Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความผิดปกติหลอดเลือดและการไหลเวียนเลือด, นางสาววณิชญา เคลือบคนโท…

- - - - อายุ อายุที่สูงขึ้นมีภาวะเสี่ยงสูงขึ้น
      - เพศ ชายมีภาวะเสี่ยงมากกว่าเพศหญิง
      - ประวัติครอบครัว
      - ประวัติเคยเป็น โรคหลอดเลือดสมอง หรือ Stroke มาก่อน
    - - เป็น HT, DM, สูบบุหรี่, สุรา หรือยาเสพติด
      - โรคของ carotid artery disease และ peripheral
      - โรคของหัวใจและระบบไหลเวียน cardiovascular disease (HF, congenital heart defects, CHD, cardiomegaly, cardiomyopathy)
      - Atrial Fibrillation
      - Transient ischemic attack (TIA)
      - ไขมันในเลือดสูง
      - อ้วน
      - ไม่ออกกำลังกาย
  - - - ประวัติโรคหลอดเลือดสมอง โรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย
      - โรคร่วม ความดันโลหิตสูง เบาหวาน
      - การเจ็บป่วยในช่วงที่ผ่านมา เช่นอุบัติเหตุ ผ่าตัด
      - การใช้ยา เช่น ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
      - ระยะเวลาที่มีอาการ; conscious, unconscious
      - ความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง
      - ผู้เห็นเหตุการณ์
    - - อ่อนแรงของร่างกายครึ่งซีกชาครึ่งซีก
      - เวียนศีรษะ ร่วมกับเดินเซ
      - ตามัว หรือ มองเห็นภาพซ้อน
      - พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง
      - ปวดศีรษะ อาเจียน
      - ซึม ไม่รู้สึกตัว
    - - CT scan
      - angiogram
      - MRI
  - - - มีอาการของโรคหลอดเลือดสมองตีบและอุดตันที่ไม่ทราบเวลาที่เริ่มเป็นอย่างชัดเจน
      - มีอาการเลือดออกใต้ชั้นเยื่อหุ้มสมอง (subarachnoid hemorrhage)
      - ความดันโลหิตสูง (SBP≥ 185 mmHg, DBP≥ 110 mmHg)
      - มีประวัติเลือดออกในสมองหรือ มีประวัติเป็น Stroke/Head injury ภายใน 3 เดือน
        History of prior intracranial hemorrhage, neoplasm, or vascular malformation
      - มีอาการทางระบบประสาทที่ดีขึ้นอย่างรวดเร็ว (NIHSS < 4) หรือ มีอาการทางระบบประสาท อย่างรุนแรง (NIHSS >18)
      - มีอาการชัก
      - ได้รับยาต้านการแข็งตัวของเกล็ดเลือด (heparin หรือ warfarin) ภายใน 48 ชั่วโมงหรือตรวจพบ ความผิดปกติของเกล็ดเลือดอย่างใดอย่างหนึ่งต่อไปนี้ มีค่า Partial-thromboplastin time ผิดปกติ มีค่า Prothrombin time มากกว่า 15 วินาที มีค่า International normalized ratio (INR) มากกว่า 1.5
      - มีปริมาณเกล็ดเลือดน้อยกว่า 100,000/mm
      - มี Hct น้อยกว่า 25%
      - มีประวัติผ่าตัดใหญ่ภายใน 14 วัน
      - มีเลือดออกในทางเดินอาหารหรือทางเดินปัสสาวะภายใน 21 วัน
      - มี BS <50 mg/dl หรือ > 400 mg/dl
      - มีประวัติ Myocardial infarction ภายใน 3 เดือน
      - มีการเจาะหลอดเลือดแดงในตำแหน่งที่ไม่สามารถห้ามเลือดได้ภายใน 7 วัน
      - แขน และหรือ ขา ใบหน้า ซีกใดซีกหนึ่งอ่อนแรงอย่างทันทีทันใด
      - พูดไม่ออก ไม่เข้าใจคำพูด หรือพูดไม่ชัดอย่างทันทีทันใด
      - ตาข้างใดข้างหนึ่งมัว มองไม่เห็น เห็นภาพซ้อน มีอาการคล้าย
      - ม่านบังตาอย่างฉับพลัน
