Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
vitamin - Coggle Diagram
vitamin
Fat soluble vitamins
Calciferol : vitamin D
การขาดวิตามินดี
โรคกระดูกอ่อน(กระดูกพรุน)ในเด็ก และกระดูกเปราะ(กระดูกน่วม)ในผู้ใหญ่
ดูดซึมวิตามินดีลดลง
ขาดแคลเซียมและฟอสฟอรัส
พิษจากการได้รับมากเกินไป
แคลเซียมในเลือดสูง
ทารก ทางเดินอาหารผิดปกติกระดูกเปราะ เติบโตช้า ปัญญาอ่อน
สลายแคลเซียมจากกระดูก
หน้าที่
ดูดซึมแคลเซียมและฟอสเฟต
รักษาระดับแคลเซียมในเลือด
ช่วยร่างกายในการสร้างกระดูกและฟัน
α-tocopherol : vitamin E
ลักษณะ
สารพวกแอลกอฮอล์ไม่อิ่มตัว
ไวต่อการถูกออกซิไดส์
ดูดซึมได้ดีในลาไส้เล็ก
อาหารที่พบมาก
น้ำมันดอกคาฝอย
น้ำมันรำ
น้ำมันวีทเจอร์ม
น้ำมันเมล็ดฝ้าย
หน้าที่
สารต้านอนุมูลอิสระ(antioxidant)
retinol;vitamin A
all trans retinol
ratinoid
รูปแอลดีไฮด์ เรียกเรตินาล(ratinal )
รูปกรดคาร์บอกซิริก เรียกกรดเรติโนอิก(ratinoic acid)
อนุพันธ์ ของเรตินอล(retinol)
เป็นสารประกอบพอลิไอโซพรีนอยด์
Provitamin A
จะถูกเปลี่ยนเป็นเรตินาลที่ผนังลำไส้เล็ก
พบมากในผักและผลไม้สีเหลือง ผักสีเขียวจัด ผักผลไม้สีส้มสีเหลือง
Beta Carotene
เบตา แคโรทีน เปลี่ยนเป็นวิตามินเอ ได้น้อยกว่า 50%
หน้าที่
รักษาความคงสภาพของเนื้อเยื่อบุผิว
การเจริญและการเปลี่ยนสภาพของเซลล์
การมองเห็น
ต้านออกซิเดชัน(antioxidant)
ภาวการณ์ขาดวิตามินเอ
โรคตาบอดกลางคืน
Xerophthalmia
Malnutrition
aniamia
ภาวะความเป็นพิษของวิตามินเอ
บีตาแค-โรทีนสูงเกินสะสมใต้ผิวหนังเป็นสีส้ม หยุดกินหาย
ปวดหัว อาเจียน ผิวแห้ง โรคตับ เด็กทารกแท้ง พุงโร ปวดกระดูก
ความต้องการวิตามินเอ
ร่างกายต้องการวิตามินเอ(retinol) วันละ 1มก.
พบมากใน ตับ ไข่แดง น้ำมันปลา นม
Coagulation vitamin : vitamin K
3 ชนิด
K 2 (menoquinone) แบคทีเรียในลำไส้สังเคราะห์ได้
K 3 (mendadione ) สำหรับคนไข้ที่ไม่สามารถสร้าง vitamin k
K 1 (Phylloquinone) พบในผักสีเขียว
อาหารที่มีวิตามินเค
น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันเมล็ดคาฝอย น้ำมันตับปลา
ตับหมู ไข่แดง
พืชผักที่มีใบสีเขียว
นม และผลิตภัณฑ์จากนม
หน้าที่
สร้างโปรทรอมบิน (prothrombin)
การแข็งตัวของเลือด
การขาดวิตามินเค
เลือดแข็งตัวช้า โรคเลือดไหลไม่หยุด
เกลือแร่
เกลือแร่หลัก
ขาดK ทำให้ความดันโลหิตสูง
Na ควบคุมปริมาณเลือด
Ca P K Mg Na Cl S
เกลือแร่ปริมาณน้อย
Fe Cu I Zn Se Mn F Mo
สมบัติที่สำคัญของเกลือแร่
การละลายน้ำ
ถ้าละลายได้ดีจะดูดซึมในลำไส้ได้ดี
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างชนิดของเกลือแร่
-
ธาตุที่มีวาเลนซีเหมือนกันจะแข่งขันกันดูดซึมในลำไส้เล็ก
แร่ธาตุที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ
โลหะหนัก Pb Hg Cd
Water soluble vitamins
วิตามิน B คอมเพล็กซ์
Niacin : B 3
Nicotinic acid
Nicotinamide
ลักษณะ
เป็นส่วนประกอบของโคเอนไซม์ NAD ⁺⁺และ NADP
ถูกดูดซึมง่ายที่ลำไส้เล็ก
