Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 5 การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดา และทารกที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกับ…

- - - - ห้องซ้าย
        
        อ่อนเพลีย
        
        กล้ามเนื้ออ่อนแรง
        
        หายใจลําบาก เร็วตื้น
        
        นอนราบไม่ได้
        
        บวม ปอดบวมน้ำ
        
        เสมหะสีชมพู
      - ห้องขวา
        
        ปัสสาวะมากตอนกลางคืน มากว่าตอนกลางวัน
        
        เบื่ออาหาร คลื่นไส้
        
        หลอดเลือดดําที่คอโป่งพอง
        
        ตับโต
    - - การตรวจทางร่างกาย
        
        หายใจเร็วตื้น ลําบาก
        
        murmur
        
        ริมฝีปาก เล็บมือเขียว
        
        หลอดเลือดดําที่คอโป่ง
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - การซักประวัติ
    - - New York Assocaition (NYHA)
        
        Class 4 ไม่สามารถทํากิจวัตรประจําวันได้เลย
        
        Class 3 ทํางานเล็กน้อยรู้สึกเหนื่อยมาก
        
        Class 2 ทํางานปกติรู้สึกเหนื่อย
        
        Class 1 ทํางานปกติไม่เหนื่อย
    - - คลอดก่อนกําหนด
      - IUGR
      - แท้งบุตร
      - ทารกตายในครรภ์
      - คลอดง่ายเนื่องจาก ทารกตัวเล็ก
      - ทารกเกิดหัวใจ พิการแต่กําเนิด
    - - อ้วน
      - Hx.โรคไต ปอด
      - ครรภ์แฝด
      - สูบบุหรี่
      - อายุมาก
      - หัวใจ Class
    - - ระยะคลอด
        
        Obs. V/S
        
        ดูแลให้ได้รับสารน้ำ , oxytocin
        
        ดูแลให้ได้ATB : pennicillin
        
        จัดท่าตะแคงศีรษะสูง
        
        ไม่เบ่งคลอด อาจใชัหัตถการ V/E ,F/E ,C/S
      - หลังคลอด
        
        ให้ampicillin ป้องกัน infect.
        
        ให้oxitocin 10 u ป้องกัน PPH
        
        ดูแลให้สารน้ำทางหลอดเลือดดํา
        
        แนะนำการคุมกําเนิด
      - ระยะตั้งครรภ์
        
        ออกกําลังกายที่เหหมาะสม
        
        หากมีอาการเหนื่อยหอบ นอนราบไม่ได้ บวม ให้รีบมา รพ.
        
        รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
        
        มาฝากครรภ์ตามนัด
        
        พักผ่อนใหเ้พียงพอ
        
        นับลูกดิ้น
    - - Acquired heart diseas
      - Congenital heart diseas
      - Prostatic heart diseas
  - - - ตาม ACOG 2013
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia
        
        Gestational hypertension
        
        พบหลัง 20 wk แต่ไม่พบ proteinuria และ BP จะปกติ12 wk
        หลังคลอด
        
        chronic hypertension
        
        พบก่อนตั้ง ครรภ์ < 20 wk
        
        Preeclampsia-eclampsia
        
        พบขณะตั้งครรภ์ > 20 wk
    - - ความหมายของภาวะต่างๆ
        
        New-onset Proteinuria
        
        • Urine protein/creatinine ratio/index (UPCI) ≥ 0.3 mmHg
        
        • Urine Dipstick or Urine analysis reading ≥ 2
        
        • Urine protein 24 hours ≥ 300 mg
        
        Severe features
        
        • Thrombocytopenia
        
        • Impaired liver function
        
        • BP ≥ 160/110 mmHg เมื่อวัด 2 ครั้งห่างกัน 4 ชั่วโมง
        
        • Renal insufficiency
        
        มีอาการปวดศีรษะหรือตาพร่ามัวที่เกิดขึ้นใหม่
        
        • Pulmonary edema
        
        New-onset Hypertension
        
        • BP ≥ 140/90 mmHg เมื่อวัด 2ครั้งห่างกัน 4 ชั่วโมง
        
        • BP ≥ 160/110 mmHg เมื่อวัดห่างกัน 15 นาที
      - การแบ่งโรคต่างๆ ออกเป็น 3
        กลุ่ม ตามแนวทางการรักษา
        
