รูปแบบและ เครื่องมือในการบาบัดทางการพยาบาลจิตเวช

นิเวศน์บำบัด (Milieu Therapy)

แนวคิดและหลักการ

องค์ประกอบ

ความสำคัญ

วิธีการจำกัดสิทธิและพฤติกรรมผู้ป่วย

พฤติกรรมบาบัด (Behavior Therapy: BT, CBT)

จิตบำบัด (Psychotherapy)

ความหมาย

การออกแบบวาง แผนการจัดสิ่งแวดล้อมที่มุ่งส่งเสริมการบำบัดรักษาผู้ป่วยอย่างมีประสิทธิภาพ

จะช่วยทำให้คนไข้ ได้เรียนรู้วิธีการปรับพฤติกรรมเพื่อนำไปสู่การแสดงออกของพฤติกรรมให้เหมาะสมกับสถานการณ์

  1. ความปลอดภัย (Safety)
  1. โครงสร้าง (Structure)

การส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้มีโอกาสเรียนรู้จากสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัว

  1. บรรทัดฐานทางสังคม (norms)
  1. ความสมดุล (balance)
  1. การจำกัดสิทธิและพฤติกรรมของผู้ป่วยจิตเวช (Limit setting)

นิยมใช้ กับผู้ป่วยในกรณี

2 . มีพฤติกรรมการทำร้ายร่างกายตนเองและผู้อื่น

3 . มีภาวะเพ้อ มึนงง และสับสน

1 . มีพฤติกรรมรุนแรง เช่น อาละวาด ก้าวร้าว หรือคลุ้มคลั่ง

4 . มีความคิดหนีออกจากโรงพยาบาล

2 . การจำกัดขอบเขต

3 . การใช้ยา (medication)

1 . การจำกัดด้วยวาจา เรียกชื่อผู้ป่วยด้วยน้ำเสียงที่ดัง ชัดเจน

2.2 การนำเข้าห้องแยก (seclusion)

2.1 การจำกัดขอบเขต

4 กลุ่มกิจกรรมบำบัด (group activity therapy)

ข้อดี

2 เกิดการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นร่วมกันกับสมาชิกกลุ่มคนอื่นๆ

3 . ส่งเสริมให้ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของสังคม

1 ประหยัดเวลา

ข้อด้อย

1 . ผู้ป่วยบางรายอยู่โรงพยาบาลช่วงระยะเวลาสั้นๆ ทำให้มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มได้จานวนครั้งไม่มากนัก

2 . เรื่องส่วนตัวบางเรื่องที่ผู้ป่วยคุยกันภายในกลุ่มอาจจะถูกนำไปคุยภายหลังกลุ่มกิจกรรมเสร็จสิ้น ดังนั้นควรตั้งกติกาหรือข้อตกลงก่อนทำกลุ่ม

ขั้นตอนการจัดกลุ่มกิจกรรมบำบัด

2 . ขั้นดำเนินการ

3 . ขั้นประเมินผล

1 . ขั้นเตรียมการ

2.2 ขั้นดำเนินการกลุ่ม (Working phase)

2.3 ขั้นสิ้นสุดกลุ่ม (Termination phase)

2.1 ขั้นเริ่มต้นกลุ่ม (Orientation phase)

3.1 บรรยากาศกลุ่ม

3.2 กระบวนการกลุ่ม

3.3 เนื้อหา

3.4 บทบาทผู้นำกลุ่มและผู้ช่วยผู้นำกลุ่ม

องค์ประกอบของการจัดกลุ่มกิจกรรมบำบัด

2 . สถานที่ (setting)

3 . ผู้นำกลุ่มกิจกรรมบำบัด (leader)

1 . กิจกรรม (activity)

4 . ผู้ช่วยผู้นำกลุ่ม (co leader)

5 . สมาชิกกลุ่ม (members)

