Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่14 ความผิดปกติในอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย - Coggle Diagram
บทที่14 ความผิดปกติในอวัยวะสืบพันธุ์เพศชาย
ส่วนท่อปัสสาวะ (Ureteritis,Urethra stricture)
Urethra stricture
การตีบแคบของท่อปัสสาวะ
สาเหตุ
อักเสบติดเชื้ออย่างแรง
ใส่สายสวนปัสสาวะนานจนท่อปัสสาวะเกิดเนื้อตาย
ได้รับบาดเจ็บที่ท่อทางเดินปัสสาวะ และ ขาดการรักษาที่ดีพอ
ใส่เครื่องมือทางการแพทย์ที่ทีขนาดใหญ่
เป็นแต่กำเนิด
เป็นมะเร็งท่อปัสสาวะ
พยาธิสรีวิทยา
เซลล์ของท่อปัสสาวะได้รับบาดเจ็บจนเกิดตีบแคบ
มีการคั่งค้างของปัสสาวะ
ส่งผลให้
ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
ไตเสียหน้าที่
ต่อมลูกหมากอักเสบ
มีการไหลย้อนกลับของปัสสาวะ
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด ปวดเล็กน้อยขณะถ่ายปัสสาวะ
อาการเฉียพลัน
มีการคั่งค้างของปัสสาวะจากการปัสสาวะไม่ออก
เบ่งถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะลำเล็กลง
การตรวจทางห้องทดลอง
Ultrasound
Voiding cystourethrogram
Ureteritis
การอักเสบของท่อปัสสาวะ
พบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย
สาเหตุ
Ascending infection จากการติดเชื้อ
E.coli
Klebsiella
Proteus
Enterobacter
Pseudomonas
การติดเชื้อเรื้อรังเกิดจาก
ต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรัง
โรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
อาการและอาการแสดง
กระเพาะปัสสาวะบีบเกรง
ปวดแสบปวดร้อนขณะถ่ายปัสสาวะ คันในท่อปัสสาวะ
Urgency,frequency,dysuria
ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน (Nocturia)
มีมูก หรือ หนองไหลออกจากท่อปัสสาวะ
มีเลือดปนในปัสสาวะ (Hematuria)
Fever , chill
ปวดหน่วงบริเวณอวัยวะเพศหรืออัณฑ์
อาการอื่นๆ
nausea
vomiting
low back pain
malaise
flank pain
พยาธิสภาพ
เขื้อโรคเข้าไปทาางเดินปัสสาวะ
ทางเดินปัสสาวะอักเสบ และลุกลามไปถึงกระเพาะปัสสาวะ
เชื้อโรคจะเจริญเติบโตได้มนกระเพาะปัสสาวะ เกิดการอักเสบที่กลไกการอักเสบของร่างกาย
การถ่ายปัสสาวะตามปกติไม่สามารถขับเชื้อโรคออกได้
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ
Clean-catch midstream urine
พบเชื้อแบคทีเรียมากกว่า 100,000/milliter
Urinalysis (U/A)
ตรวจหา
เลือด
แบคทีเรีย
หนอง
ส่วนองคชาติ
Phimosis
คือ
ภาวะหนังหุ้มปลายองคชาติมีรูเปิดแคบ
รัดบริเวณใต้ต่อส่วนหัวขององชาติไม่สามารถรูดขึ้นมาหุ้มปลายองคชาติได้(paraphimosis)
สาเหตุ
เป็นตั้งแต่กำเนิด
เกิดขึ้นภายหลังการอักเสบบวม
ส่วนใหญ่เกิดจากการไม่รักษาความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ุ
อาการ
บวม
บริเวณหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ
ปวด
อักเสบ
การรักษา
ขลิบหนังหุ้มปลายองคชาติออกเล็กน้อย
แต่ถ้าอาการไม่มากควรให้ทำความสะอาดบริเวณหนังหุ้มปลายองคชาติให้สะอาด
Balanitis and Posthitis
คือ การอักเสบของglans penis and mucous membrane บริเวณรอบๆองคชาติ เกิดร่วมกับ หนังอุ้มปลายอักเสบ
สาเหตุ
เกิดจากการระคายเคืองเสียดสีจนเกิดรอยถลอก
การติดเชื้อซ้ำ
ไม่รักษาความสะอาด
หนังหุ้มปลายองคชาติตีบ
การรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะถ้สมีการอักเสบ
บางรายต้องขลิบอวัยวะ
ทำความสะอาดบ่อยๆและซับให้แห้ง
ซักประวัติภาวะเบาหวาน
อาจทำให้เกิด Secondary infection
Penile cancer or Cancer of the penis
(มะเร็งองคชาติ)
สาเหตุ
เกิดจากการหมักหมมของสิ่งสกปรกบริเวณใต้หนังหุ้มปลาย
เปลี่ยงแปลงเป็น
"เซลล์มะเร็ง"
ปัจจัยเสี่ยง
เคยติดHIV
สุบบุหรี่
การป้องกัน
รูดหนังองคชาติให้เปิดแล้วทำความสะอาดสม่ำเสมอ
เพิ่มเติม
ผู้ที่ขลิบหนังองคชาติตั้งแต่แรกเกิดจะเป็นมะเร็งองคชาติต่ำมาก
การรักษา
ขึ้นอยู่กับการลุกลามของโรค
ตัดองคชาติบางส่วนหรือทั้งหมด
เลาะต่อมน้ำเหลืองบริเวณขาหนีบทั้งสองข้าง
การฉายรังสี
Priapiam
ภาวะอวัยวะเพศชายไม่อ่อนตัว
สาเหตุ
โรคเลือดบางชนิด
Metastatic cancer
Spinal trauma
Leukemai
Sickle cell disease
ผลจากยา
Psychotropic drug
Alcohol
Papaverine
Marijuana
เกิดจากการฉีดเข้าอวัยวะเพศชายเกินขนาด
อวัยวะเพศใหญ่ขึ้นแต่ภายหลังไม่กี่เดือนจะมีเนื้อผังพืดเข้ามาแทนที
หนังหุ้มปลายบวมแข็ง
บางครั้งมีการติดเชื้อและอักเสบ
ไม่สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้อีก
การรักษา
ระยะแรก
ยาชา
สารน้ำ
ยาแก้ปวด
ถ้าพบผู้ป่วยที่มีอาการ Sickle cell disease
ให้ออกซิเจน
ประคบเย็นบริเวณฝีเย็บ
ถ้ารักษาแล้วอาการไม่ดีขึ้น
ผ่าตัด
แต่ไม่สามารถกลับคืนได้คงเดิม
Peyronie disease
ภาวะที่มี fibrous plaques มาเกาะที่ปลายหนังหุ้มองคชาติจะมองไม่เห็นองคชาติที่อ่อนตัวอยู่
เกิดความปวดเมืื่อองคชาตืแข็งตัว
รักษา
ผ่าตัด
พบได้ในอายุวัยกลางคน
ผลกระทบ
การมีเพศสัมพันธ์ล้มเหลว
ส่วนอัณฑะ
Orchitis , Epididymitis (อัณฑะและท่อนำอสุจิอักเสบ)
สาเหตุ
มักเกิดจากเชื้อ E.coli
ติดเชื้อจากต่อมลูกหมาก
กระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะย้อนเข้าไปในท่อนำอสุจิจนถึงอัณฑะ
วัยรุ่น
Chlamydia trachomatis
N. gonorrchea
สูงวัย
ระบบทางดินปัสสาวะอักเสบ
ต่อมลูกหมากอักเสบ
อาการแสดง
ปวดถุงอัณฑะ/ขาหนีบข้างตามตำแหน่ง Vas deferens
ปวดเวลาเดิน
อาการค่อยเป็นค่อยไป
อัณฑะ
ปวด
บวม
กดเจ็บมาก
มีไข้สูง หนาวสั่น
ถ้าทิ้งไว้จะเกิด
ปัสสาวะเป็นหนอง
โรคคางทูม
3-4 วัน
ปวด บวม บริเวณอัณฑะ
ไม่พบอาการปัสสาวะเป็นเลือด
ไข้
7-10 วัน
อาจมีการฝ่อของอัณฑะ
