Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะช็อก สัตว์กัดต่อย แผลไหม้ การแพ้อย่างรุนแรง, นางสาวอารียา วงษ์ถม …
ภาวะช็อก สัตว์กัดต่อย แผลไหม้
การแพ้อย่างรุนแรง
การแพ้อย่างรุนแรง
หมายถึง ภาวะที่เกิดขึ้นฉับพลัน ( Anaphylaxis )
การรักษาเบื้องต้น/ส่งต่อ
ให้ adrenaline 1:1000 ขนาด 0.30 - 0.5 ml IM, IV
ในเด็กให้ 0.01 ml / kg / dose ( ตาม standing order )
ถ้าระบบหายใจและระบบไหลเวียนโลหิตหยุดทำงานให้ทำการช่วยฟื้นคืนชีพ (cardiopulmonary resuscitation)
ประเมินความรู้สึกตัว, ABCs
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำโดยใช้ isotonic solutionเพื่อรักษาภาวะความดันโลหิตต่ำลงหรือช็อกและเป็นการเปิดเส้นเลือดไว้สำหรับฉีดยา
ให้ออกซิเจน
ถ้ามีอาการ bronchospasm หรือ laryngeal edema
ให้ยาพ่นขยายหลอดลม ( ตาม standing order )
ให้ยาแก้แพ้
ส่งต่อไปสถานบริการที่มีความพร้อม
อาการแสดง
ผื่นคันตามร่างกาย หน้าแดง ตัวแดง
ใจสั่น หายใจไม่อิ่ม อ่อนเพลีย เป็นลม
การรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง
ช็อก เป็นลม หมดสติ เสียชีวิต
ไอจาม คัดจมูก น้ำมูกไหล น้ำตาไหล เสียงแหบ
หมายถึง ภาวะที่เกิดขึ้นฉับพลัน ( Anaphylaxis )
และเป็นอันตรายต่อชีวิตเกิดจากปฏิกริยาภูมิคุ้มกันของร่างกายที่มีต่อสิ่ง แปลกปลอมซึ่งเคยเข้าไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่มีต่อสิ่งแปลกปลอมซึ่งเคยเข้าไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายมาก่อนแล้ว ( sensitized ) (โดยอาจมีอาการเฉพาะที่ local ) หรือมีอาการทุกระบบ (systemic) ก็ได้
แผลไหม้ (Burn)
หมายถึง ผิวหนังหรือเนื้อเยื่อที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านสรีรวิทยาจากการถูกเผาไหม้ หรือการ ได้รับความร้อนจากเปลวไฟกระแสไฟฟ้า รังสี สารเคมี
เม่นทะเลตำ
(Sea urchins)
การรักษา
ฉุกเฉิน
ให้ออกซิเจนถ้าหายใจไม่ดี
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำถ้ามีความดันโลหิตลดลงหรือมีภาวะช็อก
ถ้าระบบหายใจและระบบไหลเวียนโลหิตหยุดทำงานให้ทำ
การช่วยฟื้นคืนชีพ
ให้การรักษาเหมือน local reaction
ประเมินความรู้สึกตัว ABCs
ส่งต่อไปสถานบริการที่มีความพร้อม
สามารถรักษาได้
ให้ยาแก้ปวดถ้าปวดมาก
ทุบหนามที่หักคาให้แหลกโดยอาจใช้น้ำส้มสายชูหรือน้ำมะนาวทาที่แผลสลับการทุบ เพื่อลดอาการชา
ห้ยาแก้แพ้
ทาด้วยแอมโมเนีย เพื่อช่วยลดอาการปวด
อาการ