ลักษณะของผู้ป่วย

1 . Dominant patient : แสดงตัวเป็นจุดเด่น

2 . Uninvolved patient : โลกส่วนตัวสูง

3 . Hostile patient : ก้าวร้าว

4 . Distracting patient : สับสน เบลอ

บทบาทพยาบาลในนิเวศน์บำบัด

1 . เป็นผู้วางแผน ออกแบบสิ่งแวดล้อมภายในหอผู้ป่วยให้มีความเหมาะสม ปลอดภัย

2 . เป็นแบบอย่างที่ดีแก่ผู้ป่วย

3 . วางแผนจัดกลุ่มกิจกรรมบำบัดต่างๆ เพื่อส่งเสริม ฟื้นฟูสมรรถภาพหรืออาการของผู้ป่วยจิตเวช

4 . ให้ความรู้เรื่องต่างๆแก่ผู้ป่วยและครอบครัว

5 . จำกัดสิทธิหรือพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม

ความหมาย

เทคนิคและวิธีกำรของพฤติกรรมบำบัด

การบาบัดทางจิตชนิดหนึ่งที่มุ่งเน้นการควบคุม พฤติกรรม ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่สังเกตได้ โดยใช้หลักการเรียนรู้และผลการทดลองทางจิตวิทยามาใช้กับ พฤติกรรมที่เป็นปัญหาการแก้ไขพฤติกรรมเน้นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่สังเกตได้ โดยไม่คานึงถึงสาเหตุของพฤติกรรมในอดีต

หลักการของพฤติกรรมบำบัด

ลักษณะของทฤษฎีการเรียนรู้

ขั้นตอนการทำพฤติกรรมบำบัด

2.การเรียนรู้โดยกำรวำงเงื่อนไขแบบกำรกระทำ (Operant conditioning)

3.การเรียนรู้ทางสังคม (Social learning)

1 . การเรียนรู้ด้วยการวางเงื่อนไขแบบดั้งเดิม (Classica l
conditioning)

2 . ตั้งวัตถุประสงค์ร่วมกับผู้ป่วย

1 . เก็บข้อมูลและทา Functional analysis

  1. Punishment
  1. Shaping Teachique
  1. Reimforcement

1 . Self Monitoring

5.Counter Conditioning

เพิ่มหรือเสริมแรงให้กับผู้ป่วย ทั้งทางบวกและทางลบ

การทำโทษเมื่อผู้ป่วยทำผิด

การนำหลักการเรียนรู้แบบการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค
มาใช้ในการปรับพฤติกรรมที่เป็นปัญหา เช่น รลดความกลัวหรือความวิตกกังวลโดยการให้ดูตัวต้นแบบ ฝึกให้ผู้ป่วยกล้าแสดงถึงความรู้สึก

การแต่งพฤติกรรมจากพฤติกรรมง่าย ๆไปสู่พฤติกรรม
ซับซ้อน

เป็นการประเมินตนเอง

การเรียนรู้เกิดจากเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้าและการ ตอบสนอง

การนำไปใช้

ผู้ป่วยติดสุรา/ยาเสพติด

เด็กปัญญาอ่อน,
ผู้ป่วยโรคอ้วน,ผู้ป่วยจิตเภท

เด็กดื้อ

กระบวนการรักษาCBT

2 การเปลี่ยนความคิดที่ใช้อธิบายเหตุการณ์

3 การฝึกทักษะ

1 การประเมิน

4 การสร้างเสถียรภาพของทักษะและการฝึกประยุกต์ใช้ทักษะ

5 การประยุกต์ใช้โดยทั่วไปและการธารงรักษา

6 การประเมินหลังการบาบัดและการติดตาม

ความหมาย

การรักษาความผิดปกติทางด้านจิตใจหรืออารมณ์ด้วยวิธีการพูดคุยกับผู้ป่วย หรือ บางวิธีอาจไม่ใช้วาจา โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ผู้ป่วยรู้จักตนเอง เข้าใจตนเอง เข้าใจ ผู้อื่น ยอมรับตนเองและผู้อื่น ตลอดจนสามารถปรับเปลี่ยนความคิด เจตคติและพฤติกรรมอันนำไปสู่การแก้ปัญหาอย่างถูกต้องเหมาะสม

