Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 การพยาบาลแบบองค์รวมในการแก้ไขปัญหาสุขภาพแก่บุคคลวัยทารกจนถึงวัยรุ่…
บทที่ 3 การพยาบาลแบบองค์รวมในการแก้ไขปัญหาสุขภาพแก่บุคคลวัยทารกจนถึงวัยรุ่นที่มีปัญหาการติดเชื้อ
การพยาบาลเด็กป่วยโรคติดเชื้อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน
โรคหัด (Rubeola หรือ Measles)
เกิดจากเชื้อไวรัส Morbillivirus
แพร่กระจายโดยการสัมผัส น้้ามูก น้้าลาย หรือเสมหะของผู้ป่วย
ส่วนใหญ่เกิดในช่วงเวลาที่อากาศหนาว
มักพบในเด็ก 8 เดือน 5 ปี
อาการและอาการแสดง
ระยะก่อนผื่นขึ้น
3 - 5 วัน เริ่มจากมีไข้สูง มักจะตรวจพบ “
Koplik’s spot”
ระยะออกผื่น
2 - 3 วัน เด็กอาการหนักสุด คือ ประมาณวันที่ 4 - 5 หลังจากมีไข้และเริ่มเป็นผื่น ผื่นจะขึ้นเต็มที่ภายใน 48 ‟ 72 ชั่วโมง
ระยะฟื้นตัว
ประมาณวันที่ 5 ‟ 8 ของโรค ผื่นจะขึ้นเต็มที่แล้ว ไข้จะเริ่มลดลง และหายภายใน 24 ‟ 36 ชั่วโมง
ระยะติดต่อของโรคเริ่มตั้งแต่ 4 ‟ 5 วันก่อนมีผื่นขึ้นจนถึงหลังผื่นขึ้นไป
ภาวะแทรกซ้อน
ช่องหูอักเสบ, ปอดอักเสบ, สมองอักเสบ, อุจจาระร่วง
การป้องกัน
รับวัคซีนโรคหัด เมื่ออายุ 9 ‟ 12 เดือน
การพยาบาล
อาจเกิดภาวะชัก เนื่องจากไข้สูง
ไม่สุขสบายจากการเจ็บตา เคืองตา และแสบตา
เสี่ยงต่อการแพร่กระจายเชื้อไปสู่ผู้อื่นเนื่องจากมีการติดต่อทางระบบ
ทางเดินหายใจและทางเดินอาหาร
โรคหัดเยอรมัน (Rubella หรือ German Measles)
เกิดจากเชื้อไวรัส Rubella virus
พบในเด็กโต เป็นไข้ออกผื่นที่อาการไม่รุนแรง
ระยะติดต่อ :7 วันก่อนและหลังผื่นขึ้น
อาการและอาการแสดง
หลังจากได้รับเชื้อ 14 ‟ 21 วัน จะปรากฏอาการนำ
ในเด็กเล็ก ก่อนผื่นขึ้นมักจะไม่มีไข้
ในเด็กโตและผู้ใหญ่ อาจจะมีไข้ต่้าๆ บางรายอาจมีไข้สูง อ่อนเพลีย
เป็นผื่นแดง maculopapule ผื่นจะหายหมดภายใน 3 วันหลังจากผื่นเริ่มขึ้น ผู้ใหญ่จะมีข้ออักเสบ (arthritis) แต่ไม่บวม
ภาวะแทรกซ้อน
สมองอักเสบ, หัวใจอักเสบ, มีจ้้าเลือดเนื่องจากเกล็ดเลือดต่้า
การป้องกัน
:ให้วัคซีน MMR ตั้งแต่อายุ 9 ‟ 12 เดือน
โรคไข้อีสุกอีใส (Chicken pox หรือ Varicella)
เชื้อ varicella virus (เป็นเชื้อตัวเดียวกับงูสวัด) สัมผัสเชื้อจะอยู่ในตุ่มพองใส
ระยะติดต่อ : 1 วัน ก่อนผื่นขึ้น ถึง ประมาณ 7 วัน หลังผื่นขึ้นหรือจนกว่าจะตกสะเก็ด
อาการและอาการแสดง
เด็กจะมีผื่นพร้อมๆ กับมีไข้ มักเป็นไข้ต่้าๆ อ่อนเพลีย
ผื่น
: เริ่มจากผื่นลักษณะแบนราบ (macule) สีแดง แล้วเปลี่ยนเป็นตุ่มนูน (papule) ต่อมาตุ่มนูน
เปลี่ยนเป็นตุ่มน้้าใส (vesicle) ตุ่มหนอง (pustule) และตกสะเก็ด (crust)
การรักษา :
: ให้ยาตามอาการ
การป้องกัน
เด็กนักเรียน : หยุดไปโรงเรียนประมาณ 1 สัปดาห์ หรือจนกว่าผื่นจะตกสะเก็ด
คางทูม (Mumps)
สัมผัส mump virus
ฟักตัว 14 -18 วัน
ไข้ต่้าๆ และเจ็บบริเวณหน้าหู และขากรรไกร
วิธีการป้องกัน
การฉีดวัคซีน MMR
การป้องกันโรคคางทูม
แยกผู้ป่วยประมาณ 9 - 10 วันหลังเริ่มมีต่อมน้้าลายโต
ควรหยุดโรงเรียนหรือหยุดงาน ช่วงระยะแพร่เชื้อ
