Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดา และทารกที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกับ …

- - - - ผลของการตั้งครรภ์ต่อโรคเบาหวาน
        
        ความต้องการอินซูลินไม่แน่นอน
        
        การตั้งครรภ์ทำให้การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดยากขึ้น
        
        การเกิดภาวะ diabetic ketoacidosis ได้ง่าย
      - ผลของโรคเบาหวานต่อการตั้งครรภ์
        
        ต่อมารดา
        
        Diabetic retinopathy
        
        Diabetic nephropathy
        
        Pregnancy induced hypertension
        
        Infection
        
        Preterm birth
        
        Polyhydramnios
        
        Dystocia
        
        Postpartum hemorrhage
        
        ผลต่อทารกในครรภ์
        
        Abortion
        
        Malformation
        
        Fetal death or Stillbirth
        
        Macrosomia
        
        IUGR
    - - ระดับของ insulin,glucagon เปลี่ยนแปลง ทารกมีการเจริญเติบโตและพัฒนาการเกิดการต้องการ glucagon เพิ่มขึ้น
        
        รกสร้าง HPL ยับยั้งการทำหน้าที่ insulin ตับอ่อนผลิต insulinได้ไม่เพียงพอ
        
        พลังงานไม่เพียงพอเซลล์จึง oxidize ไขมันและโปรตีน เกิดภาวะ ketosis
        
        ไม่สามารถเปลี่ยนกลูโคสในเลือดให้เป็นไกลโคเจนเกิดการสะสมของน้ำตาลในเลือด
        
        เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดมีมากเกินปกติก็จะถูกไตขับออกมาในปัสสาวะ จึงเรียกว่าเบาหวานขณะตั้งครรภ์
    - - Overt Diabetes mellitus
        หญิงตั้งครรภ์ที่ทราบว่าเป็นเบาหวานก่อนการตั้งครรภ์ ก่อนอายุครรภ์ 24 สัปดาห์
        
        Type I
        ใช้ Insulin
        
        Type II
        ไม่ใช้ Insulin
      - GDM
        หญิงตั้งครรภ์ที่พบความ
        ผิดปกติของความคงทนต่อน้ำตาลกลูโคส ซึ่งตรวจพบครั้งแรกระหว่างการตั้งครรภ์
        
        GDM A-1
        
        fasting plasma glucose <105mg/dl
        
        2-hour post prandial glucose
        < 120 mg/dl
        
        . GDM A-2
        
        fasting plasma glucose >105mg/dl
        
        2-hour post prandial glucose
        120 mg/dl
    - - การคัดกรองขณะตั้งครรภ์
        
        การประเมินภาวะเสี่ยง
        
        อายุมากกว่า 35 ปี
        
        BMI >27 kg/m2
        
        ประวัติโรคเบาหวานในครอบครัว
        
        ประวัติการคลอดผิดปกติ
        
        Urine : Trace
        
        Glucose challenge test
        
        ให้ดื่มน้ำตาล Glucose 50 กรัมแล้วตรวจเลือดหลังดื่ม 1 ชั่วโมง
        
        Plasma glucose = 140 mg/dl หรือมากกว่า
        ถือว่าผิดปกติ ถ้าผิดปกติให้ตรวจวินิจฉัยต่140-199 mg/dl จะนัด1 สัปดาห์มาตรวจวินิจฉัยเบาหวานอด้วย 100 กรัม OGTT
        
        140-199 mg/dl จะนัด1 wk. มาตรวจวินิจฉัยเบาหวาน
        
        200 mg/dl DX.GDM
        
        OGTT
        ถ้าระดับน้ำตาลสูงกว่าปกติอย่างน้อย 2 ค่าขึ้นไป DX. GDM
        
        Fasting ≥ 105 mg/dl
        
        1 ชั่วโมง ≥ 190 mg/dl
        
        2 ชั่วโมง ≥ 165 mg/dl
        
        3 ชั่วโมง ≥ 145 mg/dl
    - - การดูแลก่อนตั้งครรภ์
        
        การให้คำปรึกษาก่อนการตั้งครรภ
        
        สภาพทางเศรษฐกิจและสังคม
        
        การเสริมวิตามิน : กรดโฟลิก
        
        การประเมินพยาธิสภาพต่างๆ
        
        การควบคุมระดับกลูโคสให้อยู่ในเกณฑ์ที่ดี
        
        การออกกำลังกาย
      - การดูแลระยะตั้งครรภ์
        
        ควบคุมอาหาร (C : 55%,F : 25%, P : 20%)
        
