Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

VITAMIN & MINERALS - Coggle Diagram

- - - - การขาด
        
        ไม่ได้รับ 2-3 อาทิตย์
        
        อาหารที่ทำลายไทอามีน เช่น ปลาน้ำจืด ปลาร้า หอยลายดิบ
        
        ทำให้เกิดอาการโรคเหน็บชา (beriberi)
      - เป็นโคเอนไซม์pyruvate dehydrogenase , α ketoglutarate
      - ไทอาโซล เสียง่ายในเบสถ้ามีทองแดงเป็นตัวเร่ง ฉะนั้นเสียง่ายในการหุงต้มใน
      - ภาชนะทองแดงและมี pH เป็นเบส
      - พบมากในเมล็ดข้าวเจ้าข้าวสาลีบริเวณผิวนอกที่มีสีน้ำตาล
      - ร่ายกายต้องการมากเมื่อมีเมแทบอริซึม ระยะตั้งครรภ์ ให้นมบุตร
      - กล้ามเนื้อใช้งานมาก ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ
      - ประกอบด้วยวงแหวน ไพริมิดีนและไทอาโซล ต่อกันด้วยพันธะเมทิลลิน
    - - การขาด B2
        
        ปากนกกระจอก
        
        ระคายเคืองตา
        
        ตาสู้แสงไม่ได้
        
        มองเห็นไม่ชัด
        
        มีเส้นเลือดฝอยเกิดขึ้นที่กระจกตา
      - เป็นผลึกรูปเข็มสีเหลืองปนแสด ทนต่อความร้อนและกรด
      - เสียง่ายเมื่อถูกเบส แสงสว่าง UV
      - เป็นโคเอนไซม์ของปฏิกิริยาออกซิเดชัน
      - พบมากใน น้ำนม ไต หัวใจ ตับ ไข่ เนย
      - ความต้องการแต่ละวันขึ้นอยู่กับการทำงานของกล้ามเนื้อ
      - ผู้ที่ฟอกไต หญิงให้นมบุตรมากกว่า 1 คน ต้องการเพิ่มขึ้น
    - - การขาด
        
        เกิดโรค pellagra มีอาการท้องเดิน อาการทางประสาท ซึมเศร้านอนไม่หลับ สับสน ผิวหนังถูกแดดเป็นสีแดงคล้ำ
      - น้ำนม ไข่ มีทริปโทเฟนสูง
      - พบมากในเนื้อสัตว์ ตับ ผิวของ germ cell
      - ทริปโทเฟน 60 กรัม สังเคราะห์กรดนิโคทินิกได้ 1 มก.
      - ผลึกรูปเข็มสีขาว ทนความร้อน กรด เบส แสงสว่าง
      - เป็นส่วนประกอบของโคเอนไซม์ NAD+และ NADP+ที่ขนส่ง
        ไฮโดรเจนและอิเล็กตรอน
    - - มีซัลเฟอร์เป็นองค์ประกอบ
      - สังเคราะห์ในพืชและแบคทีเรียในลำไส้
      - เป็นน้ำมันสีเหลืองอ่อน
      - เสียง่ายเมื่อถูกความร้อน กรด เบส
      - ใช้สังเคราะห์โคเอนไซม์ – เอ ที่เกี่ยวกับการสังเคราะห์ฮีม ถ้าขาดเป็นโลหิตจาง
      - ใช้สังเคราะห์กรดไขมัน ฟอสโฟลิพิด กรดอะมิโน สเตียรอยด์ฮอร์โมน
      - พบมากใน
        
        เนื้อไก่ เนื้อวัว
        
        ข้าวโอ๊ต ธัญพืช
        
        มะเขือเทศ
        
        พืชสีเขียว
        
        ไข่แดง
        
        ตับ ไต
        
        ยีสต์
        
        ถั่ว
        
        กะหล่ำปลี
      - การขาด B5
        
        อ่อนเพลีย เฉื่อยชา
        
        นอนไม่หลับ
        
        เวียนหัว ปวดศรีษะ
        
        ชาปลายมือ ปลายเท้า ท้อง
        
        น ้าตาลในเลือดต่ำ
    - - การขาด
        
        พบน้อยมาก
        
        คนที่เป็นโรคขาดสารอาหาร หรือได้รับสารต้าน
        
        ในเด็กที่ดื่มนมที่ถูกความร้อนมากเกินไป
        
        อาการอ่อนเพลีย เวียนศรีษะ คลื่นไส้อาเจียน ปากนกกระจอก
      - เป็นโคเอนไซม์อยู่ในรูป pyridoxal prosphate (PLP)
      - เป็นโคเอนไซม์ transminase รับส่งหมู่อะมิโน ในการเมตาบอลิซึมกรดอะมิโน
      - สังเคราะห์สารสื่อประสาท ฮอร์โมน
      - เป็นโคเอนไซม์ฟอสโฟริเลสสลายไกลโคเจนในตับและกล้ามเนื้อ
      - เอนไซม์ phosphatase ตัดหมู่ฟอสเฟตออกก่อนดูดซึมที่ลำไส้เล็ก
      - อาหารที่มีมาก
        
