Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 8 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ, อ้างอิง สิรินาท…

- - - - Sternal retraction
      - Costal retraction
      - Subcostal retraction
    - - Crepitation sound เกิดจากที่ลมผ่านท่อทางเดินหายใจที่มีน้ำ/เสมหะ เสียงแตกกระจายเป็นช่วงๆ พบได้ Pneumonia
      - Rhonchi sound เกิดจากมีการไหลเวียนวนของอากาศผ่านเข้าไปในส่วนของทางเดินหายใจที่ตีบแคบกว่าปกติ อาจเกิดจากเสมหะอุดตัน เยื่อบุทางเดินหายใจบวม หลอดลมบีบเกร็จ(ภูมิแพ้)
      - Stridor sound เกิดจากมีการตีบแคบบริเวรกล่องเสียง/หลอดลม ได้ยินตอนหายใจเข้าและออก คล้ายเสียงคราง พบได้บ่อยในกลุ่มอาการ Croup
      - Wheezing เกิดจากหลอดลมเล็กๆ / หลอดลมฝอยเกิดการบีบเกร็ง เสียงมีความถี่สูง/เสียงหวีด ได้ยินชัดช่วงหายใจออก พบใน Bronchial asthma , Bronchial hyperreactivity
- - - - Virus
      - Bacteria
        
        H.influenzae
        
        *S.pneumoniae gr.A Streptococus
  - - - ข้อบ่งชี้
        
        การติดเชื้อเรื้อรัง Chronic tonsillitis / เป็นๆหายๆ Recurrent acute tonsillitis
        
        มีไข้ เจ็บคอ เจ็บคอมากเวลากลืน/กลืนลำบาก รบกวนคุณภาพชีวิต หยุดเรียนบ่อยๆ
        
        การอุดกั้นทางเดินหายใจส่วนบน ทำให้มีอาการ Snoring,Obstructive sleep apnea
        
        Carcinoma of tonsils
      - การดูแลหลังผ่าตัด
        
        รู้ตัวดี จัดให้นั่ง 1-2 ชม. อมน้ำแข็งก้อนเล็กๆ รับประทานอาหารเหลว ในรายที่ปวดแผลผ่าตัดให้ใช้กระเป๋าน้ำแข็งวางรอบคอ ปวดมากให้ยาแก้ปวด
        
        สามารถกลับบ้านได้หลังผ่าตัด 24-48 ชม. รับประทานน้ำและอาหารได้ ไม่มีภาวะแทรกซ้อน
        
        สังเกตอาการและการเปลี่ยนแปลงอย่างใกล้ชิด
        
        อาจจะมีไข้ รู้สึกตึงๆ เสียงเปลี่ยนได้ อาการจะหายไปภายใน 1 สัปดาหื
        
        ให้นอนตะแคงไปด้านใดด้านหนึ่ง เพื่อสะดวกต่อการระบายเสมหะ
        
        หลังผ่าตัด 1-2 วันแรก เพด่านอ่อน/ผนังในคออาจบวมมาก ทำให้หายใจอึดอัด ไม่สะดวก ควรนอนศีรษะสูงใช้หมอนหนุน อมและประคบด้วยน้ำแข็งบ่อยๆ
        
        ประคบ/อมน้ำแข็งควรประคบหรืออมประมาณทุกๆ 10 นาที จึงเอาออก และค่อยประคบหรืออมใหม่เป็นเวลา10 นาทีไปเรื่อย จนเลือดหยุด
        
        หลีกเลี่ยงการแปลงฟันเข้าไปในช่องปากลึกเกินไป การออกแรงมากๆ เล่นกีฬาที่หักโหม หลังผ่าตัดภายใน 24-48 ชม.
        
