ความผิดปกติของฮอร์โมน ⭐
เบาหวาน
ประเภท
Overt Diabetes Mellitus
เบาหวานก่อน GA 24 Wk
Gestational Diabetes Mellitus
พยาธิสภาพ
ระดับของ Insulin, Glucagon เปลี่ยนแปลง
ทารกต้องการGlucose เพิ่มขึ้น
มารดาผลิต Insulin ไม่ได้
รกสร้างฮอร์โมนส่งผลให้ยับยั้งการทำงานของ Insulin ตับอ่อนทำงานหนัก
HPL
estrogen
progesterone
cortisol
เซลล์ใช้ oxidize ไขมันและโปรตีน เกิดภาวะ
ketosis
เปลี่ยน Glucose เป็นไกลโคเจนไม่ได้เกอดน้ำตาลสะสมในเลือด
มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงและถูกขับออกทางไต
ผลกระทบ
มารดา
Diabetic nephropathy
Infection
Pregnancy induced hypertension
Polyhydramnios
Preterm birth
Dystocia
Postpartum hemorrhage
ทารก
Abortion
Fetal death or Stillbirth
Macrosomia
IUGR
ทารกแรกเกิด
Respiratory distress syndrome
Neonatal hypoglycemia
Neonatal hypocalcemia
Hyperbilirubinemia
Polycythemia
Hypertrophic and congestive cardiomyopathy
Inheritance of diabetes
เกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์
เบาหวานก่อนตั้งครรภ์
Diabetic ketoacidosis
Diabetic retinopathy
เลือดหนืด
อาการตาพร่ามัว
ประสิทธิภาพการกรองของไตเสื่อมสภาพ
ความดันโลหิตสูง
ตกเลือดหลังคลอด
ทารกน้ำหนักมาก เกิดคลอดติดไหล่
ทารกเกิดภาวะ hyperglycemia ทำให้ไตขับปัสสาวะออกมาก ส่งผลให้น้ำคร่ำมาก
ทารกตายในครรภ์ หรือ ตายคลอด
แท้ง
Malformation
ทารกพิการ
ทารกตัวโต
ทารกเจริญเติบโตช้า
เม็ดเลือดแดง เปราะแตกง่าย
เลือดข้น
เกิดความผิดปกติที่หัวใจ
ได้รับการถ่ายทอดโรคจากแม่
ประเภท
Type 1 ใช้ Insulin
Type 2 ไม่ใช้ Insulin
ประเภท
GDM A -1
GDM A - 2
ควบคุมน้ำหนัก การรับประทานอาหาร
ใช้ Insulin
✔ fasting plasma glucose < 105 / mg/dl
✔2-hour post prandial glucose < 120 mg/dl
💡 fasting plasma glucose > 105 / mg/dl
💡2-hour post prandial glucose > 120 mg/dl
แนวทางการวินิจฉัยเบาหวานขณะตั้งครรภ์
- การประเมิน
ซักประวัติเจอคลอดผิดปกติ
BMI > 27 kg/m2
ครอบครัวมี DM
อายุ > 35 ปี
Hx. DM
Urine : Trace , 1+ ,2+ ,3+ ....
- Glucose challenge test
กลืนน้ำตาล 50 g.
Plasma glucose >140 mg/dl
ส่งเพื่อนยืนยันเบาหวานด้วยตรวจ OGTT
140-199 mg/dl นัด 1 wk ตรวจ DM
200 mg/dl คอนเฟิร์ม DM
Oral Glucose Tolerance Test ( OGTT )
นิยมของ NDDG
การดูแล
ก่อนตั้งครรภ์
การให้คำปรึกษาก่อนการตั้งครรภ์
ประเมิน สภาพทางเศรษฐกิจและสังคม
การเสริมวิตามิน Folic
การประเมินพยาธิสภาพ
การควบคุมระดับน้ำตาล
ตั้งครรภ์
การรับประทานอาหาร
C:55%, F:25%, P:20%
ควบคุมน้ำตาล ( FBS ไม่เกิน 95mg% , 2PP ไม่เกิน 120mg% )
งดอาหารน้ำาตาล
ฉีด Insulin
ควบคุมน้ำหนัก
ความสะอาดของร่างกาย
การสังเกตเด็กดิ้น
ระยะคลอด
การใช้ Insulin
IV fluit
ติดตามภาวะสุขภาพทารกในครรภ์
ดูแลให้คลอดปกติ
หลังคลอด
ควบคุมระดับน้ำตาล
เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน
Breast feeding
การคุมกำเนิด แบบไม่ใช้ฮอร์โมน
แนะนำการเลี้ยงดูทารก
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
มีโอกาศเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ/สูงในระยะรอคลอดและคลอด เนื่องจากภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
วิตกกังวลเกี่ยวกับการคลอดและความปลอดภัยของบุตร เนื่องจากมีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
ทารกแรกเกิดเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายจากภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเนื่องจากภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
มีโอกาสเกิดการตกเลือดหลังคลอดเนื่องจากมีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
