Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
**บทที่ 5.3 ความผิดปกติของฮอร์โมน - Coggle Diagram
**บทที่ 5.3 ความผิดปกติของฮอร์โมน
โรคเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์
(Gestational diabetes mellitus, GDM)
ความหมาย
เบาหวานก่อนตั้งครรภ์(Pregestational diabetes mellitus, Overt Diabetes mellitus)
เบาหวานก่อนการตั้งครรภ์ ก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
เบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ (Gestational diabetes mellitus, GDM)
หญิงตั้งครรภ์ที่พบความ
ผิดปกติของความคงทนต่อน้ำตาลกลูโคส ซึ่งตรวจพบครั้งแรกระหว่างการตั้งครรภ
พยาธิสภาพ
ระดับของ Insulin, Glucagon เปลี่ยนแปลง ทารกมีการเจริญเติบโต
และพัฒนาการเกิดความต้องการ Glucose เพิ่มขึ้น
รกสร้าง HPL,estrogen, progesterone,cortisolยังยั้งการทำหน้าที่ของinsulin ตับอ่อนผลิตอินซูลินไม่เพียงพอ
พลังงานไม่เพียงพอเซลล์จึง oxidize ไขมันและโปรตีน เกิดภาวะ
ketosis
ไม่สามารถเปลี่ยนกลูโคสในเลือดให้เป็นไกลโคเจนเกิดการสะสมของน้ำตาลในเลือด
เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดมีมากเกินปกติก็จะถูกไตขับออกมาในรูปปัสสาวะ จึงเรียกเบาหวานขณะตั้งครรภ์
ชนิดของเบาหวาน
Pregestational Diabetes (Overt DM)
Type I
:red_flag: diabetes or Insulin dependent
diabetes mellitus
Type
II :red_flag::diabetes: or Noninsulin
dependent diabetes mellitus
Gestational Diabetes Mellitus (GDM)
GDM A-1
fasting plasma glucose <105 mg/dl
2-hour post prandial glucose <120 mg/dl
GDM A-2
fasting plasma glucose > 105 mg/dl
2-hour post prandial glucose > 120 mg/dl
การวินิจฉัย
การประเมินภาวะเสี่ยง
คลอดผิดปกติ
BMI>27 kg/m2
ครอบครัว
อายุมากกว่า 35ปี
Urine :Trace
Hx.DM
Glucose challenge test
Glucose 50 g.1 ชม.
Plasma glucose >140 มก./ดล ส่ง OGTT
140-199 mg/dl นัด 1 wk. มาตรวจ DM
200 mg/dl = GDM
การตรวจ Oral Glucose Tolerance Test (OGTT)
ทำในรายที่ตรวจคัดกรองแล้วมีผลน้ำตาลตั้งแต่140mg/dlขึ้นไป
งดอาหารอย่างน้อย 8 ชั่วโมง
ระดับน้ำตาลสูงกว่าปกติอย่างน้อย 2 ค่าขึ้นไป
ค่าFasting
Fasting ≥ 105 mg/dl
1 ชั่วโมง ≥ 190 mg/dl
2 ชั่วโมง ≥ 165 mg/dl
3 ชั่วโมง ≥ 145 mg/dl
ผลกระทบ
ความต้องการอินซูลินไม่แน่นอน
การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดยาก
Diabetic ketoacidosis
โรคเบาหวานต่อการตั้งครรภ์
ผลต่อมารดา
Infection
Preterm birth
Pregnancy induced hypertension
Polyhydramnios
Diabetic nephropathy
Dystocia
Diabetic retinopathy
Postpartum hemorrhage
ผลต่อทารกแรกเกิด
Respiratory distress syndrome
Neonatal hypoglycemia
Neonatal hypocalcemia
Hypertrophic and congestive cardiomyopathy
Inheritance of diabetes
Hyperbilirubinemia
Polycythemia
การดูแลรักษา
ก่อนตั้งครรภ์
การเสริมวิตามิน Folic
การประเมินพยาธิสภาพ
สภาพทางเศรษฐกิจและสังคม
การควบคุมระดับกลูโคส
การให้คำปรึกษาก่อนการตั้งครรภ์
การออกกำลังกาย
