การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกับการตั้งครรภ์ในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลังคลอด ✅ newscms_thaihealth_c_kloqrstuvw67

5.3 ความผิดปกติของฮอร์โมน ⚠

โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์
(Gestational diabetes mellitus, GDM) 13653-diabete

ประเภท

  • Pregestational diabetes mellitus, Overt Diabetes mellitus เบาหวานก่อนการตั้งครรภ์ ก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
  • Gestational diabetes mellitus (GDM) ความผิดปกติของความคงทนต่อน้ำตาลกลูโคส ตรวจพบครั้งแรกระหว่างการตั้งครรภ์
  • Type 1 ใช้อินซูลิน
  • Type 2 ควบคุมอาหาร
  • GDM A-1 ( FPG < 105 mg/dl, 2 hr PP <120 mg/dl )
  • GDM A-2 ( FPG > 105 mg/dl, 2 hr PP >120 mg/dl )

การคัดกรองขณะตั้งครรภ์

  1. การประเมินภาวะเสี่ยง
  1. Glucose challenge test
  • คลอดผิดปกติ
  • BMI>27kg/m2
  • ครอบครัว
  • อายุ >35ปี
  • Hx.DM
  • Urine : Trace
  • Glucose 50 g.1 ชม.
  • Plasma glucose >140 มก./ดล ส่ง OGTT


  • 140-199 mg/dl นัด 1 wk. มาตรวจ DM


  • 200 mg/dl = GDM

การดูแลรักษา

ระยะตั้งครรภ์

  • ควบคุมเบาหวาน
  • ควบคุมน้ำตาล (C:5%,F:25%,P:20%)
  • ควบคุมน้ำตาล (FBS ไม่เกิน 95mg%, 2PP ไม่เกิน 120mg%)
  • งดอาหารน้ำตาล
  • การใช้ Insulin
  • ควบคุมน้ำหนัก
  • สังเกตลูกดิ้น

ระยะคลอด

  • การกำหนดเวลาคลอด


  • การใช้ Insulin


  • IV fluid


  • ติดตามสุขภาพทารกในครรภ์

ระยะหลังคลอด

  • ควบคุมระดับน้ำตาล
  • เฝ้าภาวะแทรกซ้อน
  • Breast feeding
  • การคุมกำเนิด
  • การดูแลทารก

ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมาก, ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ, คอพอกเป็นพิษในหญิงตั้งครรภ์ (Hyperthyroidism, Thyrotoxicosis) tt-1

สาเหตุ

  • Graves
  • Plummer's disease
  • Toxic adenoma

อาการ

  • Hand tremors


  • Difficulty in sleeping


  • Hair loss


  • Swollen eyes


  • Weight loss

  • Feeling hungry
  • Elevated blood presure
  • Irregular heart rate

การวินิจฉัย

  • การซักประวัติ
  • ตรวจร่างกาย
  • ตรวจทางห้องปฏิบัติการ


  • เจาะเลือดตรวจ TSH จะต่ำ T3 uptake สูง T4 สูง

  • การตรวจเลือด เช่น CBC

ผลกระทบ

  • ทารก เจริญเติบโตช้าในครรภ์, พร่องไทรอยด์ฮอร์โมนแต่กำเนิด
  • มารดา อาจแท้งและคลอดก่อนกำหนด, รกลอกตัวก่อนกำหนด

แนวทางการรักษา

  • ให้ยา PTU 100 - 150 mg/day
  • การผ่าตัด

การพยาบาล

  • ระยะตั้งครรภ์
  • อธิบายเกี่ยวกับโรค


  • รับประทานอาหาร 4000 - 5000 kcal


  • การพักผ่อน วันละ 10 ชั่วโมง


  • การรับประทานยา


  • นับการดิ้นของทารก



  • ระยะคลอด
  • ระยะที่ 1


  • จัดท่า Fowler's position


  • วัด V/S ทุก 1-2 hr


  • ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด


  • ประเมินสภาพของทารกในครรภ์

  • ระยะที่ 2


  • ประเมินสัญญาณชีพทุก 10 นาที


  • ให้ผู้คลอดเบ่งน้อยที่สุด


  • ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 5 นาที


  • หลังคลอดฉีด Syntocinon


  • หลังคลอด


  • ป้องกันการติดเชื้อ


  • ให้นมบุตรได้


  • ดูแลให้ได้รับยา PTU ไม่เกิน 150-200 mg/วัน หรือ MMI ไม่เกิน 10 mg/วัน ให้นมบุตรได้


