Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ - Coggle Diagram
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ
ส่วนบน (Upper Urinary tract)
กรวยไต (renal pelvis) ส่งมาตามท่อไต (Ureter) ลำเลียงของเหลวลงไปสู่กระเพาะปัสสาวะ
ท่อไต (Ureter) นำปัสสาวะออกจากไตเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะ
หน่วยไต (Nephron) ทำหน้าที่สร้างปัสสาวะ
ไตสองข้าง ( Kidney) เป็นที่กรองเอาน้ำและของเสียออกจากโลหิต
ส่วนล่าง(Lower urinary tract)
-กระเพาะปัสสาวะ (Urinary bladder) เป็นที่เก็บน้ำปัสสาวะไว้ชั่วคราว
-ท่อปัสสาวะ (Urethra) เป็นทางผ่านของน้ำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะไปสู่นอกร่างกาย
Renal cystic diseases
Polycystic kidney disease
Adult type ผู้ใหญ่
ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal dominant
ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำ
Infantile type เด็ก
ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal recessive
ไตมีขนาดใหญ่ทั้งสองข้าง ผิวหนังนอกเรียบ
Medullary cyst
Medullary sponge kidney
มีการขยายใหญ่เป็นถุงของ collecting tubule ของ medulla
Uremic Medullary cystic disease
เป็นโรคที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์กรรม มักมีอาการตั้งแต่เด็ก
พบcyst อยู่ Medulla
เป็นรอยโรคที่อาจเป็นพันธุกรรม การเจริญผิดปกติ หรือเกิดขึ้นภายหลัง
Simple cyst
พบ cyst เดียวหรือหลายอัน ขนาดอาจจะเล็กหรือใหญ่
พบบริเวณ cortex เกิด dilatation ของ tubule อาจทำให้เลือดออก
โครงสร้างของหน่วยไต (Nephron)
Renal corpuscle
Renal tubule ท่อไต
Renal malformations ความผิดปกติของไต
ความผิดปกติ ในตำเเหน่ง รูปร่าง Orientation
Malrotation
ภาวะที่ไตมีrenal pelvis เเละ ureter อยุ่ด้านหน้า
Fusion of kidneys หรือ Horseshoe kidney
การเชื่อมกันตรงกลางระหว่างเนื้อไตทั้งสองข้าง
Ectopia
ภาวะที่ไตอยู่ในตำเเหน่งผิดปกติ เช่นอยู่ใน อุ้มเชิงกราน
ความผิดปกติในปริมาณของเนื้อไต
Potter’s syndrome
เกิดจากทารกในครรภ์มีภาวะขาดน้ำคร่ำ
เเขนขาผิดปกติบ่อย คือรูปร่างผิดปกติ โก่ง บิด
Agenesis ไตฝ่อหรือภาวะที่ไม่มีเนื้อไต
-Renal agenesis อาจจะเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
ร่วมกับปอดไม่เจริญ เเขนขาผิดรูปร่าง มีเเบบรูปหน้าจำเพาะ
Hypoplasia
ภาวะที่ไตมีขนาดเล็กผิดปกติ
Supernumerary kidney
ภาวะที่มีจำนวนไตมากกว่าสอง ส่วนใหญ่จะเป็นสามไต
Glomerular diseases
เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน
Glomerulonephritis (GN)
การอักเสบภายนอกไต ส่วนใหญ่เป็นภาวะภูมิเเพ้ตัวเอง
ไม่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน
พบได้บ่อยคือ โรคไตจากเบาหวาน (Diabetic nephropathy) หรือจากการรักษาเบาหวาน
กลไกการเกิด
การเปลี่ยนแปลงกลไกการทำงานของ Renin
ท าให้เกิดภาวะ hyperkalemia ภาวะกรดเกิน
การกรองเพิ่มขึ้น (hyperfiltration)
เนื่องจากกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดนำ เลือดเข้าโกลเมอรูลัส
Tubular diseases