สร้างอสุจิ
ลดลง
อัณฑะทั้ง2ข้างอาจเป็นหมัน
Testicular torsion(การบิดของท่ออสุจิ)
สาเหตุ
ความผิดปกติ
ถุงหุ้มลูกอัณฑะ
ตำแหน่งลูกอัณฑะ
spermatic fascia ยึด ผนังถุงลูกอัณฑะไม่ดี
มีช่องว่าง ท่ออสุจิจึงบิดตัวได้
ออกกำลังอย่างหนัก
cremaster muscle เกิดแรงดึงรั้งมาก
ท่ออสุจิบิดตัว
พยาธิสภาพ
ในภาวะ Testicular torsion
อัณฑะหดตัวตามขั้วหลอดเลือด
บวม
เกิดภาวะขาดเลือด
เลือดคั่ง
ภาวะปกติ
Tunica vaginalis จะหุ้มอัณฑะและยึดติดกับท่อนำอสุจิ
หดตัวตามปกติของ cremaster muscle
อัณฑะข้าง
ซ้ายหดตัวในทิศทวน
เข็มนาฬิกา
อัณฑะข้าง
ขวาหดตัวในทิศตาม
เข็มนาฬิกา
อาการแสดง
ปวดร้าวอัณฑะข้างที่บาดเจ็บ
อัณฑะบวม ช้ำ
ไม่มี cremasteric reflex ของอัณฑะข้างที่บาดเจ็บ
ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน วิงเวียนศีรษะ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Doppler ultrasonography
ส่วนต่อมลูกหมาก
Benign prostate hypertrophy (BPH) , Prostatitis, Prostate cancer
Benign prostate hypertrophy(BPH)
ภาวะต่อมลูกหมากต่อมโดยไม่ใช่มะเร็ง
สาเหตุ
อายุมากทำให้มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
Arteriosclerosis
การอักเสบ
เผาผลาญและภาวะโภชนาการเปลี่ยนแปลง
พยาธิสรีรวิทยา
หลั่งฮอร์โมนแอนโดรเจนลดลง
ฮอร์โมนเอสโทนเจนและฮอร์โมนแอนโดรเจนไม่สมดุลกัน
ระดับฮอร์โมนdihydrotestosteroneสูง
เนื้อเยื่อหนาตัวและเพิ่มตัวนวนมากขึ้น
เริ่มจากบริเวณรอบท่อปัสสาวะ เจริญเป็น fibroadenomatous
ต่อมโตจะเบียด
คอกระเพาะปัสสาวะ
1 more item...
ท่อทางเดินปัสสาวะ
1 more item...
อาการและอาการแสดง
ระยะแรก
ปัสสาวะลำบาก
ปัสสาวะสะดุด
รู้สึกปัสสาวะไม่หมด
ปัสสาวะลำเล็กลง
ระยะอุดกั้น
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะตอนกลางคืน
ปัสสาวะค้าง,เป็นหยด,กลั้นไม่อยู่
อาจปัสสาวะเป็นเลือด
ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Blood urea nitrogen (BUN) , creatinine
มีค่าสูงจากไตเสียหน้าที่
Urinalysis พบ hematuria,pyuria,bacteria > 100,000/ul
Cystoscopy
Prostatitis
ภาวะต่อมลูกหมากอักเสบเฉียบพลัน/เรื้อรัง
สาเหตุ
การติดเชื้อ
fungi
mycoplasma
แบคทีเรีย
พบมากคือ E.coli
ทางท่อปัสสาวะ ลุกลามไปต่อมลูกหมาก
อื่นๆ
ท่อปัสสาวะตีบแคบ
ต่อมลูกหมากโต
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะบ่อย
ปวดขณะหรือภายหลังการหลั่งอสุจิ
ปวดบริเวณฝีเย็บ ปวดแสบเวลาปัสสาวะบ่อย
ต่อมลูกหมากอักเสบแบบ
เฉียบพลัน
อาการ
ปวด
บริเวณฝีเย็บ
ทวารหนัก
หลัง
เวลาถ่ายกลางคืน
ไข้ หนาวสั่น
ถ่ายปัสสาวะบ่อย
ปัสสาวะตอนกลางคืน
ต่อมลูกหมากอักเสบแบบ
เรื้อรัง
อาการ
ถ่ายปัสสาวะบ่อย
มี discharge ไหลออกจากท่อปัสสาวะ
มักทำให้เกิดภาวะอักเสบติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
ปวดเวลาถ่ายปัสสาวะเล็กน้อย
ภาวะแทรกซ้อน
Epididymitis (ท่อน้ำอสุจิอักเสบ)
ฺBacteremia (การอักเสบติดเชื้อในกระแสเลือด)
ต่อมลูกหมากบวมโต ปัสสาวะคั่งค้าง
Pyelonephritis (กรวยไตอักเสบ)
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจการอักเสบติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง
มักใช้ 2 glass bottle
ขั้นตอน
1.ผู้ป่วยทำความสะอาด Glans penis ให้สะอาด
ถ่ายปัสสาวะทิ้งก่อน แล้วเก็บ midstream urine โดยปริมาณประมาณ10-15ml
3.เก็บใช้ขวดที่หนึ่ง
จะบ่งบอกถึงลักษณะปัสสาวะในท่อปัสสาวะ
4.จากนั้นถ่ายปัสสาวะต่อโดยไม่หยุดใส่ขวดที่สอง ประมาณ 50-70 ml
จะบอกลักษณะปัสสาวะในกระเพาะปัสสาวะ
ตรวจทางช่องทวารหนัก
กดที่ต่อมลูกหมากจะปวดมาก
รีบเอาน้ำที่ต่อมลูกหมาก
พบเม็ดเลือดขาวจำนวนมาก
Prostate cancer
มะเร็งต่อมลูกหมาก
สาเหตุ
ไม่ทราบแน่ชัด
ปัจจัยเสี่ยง
กรรมพันธ์ุ เชื้อชาติ การสัมผัสมลภาวะ
ติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
รับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
พยาธิสรีรวิทยา
มะเร็งส่วนใหญ่เป็นชนิด adenocarcinoma
เริ่มจาก
ด้านหลังต่อมลูกหมาก
ลุกลาม
เปลือกหุ้มต่อมลูกหมาก
แพร่ไปยังต่อมน้ำเหลือง
ท่อนำอสุจิ
บริเวณใกล้ท่อปัสสาวะ
อาการและอาการแสดง
ระยะแรก ไม่มีอาการแต่คลำพบก้อน
ถ่ายปัสสาวะลำบาก ,เป็นหยด,คั่ง
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
ปัสสาวะเป็นเลือด
อัณฑะ หรือ ขาบวม
คลำพบต่อมลูกหมากโต ขอบไม่เรียบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Transrectal prostatic ultrasonography
ต่อมมีขนาดโตและผิดปกติ
Bone scan , CT, MRI
PSA test
ค่าสูง
Digital rectal examination
พบ
ต่อมโต ลักษณะผิดปกติ
ควรตรวจเป็นประจำทุกปีในผู้ชายวัย 70ปีขึ้นไป
ส่วนเต้านม
Gynecomastia , Breast cancer
Gynecomastia
ภาวะเต้านมโตผิดปกติในเพศชาย
พบ
วัยเจริญพันธุ์/วัยรุ่น
เนื่องงจากมีการหลั่งฮอร์โมนจากลูกอัณฑะ
ปัจจัยเสริม
ลูกอัณฑะอักเสบ
โรคตับ
โรคไทรอยด์
มะเร็งลูกอัณฑะ
รับยาบางชนิด
Opiate
chemotherapeutic agent
ฮอร์โมน estrogen สูง
ผู้สูงอายุ
สาเหตุ
กลไกฮอร์โมนทำงานผิดปกติ
อาการและอาการแสดง
เต้านมโตกว่าปกติ ข้างเดียว,สองข้าง
อาจเป็นชั่วคราวแล้วยุบไปเองได้ ถ้าสิ่งกระตุ้นลดลง
ในผู้สูงวัย
พบก้อนโตใต้ลานนม
ถ้าภาวะนี้เกิดผลกระทบและปัญหาด้านจิตใจรุนแรง
ทำการผ่าตัดแต่งเต้านม
ให้ยา
antiestrogen (tamoxifen)
synthetic androgen (danazol)
การตรวจางห้องปฏิบัติการ
Testicular ultrasound
Breast cancer
มะเร็งเต้านม
พบน้อยในเพศชาย
อายุประมาณ 60ปี
ปัจจัยเสี่ยง
ความผิดปกติของยีน
โรคตับ
กรรมพันธุ์
การสัมผัสรังสี
การสัมผัสความร้อนนานๆ
