Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

เรื่อง การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดา และทารกที่มีปัญหา …

- - - - มีไข้ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร คลื่นใส้ อาเจียน ปวดท้อง ปัสสาวะสีเข้ม อุจจาระสีซีด ปวดข้อและในรายที่มีอาการรุนแรง มีอาการตัวเหลืองตาเหลือง
      - ไวรัสสามารถ แพร่กระจายทั้งในน้ำตา น้ำมูก น้ำอสุจิ เยื่อเมือกช่องคลอด น้ำคร่ำ
    - - มีโอกาสเกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์
      - ความดันโลหิตสูง
      - มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดก่อนคลอด
      - ผลต่อทารก
        
        การคลอดก่อนกำหนด
        
        น้ำเดินก่อนเจ็บครรภ์คลอด
        
        การแท้ง
        
        การตายคลอด
        
        อัตราการเสียชีวิตเพิ่มขึ้น
        
        คะแนน APGAR score ต่ำ
        
        อาจเพิ่มอัตราการมีเลือดออกในสมองได
    - - การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีจากมารดาสู่ทารกในระยะก่อนการคลอด
        
        ควรหลีกเลี่ยงการทำสูติศาสตร์
        หัตถการเพื่อการช่วยคลอดโดยไม่จำเป็น
        
        พิจารณาความจำเป็นในการให้ยาต้านไวรัสจาก HBeAg
        
        Tenofovir Disoproxil Fumarate (TDF) 300 mg รับประทาน วันละ 1
        ครั้ง ให้จนถึง 4 สัปดาห์หลังคลอด
        
        Lamivudine 100 mg ร่วมกับ HBIg ในสัปดาห์ที่ 32
        ของการตั้งครรภ์
      - การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีจากมารดาสู่ทารกในระยะหลังคลอด
        
        ด้านมารดาควรรับประทานTenofovir Disoproxil Fumarate (TDF) 300 mg. วันละ 1ครั้ง จนถึง 4 สัปดาห์หลังคลอด เมื่อหยุดยา TDF หลังคลอด 6-8 สัปดาห์ควรตรวจดูระดับ ALT >Upper normal limit ให้ส่งต่ออายรุแพทย
        
        ด้านการดูแลทารกแรกเกิดโดยการใช้หลัก universal precaution ในหญิงตั้งครรภ์ที่มีการติดเชื้อแต่ผลเลือด มีanti HBV น้อยกว่า 10IU/ml
        
        Hepatitis B immunoglobulin (HBIG) (400IU) ขนาด ๐.๕ ml. ฉีดเข้ากล้ามทันทีหรือภายใน 12 ชั่วโมงหลังคลอด ภายใน 7 วันและให้ซ้ำภายใน 1 เดือนและ 6 เดือน
        
        Hepatitis B Vaccine วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีภายใน 12 ชั่วโมงหลังคลอดในขนาด ๐.๕ ml. ฉีดเข้ากล้าม หลังจากนั้น ฉีดต่อเนื่องเมื่ออายุครบ 1, 2, 4 และ 6 เดือน
        
        กรณีที่ทารกมมีน้ำหนักน้อยกว่า 2,000 กรัมก็สามารถฉีดวัคซีนได้ทันที โดยให้นับเป็นการฉีดเข็มพิเศษไม่นับเป็นเข็มแรก แล้วให้ฉีดเข็มถัดไปเมื่อทารกมีสุขภาพร่ากายแข็งแรงอายุครบ 1 ให้เริ่มนับเป็นเข็มที่ 1 แล้วฉีดเข็มที่ 2 ห่างจากเข็มแรกอย่างน้อย 4 สัปดาห์และเข็มที่ 3 ห่างจากเข็มที่ 2 อย่างน้อย 8 สัปดาห
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        .การคัดกรองโดยการซักประวัติ
        
        การส่งตรวจเลือดหา HBsAg
        
        ให้คำแนะนำในการปฏิบัติตัวกรณีที่มีการติดเชื้อเพื่อป้องกันการการแพร่กระจายและความรุนแรงของโรค
      - ระยะคลอด
        