(รักษาได้) Local reaction จะมีอาการเจ็บปวดเหมือนถูกหนามตำต่อมาจะมีอาการชาบริเวณที่ถูกตำ และถ้าหนามของหอยเม่นหักคาจะปวดมาก โดยเฉพาะเม่นทะเลตำ จะมีหนามที่ยาวและเปราะมาก
(ฉุกเฉิน)Systemic reactionจะมีอาการแพ้ต่างๆ โดยเฉพาะ anaphylaxis
ไฟฟ้าช็อต (Electrical injury)
การรักษา
ฉุกเฉิน
ถ้าระบบหายใจและระบบไหลเวียนโลหิตหยุดทำงานให้ทำการช่วยฟื้นคืนชีพ
ให้ออกซิเจนถ้าหายใจไม่ดี
ประเมินความรู้สึกตัว ABCs
ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ ถ้ามีความดันโลหิตลดลงหรือมีภาวะช็อก
ให้การดูแลบาดแผล และประเมินอาการบาดเจ็บร่วม เช่นกระดูกสันหลังหัก (spinal injury) การบาดเจ็บที่ศีรษะ(head injury
ส่งต่อไปสถานบริการที่มีความพร้อม
รักษาได้
ให้ยาลดอาการปวด
พูดคุยปลอบโยนเพื่อคลายความกลัวความวิตกกังวล
ให้การดูแลบาดแผล
ติดตาม ประเมินผลการรักษาติดตามอาการเกี่ยวกับหัวใจ ต้อกระจกและอาการทางระบบจิตประสาท
หมายถึงภาวะที่ผู้ป่วยจะได้รับอันตรายเนื่่องจากผลโดยตรงของกระแสไฟฟ้าและจากการที่ กระแสไฟฟ้าเป็นพลังงานความร้อน
อาการฉุกเฉิน
ไม่รู้สึกตัว ความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง
ระบบการไหลเวียนโลหิตผิดปกติ หัวใจเต้นผิดปกติ
มีบาดแผลไหม้
โดยเฉพาะบริเวณทางเข้าและทางออกของกระแสไฟฟ้า
4.มีภาวะกระดูกหัก หรือข้อเคลื่อน กระดูกสันหลังหัก
เกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน
ความรุนแรง
ชนิด และกำลังของกระแสไฟฟ้า
ตำแหน่งของร่างกายที่สัมผัสไฟฟ้า
สิ่งแวดล้อม เช่นร่างกายสัมผัสโลหะกำลังยืนอยู่ในน้ำ เป็นต้น
การแบ่งความรุนแรงของผิวหนังไหม้
ตารางระดับความ
ลึกของบาดแผล
ระดับ 3 ผิวหนังเป็นสีขาว หรือน้ำตาลแข็งเหมือนหนังอาจพบเส้นเลือดอุดตันอยู่ใต้ผิวหนัง
Partial-thickness burns
ระดับที่ 1ผิวหนังสีแดงเหมือนโดนแดดเผา แห้ง
ระดับที่ 2บาดแผลพองเป็นตุ่มน้ำใสมีอาการปวด
ระดับที่ 3ผิวหนังเป็นสีขาวซีดแต่ยังมีลักษณะนิ่มอยู่
ขนาดของแผลซึ่่งอาจจะใช้กฎเลขเก้า (rules of nine) ในผู้ใหญ่
หรือวิธีของ Lund and Browder ในเด็ก
พิษจากแมงกะพรุน
(Jellyfish dermatitis)
อาการแสดง
รักษาได้
Systemic reaction ปวดเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน
เหงื่อ ออก น้ำตาไหล ไข้ กล้ามเนื้อกระตุก ชา แน่นหน้าอก
ฉุกเฉิน
Local reaction บวมแดงเป็นแนวเส้นตามรอยหนวดที่สัมผัส เจ็บ คัน บางทีมีตุ่มพองระยะเวลาการเกิดตัองแต่ทันทีที่สัมผัสและ/หรือหลังสัมผัส 1-4 สัปดาห์
Fatal reaction อาการ anaphylaxis,
cardio pulmo nary arrest
การรักษาเบื้องต้น
Fatal reaction/
Systemic reactio