      - ปวดศีรษะรุนแรงฉับพลัน ชนิดไม่เคยเป็นมาก่อน
      - มีอาการเวียนศีรษะ อยู่เฉย ๆ ก็เวียนศีรษะ บ้านหมุน เดินลำบาก หรือเป็นลม
    - - F-Faceหน้าเบี้ยว
      - A-Armแขนตก
      - E-Eyeตามัว ม่านบังตา ตาข่ายบังตา
      - S-Speechพูดช้าๆ
      - B-Balance ทรงตัวไม่ดี เดินเซ
      - T-Timeดูเวลาที่เกิดอาการ ถ้า3-4.5ชั่วโมงให้ยาrtPAได้ ถ้าเลยนี้ไม่ควรให้ยา
- - - - 3.1 ความยืดหยุ่นของผนังหลอดเลือดแดง (Flexibility of arterial wall)
      - 3.2 ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของหลอดเลือด (Diameter of artery)
      - 3.3 ผนังหลอดเลือดหนา (Thickness)
  - - - ประวัติครอบครัว พันธุกรรมและปัจจัยหลายอย่าง
      - อายุ (Age) ความดันโลหิตสูงแบบปฐมภูมิพบบ่อยในช่วงอายุ 30-50 ปี อัตราการเกิดโรคเพิ่มขึ้นตามอายุที่สูงขึ้น
      - เพศ (Sex) ผู้ชายมีความเสี่ยงที่จะเป็นความดันโลหิตสูงมากกว่าผู้หญิง
      - เชื้อชาติ (Race)
    - - ภาวะ (Stress) ตัวกระตุ้นทำให้มีภาวะเครียดมีมากมายเช่น เสียง การติดเชื้อ การอักเสบ ความเจ็บปวด การได้รับออกซิเจนลดลง อากาศเย็น ทำงานหนัก เป็นต้น
      - อ้วนมาก (Obesity) โดยเฉพาะอ้วนลงพุง (พุงใหญ่ แขนขาเล็ก)
      - สารอาหาร โดยเฉพาะโซเดียม
      - สารเสพติด บุหรี่ แอลกอฮอล์
      - ออกกำลังกายหรือมีกิจกรรมทางกายน้อย (Inactivity)
  - - - ทำให้หลอดเลือดดำขยายตัว หัวใจเต้นช้าลง
      - ลดการทำงานของหัวใจเต้นช้าลง บีบตัวลดลง ความดันโลหิตลดลง
      - ทำให้เกิด Reflex ลดความดันเลือดลง
    - - ไตขับน้ำและเกลือออกจากร่างกายระดับความดันโลหิตลดลง
      - จะดูดน้ำและโซเดียมกลับมากขึ้น
    - - มีการหดและขยายส่งผลต่อระดับความดันโลหิตโดยตรง
    - - หลอดเลือดหดตัว กระตุ้นการหลั่งอัลโดสเตอโรน (Aldosterone) ของต่อมหมวกไต (Adrenal grand) โดยรวมมีผลเพิ่มการทำงานของซิมพาเธติค ยับยั้งการขับโซเดียมออกจากร่างกาย และเพิ่มความต้านทางหลอดเลือดส่วนปลาย
  - - - การควบคุมอาหารในความดันโลหิตสูง
      - การลดน้ำหนัก
      - การลดเกลือ
      - การลดความเครียด
      - งดแอลกอฮอล์และบุหรี่
    - - เบต้าบล็อคเกอร์ (beta blocker) เพื่อลดอัตราการเต้นของหัวใจ และขยายหลอดเลือด
      - ยากลุ่ม Calcium channel blocker เพื่อ ลดอัตราการเต้นของหัวใจและลดการรบกวนการทำงานของหัวใจ
      - ยากลุ่ม ACEI เพื่อขยายหลอดเลือดและเพิ่ม renal blood flow
      - ยาขับปัสสาวะ (diuratic) หรือ pill water)
  - - - การให้ยาลดความดันในผู้ป่วย Hypertensive emergency มักให้ยาทางปาก ร่วมกับยาฉีดลดความดันโลหิตทางหลอดเลือดดำ เช่น Sodium nitroprusside
      - หลักการลดความดันโลหิตในผู้ป่วยจะลดช้าๆ โดยมีเป้าหมายที่ 160/100 mmHg เนื่องจากการลดความดันโลหิตที่รวดเร็วเกินไปจะเกิดอันตรายต่ออวัยวะเป้าหมายมากขึ้น เช่น สมอง หัวใจและ ไต
- - - - หลอดเลือดดำที่ผิว superficial veinที่สามารถเห็นได้ด้วยตา ซึ่งจะนำเลือดจากผิวไปสู่หลอดเลือดดำส่วนลึก deep veinซึ่งจะอยู่ในกล้ามเนื้อ
      - หลอดเลือดดำลึกก็จะนำเลือดไปยังหลอดเลือดดำใหญ่ในท้อง inferior venacava
- - - - 2.1 หลังผ่าตัดพยาบาลควรตรวจสอบเกี่ยวกับการตกเลือด (Hemorrhage)
        