ขณะตั้งครรภ์
ควบคุมอาหาร (C:55%, F:25%,P:20%)
ควบคุมน้ำตาล(FBS ไม่เกิน 95mg%,2PP ไม่เกิน 120 mg%)
งดอาหารน้ำตาล
การใช้ Insulin
ควบคุมน้ำหนัก
ดูแลความสะอาดของร่างกาย
การสังเกตเด็กดิ้น
ระยะคลอด
การกำหนดเวลาคลอด
การใช้ Insulin
IV fluid
ติดตามสุขภาพทารกในครรภ์
การคลอดตาามข้อบ่งชี้
ระยะหลังคลอด
ภาวะแทรกซ้อน
การดูแลทั่วไป
ควบคุมระับน้ำตาล
Breast feeding
การคุมกำเนิด
การดูแลทารก
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
:star:มีโอกาสเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ/สูงในระยะรอคลอดและคลอด เนื่องจากภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
:star:วิตกกังวลเกี่ยวกับการคลอดและความปลอดภัยของบุตร เนื่องจากมีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
:star:ทารกแรกเกิดเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายจากภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเนื่องจาภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
:star:มีโอกาสเกิดการตกเลือดหลังคลอดเนื่องจากมีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมาก,ต่อมไทรอยด์เป็นพิษมาก,คอพอกเป็นพิษในหญิงตั้งครรภ์ (Hyperthyroidism,Thyrotoxicosis)
สาเหตุ
1.โรคเกรฟ (Graves)
2.โรคพลัมเมอร์ (Plummer’s disease หรือ Toxic multinodular goiter)
3.เนื้องอกเป็นพิษ (Toxic adenoma หรือ multinodular toxic goiter)
เนื้องอกของต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนเอง
ไม่อยู่ภายใต้การควบคุมของ TSH
ต่อมไทรอยด์ไม่เรียบ
เป็นตะปุ่มตะป่ำ
ไม่มีอาการตาโปน
ไม่ใช่โรคที่เกิดจากอิมมูนต้านตัวเอง
พบได้บ่อยที่สุด
โรคที่เกิดจากร่างกายมีภูมิต้านทานตนเอง
มีสารภูมิต้านทานต่อ TSH receptor
patho
สารภูมิต้านทาน + TSH receptor :check:กระตุ้น ต่อมไทรอยด์ให้สร้าง T3,T4มากขึ้น
อาการและอาการแสดง
Diffculty in sleeping
Hair loss
Weight loss
Swollen eyes
Irregular heart rate
Elevated blood presure
Nervousness
Feeling hungry
Hand tremors
Menstrual problems
การวินิจฉัยโรค
ตรวจร่างกาย
ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
เจาะเลือดตรวจ TSH จะต่ำ T3 uptake สูง T4 สูง :warning: ค่าปกติของ TSH = 0.35-5 mU/dL, FT4 = 0.8-2.3 ng/dL, Total T3 = 80-220 ng/dL
การตรวจเลือด เช่น CBC(neutrophil)
การซักประวัติ
ผลกระทบ
ด้านมารดา
แท้งและคลอดก่อนกำหนด
ความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์
รกลอกตัวก่อนกำหนด
ด้านทารก
IUGR
ต่อมไทรอยด์เป็นพิแต่กำเนิด
ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนแต่กำเนิด
แนวทางการรักษา
:warning:การผ่าตัด
:warning:การใช้ยา
Adrenergic blocking agent (Inderal)
Propylthiouracil(PTU)100-150 mg/day
Radioiodine therapy
Methimazole
ภาะฉุกเฉิน :warning:Thyroid storm
อาการ/อาการแสดง
หัวใจเต้นเร็ว ชีพจร 140 ครั้ง/นาที
คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย
ไข้ 38.5 องศาเซลเซียส หลังจากการคลอดหรือการผ่าตัดคลอด 2-3 hrs.