ใช้แปรงโรยบริเวณแผลเพื่อเอาหนวดออก
ใช้ผักบุ้งทะเลโขลกแล้วทาบนแผล
Local heat อุ่นน้ำทะเลที่อุณหภูมิ 39
องศา เทราดบริเวณแผล
รักษาตามอาการ ยาแก้แพ้ ยาแก้ปวด
ส่วนยาแก้อักเสบให้กรณีแผลลึกมากๆ
ลดการเคลื่อนไหวบริเวณบาดแผล
ห้ามถูแผล
แนะนำเฝ้าระวังอาการของ anaphylaxis และ systemic infection
ประเมินความรู้สึกตัว ABCsถ้าระบบหายใจและระบบไหลเวียนโลหิตหยุดทำงานให้ทำการช่วยฟื้นคืนชีพ
Local reaction
ให้ยาแก้แพ้
ให้ออกซิเจน
ให้สารน้ำตามความเหมาะสม
ส่งต่อไปสถานบริการที่มีความพร้อม
ดูแลระบบหายใจ โดยเฉพาะภาวะหลอดลมตีบ
ได้ยินเสียงวี๊ด หายใจลำบาก เขียว
สัตว์กัดต่อย
งูกัด (Snake bite)
ปฐมพยาบาลผู้ถูกงูกัด
ไม่ควรเอาใบไม้ รากไม้ หรือสมุนไพรต่าง ๆ มาใส่แผลเพราะจะทำให้แผลสกปรก เกิดการติดเชื้อและอาจเป็นบาดทะยักได้
ทำความสะอาดแผลที่ถูกงูกัดด้วยยาฆ่าเชื้อเช่
น แอลกอฮอล์หรือทิงเจอร์ไอโอดีน
ตำแหน่งขาหรือแขนที่ถูกกัดควรให้เคลื่อนไหวน้อยที่สุด
โดยใช้ไม้กระดานหรือกระดาษแข็งๆ รองหรือดามไว้
ห้ามดื่มของมึนเมาหรือกินยากลางบ้านเนื่องจากอาจเกิดการสำลักและอาเจียนหรือปิดบังอาการหรืออาการแสดงที่เกิดจากพิษงูได้
อย่าตื่นตกใจเกินไปต้องพาผู้ป่วยไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาลหรือสถานีอนามัยที่ใกล้ที่สุดโดยนำเอาซากงูที่กัดไปด้วย (ถ้ามี) เพื่อความถูกต้องในการรักษา
อาการแสดง
งูที่มีพิษต่อระบบ
กล้ามเนื้อกัด
กลอกตาไม่ได้
กล้ามเนื้ออักเสบรุนแรง
ปวดเมื่อยตามแขนขา ลำตัว
เอี้ยวคอลำบาก
ระบบปัสสาวะล้มเหลว (ปัสสาวะเป็นสีน้ำโค้ก)
ระบบหายใจล้มเหลว
งูที่มีพิษต่อระบบเลือดกัด
มีปัสสาวะเป็นเลือด
กระสับกระส่าย ชีพจรเบาเร็ว
ความดันโลหิตลดต่ำลง
มีจ้ำเลือด
ปวดท้อง แน่นหน้าอก
มีเลือดออกจากแผล
เหงือก ไรฟัน ริมฝีปาก
หมดสติ
ปวดมาก บวมมาก
งูไม่มีพิษกัด
มีเลือดออกไม่มาก
ผู้ป่วยไม่มีอาหารผิดปกตึอื่นใด
ที่ชัดเจน
อาจจะมีอาการปวด บวม
งูที่มีพิษต่อระบบประสาทกัด
หายใจลำบาก
ขากรรไกรแข็ง อ้าปากไม่ขึ้น อ่อนเพลีย
หมดแรง กระวนกระวาย
หมดสติ
ตาย
มึนงง เวียนศีรษะ
หนังตาตก ลืมตาไม่ขึ้น
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
แรกรับค่าฮีมาโตคริตจะสูง
ต่อมาฮีมาโตคริตจะต่ำได้
ถ้าได้รับพิษงูทะเลจะมีปัสสาวะดำจาก hemoglobinuria และmyoglobinuria ตรวจหาระดับ serum potassium SGOT SGPTCPK จะสูง
ผลการตรวจอย่างอื่น
ตรวจปัสสาวะจะพบเม็ดเลือดแดงและ granular cast
fibrinogen degradation product (FDP) สูง
เม็ดเลือดขาวสูงได้ตั้งแต่ 10,000-20,000 ตัวต่อลบ.ซม.