ผลึกรูปเข็มสีขาว ทนความร้อน กรด เบส แสงสว่าง
การขาดวิตามิน B 3
โรค pellagra
ซึมเศร้า
นอนไม่หลับ
ท้องเดิน
ผิวหนังถูกแดดเป็นสีแดงคล้ำ
Pantothenic acid ;B 5
หน้าที่
สังเคราะห์กรดไขมัน ฟอสโฟลิพิด ฯลฯ
สังเคราะห์โคเอนไซม์-เอ
พบใน
ข้าวโอ๊ต ธัญพืช
มะเขือเทศ พืชสีเขียว
เนื้อไก่ เนื้อวัว
ไข่แดง ตับ ไต
ลักษณะ
สังเคราะห์ในพืชและแบคทีเรียในลำไส้
น้ำมันสีเหลืองอ่อน
มีซัลเฟอร์เป็นองค์ประกอบ
การขาดวิตามิน B 5
นอนไม่หลับ
ชาปลายมือปลายเท้า
อ่อนเพลีย
น้าตาลในเลือดต่ำ
Riboflavin:B2
หน้าที่
โคเอนไซม์ของปฏิกิริยาออกซิเดชัน
พบมากใน น้ำนม ไต หัวใจ ตับ ไข่ เนย
ลักษณะ
ทนต่อความร้อนและกรด
เสียง่ายเมื่อถูกเบส แสงสว่างและ UV
ผลึกรูปเข็มสีเหลืองปนแสด
การขาดวิตามิน B2
ปากนกกระจอก
ระคายเคืองตา ตาสู้แสงไม่ได้ มองเห็นไม่ชัด
Pyridoxine : B 6
Pyridozal
Pyridoxamine
หน้าที่
สังเคราะห์สารสื่อประสาท ฮอร์โมน
รับส่งหมู่อะมิโน ในการเมตาอบลิซึมกรดอะมิโน
ตัดหมู่ฟอสเฟตออกก่อนดูดซึมที่ลำไส้เล็ก
สลายไกลโคเจนในตับและกล้ามเนื้อ
พบใน
ตับวัว
ถั่วเหลือง
เครื่องในสัตว์
การขาด B6
อาการอ่อนเพลีย เวียนศรีษะคลื่นไส้อาเจียน
ปากนกกระจอก
Thiamine;B1
พบมากในเมล็ดข้าวเจ้าและข้าวสาลีบริเวณผิวนอกที่มีสีน้ำตาล
การขาดไทอามีน
รับอาหารที่ทำลายไทอามี
ไม่ได้รับ 2-3 อาทิตย์
โรคเหน็บชา
เป็นโคเอนไซม์ ของ pyruvate dehydrogenase เป็นต้น
Cobalamin:B 12
หน้าที่
เมตาบอลิซึมกรดอะมิโน
ขนส่งหมู่เมทิล
กระตุ้นการเจริญเติบโตในเด็ก
สังเคราะห์นิวคลิโอไทด์
จุลินทรีย์ในลำไส้สังเคราะห์ได้
พบใน
ตับ ไต หัวใจ เนื้อสัตว์ หอยแครง
ไม่พบในพืช
การขาด B12
ส่งผลต่อระบบประสาท
กล้ามเนื้ออ่อนแรง
ความจำเสื่อม
Biotin ; B 7
ประกอบด้วย
วงแหวนอิมมิดาโซล
วงแหวนไทโอฟีน
หน้าที่
เป็นโคเอนไซม์ปฏิกิริยาCarboxylation
สังเคราะห์กรดแอสคอร์บิก
ป้องกันพิษจากไข่ขาวดิบ
พบใน
เนื้อสัตว์
ตับ
ไข่แดง นม
กรดโฟลิก ; โฟเลต
ประกอบด้วย
วงแหวนเทอริดีน
กรดอะมิโนกลูทามิก
กรดพารา
อะมิโนเบนโซอิก
การขาดกรดโฟลิก
รับอาหารไม่เพียงพอ ดูดซึมไม่ดี ได้รับยาต้าน
megaloblastic anemia
พบใน
เครื่องในสัตว์
ผักใบเขียว
ตับ
ผลไม้
ละลายในน้ำได้ ทำให้ไม่สะสมในร่างกาย และกำจัดโดยไต
กรดแอสคอร์บิก (ascobic acid : วิตามินC)
ผลึกสีขาว รสเปรี้ยว ละลายน้ำได้ดี เป็นกรด
หน้าที่
ป้องกันและรักษาไข้หวัด
สังเคราะห์ carnitine , neurotransmitters , collagen
รักษาเนื้อเยื่อ ซ่อมแซมเนื้อเยื่อ
ดูดซึมเหล็ก
antioxidant
พบใน
ผักผลไม้ประเภทส้ม
การขาดวิตามิน C
โรคลักปิดลักเปิด
อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
นิ่วในไต
สารอินทรีย์ที่เป็นสารอาหารรอง(micronutrients) ร่างกายต้องการน้อยแต่จำเป็น
หน้าที่
ควบคุมปฏิกิริยาเมแทบอลิซึมในร่างกาย
ไม่ให้พลังงาน ไม่เป็นองค์ประกอบของเนื้อเยื่อ
2กลุ่ม
Water soluble vitamins
Fat soluble vitamins
ละลายในไขมัน
ดูดซึมพร้อมอาหารจำพวกไขมัน
ทนความร้อน