Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสภาพระบบทางเดินปัสสาวะ - Coggle Diagram
พยาธิสภาพระบบทางเดินปัสสาวะ
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ
1.ระบบขับถ่ายปัสสาวะส่วนบน(Upper Urinary tract)
ไตสองข้าง(Kidney) เป็นอวัยวะที่สำคัญที่สุดของระบบ
หน่วยไต (Nephron) เป็นหน่วยทำงานของไต นท.สร้างปัสสาวะ
กรวยไต (renal pelvis) ส่งมาตามท่อไต
ท่อไต (Ureter) นำน้ำปัสสาวะออกจากไต
2.ระบบขับถ่ายปัสสาวะส่วนล่าง(Lower urinary tract) เป็นที่เก็บปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะ(urinary bladder) เป็นที่เก็บปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะ(urethra) ทางผ่านของน้ำปัสสาวะ
โครงสร้างของหน่วยไต(Nephron)
1.Renal corpuscle
2.Renal tubule
เส้นเลือดดำเเละเส้นเลือดแดงที่อยู่ในไต
Renal artery (เข้า)
Renal vein (ออก)
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ
Renal malformations
ความผิดปกติของไต
ปริมาณ
Agenesis ไตฝ่อหรือภาวะที่ไม่มีเนื้อไต.
-Renal agenesis อาจเป็นข้างเดียว
-Potter’s syndrome เป็นสองข้าง(ทารก)รูปร่างผิดปกติ โก่ง บิด หูติดต่ำ ผิวหนังย่นเป็นต้น
Hypoplasia ไตมีขนาดเล็กกว่าปกติ
Supernumerary kidney จำนวนไตมากกว่าสอง
ตำแหน่ง รูปร่าง เเละOrientation
Ectopia ไตอยู่ในตำแหน่งที่ผิดปกติ อยู่ในอุ้งเชิงกราน
Malrotation ไตมี renal pelvis และ ureter อยู่ทางด้านหน้า
Fusion of kidneys หรือ Horseshoe kidney เชื่อมกันตรงกลางคล้ายเกือกม้า
Relnal cystic diseases
เป็นรอยโรคที่อาจเป็นพันธุกรรม การเจริญผิดปกติ
Polycystic kidney disease
Adult type
พบได้บ่อยเป็นทั้งสองข้าง ไตจะมีขนาดใหญ่ขึ้น ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำ ถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบ autosome douminant
Infantile type
พบได้ตั้งเเต่ทารกเเรกคลอด มักเสียชีวิตในระยะเเรกๆ ไตมีขนาดใหญ่ทั้งสองข้าง ผิวนอกเรียบ เนื้อมีลักษณะพรุนเเบบฟองน้ำ ถ่ายทอดทางพันธุกรรมเเบบ autosomal recessive
Medullary Cyst
Medullary sponge kidney
ขยายใหญ่เป็นถุงของ collecting tubule ของ medulla พบในผู้ใหญ่ ไตยังทำงานปกติ
Uremic Medullary cystic disease
ถ่ายทอดทางพันธุกรรม มักมีอาการตั้งเเต่เด็ก จะเป็นสาเหตุของภาวะไตวายในระยะต่อมา
Simple cyst อาจพบ cyst เดียวหรือหลายอัน
Glomerular diseases
1.พยาธิสภาพที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน
Glomerulonephritis(GN) การอักเสบภายนอกไตที่มีผลต่อไต ส่วนใหญ่เป็นเพราะภูมิเเพ้ตนเอง
2.พยาธิสภาพที่ไม่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน
พบได้บ่อยคือ โรคไตจากเบาหวาน จากการรักษาเบาหวาน การใช้ยา กลุ่มsulfonylurea จึงเกิดภาวะขาด ADH ตามมา
กลไกการเกิด
1.การกรองเพิ่มขึ้น(hyperfiltration) ทำให้ขาดพลังงานในการหดตัว
2.การเปลี่ยนแปลงกลไกการทำงานของ Renin
Tubule-interstitial diseases