        กลุ่ม Pregnancy-induced hypertension without severe feature
        
        Preeclampsia without severe features
        
        • New-onset Hypertension ที่ late 20 weeks ร่วมกับ New-onset Proteinuria
        
        • ไม่มี Severe feature
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia without severefeatures
        
        • Chronic hypertension ร่วมกับ New-onset Proteinuria
        
        • ไม่มี Severe feature
        
        1.Gestational hypertension (GHT)
        
        • ไม่มี New-onset Proteinuria
        
        • ไม่มีSevere features
        
        • New-onset Hypertension late 20 weeks
        
        • ความดันโลหิต ต้องไม่สูงเกิน 160/110 mmHg
        
        กลุ่ม Pregnancy-induced hypertension with severe features
        
        Gestational hypertension with severerange blood pressure
        
        • BP ≥ 160/110 mmHg วัด 2 ครั้ง ห่างกันในระยะสั้นๆ (ประมาณ 15 นาที)
        
        • ไม่มี Severe features
        
        • Gestational hypertension with severerange blood pressure
        
        2.Preeclampsia with severe features
        
        • New-onset Hypertension
        
        • New-onset Hypertension ร่วมกับ Severe features แม้เพียง 1 ข้อ โดยที่ไม่มี New-onset Proteinuria
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia with severe features
        
        • Chronic hypertension ร่วมกับ New-onset Proteinuria ร่วมกับ Severe features
        
        • ไม่มีNew-onset Proteinuria ก็ได้
        
        HELLP syndrome
        
        LDH > 600 U/L
        
        AST/ALT สูงกวา่ 2 เท่าของค่า Upper normal limit
        
        • เกล็ดเลือด < 100,000 cell/mm3
        
        Eclampsia
        
        ไม่มีอะไรก็เป็นได้ อาการเด่นคือ ชัก
        
        กลุ่ม Chronic Hypertension (CHT)
        
        • ตรวจพบความดันโลหิตสูงหลังคลอด 12 wk
        
        • ไมมีNew-onset Proteinuria
        
        • New-onset Hypertension before 20 weeks
        
        • ไมมีSevere feature
    - - UPCI ≥ 0.3
      - urine dipstick ≥ 1+(1, 2)
      - Urine protein ≥ 300 mg in 24 hrs
      - ฺBP มากกว่า 140/90 mmHg
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        •เจาะเลือดเพื่อประเมิน Baseline CBC with platelet, BUN,Cr,AST,ALT,uricacid, urine protein 24 hrs
        
        •Anti-hypertensive agents จะพิจารณาให้ในรายที่วัดความดันโลหิตที่ รพได้ ≥140/90 mmHg
        
        •วัดความดันโลหิต ที่บ้านทุกวัน เฝ้าระวังการเกิดภาวะ Superimposed preeclampsia และการ เกิด Preeclampsia with severe feature •พิจารณาให้Low dose aspirin ตัง แต่ GA 12-36 wks
        
        •ไม่คลอดก่อน 38 wk
      - ระยะคลอด
        
        • การพักผ่อน(bed rest)
        
        • จัดสภาพแวดล้อมให้สงบ
        
        • วัดความดันโลหิต และ Deep tendon reflex ทกุ1-2 hr
        
        • ประเมิน Headache, visual disturbance, epigastric pain
        
        • เก็บ Urine Protein 24 ชั่วโมง
        
        • ดูแลให้ได้รับ ยาMagnesium sulfateและติดตาม MgSO4 level
        
        • ใสส่ายสวนปัสสาวะคาไว้
      - ระยะหลังคลอด
        
        •ในรายที่ไม่รู้สึกตัวให้นอนราบตะแคงหน้าส่วนในรายที่รู้สึกตัวให้นอนท่า F owler’s position
        
        •ประเมินการการหดรัดตัวของมดลูก
        
        •Observe Bleeding
        
        • Vital signsและ Intake output
        
        •ให้IV Fluid ที่ผสม Mg SO4 drip ด้วยเครื่อง Infusion pump และสังเกตอาการข้างเคียง
        
        •จัดอาหาร Low Salt และ High Protein
        
        •การให้นมบุตร
- - - - • การลดลงอย่างผิดปกติของ Hb จากการสร้างหรือทําลาย
        
        • Hb < 10 gm/dl, Hct < 30 %
        
        • WHO : Hb < 11 gm/dl
        
        • CDC :
        