เป็นภาวะการถูกทำลาย อย่างเฉียบพลันของ Renal tubule
Acute tubular necrosis (ATN)
ระยะที่ 1 Oliguric phase
เกิดในช่วงแรก เมื่อมีการตายของ renal tubule ทำให้ renal cellหลุดออกมาอุดตัน ทำให้ปัสสาวะน้อย
ระยะที่ 2 Diuretic phase
เกิดในช่วงกลาง มีการสร้างเซลล์ใหม่เเต่ไม่สามารถดูดกลับน้ำได้เต็มที่ จึงทำให้ปัสสาวะมาก
ชนิด
Nephrotoxic type ได้รับสารพิษ
Ischemic type : shock
ระยะที่ 3 Recovery phase
เกิดในช่วงหลัง เมื่อนานเข้า tubular cell สามารถดูดกลับน้ำได้ปกติ ทำให้ปัสสาวะปกติ
Tubulo-interstitial diseases
Acute interstitial nephritis
พบ interstitial edema ร่วมกับ leukocytic infiltrationและ tubular necrosis
Chronic interstitial nephritis
พบ interstitial fibrosis tubular atrophy เเละ mononuclear cell infiltration
Urinary tract obstruction ภาวะที่มีการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
ผลจาก Urinary tract obstruction
ทำให้ทางเดินปัสสาวะที่อยุ่เหนือทางอุดตันขึ้นไปขยายตัว
มีโอกาสเกิดนิ่วและการติดเชื้อเพิ่มขึ้น
Hydronephrosis
เกิดจากการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะอาจเป็ นข้างเดียวหรือสองข้าง
สาเหตุ
การอุดกั้นจากรอยโรค ที่เกิดขึ้นภายหลัง เช่นนิ่ว เนื้องอก การอักเสบ
ความพิการแต่กำเนิด
Urinary tract infection
กรวยไตอักเสบ( Pyelonephritis)
Acute Pyelonephritis
เกิดทันที และรุนแรง
มีอาการไตบวมโตมีเลือดคั่ง
Chronic Pyelonephritis
เป็ นการอักเสบไม่รุนแรง เป็นๆหายๆ
เกิดจากการควบคุมสาเหตุของโรคไม่ได้
นิ่วในทางเดินปัสสาวะ
crystalloid ตกตะกอนมากขึ้น : การคั่งของปัสสาวะ
Foreign bodies : แบคทีเรีย
crystalloid conc เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ : ปัสสาวะน้อย
Nephrocalcinosis
ภาวะที่มี calcium สะสมในเนื้อไต
สาเหตุเกิดจาก Hypercalcemia
กลไก
การมีระดับ เเคลเซียมในเลือดสูง
เกิดการตกตะกอนของเเคลเซียมในเนื้อไต
ความผิดปกติในส่วนของ Ureter
Ureteric Obstruction
การอุดกั้นเหล่านี้ทำให้ปัสสาวะที่สร้างแล้วขับถ่ายออกจากร่างกายไม่ได้หรือได้น้อย เกิดHydronephrosis ของไตข้างนั้น
สาเหตุ
นิ่วที่หลุดมาจากส่วนของไต
หลอดไตตีบ(stricture) อาจเป็นมาแต่กำเนิดหรือ เป็นผลจากการอักเสบ
Vesicoureteral reflux
เป็นความผิดปกติเกิดจากมีการไหลย้อนกลับ น้ำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะเข้าไปในหลอดไตและ renal pelvis
สาเหตุ
การทำศัลยกรรมทางการแพทย์
การบาดเจ็บจากภายนอก
มีความผิดปกติของ sphincter
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ(Cystitis)
เกิดจากเชื้อแบคทีเรียมักเกิดในผู้หญิง เนื่องจากท่อปัสสาวะสั้น
สาเหตุ
การกลั้นปัสสาวะ
มีสิ่งแปลกปลอมในท่อทางเดินปัสสาวะ
ดื่มน้ำน้อย ดื่มแอลกอฮอล์มาก
ท่อปัสสาวะ
เป็นการบาดเจ็บ อักเสบ บวม ของเซลล์เยื่อเมือกบุ ท่อปัสสาวะ
สาเหตุ
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
จากเชื้อที่ไม่ใช่หนองใน เช่น โรคเริม
อาการท่อปัสสาวะอักเสบ
อาจมีหนองออกจากปลายท่อปัสสาวะ
อาจคลำได้ต่อมน ้าเหลืองขาหนีบโตเจ็บ ข้างเดียวหรือสองข้าง