เป็นกลุ่มโรคที่มีความผิดปกติในรูปร่างเเละหน้าที่ของ tubule และinterstitial ของไต เกิดจากสาเหตุหลายอย่าง เช่น ยา การติดเชื้อ
1.Acute interstitial nephritis
พบ interstitial edemaร่วมกับ leukocytic infiltration และtubular necrosis
2.Chronic interstitial diseases
พบ interstitial fibrosis , tubular atrophyเเละ mononuclear cell infiltration
Tubular diseases
โรคที่สำคัญ Acute tubular necrosis (ATN)
เป็นภาวะที่มีการถูกทำลายอย่างเฉียบพลันของ Renal tubule เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยงไตเป็นเวลานาน
Acute tubular necrosis (ATN)
ชนิดของ ATN
Nephrotoxic type ได้รับสารพิษ
Ischemic type shock
ATN มี 3 ระยะ
1.Oliguric phase
2.Diuretic phase
3.Recovery phase
Urinary tract infection (UTI)
กรวยไตอักเสบ (Pyelonephritis)
เกิดข้างเดียวหรือพร้อมกัน
Acute Pyelonephritis
เกิดทันทีเเละรุนเเรง
Chronic Pyelonephritis
ไม่รุนเเรงเเต่เป็นๆหายๆ
นิ่วในทางเดินปัสสาวะ (Urolithiasis,urinary calculus)
ประกอบด้วย amorphous crystalloid
ปัจจัยเสริม ได้แก่
Crystalloid conc.เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ:ปัสสาวะน้อย
Crystalloid ตกกระกอนมทำขึ้น:การคั่งของปัสสาวะ
Foreign bodies:แบคทีเรีย
Nephrocalcinosis
ภาวะที่มี calcium สะสมในไต เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดนิ่วในไต เกิดจาก Hypercalcemia
Urinary tract obstruction
ภาวะที่มีการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
สาเหตุ
พิการเเต่กำเนิด
การอุดกั้นจากรอยโรคที่เกิดขึ้นภายหลัง
ความผิดปกติของระบบประสาท
ผลที่ตามมา
ทำให้ทากงเดินปัสสาวะส่วนที่อยู่เหนือตำเเหน่งที่ม๊การอุดกั้นขึ้นไปขยายตัว
มีโอกาสเกิดนิ่วเเละการติดเชื้อเพิ่มขึ้นเเละทำลายเนื้อไตอย่างถาวร
Hydronephrosis
ภาวะที่มี dilatation ของ renal pelvic เเละCalyx ร่วมกับมี Progressive atrophy ของเนื้อไต
สาเหตุจากการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
ความผิดปกติในส่วนของ Ureter
พยาธิสภาพที่สำคัญคือ
Ureteric Obstruction
การอุดกั้นของนิ่วที่หลุดออกมาจากไต
การอุดกั้นจากส่วนล่างของหลอดไต ที่โป่งพองของ Ureter
Vesicoureteral reflux
การไหลย้อนกลับของน้ำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะเข้าไปในหลอดไตเเละ renal pelvis พบมากในเด็ก
สาเหตุ
ความผิดปกติของ Sphincter
พันธุกรรม
การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ(Cystitis)
เกิดจากเชื้อเเบคทีเรีย มักเกิดในเพศหญิง
สาเหตุ
การกลั้นปัสสาวะ
การอักเสบของท่อปัสสาวะ
ดื่มน้ำน้อย ดื่มเหล้าเยอะ
ท่อปัสสาวะอักเสบ(Urethritis)
เป็นการบาดเจ็บ อักเสบ บวม ของเซลล์เนื้อเยื่อเมือกบุทางเดินปัสสาวะ
สาเหตุ
1.โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
-ติดเชื้อจากโรคหนองใน
-โรคเริม โรคเอดส์ HIV
2.การติดเชื้อที่ไม่ใช่เพศสัมพันธ์
-เชื้อ E. coli
-เชื้อ Pseudomonas
สาเหตุที่ไม่ใช่จากการติดเชื้อ
-จากการสวนปัสสาวะ
อาการ
เพศชาย อาจมีหนองออกจากปลายท่อปัสสาวะ