W NIEWOLI ZMYSŁÓW "Cuda miłości"
ELEMENTY POETYKI
RUCH
wszystko jest w ruchu (barok)
brak idealnego piękna
preferowany był ruch
na świecie nie ma nic trwałego i niezmiennego
świadomość upływu czasu
obsesja przemijania
obsesja rozkładu i śmierci
symbol zmienności losu (fortuna)
niepokój wewnętrzny człowieka
sprzeczne pragnienia
synonim grzechu i nietrwałości (Sęp - Szarzyński)
METAMORFOZA
wieczna przemiana
źródło - ruch
podstawowa forma istnienia
przeświadczenie o zmienności i niestałości wszystkiego
występuje w wielu mitach
ŚWIAT WIDZIALNY I NIEWIDZIALNY
rzeczy i ludzie się odmieniaja
nawiązania w mitach
Narcyz, Kirke, Dafne
świat jest pełen cudów, magiczny
"Demonologia" Króla Jakuba I
KONCEPT
oryginalny, zaskakujący pomysł
ULUBIONE ŚRODKI STYLISTYCZNE BAROKU
paradoks (oksymoron)
efekty dźwiękowe (jednozgłoskowe słowa)
inwersja składniowa
hiperbola
metafora
rodzaj metamorfozy
związki między elementami światów
częste kalambury i anagramy
LABIRYNT
symbol sztuki barokowej
skomplikowany system ścieżek
układ, w którym trzeba znaleźć drogę
erudycja - nawiązanie do nici Ariadny
TOPOS OGNIA
ogień jest czymś dwuznacznym
piękny, jasny
palący, niszczycielski
ZMYSŁY
"CUDA MIŁOŚCI"
rozpoczyna się okrzykiem zdumienia
"Przebóg!"
zawiera pytania retoryczne
"Jak?"
"Czemu?"
można odczytać, że podmiot jest wzburzony
motywy ognia i łez
występuje topos ognia
obraz miłości niszczącej człowieka
służy do wyrażenia namiętności
"tym ogniem się w sobie psuję;w płaczu żyję, wśród ognia pałając"
zakochany czerpie dziwną przyjemność z cierpienia
"Czemu wysuszyć ogniem nie próbuję/Płaczu?;Czemuż go pieszczę, tak się w nim kochając?"
łańcuch paradoksów
"Jak żyję, serca już nie mając?"
Nie da się żyć bez serca, podmiot może być martwy
"Nie żyjąc, jako ogień w sobie czuję?"
Skoro podmiot jest martwy, dlaczego czuje ogień?
"Jeśli tym ogniem sam się w sobie psuję, [...]
Jeśli ogień niszczy i zabija, jak może sprawiać przyjemność?
"Jak w płaczu żyję, wśród ognia pałając?"
motyw wody
kompozycja chiazmowa
można opisać świat jedynie zadając pytania
jedyna konkluzja to niemoc człowieka wobec miłości
wprowadza czytelnika w labirynt uczuć i znaczeń