เกล็ดเลือดจะต่ำ
การรักษา
2.ขนาดและวิธีการให้เซรุ่มแก้พิษงู
และข้อควรระวัง
3.การรักษาแผลและภาวะแทรกซ้อน
1.ผู้ป่วยถูกงูพิษกัดใช่หรือไม่
จำเป็นต้องให้เซรุ่มแก้พิษงูหรือไม่
งูแบ่งออกเป็น 2 ชนิด
งูมีพิษ
งูทีมีพาต่อระบบเลือด (hematotoxin) ได้แก่ งูกะปะ งูแมวเซา งูเขียวหางไหม้
งูที่มีพิษต่อระบบกล้ามเนื้อ (myotoxin) ได้แก่ งูทะเลบางชนิด เช่น
งูคออ่อน งูชายธง งูแสมรัง
งูทีมีพิษต่อระบบประสาท (neurotoxin) ได้แก่ งูเห่า งูจงอาง
งูสามเหลี่ยม งูทับสมิงคลา
งุูไม่มีพิษ
เช่น งูแม่ตะง่าว งูปล้องฉนวนหลังเหลือง งูเห่ามังหรืองูแส้ม้า
งูดอกหมากแดง งูทางมะพร้าว
(งูปล้องไฟ) งูเหลือม งูหลาม งูปากจิ้งจก งูลายสาบ งูลายสอ งูก้นกบ
งูงอด งูป้องแก้ว งูแสงอาทิตย์
คนกัด
(Human bite)
การรักษาเบื้องต้น/ส่งต่อ
สามารถรักษาได้
ให้ยาป้องกันบาดทะยัก (ตามแนวทางมาตรฐาน)
นัดตรวจติดตามการรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะป้องกันการติดเชื้อ เช่น
amoxicillin หรือ dicloxacillin
ไม่ควรเย็บทันที ยกเว้นบาดแผลที่ใบหน้าที่ไม่เหวอะหวะ ช้ำ หรือสกปรกมากอาจจะเย็บได้เพราะต้องการความสวยงาม ลดรอยแผลเป็นและใบหน้าเป็นตำแหน่งที่มีเลือดมาเลี้ยงมากจึงมีโอกาสติดเชื้อต่ำ
ให้การดูแลบาดแผล ล้างด้วย NSS จำนวนมาก
ตัดแต่งเนื้อตาย เอาเศษสิ่งสกปรกออก
ฉุกเฉิน
ให้ยาป้องกันบาดทะยัก (ตามแนวทางมาตรฐาน)
ให้การดูแลบาดแผล
ประเมินสัญญาณชีพ ซักถามประวัติเกี่ยวกับการได้รับบาดแผล
เช่น สุขภาพของผู้ที่กัด ระยะเวลาที่ถูกกัด การรักษาที่ได้รับ
ส่งต่อไปสถานบริการที่มีความพร้อม
อาการแสดง
มีบาดแผลเล็กน้อย
และไม่ใช่ตำแหน่งที่ทำให้เกิดการเสียโฉม เช่นที่ใบหน้า (สามารถรักษาได้)
บาดแผลเหวอะหวะบริเวณใบหน้าหรือบริเวณใดที่มีขนาดกว้าง
สกปรกมากและคิดว่าไม่สามารถจะให้การดูแลรักษาเองได้(ฉุกเฉิน)
หมายถึง การบาดเจ็บที่เกิดจากการต่อสู้กัน
การทำร้ายร่างการหรืออาจพบในผู้ที่มีความผิดปกติในระหว่างมี
เพศสัมพันธ์ บาดแผลคนกัดจะทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่ายกว่าสัตว์อื่นเพราะในปากคนมีเชื้อโรค มากมาย
ภาวะช็อก ( Shock )
อาการแสดง
เหงื่อ ออก
ซีด
กระสับกระส่าย
ชิพจรเบาเร็ว
ตัวเย็น
จะเป็นลม
กระหายน้ำ
อ่อนเพลีย
ปัสสาวะออกน้อยหรือไม่ออกเลย
อาเจียน
หมดสติ
หายใจเร็วถี่ขึ้น ไม่สม่ำเสมอ
การรักษาเบื้อต้น/ส่งต่อ
ประเมินความรู้สึกตัว ABCs
ส่งต่อไปสถานบริการที่มีความพร้อม
ใส่สายสวนปัสสาวะค้างไว้เพื่อดูปริมาณปัสสาวะ
ให้ออกซิเจนและให้ความมอบอุ่นแก่ร่างกาย
ให้งดน้ำและอาหารทางปาก
แก้สาเหตุของการช็อก เช่น ถ้าเสียเลือดจากบาดแผลทำการห้ามเลือด
ให้สารน้ำทดแทนทางหลอดเลือดดำเพื่อรักษาสัญญาณชีพควรให้สารน้ำที่มีความเข้มข้นใกล้เคียงกับเลือด(isotonic solution) เช่น NSS, Lactated Ringer’s solutionไม่ควรให้สารน้ำที่มีความเข้มข้นน้อยกว่าเลือด เช่น 5% D/W
ให้นอนราบยกขาสูงขึ้น 10-20 นิ้ว เพื่อเพิ่ม การไหลเวียนของเลือดจากส่วนปลายกลับสู่หัวใจและเพิ่มเลือดไปเลี้ยงสมอง
หมายถึง ภาวะที่ร่างกายหรือเนื้อเยื่อต่างๆได้รับเลือดไปเลี้ยงไม่เพียงพอทำให้เกิดความไม่สมดุลระหว่างความ ต้องการและปริมาณออกซิเจนที่เลือดนำไปเลี้ยงเนื้อเยื่อ
นางสาวอารียา วงษ์ถม เลขที่ 80