Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทารกแรกเกิดติดเชื้อ (NEONATALSEPSIS) - Coggle Diagram
ทารกแรกเกิดติดเชื้อ (NEONATALSEPSIS)
คือ
เป็นกลุ่มอาการทางคลินิกที่เกิดจากการติดเชื้อในกระแสโลหิต ของทารกแรกเกิด
เป็นปัญหาที่พบบ่อย
เป็นสาเหตุการตายและความพิการที่สําคัญในประเทศไทย
ภาวะติดเชื้อในระยะแรก ( early sepsis ) เป็นภาวะ ที่การติดเชื้อนั้นเกิดขึ้นระหว่าง 72 ชั่วโมงหรือสัปดาห์แรกหลัง เกิด
4 ทางคือ
1)เชื้อจากช่องคลอดเข้าไปในถุงนํ้าครํ่าทําให้เกิดการ อักเสบติดเชื้อที่สายสะดือและเข้าสู่ร่างกายทางหลอด เลือดของสายสะดือ
2)ทารกหายใจหรือกลืนเอานํ้าครํ่าที่มีเชื้อโรคปนอยู่
3)เชื้อโรคติดอยู่กับผิวหนังหรือเยื่อบุต่างๆ ของทารก ขณะผ่านช่องคลอดของมารดา
4) ทารกได้รับเชื้อจากมารดาที่มีการติดเชื้อในกระแส โลหิตในระยะก่อนคลอดผ่านทางรก
มารดามีการติดเชื้อในนํ้าครํ่า ( CHORIOAMNIONITIS)
มีไข้ ( มากกว่า 38 องศาเซลเซียส ) ร่วมกับมีleukocytosis
มีอาการเจ็บมดลูก ( uterine tenderness )
นํ้าครํ่ามีกลิ่นเหม็น
มารดาหรือทารกมีหัวใจเต้นเร็วผิดปกติ ( fetal heart rate > 160 ครั้ง/นาที )
ถ้านํานํ้าครํ่าไปตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์พบ PMN มากกว่า 3-5 เซลล์/hpf
สาเหตุ
PROM โดยเฉพาะถ้านานกว่า 18 หรือ 24 ชั่วโมงก่อนทารกเกิด
การคลอดนานมากกว่า 20 ชั่วโมง
มีประวัติperinatal death
มีเชื้อ group B streptococcus colonization หรือ E. coli ใน genital tract
มีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
ได้รับยาประเภท steroids และ tocolyticagents
คลอดโดยการทําหัตถการ
ตั้งครรภ์แฝด
ปัจจัยด้านทารก
เกิดก่อนกําหนด
มี perinatal asphyxia
ใส่สายสวนหลอดเลือดสะดือ
การควบคุมอุณหภูมิกาย
อาจจะมีไข้ หรืออุณหภูมิกายตํ่า
อาการไข้เพียงอย่างเดียวอาจเกิดจากภาวะขาดนํ้า ศูนย์ ควบคุมอุณหภูมิกายที่สมองเสีย เช่นทารกที่มี severe perinatal asphyxia
หรือเกิดจากผลของสิ่งแวดล้อมเช่นห่อตัว ห่มผ้ามากเกินไป ทารกอยู่ในเครื่องควบคุมอุณหภูมิกายที่ตั้งค่าของอุณหภูมิสูง เกินไป
อุณหภูมิกายที่ผิดปกติ โดยเฉพาะการมีอุณหภูมิกาย ตํ่าในทารกเกิดก่อนกําหนด
ถ้าทารกเกิดก่อนกําหนดมีอุณหภูมิกายตํ่าตลอดเวลา แม้จะเพิ่มอุณหภูมิของสิ่งแวดล้อมอย่างเหมาะสมแล้ว มักจะบ่งชี้ว่าทารกมีการติดเชื้อ
ระบบประสาท
ไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้น
ลักษณะดูไม่ปกติ (not looking well)
ซึม
เคลื่อนไหวน้อยลง
ชัก
ระบบทางเดินอาหาร
อาการของ poor feeding ไม่ดูดนม หรือดูดนมน้อยลง
ท้องอืด สํารอกนม
มีอาการตัวเหลืองที่มีตับโต( คลําตับได้มากกว่า 2 เซนติเมตรใต้ชาย โครงขวา )
ม้ามโตร่วมด้วย
ซึ่งมักพบในทารกแรกเกิดที่มีการติดเชื้อในกระแสโลหิตอย่างรุนแรง
ภาวะม้ามโตมักพบในกลุ่ม congenital infection มากกว่า
ระบบไหลเวียนโลหิต
ทารกในครรภ์ที่มีอาการหัวใจเต้นเร็วมากกว่า 180 ครั้ง/นาทีเป็นอาการเริ่มแรกที่บ่งบอกการ ติดเชื้อของทารก
ทารกแรกเกิดบางรายอาจมีหัวใจเต้นช้ากว่า ปกติ ความดันโลหิตตํ่า
ระบบหายใจ
หายใจเร็ว
หายใจหน้าอกบุ๋ม จมูกบาน
มีเสียงร้องครางเวลาหายใจออก (grunting)
หยุดหายใจ ต้องการออกซิเจนมากขึ้น
หยุดหายใจ ต้องการออกซิเจนมากขึ้น
อาการหายใจลําบากมักสัมพันธ์กับปัญหาของทางเดิน หายใจ
ระบบโลหิตวิทยา
มีจุดเลือดออกที่ผิวหนัง ( petechiae)
ระบบเมตาบอลิส
จะมีการเปลี่ยนแปลงทางเมตาบอลิสเนื่องจากการ ควบคุมนํ้าตาลในร่างกายผิดปกติ
Risk Factor: ระบบการต้านทานเชื้อโรคยังทําหน้าที่ได้ ไม่สมบูรณ์
อาการ: ซึม ไม่ดูดนม อาเจียน ท้องอืด ตัวเย็นหรือมีไข้ ซีด เขียว หายใจหอบ หยุดหายใจ
การวินิจฉัย: Sepsis work up โดยทํา cbc hemocultureu/a u/c
การรักษา : ให้ antibiotic ฆ่าเชื้อ ทั้ง gm. + และ gm. -
การป้องกัน : Good hand washing
การพยาบาล
1) ควบคุมการแพร่เชื้อ
2) ระมัดระวังการช่วยเก็บ specimen
3) ช่วยในการหายใจให้สะดวก
4) รักษาอุณหภูมิร่างกายให้เหมาะสม
5) ดูแลให้ได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ
6) ให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
7) สังเกตอาการของภาวะแทรกซ้อน และสังเกตพฤติกรรมทั่วไป
8) ตอบสนองความต้องการทางอารมณ์ของทารก