Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Cell Biology - Coggle Diagram

- - - - หมายถึงเซลล์ที่ไม่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส
        (Nuclear membrane) และไม่มีออร์แกเนลล์ที่มีเยื่อหุ้ม
        พบอยู่บริเวณไซโทพลาสซึม เรียกว่า Nucleoid
    - - หมายถึงเซลล์ที่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclear membrane)
        มีออร์แกเนลล์ทั้งที่มีและไม่มีเยื่อหุ้ม
- - - - Cytoplasm หมายถึงส่วนของ
        Protoplasm ที่อยู่นอกนิวเคลียส
        
        Ectoplasm
        
        Ectoplasm เป็นส่วนของไซโตพลาสซึมที่อยู่
        ด้านนอกติดกับเยื่อหุ้มเซลล์ มีลักษณะบางใส
        
        Endoplasm
        
        Endoplasm เป็นไซโทพลาสซึมที่อยู่ด้านใน
        ใกล้กับนิวเคลียส มีลักษณะเข้มข้นมากกว่า
    - - ส่วนห่อหุ้มเซลล์ เป็นโครงสร้างท่ีห่อหุ้มโพรโทพลาสซึมให้คงรูปร่างและแสดงขอบเขตของเซลล์
        
        ประกอบไปด้วย
        
        Cell wall
        
        มีหน้าที่เพิ่มความแข็งแรงให้แก่เซลล์และทำให้เซลล์คงรูปร่าง
        
        ผนังเซลล์ของพืชยังจำแนกออกเป็นส่วนต่างๆ ได้แก่
        
        Primary cell wall ผนังเซลล์ปฐมภูมิอยู่ถัดจากมิดเดิลลาเมลลาเข้ามาด้านใน มี Cellulose เป็นองค์ประกอบหลักพบในเซลล์พืชทุกชนิด
        
        Secondary cell wall ผนังเซลล์ทุติยภูมิ พบในเซลล์พืชบางชนิด
        ประกอบด้วย Cellulose และ Lignin นอกจากนี้เซลล์บางชนิดอาจพบ Suberinด้วย สารเหล่านี้สะสมอยู่ถัดเข้ามาด้านในของผนังเซลล์ปฐมภูมิ
        
        Middle lamella เป็นผนังเซลล์ที่สร้างเป็นลำดับแรกหลังจากการเกิดแผ่นกั้นเซลล์ (Cell plate) ประกอบด้วยPectin เป็นหลัก
        
        องค์ประกอบของผนังเซลล์ในพืชคือ Cellulose และมี Lignin, Cutin, Suberin และ Pectin แทรกอยู่ตามชนิดของเซลล์พืชแต่ละชนิด
        
        Glycocalyx
        
        ถ้าสูญเสียการรับรู้จะทำให้เซลล์แบ่งตัวอย่างไม่หยุดยัง
        ทำให้เกิดเนื้องอกและกลายเป็นมะเร็งในที่สุด
        