        ธัญพืชที่เสริมวิตามิน B6
        
        เครื่องในสัตว์
        
        ตับวัว
        
        ถั่วเหลือง
      - มีอนุพันธ์ 2 ชนิด
        
        ไพรอดอกซอล
        
        ไพริดอกซามีน
    - - ประกอบด้วยอิมมิดาโซล เชื่อมกับวงแหวนไทโอฟีน
      - ป้องกันพิษจากไข่ขาวดิบ จะจับกันเป็นสารประกอบ
      - เป็นโคเอนไซม์ของปฏิกิริยาการเติมคาร์บอนไดออกไซด์
      - สำคัญในการเผาผลาญไขมัน โปรตีน การสังเคราะห์กรดแอสคอร์บิก
      - แบคทีเรียในลำไส้สังเคราะห์ได้
      - พบใน ไข่แดง นม แป้งถั่วเหลือง เนย ถั่วลิสง ข้าวไม่ขัดสี มีมากในเนื้อสัตว์ ตับ ส่วนใหญ่ได้จากแบคทีเรียในลำไส้
    - - การขาด
        
        รับอาหารไม่เพียงพอ
        
        ดูดซึมไม่ดี
        
        ได้รับยาต้าน
        
        เป็นโลหิตจางชนิด megaloblastic anemia เม็ดเลือดแดงมีน้อยขนาดใหญ่ อายุสั้น มีอาการ อ่อนแรง สมาธิสั้น ปวดศีรษะ ใจสั่น
      - ประกอบด้วย
        
        วงแหวนเทอริดีน (pteridine)
        
        กรดอะมิโนกลูทามิก
        
        กรดพาราอะมิโนเบนโซอิก
        
        เรียกว่า กรดเทอโรอิลโมโนกลูทามิก
      - พบใน
        
        ตับ
        
        เครื่องในสัตว์
        
        ผักใบเขียว
        
        ผลไม้
        
        ยีสต์
      - สตรีตั้งครรภ์ควรได้รับเป็นอาหารเสริมวันละ 400 มิลลิกรัม
      - ในร่างกายพบอยู่ในรูปเกลือโฟเลต (อยู่รวมๆกันอยู่หลายโมเลกุล)
      - เป็นโคเอนไซม์ขนส่งหมู่ที่ประกอบด้วยC 1 อะตอม
    - - การกระตุ้นการเจริญเติบโตในเด็ก เพิ่มความอยากอาหาร
      - ขนส่งหมู่เมทิล
      - เมตาบอลิซึมกรดอะมิโน เมทไทโอนีน โฮโมซีสเตอีน เซอรีน
      - ได้จากอาหารเนื้อสัตว์ เช่น ตับ ไต หัวใจ หอยแครง
      - ไม่พบในพืช
      - จุลินทรีย์ในลำไส้สังเคราะห์ได้
      - เป็นโคเอนไซม์ของmethylmalonyl-CpA mutase และ methionine systhaseสังเคราะห์นิวคลิโอไทด์
      - การขาด B12
        
        ส่งผลต่อระบบประสาท
        
        มึนงง
        
        ความจำสั้น สมาธิสั้น
        
        ความจำเสื่อม
        
        กล้ามเนื้ออ่อนแรง
        
        หายใจสั้น
        
        ใจสั่น
      - สูตรโครงสร้าง
        
        ซับซ้อน
        
        มีหลายชนิด ต่างกันที่หมู่ R
        
        Cyanocobalamin หมู่ R คือ CN−
        
        Hydroxycobalamin หมู่ R คือ OH−
  - - - สังเคราะห์ รักษา และซ่อมแซมเนื้อเยื่อ
      - ช่วยสังเคราะห์ carnitine , neurotransmitters , collagen
      - ดูดซึมเหล็ก ขนส่งเหล็กไปยังตับ ม้าม ไขกระดูก
      - เปลี่ยน Fe3+เป็น Fe2+
      - เป็นสาร antioxidant
      - มีมากในผักผลไม้ประเภทส้ม มะนาว ลูกเกด เบอร์รี่ ผักสีเขียว
      - ถูกออกซิไดส์ง่ายด้วย O2 ในอากาศ ในสารละลายเบส และมี Cu2+
      - ออกซิไดส์ด้วยเอนไซม์แอสคอร์บิกแอซิดออกซิเดส แก้ไขโดยใส่ผักขณะน้ำเดือด
      - ดูดซึมได้ดีในลำไส้เล็ก
    - - เกิดโรคลักปิดลักเปิด(scurvy) พบมากในคนชราและเด็กเล็ก
      - อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
      - เลือดออกตามลายฟัน ฟันโยก ปวดเหงือก
      - โลหิตจาง
      - เสียชีวิต
- - - - การมองเห็น เกี่ยวข้องกับเซลล์รับภาพจอตา
        