        ป้องกันการแพร่กระจายเชื้อจากการสัมผัสเลือดลารคัดหลั่ง โดยใช้หลักuniversal Precaution ทั้งในระยะรอคลอดและขณะคลอด
        
        .ดูแลให้การคลอดดำเนินไปตามปกติ ได้แก่ ติดตามความก้าวหน้าของการคลอดไม่กระตุ้นการคลอดจนเกินไป ประเมินเสียงหัวใจทารก ดูแลความสุขสบายทั่วไป
        
        ดูแลทารกแรกเกิดโดยการใช้หลัก universal precaution ในการจับต้องหรืออุ้มทารกการดูดมูกจากปากและจมูกอย่างรวดเร็ว การทำลายผ้าอ้อม และก่อนฉีดวัคซีนต้องทำความสะอาด ผิวทารกด้วยน้ำและสบู่และเช็ดช้ำด้วยแอลกอฮอล
      - ระยะหลังคลอด
        
        ให้คำแนะนำในการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อเกี่ยวกับน้ำคาวปลาและสิ่งคัดหลั่ง
        
        .ประเมินภาะหัวนมแตกและส่งเสริมการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาอย่างเดียว 6 เดือน(exclusive breastfeeding)
        
        แนะนำการคุมกำเนิดและการวางแผนครอบครัวอย่างเหมาะสม และแนะนำให้ทั้งสามีและภรรยามาตรวจประเมินสุขภาพประจำปีและตรวจเลือดในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป
        
        แนะนำการปรับบตัวด้านจิตสังคม การผ่อนคลายความเครียด
  - - - การซักประวัติการสัมผัสโรค ตรวจร่างกายว่ามีผื่นขึ้นหรือไม่
      - การตรวจน้ำลายและการตรวจเลือด (Saliva & Blood Test)
    - - ระยะก่อนออกผื่น
        
        ส่วนใหญ่หัดเยอรมันมักจะไม่แสดงอาการ แต่ที่พบบ่อยเช่น ไข้ต่ำ ปวด
        ศีรษะ ตาแดง คออักเสบ ปวดกล้ามเนื้อก่อนที่จะออกผื่น 1-2 วัน (2 วันหลังมีไข้) จะพบจุดสีขาวเหลืองขนาดเล็กคล้ายเม็ดงาอยู่ที่กระพุ้งแก้มบริเวณใกล้กับฟันกรามล่าง (ถ้าเป็นมากจะพบอยู่เต็มกระพุ้งแก้ม) ซึ่งเรียกว่า Koplik's spot ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะตัวของโรคหัดและเมื่อผื่นขึ้นแล้วจุดเหล่านี้จะหายไป โดยผื่นมักมีลักษณะอยู่กระจายตัวไม่กระจุกตัวเป็นกลุ่มและเมื่อผื่นหายมักไม่ค่อยทิ้งรอยแผลจากผื่นทิ้งไว้ผู้บางรายอาจมีอาการคันตามผิวหนัง
      - ระยะออกผื่น
        
        จะมีผื่นขึ้นหลังมีไข้ 3-4 วัน จะมีผื่นแดงเล็กๆ (erythematous
        maculopapular) มีตุ่มนูน ผื่นแดงหรือสีชมพูขึ้นที่ใบหน้าก่อนจะลามลงมาตามผิวหนังส่วนอื่น ๆเช่น แขน ขา และจะค่อย ๆ หายไปภายใน 3 วัน
    - - ภาวะทารกพิการแต่กำเนิดจากการติดเชื้อหัดเยอรมัน
        (Congenital rubella syndrome:CRS)
      - หูหนวก
      - หัวใจพิการ
      - ต้อกระจก
    - - สำหรับหญิงตั้งครรภ์ในระยะ 3 เดือนแรก แพทย์จะแนะนำให้
        ยุติการตั้งครรภ์ในรายที่ไม่ต้องการยุติการตั้งครรภ์ แพทย์อาจพิจารณาฉีด Immunoglobulinให้แก่ผู้ป่วย ซึ่งวิธีนี้ไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อของทารกในครรภ์ได้ แต่สามารถช่วยลดความรุนแรงของโรคที่เกิดกับทารกได้
      - ส่วนใหญ่รักษาแบบประคับประคองคำแนะนำสำหรับผู้ที่ติดเชื้อหัด
        