  • วางแผนครอบครัว

ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย
(Hypothyroidism) iStock-166542233_L

สาเหตุ

  • มีการทำลายเนื้อต่อมไทรอยด์ จากการผ่าตัด/สารรังสีรักษา/ขาดไอโอดีน

การวินิจฉัย

  • ประวัติการรักษามาก่อน การใช้ยาLithium


  • น้ำหนักเพิ่ม


  • เบื่ออาหาร


  • ผมร่วง/เล็บเปราะ/เสียงแหบ


  • ผิวแห้งกร้าน


  • DTR ช้า


  • ระดับ FT4 ต่ำ ระดับ TSH จะสูง

แนวทางการรักษา

  • ให้รับประทานยา Levothyroxine 100-200 µg/day


  • ปรับขนาดยาตามระดับ TSH, T4


  • ติดตามการทำงานของต่อมไทรอยด์ทุกไตรมาส

ผลกระทบ

มารดา

  • แท้ง/คลอดก่อนกำหนด/ความดันโลหิตสูง/ทารกตายในครรภ์/ตกเลือดหลังคลอด/รกลอกตัวก่อนกำหนด

ทารก

  • มีความบกพร่องในการพัฒนาสมอง/Cretinism

5.4 ความผิดปกติของการหายใจ ♻

วัณโรคปอดในหญิงตั้งครรภ์ iStock-1066603400

อาการ

  • มีอาการไอแห้งๆ


  • มีเสมหะเป็นมูกปนหนอง


  • ไอมากขึ้นเวลาเข้านอน/นอนตอนเช้า ไอเรื้อรังนานกว่า 3 สัปดาห์


  • อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักตัวลด


  • มีไข้ตอนบ่ายๆ

การวินิจฉัย

  • ซักประวัติอาการ/อาการแสดง


  • X-ray ปอด


  • การส่งตรวจเสมหะ


  • Tuberculin skin test

การพยาบาล

ระยะตั้งครรภ์

  • ให้รับประทานยาตามแผนการรักษา ใช้ยาสูตร 2HRZE/4HR


  • รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เน้นปลา นม ไข่


  • สวมผ้าปิดปาก


  • ฝากครรภ์ตามนัด

ระยะคลอด

  • ดูแลให้อยู่ห้องแยก


  • ประเมินสภาพทารกในครรภ์และความก้าวหน้าของการคลอด

ระยะหลังคลอด

  • ทารกควรได้รับการตรวจ Tuberculin skin test พร้อมกับให้ยา INH และ rifampicin ทันทีหลังคลอด


  • ทารกควรได้รับการฉีด BCG

หอบหืดในหญิงตั้งครรภ์ big (1)