        ควบคุมการทำงานของ rod cell การมองเห็นในที่มีแสงสลัว
        
        ควบคุมการทำงานของ cone cell มองเห็นภาพสีที่แสงสว่าง
      - รักษาความคงสภาพของเนื้อเยื่อบุผิว
        
        เรตินอล และกรดเรติโนอิก ป้องกันการสังเคราะห์เคราทินมีผลให้เซลล์แข็งไม่ยืดหยุ่น
        
        เรตินอลฟอสเฟต สังเคราะห์เมือกเพื่อให้ความชุ่มชื้น
      - การเจริญและการเปลี่ยนสภาพของเซลล์
        
        โดยเรตินอล กรดเรติโน-อิก ป้องกันเซลล์เติบโตผิดปกติ
        
        ป้องกันการเกิดมะเร็ง
      - ต้านออกซิเดชัน(antioxidant)
        
        บีตา แคโรทีน ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปอดในผู้สูบบุหรี่
    - - ร่างกายต้องการวิตามินเอ(retinol) วันละ 1 มก.
      - เรตินอลพบมากใน ตับ ไข่แดง น้ำมันปลา นม
    - - เกิดในคนที่มีภาวะทุพโภชนาการ
        
        เกิดในคนที่ภาวะโภชนาการไม่ดี
        
        ระบบดูดซึมอาหารผิดปกติ
      - เริ่มแรก
        
        สูญเสียความไวต่อแสงสีเขียว
        
        เกิดโรคตาบอดกลางคืน
      - ระยะยาว
        
        เยื่อบุตาอักเสบ(xerophthalmia)
        
        เยื่อตาขาวและกระจกตาแห้ง
        
        เลือดออกในตา
        
        ตาบอด
      - เกิดโรคโลหิตจาง (aniamia)
        
        เรตินอล และเรติโนอิกสังเคราะห์โปรตีน ทรานสเฟอริน ใช้ขนส่งเหล็กในกระแสเลือด
    - - ได้รับเกิน 10 เท่านานๆ
        
        ปวดหัว
        
        อาเจียน
        
        ผิวแห้ง
        
        โรคตับ
        
        เด็กทารกแท้ง
        
        พุงโร
        
        ปวดกระดูก
      - บีตาแค-โรทีนสูงเกิน
        
        สะสมใต้ผิวหนังเป็นสีส้ม
        
        หยุดกินหาย
    - - รูปแอลดีไฮด์ เรียกเรตินาล(ratinal)
      - รูปกรดคาร์บอกซิริก เรียกกรดเรติโนอิก
    - - Beta Carotene
      - พบมากในผัก ผลไม้โดยเฉพาะที่มีรงควัตถุสีเหลือง ในผักสีเขียวจัด
      - จะถูกเปลี่ยนเป็นเรตินาลที่ผนังลำไส้เล็ก
      - เปลี่ยนเป็นวิตามินเอ ได้น้อยกว่า 50%
      - เป็นสารตั้งต้นของ vitamin A
  - - - ช่วยร่างกายในการสร้างกระดูกและฟัน
      - กระตุ้นการดูดซึมแคลเซียมและฟอสเฟตจากหลอดไต
      - ร่วมกับฮอร์โมนพาราไทรอยด์ในการรักษาระดับแคลเซียมในเลือด
    - - ขาดแคลเซียมและฟอสฟอรัสในการสร้างกระดูก
      - เกิดโรคกระดูกอ่อน(กระดูกพรุน)ในเด็กภาวะที่มีความบกพร่อง
        ในการสะสมแร่ธาตุหรือการสะสมแคลเซียมในกระดูก
      - กระดูกเปราะ(กระดูกน่วม)ในผู้ใหญ่
      - เสี่ยงต่อโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เต้านม ต่อมลูกหมาก
      - ขาด Mg หรือ Ca ทำให้ดูดซึมวิตามินดี ได้น้อยลง
    - - สลายCaจากกระดูก และดูดซึมCaจากอาหารเพิ่ม
      - แคลเซียมในเลือดสูง
      - ปัสสาวะมาก กระหายน้ำ
      - สะสมตามเนื้อเยื่ออ่อน
      - ไม่อยากอาหาร คลื่นไส้อาเจียน
      - ไตทำงานลดลง
      - ทารก ทางเดินอาหารผิดปกติกระดูกเปราะ โตช้าปัญญาอ่อน
    - - D3สังเคราะห์จาก 7 – dehydrocholesterol ที่อยู่ใต้ผิวหนัง เมื่อถูกแสงแดด (UVB)
      - D2 สังเคราะห์จาก ergostrerol มีมากในอาหารประเภทพืช ไข่ไก่ นม ยีสต์
  - - - น้ำมันดอกคำฝอย
      - น้ำมันรำ
      - น้ำมันเมล็ดฝ้าย
      - พืชสีเขียว (มีน้อย)
    - - เป็นพิษต่อเซลล์ที่ทำให้เกิดภาวะเม็ดเลือดแดงแตก
  - - - พืชผักที่มีใบสีเขียว
        