หลีกเลี่ยงการเล่นการสัมผัสกับคนเป็นโรคนี้
วัณโรค (Tuberculosis)
ติดเชื้อ Mycobacterium tuberculosis (เชื้ออยู่ในปอดผู้ป่วย)
แพร่โดยการไอหรือจาม (ถ้าไม่พบเชื้อในเสมหะ 3 ครั้ง และไม่ไอ ถือว่าไม่สามารถแพร่เชื้อได้แล้ว)
เชื้อเข้าสู่หลอดลมและถุงลม ฟักตัว 2 ‟ 10 สัปดาห์ ไม่มีอาการ แต่ผล Tuberculin test (+)
อาการและอาการแสดง
ผู้ป่วยสัมผัส : แข็งแรงดี, Tuberculin test (-)
ผู้ป่วยติดเชื้อระยะแฝง : แข็งแรงดี, สัมผัสผู้ป่วย TB ในระยะแพร่เชื้อ,
Tuberculin test (+), X-ray ทรวงอกผิดปกติ
ผู้ป่วยติดเชื้อระยะเป็นโรค : X-ray ทรวงอกผิดปกติ//
การวินิจฉัย
ประวัติการสัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรคระยะติดต่อ
การตรวจเสมหะด้วยวิธีย้อมเชื้อ
การถ่ายภาพรังสีทรวงอก
การเพาะเชื้อจากเสมหะเป็นการตรวจที่มีความจ้าเพาะสูงสุด
การทดสอบทูเบอร์คูลิน
การให้ยาในกลุ่มผู้ป่วยต่างๆ
ผู้ป่วยสัมผัส : isoniacid นาน 3 ‟ 6 เดือน
ผู้ป่วยติดเชื้อระยะแฝง : isoniacid นาน 6 ‟ 9 เดือน
ผู้ป่วยติดเชื้อระยะเป็นโรค วัณโรคสมองและวัณโรคกระดูก การรักษาควรเป็นระบบ DOTS: Directly
observed therapy, short course
การพยาบาลเด็กป่วยโรคติดเชื้ออื่นๆ อุบัติใหม่/โรคอุบัติซ้้า
ไข้เลือดออก(DENGUE HEMORRHAGIC FEVER:DHF)
สาเหต
VIRUS DENGUE
มียุงลายเป็นพาหะ
การแบ่งชิดตามอาการแสดง (Classification)
ไข้เหมือนไวรัส (Viral-like syndrome)
ไข้เดงกี (Dengue fever; DF)
ตรวจ Tourniquet test (+)
WBC น้อยกว่า 5,000 เซลล์/ลบ/มม
Pltต่้ากว่า 150,000 เซลล์/ลบ.มม
Hct เพิ่มขึ้นมากกว่า ร้อยละ 10
ไข้เลือดออก (Dengue hemorrhagic fever; DHF)
ไข้สูงลอย
อาการเลือดออก
Pltต่้ากว่า 100,000 เซลล์/ลบ.มม
Hct เพิ่มขึ้นมากกว่าร้อยละ 20
ไข้เลือดออกที่มีอาการช็อก (Dengue shock syndrome; DSS)
การติดต่อ
ตรวจพบเชื้อไวรัสในเลือดผู้ป่วยไม่เกิน 5 วัน นับจากวันที่มีไข้
อาการและอาการแสดง
ระยะไข้ขึ้นสูง
ไข้สูงเฉียบพลัน 39-41 องศาเซลเซียส คลื่นไส้อาเจียน มีจุดเลือดออกตามตัว
ระยะวิกฤติหรือระยะช็อก
จะเกิดขึ้นเมื่อไข้เริ่มลด ชีพจรเต้นเร็ว ความดันโลหิตต่ำ (อาจเสียชีวิตได้)
ระยะฟื้นตัว
หากไม่มีอาการช็อกในระยะที่2อาการป่วยจะดีขึ้น
การวินิจฉัย
อาการและอาการแสดงตรงตามไข้เลือดออก
Lab : Hct สูง, Plt ต่้า
tourniquet test positive
การรักษา
ให้ยาลดไข้ ห้ามใช้ยาพวกแอสไพริน, ibrupophen, steroid เพราะจะท้าให้เกล็ดเลือดเสีย
การท้างาน จะระคายกระเพาะท้าให้เลือดออกได้ง่ายขึ้น
การพยาบาล
ระยะไข้สูง
มีโอกาสชัก เนื่องจากอุณหภูมิร่างกายสูง
เสี่ยงต่อภาวะขาดน้้าและสมดุลอิเล็กโตรลัยท์ในร่างกายผิดปกติ เนื่องจากอาเจียนและรับประทานอาหารไม่ได้
ระยะวิกฤต
เสี่ยงต่อภาวการณ์ไหลเวียนล้มเหลว เนื่องจากพลาสมารั่วออกนอกหลอดเลือด
เสี่ยงต่อภาวะเลือดออกได้ง่าย เนื่องจากเกล็ดเลือดต่้า
ปวดท้องเนื่องจากมีเลือดออกในอวัยวะภายในหรือตับโต มีการคั่งของน้้า
ระยะฟื้น
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้้าเกิน เนื่องจากมีการซึมกลับของพลาสมาเข้าสู่หลอดเลือด
