Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลทารกแรกเกิด ที่มารดาติดสารเสพติดในระยะตั้งครรภ์ - Coggle Diagram
การพยาบาลทารกแรกเกิด
ที่มารดาติดสารเสพติดในระยะตั้งครรภ์
สารเสพติด (drug addict)
ตัวยาหรือสารบางชนิดที่เมื่อเสพเข้าสู่ร่างกายดดยการสูบ รับประทาน ฉีด สูดดม
ระบบประสาท สมอง ไขสันหลัง ปลายประสาท และ
กล้ามเนื้อ เกิดการคลายตัว
ลดการทำงานของสมอง ความเครียดจะหายไป
เกิดการดื้อยา
ถึงจุดๆ หนึ่ง ซึ่งเมื่อใช้ยาหรือสารเหล่านั้นก็ไม่สบาย หยุด
ใช้ก็ไม่สบายเกิดอาการที่เรียกว่า “ถอนยา”
สาเหตุ
จากตัวผู้เสพเอง-อ่อนแอ พึ่งพา เบี่ยงเบน ก้าวร้าว
/สาเหตุทางจิตใจ /สาเหตุทางกาย
สาเหตุจากตัวยา
สาเหตุจากสิ่งแวดล้อมและสังคม
ประเภท
แอกอฮอล์หรือสุรา
บุหรี่
เฮโรอีน
สูบบุหรี่ในระยะตั้งครรภ์
ละอองของเหลว /ทาร์ ก่อให้เกิดโรคมะเร็งปอด และถุงลมโป่ง
พอง
สารระคายเคือง ระคายเคืองในหลอดลม หลอดลมอักเสบเรื้อรัง
สารนิโคติน เข้าสู่สมอง ภายใน 7 นาทีทำให้มีผลต่อระบบประสาท
และระบบไหลเวียนโลหิต
ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) ขัดขวางการลำเลียงออกซิเจนของเม็ดเลือดแดง carboxyhemoglobin ทารก:มารดา 1:4
ผลกระทบต่อารกในครรภ์และทารกแรกเกิด
หลอดเลือดหดรัดตัว (vasoconstriction)
ระดับคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดมาก
ขาดออกซิเจนอย่างเรื้อรัง มารดาแท้งหรือทารกตาย
ทารกในครรภ์มีกลุ่มอาการติดบุหรี่
(fetal tobacco syndrome )
fetal tobacco syndrome
ทารกมีการเจริญเติบโตช้า
น้ำหนักตัวต่ำกว่าปกติ 150-300 กรัม
เกิดก่อนกำหนด
เกิดภาวะหายใจลำบาก (respiratory distress)
ทารกมีปากแหว่ง เพดานโหว่
ไส้เลื่อน(inguinal hernia)
ตาเหล่ (strabismus)
ระดับ IQ (intelligence quota) ต่ำ
ทารกโตขึ้นจะมีบุคลิกไม่อยู่นิ่ง (hyperactive)
การพยาบาลก่อนทารกเกิด
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
มีภาวะเสี่ยงต่อการขาดออกซิเจนและเกิดก่อนกำหนด
การพยาบาลทารกหลังเกิดทันที
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะขาดออกซิเจนแรกเกิดและ
ภาวะแทรกซ้อนหลังเกิดเนื่องจากเกิดก่อนกำหนด
มีโอกาสเจริญเติบโตล่าช้ากว่าปกติจากการที่เลือดไปเลี้ยง
ส่วนต่างๆ ของร่างกายไม่ดี
มารดารู้สึกผิดและวิตกกังวลต่อการเจ็บป่วยของทารก
ดื่มแอลกอฮอล์ในระยะตั้งครรภ์
ทารกแรกเกิดที่มีภาวะ FAS อย่างรุนแรง
มีการเจริญเติบโตช้าในครรภ์
มีการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อและระบบประสาทไม่ดี
ระดับสติปัญญา (IQ) ต่ำ
มีลักษณะผิดปกติของรูปหน้าอย่างชัดเจน ศีรษะเล็ก
เป็นโรคหัวใจแต่กำเนิด
ลักษณะผิดปกติภายนอก
(fetal alcohol syndrome=FAS)
พบได้ในช่วง 6-12 ชั่วโมงแรกหลังคลอด
ระยะ 1-3 วันแรก
ทารกจะมีอาการสั่น นอนหลับได้น้อย ร้องไห้ตลอดเวลา
ท้องอืด มีลักษณะคล้ายหิวนมตลอดเวลา แต่ดูดได้ไม่ดี
แนวทางการรักษา
ให้มารดาเลิกดื่มสุราเมื่อรู้ว่าตั้งครรภ์
ทารกให้ยาที่ใช้รักษาระบบประสาทส่วนกลางให้ทำงานดีขึ้น