        -Hb < 11 gm/dl in first trimester
        
        -Hb < 10.5 gm/dl in second trimest
  - - - • Iron stores depletion
      - • Iron deficiency erythropoiesis
      - • Iron deficiency anem
    - - • การให้รับประทานธาตุเหล็ก ขนาดรักษาคือวันละ 200 มิลลิกรัม
      - • การให้ธาตุเหล็กทานทางหลอดเลือดดํา
      - • การให้เลือด การให้Packed red cell หรือ Whole blood
  - - - Thalassemia major (Transfusiondependent thalassemia: TDT)
        คือ กลุ่มที่มีอาการรุนแรงจําเป็นต้องได้เลือดเป็นประจำ
      - Thalassemia intermedia (Nontransfusion-dependent
        thalassemia: NTDT) คือ กลุ่มที่มีอาการรุนแรงน้อยถึงปานกลาง
    - - การตรวจ Complete blood count: CBC
      - การตรวจค่าดัชนีเม็ดเลือดแดง (red blood cell indices)
        
        MCVค่าปกติ80-100 fl
        MCH ค่าปกติ27-31 pg
      - การตรวจคัดกรองหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรก (screening)
      - การวินิจฉัยทารกก่อนคลอดในรายที่คู่สมรสเสี่ยงต่อการเกิดโรค
        
        CVS
        
        cordocentesis
        
        Doppler ultrasound
        
        การเจาะน้ำคร่ำ
      - OFT
        
        Positive เป็นพาหะ
        Negative ไม่เป็นพาหะ
      - DCIP
        
        DCIP ให้ผลบวกแสดงว่าบุคคลนั้นมีunstable hemoglobin เช่น HbE,HbH
        
        DCIP ให้ผลลบแสดงว่าบุคคลนั้นไม่มี unstable hemoglobin
      - การทดสอบโดยวิธีมาตรฐาน
        
        การตรวจวิเคราะห์ชนิดและปริมาณฮีโมโกลบิน HbA2
        
        การตรวจ PRC
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        •ดูแลในคลีนิคเสี่ยงสูง
        
        •การพักผ่อน
        
        •ความรู้
        
        •การรับประทานอาหาร
        
        •การประเมินเด็กดิ้น
        
        •การป้องกันการติดเชื้อ
        
        •การให้ธาตุเหล็ก/ Folic acid
        
        •ยุติการตั้งครรภ์
      - ระยะคลอด
        
        •การได้รับสารน้ำ/อาหาร
        
        •Vital signs
        
        •การพักผ่อน
        
        •สุขภาพทารกในครรภ์
        
        •การบรรเทาความเจ็บปวด
      - ก่อนตั้งครรภ์
        
        การวินิจฉัยโรค
        
        การประเมินอัตราเสี่ยง
        
        การให้ข้อมูลเกี่ยวกับอัตราเสี่ยง
        
        การให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรค
        
        การให้ข้อมูลเกี่ยวกับทางเลือกเพื่อหลีกเลี่ยงการมีบุตรเป็นโรค
    - - มารดา
        
        • ตกเลือด
        
        • โรคหัวใจ
        
        • Pre-eclampsia
        
        • ติดเชื้อ
      - ทารก
        
        • Fetal distress
        
        • IUGR
        
        • Preterm
        
        ตายปริกำเนิด
    - - 1.แนะนําให้รับประทานอาหารที่มีโปรตีนและกรดโฟลิกมาก
      - 2.ให้ยาเม็ด Folic acid (5 mg) วันละครึ่งเม็ด
      - 3.การรักษาความดันโลหิตสงูร่วมกับการตั้งครรภ์ในทารกที่เป็น hydrops fetalis
      - 4.ให้เลือด (Pack red cell) ไม่ควรเกิน1 unit
      - 5.การให้ยา desferrioxamine(desferal)
      - 6.การตัดม้าม
    - - α - thalassemia โครโมโซมคู่ที่16
        
        homozygous α -thalassemia1, α -thal 1/ α thal 1,hemoglobin Bart,s hydrops fetalis
        
        hemoglobin H/ Constant Spring, α -thal1/ Hb Constant sping
        
        hemoglobin H; Hb H, α -thal 1/ α -thal 2
        
        homozygous hemoglobin Constant Spring
      - β – thalassemia โครโมโซมคู่ที่11
        
        homozygous βo-thalassemia
        
        βo-thalassemia/hemoglobin E
        
        homozygous hemoglobin E; HbE/