        งดอาหารน้ำตาล (FBS ไม่เกิน 95 mg% , 2PP ไม่เกิน 120 mg%)
        
        การใช้ Insulin
        
        การควบคุมน้ำหนัก
        
        รักษาความสะอาดของร่างกายป้องกันการติดเชื้อ
        
        การสังเกตเด็กดิ้น
        
        การสังเกตภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
      - การดูแลระยะคลอด
        
        การกำหนดเวลาคลอด
        
        การใช้ insulin
        
        ให้ iv fluid (Isotonic)
        
        ติดตามสุขภาพทารกในครรภ์
        
        การคลอดตามข้อบ่งชี้ ตัวโตอาจพิจารณา C/S
      - การดูแลระยะหลังคลอด
        
        ควบคุมระดับน้ำตาล
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        การดูแลทั่วไป การพักผ่อน ดูแลความสะอาด
        
        ฺBreast feeding
        
        การคุมกำเนิด
        
        การดูแลทารก
  - - - Graves
        
        พบได้บ่อยที่สุด เป็นโรคที่เกิดจากร่างกายมีภูมิต้านทานตนเอง
      - Plummer’s disease
      - Toxic adenoma
        
        เนื้องอกเป็นพิษ
    - - ต่อมไทรอยด์มีขนาดใหญ่ขึ้น
        
        อัตราการเต้นของหัวใจเร็วโดยไม่ทราบสาเหตุ เกิน 100 ครั้ง/นาที
        
        อัตราการเต้นของชีพจรเร็วกว่า100 ครั้ง/นาที
        
        น้ำหนักไม่เพิ่มขึ้นทั้ง ๆ ที่รับประทานอาหารเท่าเดิมหรือเพิ่มขึ้น
        
        มือสั่น
        
        ขี้ร้อน หงุดหงิด ตกใจง่าย
        
        มีอาการหิวบ่อยหรือกินจุ
        
        ตาโปน
    - - การซักประวัติ : มีอาการและอาการแสดง
        การตรวจร่างกาย
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ : เจาะเลือดตรวจ - TSH ,T3 uptake สูง T4 สูง
    - - ต่อมารดา
        
        แท้งและคลอดก่อนกำหนด
        
        มีโอกาสเกิดภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ต่อทารก
        
        ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
        
        มีโอกาสเป็นต่อมไทรอยด์เป็นพิษแต่กำเนิด
        
        ทารกมีโอกาสเกิดภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนแต่กำเนิด
    - - รักษาโดยยา
        
        propythiouracil (PTU)
        
        Methimazole (MMI)
        แนะนำให้รักษาด้วยยา PTU เป็นลำดับแรก สำหรับ methimazole ก็ใช้ได้ดีแต่ผ่านรกมากว่า
      - การผ่าตัด
    - - เป็นภาวะฉุกเฉินทางอายุรกรรมมีผลต่ออัตราการตายของมารดาและทารก ส่วนใหญ่จะ เกิดตามหลังภาวะเครียด เช่น การติดเชื้อ การคลอด การทำ C/S
      - อาการและอาการแสดง
        
        มีไข้ 38.5 องศา
        
        มีหัวใจเต้นเร็ว ชีพจรอาจสูงถึง 140 ครั้ง/นาที
        
        คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย
        
        สับสน ชัก จนหมดสติ
      - การรักษาเฉพาะ
        
        ยาต้านไทรอยด์ฮอร์โมน และ iodine
        
        การรักษาแบบประคับประคอง
    - - มีโอกาสเกิดการทำงานของหัวใจล้มเหลว เนื่องจากมีระดับไทรอยด์ฮอร์โมนสูง
        
        มีโอกาสเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว เนื่องจากต้องสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงเซลล์ในร่างกายมากเกินไป
        
        มีโอกาสเกิดภาวะต่อมไทรอยด์วิกฤตจากการทำงานของต่อมไทรอยด์มากกว่าปกติและเจ็บครรภ์
        คลอด
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        อธิบายเกี่วกับโรค
        
        แนะนำการปฏิบัติตัว
        รับประทานอาหาร 4,000-5,000 Kcal
        พักผ่อนวันละ 10 ชั่วโมง
        การรับประทานยา
        รักษาความสะอาด
        นับการดิ้นของทารก
        
        อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติถึงอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลง
      - ระยะที่ 1 ของการคลอด
        
        จัดท่า Fowler position
        
        สังเกตอาการใจสั่น หายใจไม่สะดวก
        
        วัด V/S ทุก 1-2 ชั่วโมง
        
        ดูแลให้ยาระงับปวด
        
        ประเมินความก้าวหน้าการคลอด
        
        ประเมินสภาพทารกในครรภ์
      - ระยะที่ 2 ของการคลอด
        
        ประเมิน V/S ทุก 10 นาที
        
        ให้ผู้คลอดเบ่งน้อยที่สุด
        
        ฟัง FHS ทุก 5 นาที
        
        หลังคลอดฉีด Syntocinon
        
        ห้ามใช้ยา Methergin
      - ระยะหลังคลอด
        
        แนะนำการปฏิบัติตัวหลังคลอดป้องกันการติดเชื้อ
        
        ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
        
        ให้พักผ่อนและช่วยเหลือกิจกรรม
        
        ดูแลให้ได้รับยา PTU
        
        ให้นมบุตรได้ยกเว้นรายที่มีความผิดปกติของหัวใจและหลอดเลือด
        
        การวางแผนครอบครัว
        
        ประเมินสภาพทารก
  - - - มีการทำลายเนื้อต่อมไทรอยด์
        
        จากการผ่าตัดหรือจากรังสีรักษา
        
        จากการขาดไอโอดีน
    - - ประวัติ
        
        ได้รับการรักษามาก่อน
        
        ประวัติการใช้ยา lithium
      - อาการและอาการแสดง
        
        น้ำหนักเพิ่ม
        
        ทนความเย็นไม่ได้
        
        ความอยากอาหารลดลง
        
        เสียงแหบ ผมร่วง เล็บเปราะ
        
        ผิวหนังแห้งแตกหยาบ
      - ตรวจร่างกาย
        
        deep tendon reflex ช้า
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ระดับ FT4 ต่ำ ,TSH สูง
    - - ให้ยา levothyroxine ขนาด 100-200 g/วัน วันละครั้ง นาน 3 wk ซึ่งยาไม่ผ่านรก
        
        ปรับขนาดยาตามระดับ TSH , T4
        
        ติดตามการทำงานของต่อมไทรอยด์ทุกไตรมาส
    - - ต่อมารดา
        
        แท้งบุตร
        
        คลอดก่อนกำหนด
        
        ทารกตายในครรภ์
        
        ภาวะความดันโลหิตสูง
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        เสียเลือดหลังคลอด
      - ต่อทารก
        
        มารกมีความบกพร่องในการพัฒนาสมอง
        
        Cretinism
    - - เมตาโบลิซึมของร่างกายต่ำลงเนื่องจากขาดไทรอยด์ฮอร์โมน
        
        ทารกมีภาวะเสี่ยงต่อคริตินิซึม
- - - - อาการไอเรื้อรัง (มากกว่า 8 สัปดาห์)
        
        หายใจลำบากหรือแน่นหน้าอก
        
        หายใจมีเสียง wheezing
        
        หายใจเร็ว > 35 ครั้ง/นาที
        
        ชีพจรเร็วมากกว่า 120 ครั้ง/นาที
        
        เหงื่อออกมาก
    - - จากการซักประวัติอาการและอาการแสดง
        
        การตรวจร่างกาย จะได้ยินเสียง wheezing หรือ rhonchi
        
        ตรวจเสมหะยอมเชื้อ ตรวจเอกซ์เรย์ทรวงอก
    - - ผลของโรคต่อการตั้งครรภ์
        
        ด้านมารดา
        ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์
        ตกเลือด
        asthmatic attack
        
        ด้านทารก
        คลอดก่อนกกำหนด
        คลอดน้ำหนักตัวนอย
        ทารก
        เจริญเติบโตช้าในครรภ
        ตายปริกำเนิด
      - ผลของการตั้งครรภ์ต่อโรค
        
        ช่วงแรกของการตั้งครรภ์
        เมื่อน้ำหนักตัว ปริมาณน้ำในรางกาย ปริมาณของเลือด เกลือ
        โซเดียมในร่างกายเพิ่มขึ้นส่งผลให้หัวใจทำงานมากขึ้น จะพบอาการหายใจลําบากได้โดยเฉพาะเวลานอน
        