สับสน ชัก หมดสติ
การรักษา
ยาต้านไทรอยด์ฮอร์โมนและ iodine
การรักษาแบบประคับประคอง
การพยาบาล
ระยะตั้งครรภ์
แนะนำการปฏิบัติตัว
การรับประทานยา
การพักผ่อนวันละ 10 hrs.
รับประทานอาหาร 4000-5000 แคลอรี
รักษาความสะอาด
นับการดิ้นของทารก
อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติทราบถึงอารมณที่เปลี่ยนแปลง
อธิบายเกี่ยวกับโรค
ระยะคลอด
ระยะที่ 2
ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 5 นาที
หลังคลอดฉีด Syntocinon
ให้ผู้คลอดเบ่งน้อยที่สุด
ห้ามใช้ยา Methergin
V/S ทุก 10 min
ระยะที่ 1
V/S ทุก 1-2 hrs.
ดูแลให้ยาระงับปวด
Obs. อาการใจสั่น หายใจไม่ออก
ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด
จัดท่า Fowler's position
ประเมินสภาพของทารกในครรภ์
ระยะหลังคลอด
ให้นมบุตรได้
การวางแผนครอบครัว
ดูแลให้ได้รับยาลดการทำงานของต่อมไทรอยด์ เช่น PTU
ประเมินสภาพทารก
ให้พักผ่อนช่วยเหลือกิจกรรม
ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
24 hrs. แรกหลังคลอด : อาการหายใจไม่สะดวก กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแรง เหนื่อย อ่อนเพลีย ใจสั่น
แนะนำการปฏิบัติตัวหลังคลอด : การป้องกันการติดเชื้อ
ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (Hypothyroidism)
สาเหตุ
มีการทำลายเนื้อต่อมไทรอยด์
จากการรักษาผ่าตัด
จากสารรังสีรักษา
จากการขาดไอโอดีน
ผลกระทบ
ต่อมารดา
แท้ง
คลอดก่อนกำหนด
ทารกตายในครรภ์
รกลอกตัวก่อนกำหนด
ตกเลือดหลังคลอด
ความดันโลหิตสูง
ต่อทารก
ทารกมีความบกพร่องในการพัฒนาสมอง
Cretinism
การวินิจฉัย
ประวัติ
การรักษามาก่อน
การใช้ยาlithium
อาการ
นน.เพิ่ม
ทนเย็นไม่ได้
เบื่ออาหาร
ผมร่วง เล็บเปราะ เสียงแหบ
ผิวแห้งกร้าน
การตรวจ
DTRช้า
ระดับ T3,FT4ต่ำ
ระดับ TSH จะสูง
แนวทางการรักษา
– Levothyroxine (T4)ขนาด 100-200 micro.g/วัน วัน ละครั้ง นาน 3 สัปดาห์ ซึ่งยาไม่ผ่านรก
ปรับขนาดยาตามระดับ TSH , T4
ติดตามการทำงานของต่อมไทรอยด์ทุกไตรมาส
ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
1.เมตาโบลิซึมของร่างกายต่ำลง
เนื่องจากขาดไทรอยด์ฮอร์โมน
การรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง
• รับประทานอาหารที่มีโปรตีน
คาร์โบไฮเดรต และมีเส้นใย
• การพักผ่อน
• การติดตามฝากครรภ์ตามนัด
2.ทารกมีภาวะเสี่ยงต่อคริตินิซึม
เจาะเลือดจากสายสะดือทารกแรกเกิดเพื่อส่งตรวจหาไทรอยด์ฮอร์โมน
ซักประวัติผู้คลอดเพื่อพิจารณาความเสี่ยง
การขาดไอโอดีน