        แนะนำพักผ่อนให้เพียงพอ
        
        แนะนำดื่มน้ำให้เพียงพอ จิบบ่อย ๆ
        
        ถ้ามีไข้แนะนำรับประทานยา paracetamal ตามแพทย์สั่ง
  - - - การตรวจเลือด
      - การส่งตรวจน้ำไขสันหลัง
    - - .ซิฟิลิสปฐมภูมิ(primary syphilis)
        
        หลังจากได้รับเชื้อ 10-90 วัน เป็นระยะที่มีแผลริมแข็งมีตุ่มแดงที่อวัยวะเพศ ริมฝีปากเป็นลักษณะขอบนูนไม่เจ็บ ต่อมน้เหลืองโตกดไม่เจ็บ จะเป็นแผล1-5 สัปดาห์จะหายไปเอง
      - ซิฟิลิสทุติยภูมิ(secondary syphilis)
        
        อาการสำคัญคือผื่นในช่วง 2-3 สัปดาห์หลังจากแผลริมแข็งหายแล้ว ผื่นที่เกิดขึ้นจะมีลักษณะสีแดงน้ำตาลไม่คัน พบทั่วตัวผ่ามือผ่าเท้าอาจมีไข้หรือปวดตามข้อจากการเกิดข้ออักเสบ ต่อน้ำเหลืองโต ผมร่วง
      - ซิฟิลิสระยะแฝง (latent syphilis)
        
        หลังจากได้รับเชื้อ 2-30 ปี เป็นช่วงที่ไม่มีอาการ
      - ซิฟิลิสระยะตติยภูมิ(tertiary or late syphilis)
        
        หลังจากได้รับเชื้อ 2-30 ปี เชื้อจะทำลายอวัยวะภายในเช่น หัวใจและหลอดเลือดสมอง ตาบอด
    - - เสี่ยงต่อการแท้งหลังอายุครรภ์ 4 เดือน
      - ทารกตาบอด
      - การคลอดก่อนกำหนด
      - ทารกในครรภ์โตช้า
      - ทารกบวมน้ำ
    - - การรักษาระยะต้น
        
        ให้ยา Benzathine penicillin G 2.4 mUIM ครั้งเดียว แบ่งฉีดที่สะโพก ข้างละ 1.2 mU อาจลดอาการปวด โดยผสม 1% Lidocaine 0.5-1 ml
      - การรักษาระยะปลาย
        
        ให้ยา Benzathine penicillin G 2.4 mUIM สัปดาห์ละครั้ง นาน
        3 สัปดาห์ แบ่งฉีดที่สะโพก ข้างละ 1.2 mU อาจลดอาการปวด โดยผสม 1% Lidocaine 0.5-1 ml
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        ตรวจครั้งแรกเมื่อมาฝากครรภ์ครั้งแรก และตรวจซ้ำอีกครั้งในไตรมาสที่ 3
        
        ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        แนะนำการรักษาความสะอาดอวัยวะเพศ และการป้องกันโรคโดยการสวมถุงยางอนามัย
        
        แนะนำให้พาสามีมาตรวจและรักษาด้วย เพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำ
        
        ให้การปรึกษาและดูแลทางด้านจิตใจ เปิดโอกาสให้ซักถามและระบายความรู้สึก
      - ระยะคลอด
        
        เน้นการใช้หลัก Universal precaution และป้องกันการติดเชื้อโดยดูดเมือกออกจากปากและจมูกโดยเร็วและเจาะเลือดจากสายสะดือทารกเพื่อส่งตรวจการติดเชื้อซิฟิลิส
      - ระยะหลังคลอด
        
