียมสูง ร่างกายขับแคลเซียมออกไม่หมด เกิดการตกตะกอนของแคลเซียมในเนื้อไต
ภาวะที่มี calcium สะสมในเนื้อไต
สาเหตุเกิดจาก Hypercalcemia
Urinary tract obstuction
ผลจาก
ทางเดินปัสสาวะส่วนที่อยู่เหนือตำแหน่งที่มีการอุดตันขึ้นไปขยายตัว
มีโอกาสเกิดนิ่วและการติดเชื้อเพิ่มขึ้น
สาหตุ
การอุดกั้นจากรอยโรคที่เกิดขึ้นภายหลัง
ความผิดปกติของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
ความพิการเเต่กำเนิด
Hydronephrosis
อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
สาเหตุจากการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
ความผิดปกติในส่วนของ Urter
เนื้องอก
vesicoureteral reflux
การอุดกั้น
Ureteric Obstruction
สาเหตุ
หลอดไตตีบ(stricture) อาจเป็นมาแต่กำเนิด
การอุดกั้นเหล่านี้ทำให้ปัสสาวะที่สร้างแล้วขับถ่ายออกจากร่างกายไม่ได้หรือได้น้อย
นิ่วที่หลุดมาจากส่วนของไต
Vesicoureteral reflux
สาเหตุ
การทำศัลยกรรมทางการแพทย์
การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
การบาดเจ็บจากภายนอก
พันธุกรรม
มีความผิดปกติของ sphincter
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis)
สาเหตุ
หลังการกระเทือนหรือหลังมีเพศสัมพันธ์
เกิดการอักเสบของท่อปัสสาวะ
การกลั้นปัสสาวะ
มีสิ่งแปลกปลอมในท่อทางเดินปัสสาวะ
อาหารหรือยาบางอย่าง เช่น อาหารที่มีเกลือมาก
ท่อปัสสาวะอักเสบ
สาเหตุของUrethritis
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
จากเชื้อที่ไม่ใช่หนองใน เช่น โรคเริม โรคซิฟิลิสจากการติดเชื้อHIV
ติดเชื้อจากโรคหนองใน
การติดเชื้อที่ไม่ใช่จากเพศสัมพันธ์
เชื้อ E.coli (Staphylococcus)
เชื้อ Pseudomonas อาจติดต่อผ่านมาทางลำไส้(ทางอุจจาระ)
สาเหตุที่ไม่ใช่จากการติดเชื้อ
การบาดเจ็บของท่อปัสสาวะจากการสวนปัสสาวะ เช่น ในการผ่าตัด การใส่คาท่อปัสสาวะในผู้ป่วยอัมพาต
อาการของผู้ป่วยที่เป็นท่อปัสสาวะอักเสบ
อาการท่อปัสสาวะอักเสบในผู้ชาย โดยทั่วไปอาการจะเหมือนผู้หญิง
ที่แตกต่างคือ อาจมีหนองออกจากปลายท่อปัสสาวะ