ให้ยาระงับหรือป้องกันการชัก คือ Phenobarbital
หรือ diazepam
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
มีอาการของการขาดแอลกอฮอล์และภาวะแทรกซ้อน
ภายหลังเกิด
มีโอกาสเกิดการเจริญเติบโตและพัฒนาการล่าช้า
มารดารู้สึกผิดและวิตกกังวลต่อภาวะสุขภาพทารกหลังเกิด
และครอบครัวไม่สามารถปรับตัวได้
ใช้สารเสพสารเสพติดเฮโรอีน
พบว่าทารกแรกเกิดมีอาการ “ถอนยา” ถึงร้อยละ 90
อัตราตายสูงถึงร้อยละ 90
มีชื่อทางเคมีว่า Diacetyl Morphine Hydrocloride
เฮโรอีนมีฤทธิ์ร้ายแรงกว่า Morphine 3-8 เท่า ร้ายแรงกว่าฝิ่น 80 เท่า
ถ้าทำให้บริสุทธิ์จะมีฤทธิ์ร้ายแรงกว่าฝิ่น 100 เท่า
ผลกระทบต่อทารกในครรภ์และทารกแรกเกิด
ทารกมีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ (hypoxia)
ทารกเกิดก่อนกำหนด เนื่องจากมีการติดเชื้อร่วมกับการเกิด
ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
ความพิการแต่กำเนิด อาจเกิดจากการติดเชื้อ
ภาวะตับอักเสบ
ซิฟิลิสแต่กำเนิด
การเจริญเติบโตล่าช้า เกิดภาวะ IUGR , SGA
อาการและอาการแสดง
ของทารกแรกเกิดที่มีภาวะถอนยา
ภายใน 24-48 ชั่วโมง
มีอาการทางระบบประสาท
มีการเคลื่อนไหวมากกว่าปกติ
กระสับกระส่าย พักผ่อนไม่ได้ นอนหลับยาก
แขนขาสั่นหรือสั่นทั้งตัว moro reflex ไม่ดี
ร้องเสียงแหลมและร้องกวนผิดปกติ
กล้ามเนื้อมีอาการเกร็งมากขึ้น
หาวและจามบ่อยครั้ง
อาการหิวตลอดเวลา แต่ดูดได้ไม่ดี
มีเหงื่อออก ตัวเย็น
ปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งที่มากระตุ้นไวกว่าปกติ
ชัก/ หมดสติและตาย
อาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่นอาเจียน ท้องเสีย ไม่ยอมดูด
นม ขย้อนได้ง่าย ดูดนมมากเกินไป กล้ามเนื้อหน้าท้อง
มีอาการเกร็ง มีภาวะขาดน้ำ ท้องอืด
มีอาการหายใจเร็วกว่าปกติ หัวใจเต้นเร็ว เกิดภาวะ
respiratory acidosis ได้
อาการทางผิวหนังที่พบบ่อยๆ คือ มีรอยข่วนที่หน้า
มีแผลบริเวณที่ก้น ซีด ตัวลาย (mottling)
ปัญหาสำคัญ
ร่างกายเสียสมดุลของน้ำและอิเล็คโตรไลท์ จากการท้องเสียและ
อาเจียน
มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำจากการดูดนมได้ไม่ดี
สมองขาดออกซิเจน เนื่องจากระบบประสาทถูกกดและจากการชัก
เกิดแผลถลอกหรือแผลลึกบริเวณจมูก เข่า ข้อศอก ศีรษะ
การสร้างสัมพันธภาพระหว่างมารดา ทารกเป็นไปได้ยาก
แนวทางการรักษา
ให้ยา
ยานอนหลับ เช่น morphine sulfate ,
methadone
ยากล่อมประสาท เช่น diazepam หรือ
valium หรือ Phenobarbital
ใช้เป็นเกณฑ์ที่ Finnegan เป็นผู้คิดขึ้น
ประเมินความรุนแรงของภาวะถอนยา
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
ไม่สุขสบายเนื่องจากมีอาการของการถอนยาเฮโรอีน
เสียสมดุลของน้ำและอิเล็คโตรไลท์ น้ำตาลในเลือดต่ำ
เนื่องจากดูดนมได้ไม่ดี มีอาการท้องเสียและอาเจียน
สมองขาดออกซิเจน เนื่องจากระบบประสาทถูกกดและ
จากภาวะชัก
เกิดแผลถลอกหรือแผลลึกบริเวณจมูก เข่า ข้อศอก ศีรษะ
มีโอกาสเกิดสัมพันธภาพระหว่างมารดา ทารกไม่ดีเนื่องจากทารกมีอาการของการถอนยาเฮโรอีนและต้องถูกแยกจากมารดาตั้งแต่แรกเกิด