อาการ/อาการแสดง

  • มีอาการไอเรื้อรัง > 8 สัปดาห์


  • หายใจลำบาก/แน่นหน้าอก


  • หายใจมีเสียง wheezing เหงื่อออกมาก


  • RR >35 ครั้ง/นาที PR >120 ครั้ง/นาที

การพยาบาล

ระยะตั้งครรภ์

  • ฝากครรภ์ตามนัด


  • หลีกเลี่ยงอากาศเย็น/ร้อน


  • รับประทานยาตามแผนการรักษา


  • บันทึกนับลูกดิ้น


  • เน้นทานโปรตีน

ระยะคลอด

  • จัดท่านอนศีรษะสูง


  • ดูแลให้ออกซิเจนเมื่อหอบ


  • รับยาตามแผนการรักษา


  • ประเมินลักษณะการหายใจ ชีพจร สีเล็บ

ระยะหลังคลอด

  • ให้รับยารักษาโรคหอบหืดอย่างต่อเนื่อง
  • ป้องกันการตกเลือด


  • ส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมมารดา

COVID-19 83CF7EDACBB373298D60C641C160242F

  • กลุ่มปกติ
  • กลุ่มเสี่ยง
  • หลีกเลี่ยงการสัมผัส


  • รักษาระยะห่าง


  • เลี่ยงการใช้มือสัมผัสบริเวณดวงตา ปาก จมูก


  • รับประทานอาหารปรุ่งสุกใหม่


  • งดใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น


  • ล้างมือบ่อยๆ


  • ไอจาม ปิดปาก


  • แยกกักตัวสังเกตอาการ 14 วัน


  • งดออกชุมชน


  • กรณีเจ็บครรภ์คลอดต้องไปรพ.ทันที

  • การรักษาด้วยยา Favipiravir 200 mg/tab
  • ยังไม่มีหลักฐานการติดต่อผ่านทางรก/ผ่านทางน้ำนม สามารถให้นมบุตรได้ แต่ต้องรักษาความสะอาด

5.5 ความผิดปกติทางเดินปัสสาวะ 🔥 ดาวน์โหลด

  1. Asymtomatic bacterial
  1. Symtomatic bacteriuria

การรักษา

  • สุขวิทยาส่วนบุคคล


  • ดื่มน้ำมากๆ 2,000-3,000 cc/day


  • หลีกเลี่ยงน้ำชา กาแฟ เครื่องดื่มAlcohol


  • สังเกตการดิ้นของทารก


  • ส่งตรวจ UA

Cystitis

  • ปัสสาวะแสบขัด


  • ปัสสาวะขุ่น


  • Suprapubic pain


  • WBC, RED สูง

Pyelonephritis

  • ติดเชื้อแบคทีเรีย E.coli


  • การทำหน้าที่ของไตลดลง


  • อาจมีเลือดออกที่ไต


  • อาจไตอักเสบ ไตวายได้

อาการ

  • ไข้สูง หนาวสั่น


  • ปัสสาวะขุ่น


  • มึนศีรษะ/อาเจียน


  • ปวดบั้นเอว CVA : Positive

การรักษา

  • คัดกรองสตรีที่มาฝากครรภ์ครั้งแรก


  • ตรวจปัสสาวะซ้ำ GA 32-34 wks


  • ส่งตรวจUrinalysis, Culture and sensitivity


  • I/O

การรักษา

  • Ampicillin 500 mg


  • Amoxycillin 500 mg

การเปลี่ยนแปลงทางกายวิภาค

ไต

  • T1 : ไตด้านขวามีขนาดโตกว่าด้านซ้าย, กล้ามเนื้อเรียบคลายตัว,


  • T2 : มีกลูโคสปนออกมากับปัสสาวะ


  • T3 : การไหลเวียนเลือด, อัตราการกรอง, การขับน้ำลดลง


กระเพาะปัสสาวะ

  • T1 : มดลูกกดเบียดกระเพาะปัสสาวะ


  • T3 : มีการคั่ง


    ของเลือด เกิดการบวมของท่อและกระเพาะปัสสาวะ

อาการแสดง

  • ปัสสาวะบ่อย


  • creatinine ลดลงอยู่ที่ 0.5 mg/dl


  • BUN อยู่ที่ 8-10 ma/dl


  • ไตและท่อไตมีขนาดใหญ่

สาเหตุ

  • เชื้อแบคทีเรียบริเวณลำไส้/ผิวหนังรอบทวารหนัก/ช่องคลอด


  • sexทำให้เกิดการช้ำเล็กน้อยบริเวณท่อปัสสาวะ


  • กล้ามเนื้อเรียบคลายตัว