หลอดเลือดแข็งตัวเปราะง่าย
Hyperthyroidism , Thyrotoxicosis
การวินิฉัย
สาเหตุ
Graves ภูมิคุ้มกันบกพร่อง
Plummer’s disease ความผิดปกติcellไทรอยด์
Toxic adenoma มีcellผิดปกติเกิดขึ้นในต่อมไทรอยด์ Ex.mass
อาการและอาการแสดง
มือสั่น
นอนหลับยาก
ผมร่วง
ประจำเดือนเปลี่ยน
ตาโปน
น้ำหนักลด
PR สูง , BP สูง
ตื่นตระหนกง่าย
หิวบ่อย
การซักประวัติ อาการและอาการแสดง
ตรวจร่างกาย พบทอนซิลโต
Lab
TSH (0.35-5) ต่ำ
T3 (80-220), T4 (0.8-2.3) สูง
ผลกระทบ
มารดา
แท้ง
คลอดก่อนกำหนด
BP สูงในขณะตั้งครรภ์
รกลอกตัวก่อนำหนด
ทารก
มีการเจริญเติบโตช้า
ต่อมไทรอยด์เป็นพิษแต่กำเนิด
ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนแต่
กำเนิด
การรักษา
ยา
Propylthiouracil (PTU) 100-150 mg/day นิยมใช้สุด
Radioiodine therapy ห้ามทำเสี่ยงทารกพิการ
neutrophil ลดลงเสี่ยงติดเชื้อง่าย
Methimazole Or MMI
Adrenergic blocking agent (Inderal) ไม่นิยมเพราะผ่านรก
ผ่าตัด ไม่นิยม
abortion
change metabolism
⚠Thyroid storm : ภาวะฉุกเฉิน
BT > 38.5
PR > 140
คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย
สับสน ชัก หมดสติ
ข้้อวินิจฉัยและการพยาบาล
ข้อวินิจฉัย
มีโอกาสเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว เนื่องจากต้องสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงเซลล์ในร่างกายมากเกินไป
มีโอกาสเกิดการทำงานของหัวใจล้มเหลวเนื่องจากมีระดับไทรอยด์ฮอร์โมนสูง
มีโอกาสเกิดภาวะต่อมไทรอยด์วิกฤตจากการท างานของต่อมไทรอยด์มากกว่าปกติและเจ็บครรภ์คลอด
การพยาบาลขณะตั้งครรภ์
อธิบายเกี่ยวกับโรค
รับประทานอาหาร 4000-5000 แคลอรี
การพักผ่อน วันละ 10 ชั่วโมง
การรับประทานยา
รักษาความสะอาด
นับการดิ้นของทารก
ระยะคลอด
ระยะที่ 1
จัดท่า Fowler’s position
Obs อาการใจสั่น หายใจไม่สะดวก
V/S ทุก 1-2 hr.
ให้ยาระงับปวด
ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด
ประเมินสภาพทารก
ระยะที่ 2
V/S ทุก 10 นาที
ให้ผู้คลอดเบ่งน้อยที่สุด
FHS ทุก 5 นาที
หลังคลอดฉีด Syntocinon
ห้ามใช้ยา methergin
หลังคลอด
การป้องกันการติดเชื้อ
24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด :อาการหายใจไม่สะดวก
กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแรง เหนื่อย อ่อนเพลีย ใจสั่น
ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
ให้พักผ่อนช่วยเหลือกิจกรรม
ได้รับยาปกติ
ให้นมได้ ยกเว้น ภาวะผิดปกติที่หัวใจและโลหิต
คุมกำเนิดโดยไม่ใช้ฮอร์โมน
ประเมินสภาพทารก
ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย Hyporthyroidism
สาเหตุ
การทำลายเนื้อต่อมไทรอยด์
จากการรักษาผ่าตัด
หรือจากสารรังสีรักษา
จากการขาดไอโอดีน
ผลกระทบ
มารดา
แท้ง
ความดันโลหิตสูง
ตกเลือดหลังคลอด
ทารกตายในครรภ์
คลอกก่อนกำหนด
รกลอกตัวก่อนกำหนด
ทารก
ทารกมีความบกพร่องในการพัฒนาสมอง
Cretinism
การวินิจฉัย
ประวัติ เคยใช้ยา lithium
น้ำหนักเพิ่ม
เบื่ออาหาร
ผมร่วง เล็บเปราะ
เสียงแหบ
ผิวแห้งกราน
LAB
DTRช้า
ระดับ T3,FT4
ต่ำ
TSH จะสูง
แนวทางการรักษา
Levothyroxine ขนาด 100-200 ไมโครกรัม /วัน นาน 3 สัปดาห์ ซึ่งยาไม่ผ่านรก
ปรับขนาดยาตามระดับ TSH , T4
ติดตามการทำงานของต่อมไทรอยด์ทุกไตรมาส
การพยาบาล
1.เมตาโบลิซึมของร่างกายต่ำลง
เนื่องจากขาดไทรอยด์ฮอร์โมน
- การรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง
- รับประทานอาหารที่มีโปรตีน
คาร์โบไฮเดรต และมีเส้นใย
- การพักผ่อนให้เพียงพอ
- การติดตามฝากครรภ์ตามนัด
2.ทารกมีภาวะเสี่ยงต่อคริตินิซึม
- เจาะเลือดจากสายสะดือทารกแรกเกิดเพื่อส่งตรวจหาไทรอยด์ฮอร์โมน
- ซักประวัติผู้คลอดเพื่อพิจารณาความเสี่ยง
- ส่งเสริมไอโดดีน
- นัดANC
นางสาวณัฏฐ์พิชญา โสภา เลขที่ 26 602701026