ชิคุนกุนยา (Chikungunya)
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อไวรัสชิคุนกุนยา(Chikungunya virus)
มียุงลายเป็นพาหะน้าโรค
ระยะติดต่อของโรคประมาณ 4 - 7
อาการของผู้ป่วย
ไข้สูงร่วมกับ ปวดข้อมีผื่น ปวดกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ ปวดกระบอกตา และอาการอื่น ๆ
การรักษา
การรักษาแบบประคับประคอง
เอชไอวี/เอดส์ (HIV/AIDS)
ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี
การแพร่เชื้อ HIV
การมีเพศสัมพันธ
การรับเลือด
มารดาสู่ทารก
อาการและอาการแสดงมี 3 ระยะ
ไม่มีอาการ
มีอาการสัมพันธ์กับเอดส์
ระยะป่วยเป็นเอดส
ภูมิต้านทานปกติ มี CD4 มากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 25
ภูมิต้านทานบกพร่องปานกลาง มี CD4 มากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 15-24
ภูมิต้านทานบกพร่องอย่างมาก มี CD4 มากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 15
ป้องกันการเกิดการติดเชื้อฉวยโอกาส
การรับประทานยา
มารดาที่ตั้งครรภ์ รับประทานยาต้านไวรัสทันที
ผู้ที่ติดเชื้อ HIV ถ้า CD4 ต่้ากว่า 350 cell/ul ให้เริ่มรับประทานยา
CD4 ต่้ากว่า 200 cell/ul มีโอกาสติดเชื้อฉวยโอกาส
ผิวหนังอักเสบ (Eczema หรือ Dermatitis)
Eczema : ผิวหนังอักเสบที่เกิดจากสาเหตุภายในร่างกาย เช่น ภูมิแพ้โดยก้าเนิด
Dermatitis : ผิวหนังอักเสบที่เกิดจากสาเหตุภายนอก เช่น สัมผัสสารระคายเคือง
แบ่งเป็น 3 ระยะ
ระยะเฉียบพลัน
ระยะเป็นๆ หายๆ
ระยะเรื้อรัง (
การดูแลรักษา
ระยะเฉียบพลัน ทายาประเภทครีมสเตียรอยด
ระยะเรื้อรัง ให้ใช้สเตียรอยด์ชนิด
เจือจาง ถ้าผื่นหนาและแข็ง อาจใช้วิธีฉีดยาที่บริเวณผื่น
แผลพุพอง (Impetigo)
ิดเชื้อแบคทีเรียที่หนังก้าพร้า
Impetigo contagiosa
เกิดบริเวณใบหน้า
จากการที่มีรอยถลอก ขีด ข่วน
Bullous impetigo
บริเวณที่ร้อนอับชื้น เช่น ซอกคอ รักแร
การรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะชนิดรับประทานและทา
การดูแล
รักษาความสะอาดและตัดเล็บมือให้สั้น
โรคมือ เท้า ปาก(Hand Foot Mouth Disease)
สาเหต
เกิดจากการติดเชื้อ Coxsackie virus
ผื่นจะเป็นตุ่มน้้าใส
อายุที่เริ่มเป็น คือ 2 สัปดาห์ จนถึง 3 ปี ผื่นจะหายใน 5 ‟ 7 วัน
การติดต่อ
เสมหะ น้้าลาย น้้าจากที่มือหรือเท้า และอุจจาระขอลผู้ป่วย
ระยะที่แพร่เชื่อประมาณอาทิตย์แรกของการเจ็บป่วย
สามารถติดต่อสู่ผู้อื่นได้แม้ว่าจะหายแล้ว
อาการ
ีไข้สูง ครั่นเนื้อครั่นตัว เจ็บคอ เบื่ออาหาร ต้าแหน่งแผลมักจะอยู่ที่เพดานปาก หลังจากนั้น 1 ‟ 2 วัน จะเกิดผื่นที่มือและเท้า
การรักษา
ักษาตามอาการ
การป้องกัน
ล้างมือให้สะอาด หลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ป่วย ท้าความสะอาดอุปกรณ์ที่มีการจับบ่อย
ติดเชื้อไวรัสอาร์เอสวี (Respiratory Syncytial Virus; RSV)
อาการและอาการแสดง
ีไข้, ไออย่างรุนแรง, หายใจมีเสียง wheeze, หายใจเร็ว เป็นต้น
การรักษา
รักษาตามอาการ
การป้องกันโรค
ล้างมือบ่อยๆ ควรแยกเด็กออกจากเด็กปกต