        -ควรคลำ pedal pedis pulse ตรวจการทำหน้าที่ของ Motorและ Sensory ของขาทุก 2 ชั่วโมง เป็นเวลานาน 8 ชั่วโมงหลังผ่าตัด
        
        -คลายผ้ายืดวันละ 3 ครั้ง และพันใหม่ทุกครั้ง
        
        -เมื่อผู้ป่วยฟื้นแล้วสามารถเดินได้ตั้งแต่วันแรก แต่ต้องพันขาและสวมถุงน่องไว้นานประมาณ 1 เดือน เวลานอนควรยกขาขึ้น นอกจากนี้ควรออกกำลังกายขาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้เลือดบริเวณขาไหลเวียนดีขึ้น
      - 2.2 ซึ่งหลังผ่าตัดต้องให้แนะนำเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
        
        -หลีกเลี่ยงการยืนนาน ๆ
        
        -ห้ามสวมเสื้อผ้าคับ รัดแน่นที่ขา ขาหนีบ เอว เนื่องจากจะทำให้การไหลเวียนเลือดไม่สะดวก
        
        -ลดน้ำหนัก
        
        สวม Elastic stocking
        
        -ออกกำลังกายเป็นประจำ และออกกำลังขาโดยการนอนยกขาสูง
        
        -รับประทานอาหารเส้นใยสูง หลีกเลี่ยงอาการท้องผูก
        
        -ห้ามนั่งไขว่ห้าง
        
        -ลุกเคลื่อนไหว ทุก 35-45 นาที เมื่อนั่งนาน หรือเดินทางด้วยเครื่องบิน
        
        -เดินระยะสั้น ๆ อย่างน้อยทุก 45 นาที เมื่อเดินทางด้วยรถยนต์
- - - - การเดินเป็นวิธีการที่ดีที่สุด กระตุ้นให้เดินจนกระทั่งเริ่มปวด แล้วหยุด เมื่อหายปวดเริ่มเดินใหม่ การเดินจะทำให้หลอดเลือดที่ขามีการสร้างขึ้นใหม่ ช่วยทำให้เดินได้นานขึ้น ปวดน้อยลง
      - หลีกเลี่ยงการประคบน้ำแข็งหรือน้ำร้อน
      - สวมรองเท้าที่คับพอดี
      - หลีกเลี่ยงอาหารที่ให้พลังงานมากเกินไป หรืออาหารมันมากเกินไป
      - รับประทานอาหารที่มีวิตามินบีมาก
      - การดูแลเท้า
      - การออกกำลังกาย
      - การควบคุมระดับไขมันในเลือด
      - การควบคุมความดันโลหิต และโรคเบาหวาน
    - - 2.1 การใช้ยายาต้านเกล็ดเลือด Anti-Platelet Agents
      - 2.2 Anticoagulation Agents – ยาละลายลิ่มเลือด
    - - 3.1 การทำ Balloon angioplasty
      - 3.2 การผ่าตัด Bypass
    - - จัดท่านอนราบขาเหยียดตรง ห้ามงอ ห้ามเอาหมอนรองใต้เข่าเนื่องจากมีระบบไหลเวียนเลือดลดลง
      - สังเกตออาการ Bleeding, pain, infection, ขาดเลือด, หายใจและวิตกกังวล
      - 4.คำแนะนำป้องกันกลับเป็นซ้ำ ได้แก่ งดบุหรี่ ควบคุมไขมันในเลือด เบาหวาน และความดันโลหิต
      - เฝ้าระวังภาวะเลือดออกง่ายเนื่องจากได้รับยา Anticoagulance ได้แก่ heparin
      - 5.สังเกตอาการผิดปกติ 6 P ได้แก่ ปวดขามาก ไข้ แขนขาอ่อนแรง เย็น คลำชีพจรไม่ได้ แผลตัดเชื้อให้มาพบแพทย์
- - - - 5.1 Debride แผล เป็นการตัดเนื้อตายที่แผล
      - 5.2 Lumbar sympathectomy ตัดเส้นประสาทซิมพาเธติคที่เอวออก เพื่อลดการหดเกร็งของหลอดเลือดแดงทำให้เลือดมาเลี้ยงที่ปลายเท้าเพิ่มมากขึ้น ร้อยละ 70 จะได้ผลดีในการทำให้แผลเรื้อรังหาย
      - 5.3 การผ่าตัดหลอดเลือดซึ่งมักไม่ได้ผลเพราะหลอดเลือด ที่ต่อไว้มากกว่าร้อยละ 50 จะตีบภายใน 1 ปี