        ผักกระเฉด
        
        ผักโขม
        
        กะหล่ำปลี
        
        หญ้าอัลฟัลฟ่า
        
        บร็อคโคลี่
        
        หน่อไม้ฝรั่ง
        
        สาหร่ายทะเล
      - น้ำมัน
        
        น้ำมันถั่วเหลือง
        
        น้ำมันเมล็ดคำฝอย
        
        น้ำมันตับปลา
      - ตับหมู ไข่แดง
      - นม และผลิตภัณฑ์จากนม
        
        เนย
        
        เนยแข็ง
        
        โยเกิร์ต
    - - โพรทรอมบินเฟกเตอร์และโปรตีนช่วยการแข็งตัวเลือดต่ำทำให้เลือดแข็งตัวช้า เกิดโรคเลือดไหลไม่หยุด
      - ผู้ใหญ่ไม่ค่อยพบ อาจใช้ยาบางชนิด เช่น ยาซัลฟากัวนิดีน หรือตับอักเสบ
      - ทารกเกิดใหม่พบบ่อย เพราะแบคทีเรียในลำไส้น้อย ในนมมีน้อย
    - - เป็นน้ำมันสีเหลือง
      - ทนความร้อน
      - ทนต่อความเป็นกรด
      - ไม่ทนต่อกรดแก่ ด่างที่ผสมแอลกอฮอล์
      - ไม่ทนต่อแสงสว่าง
    - - K1(phylloquinone)
        
        พบในผักสีเขียว
      - K2(menoquinone)
        
        แบคทีเรียในลำไส้สังเคราะห์ได้
        
        ประสิทธิภาพในการทำงานร้อยละ 75ของวิตามิน K1
      - K3 (mendadione)
        
        สังเคราะห์ขึ้น
        
        สำหรับรักษาคนไข้ที่ไม่สามารถใช้วิตามินเคที่สร้างขึ้นที่ลำไส้ได้
        
        ประสิทธิภาพกว่า K1 3 เท่า
        
        ละลายน้ำได้ เข้าไปในร่างกายจะเปลี่ยนเป็นเมนาควิโนนที่ตับ
- - - - เป็นปริมาณสารอาหารโดยประมาณที่ร่างกายต้องการ
    - - ค่าเฉลี่ยของสารอาหารที่ได้รับ ทำให้ประชากรร้อยละ 50 มีสุขภาพดีตามช่วงอายุ และเพศ
    - - ค่าเฉลี่ยของสารอาหารที่ร่างกายต้องการ ต่อวัน ของประชากรร้อยละ 97-98
    - - ปริมาณสารอาหารสูงสุดที่ร่างกายรับ
        ได้โดยไม่เกิดอันตรายต่อสุขภาพ
- - - - Ca
      - P
      - K
        
        มีมากใน บรอกโคลี แคร์รอต มะเขือเทศ สตอร์เบอรี
        
        ขาดทำให้ความดันโลหิตสูง กระดูกพรุน หัวใจเต้นผิดจังหวะ นิ่วในไต กล้ามเนื้ออ่อนแรง
      - Mg
      - Na
        
        มีมากที่สุดในร่างกาย
        
        ควบคุมปริมาณเลือด ความดันเลือด
        
        ควบคุมความเป็นกรดเบส
        
        ควบคุมการทำงานของระบบประสาท การหดคลายตัวของกล้ามเนื้อ
        
        ได้รับมาก ความดันสูง
      - Cl
      - S
  - - - ถ้าละลายได้ดีจะดูดซึมในลำไส้ได้ดีโดยเฉพาะที่มีวาเลนซีเท่ากับ 1 เช่น Na+ K +
    - - ธาตุที่มีวาเลนซีเหมือนกันจะแข่งขันกันดูดซึมในลำไส้เล็ก
    - - วิตามินช่วยดูดซึมเกลือแร่
      - สารอาหารบางชนิดจับจับเกลือแร่ทำให้ไม่ละลายน้ำ ดูดซึมได้น้อย
  - - - Pb
      - Hg
      - Cd