        ไกลโคคาลิกซเ์ป็นได้ทั้ง Glycoprotein และ Glycolipid
        
        พบในเซลล์สัตว์ทำหน้าที่รับรู้ระหว่างเซลล์ข้างเคียง
        
        Cell membrane
        
        หน้าที่ของ Cell membrane
        
        มีความต่างศักย์ไฟฟ้าซึ่งจำเป็นต่อการทำงานของเซลล์ประสาทและเซลล์กล้ามเนื้อ
        
        รับสัมผัสสาร เช่น ฮอร์โมน ทำให้เกิดการเร่งหรือลดปฏิกิริยาเคมีภายในเซลล์นั้นๆ
        
        ห่อหุ้มเซลล์และท าให้เซลล์คงรูปร่าง
        
        ควบคุมการเข้าออกของสารระหว่างภายในเซลล์กับภายนอกเซลล์
- - - - มีทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีน
      - พบทั้งเซลล์ยูคาริโอตและเซลล์โปรคาริโอต
      - นอกจากนี้ยังพบในออร์แกเนลล์สำคัญคือ Mitochondria และ Chloroplast
      - พบทั้งในนิวเคลียสและไซโทพลาสซึม โดยในไซโทพลาสซึมจะเกาะอยู่ที่ร่างแหเอนโดพลาสมิก
      - ประกอบด้วย ribosomal RNA และโปรตีนโดยแยกออกเป็น 2 subunit คือ หน่วยใหญ่และหน่วยเล็ก
      - เซลล์ยูคาริโอตมีไรโบโซมขนาด 80 s
        ประกอบด้วยหน่วยย่อย 60 s และ 40 s
      - ไรโบโซมมีหน่วยวัดคือ Svedberg (s)
      - ในการสังเคราะห์โปรตีน บางครั้ง ไรโบโซมจะอยู่รวมกันจำนวนมากอาจเรียกว่า Polysome
      - ไรโบโซมของเซลล์โปรคาริโอตมีขนาด 70 s
        ประกอบด้วยหน่วยย่อย 50 s และ 30 s
  - - - รูปทรงกระบอก ไม่พบในเซลล์พืช
      - ประกอบด้วย Microtubule เรียงเป็นกลุ่ม 9 กลุ่ม แต่ละกลุ่มมีไมโครทิวบูล 3 อัน ตรงกลาง ไม่มี จึงเขียนสูตรโครงสร้างได้ว่า 9+0
      - มักพบอยู่ใกล้กับนิวเคลียส
      - เซนทริโอลที่แบ่งตัวเป็น 2 แท่งตัง้ ฉากกัน จะสังเคราะห์ Microtubule ได้เรียกเซนทริโอลในระยะนี้ว่า Centrosome
      - มีหน้าที่
        
        สร้าง Spindle fiber ควบคุมการเคลื่อนท่ีของโครโมโซมขณะเซลล์แบ่งตัว
        
        เป็น Basal body หรือส่วนฐานของซีเลียและแฟลกเจลลัม ท าหน้าท่ีควบคุมการเคลื่อนไหว
  - - - โครงสร้างค า้จุนเซลล์หรือโครงกระดูกของเซลล์
      - เป็นเส้นใยโปรตีนที่เชื่อมเป็นร่างแหเพื่อคจุนรูปร่างของเซลล์และเป็นที่ยึดเกาะของออร์แกเนลล์
      - ประกอบไปด้วย
        
        Microfilament
        
        Microtubule
        
        Intermediate filament
- - - - Endoplasmic reticulum
        
        • ร่างแหเอนโดพลาสมิก (ER)
        
        • มีลักษณะเป็นถุงแบนพับไปมา ส่วนของท่อติดต่อกับ
        
        • แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ
        
        Rough endoplasmic reticulum (RER)
        
        Smooth endoplasmic reticulum (SER)
      - Golgi complex
        
        รูปร่างคล้ายชามเรียกว่า Cisterna โครงสร้างคล้าย SER แต่ไม่อยู่ติด Nucleus
        
        มีหน้าที่รับสารที่ RER สร้างแล้วนำมาทำให้เข้มข้น หรือ นำมาจัดเรียงโครงสร้างใหม่ให้ active ก่อนลำเลียงออกนอกเซลล์
        
        อาจเรียกได้หลายชื่อ เช่น Golgi body, Golgi apparatus หรือ Dictyosome
        
        นอกจากนี้ยังมีหน้าท่ีพิเศษอื่นๆ ได้แก่
        
        การสร้าง Acrosome ซึ่งอยู่ที่ส่วนหัวของสเปิร์ม
        
        การสร้างเข็มพิษ (Nematocyte) ของไฮดร้าและกะพรุน
        
        การสร้าง Enzyme ในพืชและสัตว์
      - Lysosome
        
        มีลักษณะเป็นถุง รูปร่างกลมรีเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.15-0.8 μm
        