        สามารถให้นมได้ตามปกติ ล้างมือก่อนและหลังสัมผัสทารก
  - - - การติดเชื้อส่วนใหญ่เกิดจากการร่วมเพศ โดยจะเกิดเป็นกลุ่ม vesicles ที่ผิวหนังของอวัยวะเพศ มีอาการปวดแสบปวดร้อนมาก
      - มักมีอาการทาง systemic ร่วมด้วย
        
        ไข้ ปวดเมื่อยตัว ต่อมน้ำเหลืองโต และอ่อนเพลียในรายที่ติดเชื้อครั้งแรก
    - - ทารกที่ติดเชื้อในร่างกาย อาจมีตุ่มน้ำใสๆ ตามร่างกาย ตาอักเสบ มีไข้หนาวสั่น ซึม ไม่ดูดนม ตับม้ามโต มีการอักเสบของปาก
    - - การซักประวัติ
        
        ปัจจัยเสี่ยง ประวัติการสัมผัสผู้ติดเชื้อ อาการและอาการแสดงของการ
        ติดเชื้อ เช่น ตุ่มน้ำใส เป็นๆ หายๆ บริเวณเดิม ปวดแสบปวดร้อน ถ่ายปัสสาวะลำบาก
      - การตรวจร่างกาย
        
        สังเกตเห็นตุ่มน้ำใสแตกจะเป็นแผลอักเสบ มีอาการปวดแสบปวด
        ร้อนมาก ขอบแผลกดเจ็บและค่อนข้างแข็ง ลักษณะตกขาว
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        การเพาะเชื้อ (culture)
        
        เซลล์วิทยา (cytology) โดยวิธี Tzanck smear
    - - ควรให้ยาปฏิชีวนะและดูแลแผลให้สะอาดในรายที่ติดเชื้อ แผลไม่สะอาด
      - การให้ยา antiviral drug เช่น acyclovir, valacyclovir และ famciclovir ไม่มีผลต่อการตั้งครรภ์ สามารถให้ได้อย่างปลอดภัย
      - ในสตรีตั้งครรภ์ที่เจ็บครรภ์คลอดโดยที่มี Herpes lesion ควรได้รับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องเพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้ทารกได้รับเชื้อจากการสัมผัสสิ่งคัดหลั่งในช่องคลอด
    - - ในระยะหลังคลอด
        
        สามารถให้นมได้ตามปกติ ล้างมือก่อนและหลังสัมผัสทารก
      - ในระยะตั้งครรภ์
        
        ลดความไม่สุขสบายจากการปวดแสบปวดร้อน
        
        เพิ่มภูมิต้านทานโดยการรับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ พักผ่อนอย่างเพียงพอออกกำลังกายเป็นประจำ และการตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะการทำ pap smear
        
        ดูแลการให้ยาต้านไวรัสตามแผนการรักษา
        
        หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ขณะมีแผล ควรใช้ถุงยางอนามัยเพื่อป้องกันแพระกระจายของเชื้อ
        
        แนะนำการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา ควรล้างมือให้สะอาดก่อนสัมผัสหรือให้นมบุตร
        
        ลดความวิตกกังวลเกี่ยวกับการผ่าตัดและการแพร่เชื้อไปยังทารก ต้องประคับประคองจิตใจ กระตุ้นให้ระบายความรู้สึก ให้ข้อมูลที่เป็นจริง รวมทั้งโอกาสเสี่ยงของการติดเชื้อไปยังทารก
      - ในระยะคลอด
        
        เน้นการใช้หลัก Universal precaution และหลีกเลี่ยงการทำหัตถการ เช่นการตรวจภายใน เจาะถุงน้ำ และต้องทำความสะอาดทารกทันทีหลังคลอด
  - - - ทารกเป็น laryngeal papilloma
    - - การซักประวัติ
        
        ปัจจัยเสี่ยง ประวัติการสัมผัสผู้ติดเชื้อ อาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ
      - การตรวจร่างกาย
        