รูปแบบจิตบำบัด

วิธีการของจิตบำบัด

วิธีการบำบัดตามทฤษฎีของโรเจอร์ส

ลักษณะของการบำบัดทางจิต

2 . จิตบำบัดแบบประคับประคอง

1 . จิตบำบัดแบบหยั่งเห็น

จุดมุ่งหมาย

1.2 เพื่อแก้ไขกลไกทางจิตที่ทาให้เกิดพยาธิสภาพ

1.3 เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจความจริงของชีวิต

1.1 เพื่อแก้ปัญหาความขัดแย้งของจิตใจเฉพาะเรื่อง (ในระดับจิตไร้สานึก)

จุดมุ่งหมาย

2.2 เพื่อแก้ปัญหาหรือความขัดแย้งระดับจิตรู้สำนึก

2.3 เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยทนต่อภาวะตึงเครียด

2.1 เพื่อบรรเทาอาการโดยแก้ปัญหาเฉพาะอย่างใดอย่างหนึ่ง

2.4 เพื่อช่วยเพิ่มพลังและประคับประคองให้แก่การทำงานของจิต

3 . ให้แนวทาง การแนะแนว

4 . การหันความสนใจไปสู่ภายนอก

2 . ให้การสนับสนุน

5 . การจัดการกับสิ่งแวดล้อม

1 . ให้ความเชื่อมั่น ให้กำลังใจ

6 . การแนะนำ

7 . การชักชวน จูงใจ

8 . การระบายอารมณ์

9 . การลดความอ่อนไหวหรือลดพฤติกรรมอ่อนไหวลง

4 . แสดงความเอื้ออาทรใส่ใจ

5 . ให้ผู้ป่วยเกิดแรงจูงใจในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมบางอย่างของตน

3 . ให้การยอมรับ

6 . ให้ผู้ป่วยสำรวจตนเองและเปิดเผยเรื่องราวประสบการณ์

2 . ให้ความจริงใจ

7 . ให้ผู้ป่วยพิจารณาจนเกิดความเข้าใจและยอมรับสภาพปัญหาตามความเป็นจริงและกำหนดเป้าหมายตลอดจน หาแนวทางในการแก้ปัญหา

1 . สร้างบรรยากาศให้การช่วยเหลือ

8 . ให้ผู้ป่วยปฏิบัติตามแนวทางที่กำหนด

2
จิตบำบัดกลุ่ม

กำรทำกลุ่มบำบัดให้ประสบความสำเร็จ

ชนิดของจิตบำบัดกลุ่ม

วิธีการ

3 . Repressive interaction group กลุ่มปลุกเร้าความเก็บกด

4 . Free interaction group ( กลุ่มแสดงออกอย่างเสรี

2 . Therapeutic Social Club กลุ่มพบปะสังสรรค์

5 . Psychodrama กลุ่มละครจิตบำบัด

1 . Didactic group กลุ่มการสอน

2 . Nondirective Methods วิธีการแบบไม่นำทาง

1 . Directive Methods วิธีการแบบนำทาง

ระยะเวลาที่ใช้ครั้งละ75-90 นาที

อาทิตย์ละ 1-3 ครั้ง

การดาเนินกลุ่มจิตบาบัด

ระยะกลาง ดำเนินการ

ระยะเริ่มต้นกลุ่ม

ระยะสุดท้าย

1.จิตบำบัดรายบุคคล

4 . การรับผิดชอบตนเอง (Self Responsibility)

5 . สร้างความหวัง (Instillation of Hope)

3 . การเข้าใจตนเอง (Self Understanding)

6 . การเห็นประโยชน์ของผู้อื่น (Altruism)

2 . การได้ระบาย (Expression)

7 . มีความสามัคคีของกลุ่ม (Group Cohesiveness)

1 . ทุกคนมีสิทธิที่จะป่วยเหมือนกัน

นางสาวทิพย์สุคนธ์ สอนทะเดช
รหัสนักศึกษา 612701036 เลขที่ิ 36