        ภายในมีเอนไซม์หลายชนิดบรรจุอยู่ โดยเฉพาะเอนไซม์กลุ่ม Hydrolase
        
        พบในเซลล์สัตว์ และอาจพบในพืชและโพรติสท์บางชนิด เช่น หัวหอมอะมีบา
        
        มีหน้าท่ีเก่ียวกับการย่อยสลายองค์ประกอบท่ีมาจากภายนอกเซลล์เช่น อาหาร แบคทีเรีย หรือย่อยสลาย Organelle ท่ีอายุมากหรือเซลล์ไม่แล้ว
        
        แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
        
        Secondary lysosome
        
        Residual body
        
        Primary lysosome
      - Peroxisome
        
        เรียกอีกชื่อว่า Microbody
        
        คล้ายไลโซโซม แต่สามารถแบ่งตัวได้เอง ภายในประกอบด้วยเอนไซม์หลายชนิด พบมากในตับและไต
        
        หน้าท่ีส าคัญ คือสร้างเอนไซม์ Catalase มาย่อย Hydrogen peroxide (H2O2) ให้กลายเป็นน า้และออกซิเจน
      - Vacuole
        
        ในพืชจะมีขนาดใหญ่กว่าเซลล์สัตว์ แบ่งออกเป็น 3ชนิด คือ
        
        Food Vacuole
        
        Central Vacuole
        
        Contractile Vacuole หรือ Sap vacuole
- - - - ประกอบไปด้วยโปรตีน 60-65% ลิพิด 35-40% มีเยื่อหุ้มสองชน
      - ทำหน้าที่เป็นแหล่งพลังงานของเซลล์โดยการสลาย Glucose เปลี่ยนเป็น ATP
      - ยาว 2-7 ไมครอน มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.2-2 ไมครอน
      - เยื่อหุ้มชนั้ นอกเรียกว่า Outer membrane มีลักษณะเรียบ ส่วนเยื่อหุ้มชนั้ ในเรียกว่า Inner menbrane มีลักษณะพับเข้าไปเป็นรอยหยักเรียก Cristae
      - มีรูปร่างหลายหลายตามชนิดของเซลล์ เช่น ในเซลล์ตับ
        มีรูปร่างกลมท่อนสัน้ คล้ายไส้กรอก
      - พบเป็นจำนวนมากในเซลล์ที่ต้องการพลังงานสูง เช่น เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ เซลล์ตับ เซลล์ไต
      - ภายในบรรจุของเหลวเรียก Matrix ประกอบไปด้วยสารหลายชนิด โดยเฉพาะ mtDNA (Circular DNA) และ 70s Ribosome
    - - เป็น Organelle ที่มีเยื่อหุ้ม 2 ชั้นพบเฉพาะในพืช มีทั้งหมด 3 ชนิด
      - Leucoplast เป็นพลาสติดที่ไม่มีสีพบในรากและล าต้น
      - Chromoplast เป็นพลาสติดที่มีรงควัตถุสีต่างๆ เช่น สีชมพู สีส้ม สีฟ้า สีเหลือง พบท่ีใบพืชที่มีอายุมาก เปลือกของผลไม้กลีบดอก
      - Chloroplast เป็นพลาสติดที่มีรงควัตถุสีเขียว (Chlorophyll)มากพบตามส่วนที่มีสีเขียว เช่น ใบพืช
      - Chloroplast มีหน้าที่หลักคือเป็นแหล่งเกิดปฏิกิริยาการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช (Photosynthesis)
      - มีเยื่อหุ้ม 2 ชั้น คล้าย กับ Mitochondria โดย Inner membrane ยื่นเข้าไปด้านในเรียกว่า Lamella และพับซ้อนเป็นชั้นหลายชั้นเรียกว่า Grana แต่ละชั้น เรียกว่า Thylakoid
      - ของเหลวภายในคลอโรพลาสต์เรียกว่า Stroma ประกอบไปด้วยสารหลายชนิด โดยเฉพาะ Chloroplast DNA (Circular DNA) และ 70s Ribosome