        สังเกตเห็นรอยโรค ซึ่งเป็นติ่งเนื้อบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
        รอบทวารหนัก ปากช่องคลอด ซึ่งสามารถช่วยประเมินสภาพได้ค่อนข้างแน่ชัด
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        pap smear พบการเปลี่ยนแปลงที่เซลล์เป็นkoilocytosis (halo cell)
    - - มองเห็นหูดขึ้นรอบ ๆ ทวารหนักและในทวารหนัก ลักษณะเป็นก้อนสีชมพู นุ่ม ผิวขรุขระ มีสะเก็ด มีขนาดที่แตกต่างกัน มักรวมกันเป็นก้อนใหญ่คล้ายดอกกะหล่ำตกขาวมีกลิ่นเหม็นและคัน ซึ่งในการตั้งครรภ์จะพบมีการเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว เนื่องจากบริเวณนี้ มีเลือดมาเลี้ยงมาก จึงทำให้เชื้อเจริญเร็วมาก
    - - การรักษาด้วยสารเคมี
        
        จี้ด้วย trichloroacetic acid 80-90% สัปดาห์ละครั้ง
        
        ในหญิงตั้งครรภ์ห้ามใช้ podophyllin หรือ podofilox เนื่องจากมีรายงานการเกิด early fetal death in utero ได้ ส่วน imiquimod ก็ไม่แนะนำให้ใช้ในหญิงตั้งครรภ์
      - การจี้ไฟฟ้า แสงเลเซอร์พบว่าได้ผลดี และสามารถให้คลอดทางช่องคลอดได้ แต่พบภาวะแทรกซ้อนคือแผลฝีเย็บแยกและเกิด fistula ซึ่งเชื่อว่าเกิดจากการที่เชื้อ HPV ทำให้การหายของแผลไม่ดี การรักษาควรทำในระยะแรกของการตั้งครรภ
      - การคลอดสามารถให้คลอดทางช่องคลอดได้ ยกเว้นหูดมีขนาดใหญ่ซึ่งทำให้ขัดขวางช่องทางคลอด และอาจทำให้เกิดการฉีกขาดมาก ควรผ่าตัดคลอด เพื่อหลีกเลี่ยงการตกเลือดและการคลอดติดขัด
    - - ดูแลให้ได้รับการรักษาตามแผนการรักษา เช่น จี้ด้วย trichloroacetic acid หรือ laser surgery
      - แนะนำการรักษาความสะอาดของอวัยวะเพศ หลีกเลี่ยงการอับชื้นบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
      - แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์ส่งเสริมสุขภาพตนเองให้แข็งแรง เพื่อให้มีระบบภูมิคุ้มกันที่ดีโดยเน้นการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายที่พอเหมาะ การลดภาวะเครียด และสังเกตอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อซ้ำ
  - - - การซักประวัติ
        
        ร่วมเพศกับผู้ติดเชื้อ หรือใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้ติดเชื้อ รวมทั้งมี
        อาการทางคลินิกของการติดเชื้อ HIV
      - การตรวจร่างกาย
        
        มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองโต น้ำหนักลด
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        การตรวจคัดกรองโรคเอดส์คือการทดสอบที่เรียกว่า Enzyme–linked
        Immunosorbent assay (ELISA)
        
        การตรวจยืนยันด้วยการตรวจ confirmatory test เช่น Western Blot (WB)และ Immunofluorescent assay (IFA)
    - - กลุ่มที่ 1 เป็นกลุ่มที่ไม่มีอาการทางคลินิก มีเพียงการตรวจ Elisa ให้ผลบวก
      - กลุ่มที่ 2 เป็นกลุ่มอาการคล้ายเอดส์ คือ ไข้ ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย ผื่นตามตัว ปวดศีรษะ เจ็บคอ ผล CD4 ต่ำกว่า 500-200 cm3
      - กลุ่มที่ 3 เป็นกลุ่มอาการที่มีอาการสัมพันธ์กับเอดส์ คือ มีไข้สูงฉับพลัน ไข้ต่ำ ๆ นานกว่า 2-3 เดือนปวดศีรษะเจ็บคอ คลื่นไส้อาเจียน ต่อมน้ำเหลืองโตทั่วไป ท้องเดินเรื้อรัง น้ำหนักลด อาจตรวจพบเยื่อหุ้มสมองอักเสบชนิดไร้เชื้อร่วมด้วย
    - - ยากลุ่ม Nucleoside analogues reverse transcriptase inhibitor
        