        รับประทานอาหารอ่อน เป็นอาหารเหลวหรืออาหารอ่อนที่เย็น หรือ ไอศสกรีม และกลั้วคอทำความสะอาดบ่อยๆ แปรงฟันหลังรับประทานอาหารทุกครั้ง
        
        หลังผ่าตัด 2-4 สัปดาห์ แผลจะหายเป็นปกติ
  - - - ความดันในโพรงอากาศเป็นลบ เมื่อจาม สูด/ สั่งน้ำมูก เชื้อแบคทีเรียบริเวณ Nasopharynx เข้าไปในโพรงอากาศข้างจมุกได้ง่าย
      - การทำงานของ Cilia ผิดปกติ มีสารคัดหลั่งออกมามาก มีความหนืดมากขึ้น
      - เกิดการบวมของเยื่อบุในโพรงอากาศ เกิดภาวะอุดตั้นช่องระบายของโพรงอากาศข้างจมูก Osteomeatal complex เกิดการคั่งของสารคัดหลั่ง
    - - Acute sinusitis ไม่เกิน 12 สัปดาห์
      - Chhronic sinusitis เกิน 12 สัปดาห์
    - - ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว น้ำมูกไหล ไอ
      - ติดเชื้อแบคทีเรีย อาการนานกว่า 10 วัน อาการรุนแรง น้ำมูกใส/ข้นเหนียวเป็นหนอง ไอ ลมหายใจเหม็น ปวดหน้าผากและหัวคิ้ว
      - ไข้สูงมากกว่า 39 องศา
      - อาการ Acute รุนแรงกว่า Chronic
    - - CT scan
      - การส่องไฟผ่าน Transilumination
      - X-ray paranasal sinus * อายุเกิน 6 ปี
    - - ให้ยาแก้แพ้ เฉพาะในรายที่ไซนัสอักเสบเรื้อรังที่มีสาเหตุชักนำจาก"โรคเยื่อบุจมูกอักเสบจากภูมิแพ้เท่านั้น" ลดอาการจาม น้ำมูกไหล เยื่อบุจมูกบวม *ไม่แนะนำให้ใช้ในผู้ป่วยเฉียบพลันเพราะจะทำให้จมูกและไซนัสแห้ง
      - ให้ยา Steroid เพื่ออลดอาการบวม การคั่งของเลือดที่จมูก
      - ให้ยาแก้ปวด ลดไข้
      - การล้างจมูก
        
        การทำความสะอาดโพรงจมูก ช่วยชะล้างมูก คราบมูก หนองบริเวณโพรงจมูก/ไซนัส และหลังโพรงจมูกออก ทำให้โพรงจมูกสะอาด ป้องกันการลุกลามของเชื้อโรคจากจมุกและไซนัสไปสู่ปอด
        
        ล้างจมูกก่อนใช้ยาพ่นจมูก
        
        ล้างจมูกวันละ 2-3 ครั้ง ลดปวด
        
        ใช้ 0.9% NSS ในการล้าง จะช่วยลดความเหนียวของน้ำมูก เชื้อโรคไม่เจริญเติบโต
      - ให้ยา Antibiotic ตามแผนการรักษา
  - - - เยื่อบุผนังหลอดลมมีปฏิกริยาตอบสนองต่อสารภูมิแพ้มากกว่าปกติ Bronchial hyper-reactivity มีความไวต่อสิ่งกระตุ้น เกิดพยาธิสภาพ 3 อย่าง
        
        หลอดลมตีบแคบลง Stenosis เยื่อบุภายในหลอดลมบวมขึ้น
        
        สร้างเมือกเหนียวจำนวนมาก Hypersecretion ช่องทางเดินอากาศในหลอดลมแคบลง เกิดอาการหอบหืดขึ้น
        
        หลอดลมหดเกร็จตัว Brochospasm
    - - เริ่มต้นด้วยอาการ หวัด ไอ มีเสมหะ ถ้าไอมากขึ้นๆเรื่อย ก็มักจะมีเสียง Wheezing ในช่วงหายใจออก ร่างกายขาด O2 มาก จะเกิดการหอบมาก ปากซีดเขียว ใจสั่น
      - Pt.บางคนมีอากาารไออย่างเดียว มักจะมีอาการอาเจียนร่วมด้วย อาการไอจะดีขึ้น เมื่อได้อาเจียนเอาเสมหะเหนียวๆออกมา
    - - ขั้นปานกลาง:ตื่นกลางคืนบ่อยๆ วิ่งเล่นซนไม่ค่อยได้ ขณะเล่นมักไอ มีเสียง Wheezing ไปด้วย
      - ขั้นรุนแรง:กระสับกระส่ยจนนอนไม่ได้ เล่นซนไม่ได้ เหนื่อย หอบจนพูด/กินอาหารไม่ได้
      - ขั้นเล็กน้อย:เริ่มไอ / มีเสียงวี้ด เล่นซนได้ตามปกติ
    - - การลดอาการของเด็ก ให้เด็กมีกิจกรรมได้ตามปกติ พยายามหลีกเลี่ยงจากสิ่งกระตุ้นและการใช้ยาอย่างถุกต้อง
      - ยาที่ใช้
        