        ช่วงท้ายของการตั้งครรภ์
        พบว่ามีปริมาตรของอากาศที่เหลือค้างในปอดจากการหายใจออกตามปกติทำให้เนื้อที่ในปอดบางส่วนไม่สามารถแลกเปลี่ยนออกซิเจนได้สมบูรณ์ ซึงจะทำให้อาการของโรคหอบหืดเป็นมากขึ้น
  - - - มีอาการไอ ซึ่งในระยะแรกจะไอแห้งๆต่อมาจึงมีเสมหะลักษณะเป็นมูกปนหนอง
        
        ไอเรื้อรังนานกว่า 3 สัปดาห์
        
        อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำนักตัวค่อยๆลดลง
        
        มีไข้ตอนบ่าย เหงื่อออกตอนกลางคืน
    - - ซักประวัติอาการและอาการแสดง
        
        การตรวจ Tuberculin skin test งวิธีนี้ไม่แนะนำให้ใช้ตรวจในหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่
        ให้นมบุตร
        
        X-ray ปอด
        
        การส่งตรวจเสมหะ
        acid fast bacilli staining
        culture for mycobacterium tuberculosis
        PCR
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        แนะนำรับประทานยาตามแผนการรักษา ใช้ยาสูตร 2HRZE/4HR
        
        แนะนำรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เน้นปลา นม ไข่ เพิ่มอาหารที่มีธาตุเหล็กและวิตามิน
        
        จัดสิ่งแวดล้อมในบ้านให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก
        
        สวมผ้าปิดปากป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ
        
        แนะนำมาฝากครรภ์ตามนัดเพื่อประเมินการเจริญเติบโตของทารกในครรภ
      - ระยะคลอด
        
        ดูแลให้อยู่ในห้องแยก
        
        ประเมินสุขภาพทารกในครรภ์และความก้าวหน้าของการคลอด
      - ระยะหลังคลอด
        
        แยกทารกออกจากมารดาจนกระทั้งการเพาะเชื้อจากเสมหะของมารดาได้ผลลบ
        
        ทารกแรกเกิดควรได้รับการตรวจ Tuberculin skin test เมื่อแรกเกิด พร้อมกับให้ยา INHและ rifampicin ทันทีหลังคลอด
        
        ทารกได้รับการฉีด BCG เพื่อป้องกันวัณโรคชนิดแพร่กระจายหลังคลอด
  - - - ใช้หลักการป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้ออย่างเคร่งครัด
        
        หลีกเลี่ยงการสัมผัสหรืออยู่ใกล้ชิดผู้ที่มีอาการไอ เป็นไข้ หรือผู้ที่เดินทางมาจากประเทศกลุ่มเสี่ยง
        
        รักษาระยะห่าง 1-2 เมตร
        
        หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสบริเวณดวงตา ปาก และจมูก
        
        ล้างมือบ่อย ๆ
        
        หญิงตั้งครรภ์สามารถฝากครรภ์ได้ตามนัด
      - ข้อปฏิบัติในการบีบน้ำนมและการป้อนนม
        
        อาบน้ำหรือเช็ดทำความสะอาดบริเวณเต้านม
        
        . ล้างมือให้สะอาดด้วยน้ำและ สบู่ นานอย่างน้อย 20 วินาที
        
        สวมหน้ากากอนามัย ตลอดการทำกิจกรรมที่เกี่ยวกับการเตรียมนม
        
        งดการสัมผัสบริเวณใบหน้าของตนเองและทารก
        
        ล้างทำความสะอาดอุปกรณ์
      - กลุ่มเสี่ยง
        
        แยกตนเองออกจากครอบครัวและสังเกตอาการจนครบ 14 วัน
        
        งดการใช้สิ่งของร่วมกับผู้อื่น
        
        กรณีเจ็บครรภ์คลอดต้องไปโรงพยาบาลทันที และแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบ
        
        การรักษาโรคจะให้ยา Favipiravir (200 mg/tab)
- - - - ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่โดยปกติอาศัยอยู่บริเวณลำไส้หรือบริเวณผิวหนังรอบทวารหนักและช่องคลอด
        
        จากการมีเพศสัมพันธ์
        
        การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มขึ้น
    - - Premature labor
        
        Abortion
        
        Septic shock
        
        Low birth weight
        
        Chronic pyelonephritis
        
        . Anemia
        
        Hypertension
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
    - - Urine analysis
        
        Urine culture