        Azidothymidine (AZT) หรืออีกชื่อหนึ่งคือ zidovudine (ZDU)
        
        zalcitabine,
        
        didanosine (DDI)
        
        stavudine (d4T)
        
        lamivudine (3TC)
        
        abacavir
      - ยากลุ่ม Non-nucleoside analogues reverse transcriptase inhibitor
        
        nevirapine
        
        delarvirdine
        
        efavirenz
      - ยากลุ่ม Protease inhibitors
        
        indinavir
        
        ritonavir
        
        saquinavir
        
        nelfinavir
        
        amprenavir
    - - การมีเพศสัมพันธ์ที่เสี่ยงมากที่สุดคือ การร่วมเพศทางทวารหนัก ในปัจจุบันพบว่าการติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทำให้เอดส์แพร่เชื้อมากที่สุด
      - จากมารดาสู่ทารก (vertical transmission) พบว่าในหญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อเอดส์และไม่ได้รับการรักษา ทารกในครรภ์จะมีโอกาสติดเชื้อ 15-25%
      - ทางกระแสเลือด จากการรับเลือดหรือส่วนประกอบของเลือดที่มีเชื้อเอดส์ การใช้เข็มฉีดยาร่วมกันในผู้ติดยาเสพติด (IV drug users)
    - - กรณีที่ 1 หญิงตั้งครรภ์ไม่เคยได้รับยาต้านไวรัสมาก่อน
        
        สูตรแรก TDF + 3TC + EFV โดยแนะนำให้ยาต่อหลังคลอดทุกราย
        
        สูตรที่ 2 AZT + 3TC + LPV/r หรือ TDF + 3TC + LPV/r ในกรณีที่ดื้อยากลุ่ม NNRTIsหรือจำเป็นต้องหยุดยาหลังคลอด
      - กรณี่ 2 หญิงตั้งครรภ์ ได้รับยาต้านไวรัสมาก่อนตั้งครรภ์ ไม่ต้องหยุดยา
        
        ควรใช้สูตรยาที่ทำให้ viral load ลดลง จนวัดไม่ได้จะดีที่สุด
        
        หากพบว่า viral load มากกว่า 1000 copies / ml ทั้งที่กินยาสม่ำเสมอนาน 6 เดือน ให้ส่งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทันที
    - - ให้เพิ่ม AZT 300 mg ทุก 3 ชม. หรือ AZT 600 mg ครั้งเดียว ไม่ว่าจะใช้ยาสูตรใด
      - หากคลอดโดยการผ่าตัดให้กินยาก่อนเริ่มผ่าตัดอย่างน้อย 4 ชม.
      - ในรายที่ viral load น้อยกว่า 50 copies / ml ไม่ต้องให้ยาระหว่างเจ็บครรภ์คลอด
      - หลีกเลี่ยงการให้ยา Methergine เนื่องจากจะทำให้หญิงที่กินยา LPV/r หรือ EFV อยู่เกิด severe vasoconstriction ได้
    - - CD4 < 500 cells / mm 3
      - คู่มีผลเลือด ลบ หรือ ไม่ทราบผลเลือดค
      - มีการติดเชื้อร่วม เช่น วัณโรค ไวรัสตับอักเสบ บี ไวรัสตับอักเสบซี
    - - AZT ขนาด 4 mg/kg/dose ทุก 12 ชม. ให้นานต่อเนื่อง 4 สัปดาห์
    - - ระยะการตั้งครรภ์
        