        ยาขยายหลอดลม Relievers มีทั้งชนิดพ่นและชนิดรับประทาน
        
        *ชนิดพ่น ให้ผลเร็ว ช่วยให้หายใจโล่งขึ้น ได้แก่ Venntolin
        
        การใช้ Baby haler
        
        ต้องล้างทำความสะอาดบ่อยๆ แต่ไม่จำเป็นต้องทุกครั้งหลังใช้ ล้างด้วยน้ำยาล้างจานตากให้แห้ง ไม่ควรใช้ผ้าเช็ดถู เเพราะจะทำให้เกิดไฟฟ้าสถิตที่ผนังของ Spacer
        
        หลังทำความสะอาด
        
        พ้นยาทิ้ง 1 ครั้ง เพื่อให้ยาจับผนังของ Spacer ก่อน
        
        การพ่นยาครั้งต่อๆไป ยาก็จะเข้าผู้ป่วย
        
        ยาลดการบวมและการอักเสบบของหลอดลม Steroid ควรใช้เพียงระยะสั้นๆ 3-5 วัน ได้แก่ Dexa, Hydrocortisone ให้ภายใต้แผนการรักษาของแพทย์เท้านั้น
    - - หมอน ซักผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน สัปดาห์ละ 1 ครั้ง
      - ไม่นำสัตว์เลี้ยงเข้าห้องนอน
      - ไม่ควรมีตุ๊กตาที่มีขนในห้องนอน ไม่ใช้พรมในห้องนอน ควรเช็ดฝุ่นทุกวัน
      - การออกกำลังกายที่หนักเกินไป
      - ตัวไรฝุ่น
      - อากาศเย็น
      - ควันบุหรี่
  - - - ดูแลให้ได้รับ O2 อย่างเพียงพอ รับน้ำ ดูแลไข้
      - ดูแลปัญหาการติดเชื้อ เสริมสร้างภูมิต้านทาน ให้อาหารที่มีประโยชน์
      - ให้ยาลดไข้ ยาปฏิชีวนะ ยาต้านการอักเสบCorticosteroid ยาขยายหลอดลม
  - - - เด็กอายุ 2 m.ถึง 1 ปี อัตราการหายใจมากกว่า 50 ครั้ง/นาที
      - เด็กอายุ1-5 ปี อัตราการหายใจที่มากกว่า 40 ครั้ง/นาที
      - เด็กแรกเกิดอัตราการหายใจถี่มากกว่า 60 ครั้ง/นาที
    - - ดูแลเรื่องไข้ Clear airway suction
      - ดูแลแก้ไขปัญหาพร่องออกซิเจน ให้ยาขยายหลอดลม ยาขับเสมหะ ยาฆ่าเชื้อ
      - ดูแลให้ได้รับน้ำอย่างเพียงพอ
    - - Postural drainage ช่วยทำให้เสมหะที่อยู่ส่วนปลายถูกกระตุ้นให้้เลื่อนขึ้นมาถึงปลายสสายดูดเสมหะ ช่วยให้เสมหะถูกดูดออก
      - จัดให้นอนศีรษะสูง นอนทับข้างที่มีพยาธิสภาพ
      - เสมหะอยู่ลึก ให้ Postural drainage โดยการเคาะปอดและSuction ป้องกัน Atelectasis
      - ดูแลให้ได้รับ O2 อย่างเพียงพอตามแผนการรักษา
      - เด็กโตสอนการไออย่างถูกวิธี กระตุ้นให้ดื่มน้ำมากๆ
      - ปห.การอุดกั้นทางเดินหายใจเป็นปห.สำคัญที่จำเป็นต้องดูแลแก้ไข