        ให้ความเห็นใจและให้กำลังใจผู้ป่วยและแนะนำการปฏิบัติตัวในการรักษาสุขภาพตนเองและป้องกันการแพร่เชื้อในครอบครัว ควรให้สามีมารับคำแนะนำปรึกษาด้วย
        
        ตรวจหาระดับCD4 ถ้าต่ำกว่า 400 เซลล์ต่อลูกบาศก์มิลลิเมตร อาจพิจารณาให้prophylaxis pneumocystis carinii pneumonia (PCP)
        
        ให้ AZT โดยให้ AZT 300 มก. รับประทานวันละ 2 ครั้ง ตั้งแต่อายุครรภ์ 28 สัปดาห์จนกระทั่งคลอด ในระหว่างเจ็บครรภ์คลอดเริ่มให้ AZT 300 มก. ทุก 3 ชั่วโมง ไปจนกระทั่งคลอดก็ให้หยุดยา อาจให้ Nevirapine (NPV)200 มก.ครั้งเดียวก่อนทารกคลอด พบว่าสามารถลดการติดเชื้อจากมารดาสู่ทารกในครรภ์ได้ถึง 50%
      - ระยะคลอด
        
        หลีกเลี่ยงการทำให้ถุงน้ำแตกหรือรั่วทำคลอดโดยยึดหลัก Universal precaution
      - ระยะหลังคลอด
        
        ให้อยู่ในห้องแยก ใช้ห้องน้ำและส้วมแยกจากผู้อื่น และแนะนำการปฏิบัติตัวเมื่อกลับบ้านเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อในครอบครัวและผู้อื่น
        
        งดให้นมบุตร เพราะทารกอาจติดเชื้อจากแม่ทางน้ำนมได้
        
        เน้นให้มาตรวจหลังคลอดตามกำหนด และแนะนำวิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพเช่น การทำหมัน
        
        ในทารกหลังคลอด ให้ NPV 2 มก./กก. ทันที และให้ AZT 2 มก./กก./วัน และติดตามตรวจหาการติดเชื้อในทารกหลังคลอด 12-18 เดือนถ้าไม่พบ HIV-antibody จึงจะถือว่าทารกไม่ติดเชื้อ ถ้ายังตรวจพบ antibody แสดงว่าทารกติดเชื้อแล้ว
  - - - ไข้ซิกามีระยะฟักตัว 2-7 วัน มีอาการไข้ ปวดศีรษะ ออกผื่นที่ลำตัว และแขนขา ปวดข้อ ปวดในกระบอกตาเยื่อบุตาอักเสบ
    - - การซักประวัติ อาการ การเดินทาง ลักษณะที่อยู่อาศัย
      - การทดสอบทางห้องปฏิบัติการ
        
        การตรวจหาแอนติบอดี IgM และ IgG ต่อไวรัสซิกา
        
        วิธีการตรวจดีเอ็นเอสามารถตรวจได้จากน้ำเหลือง
        
        การตรวจหาพันธุกรรมของเชื้อด้วยวิธี Reverse Transcriptase Polymerase Chain Reaction (RT-PCR
      - สำหรับการวินิจฉัยการติดเชื้อของทารกในครรภ์สามารถตรวจทางห้องปฏิบัติการ โดยใช้ สิ่งส่งตรวจ เช่น น้ำคร่ำ เลือดจากสะดือหรือรก
    - - ภาวะศีรษะเล็กแต่กำเนิดของทารกในครรภ์
    - - ป้องกันยุงกัดและทำลายแหล่งเพาะพันธ์ยุง ยุงลายที่เป็นพาหะมักออกหากินเวลากลางวัน
    - - ยังไม่ยารักษาโรคไข้ซิกาโดยตรง การรักษาคือการให้พักผ่อนอย่างเพียงพอ ดื่มน้ำในปริมาณ2,000-3,000 ลิตรต่อวัน นอกจากการรักษาประคองไปตามอาการ