Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การตรวจสุขภาพทารกในครรภ์เครื่องมือพิเศษ โดยวิธี Electronic Fetal…
การตรวจสุขภาพทารกในครรภ์เครื่องมือพิเศษ
โดยวิธี Electronic Fetal Monitoring
หลักการ
วัดอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์
ใช้เครื่องรับสัญญาณ (tranducer) การเต้นของหัวใจทารกต่อนาที
เปรียบเทียบกับการเคลื่อนไหวของทารก หรือการหดรัดตัวของมดลูก
บันทึกลงในกระดาษต่อเนื่อง
บันทึกลงในกระดาษแผ่นเดียวกัน
ชนิดการตรวจ
1.Internal or direct monitoring
ใส่ transducer เพื่อวัดความดันที่เกิดจากการหดรัดตัวของมดลูก
ใส่ขั้ว electrode เพื่อวัดคลื่นไฟฟ้าหัวใจเข้าไปติดที่ศีรษะทารกในครรภ์
ตรวจจับคลื่นไฟฟ้าที่เกิดจาการเต้นของหัวใจทารกโดยตรง
2.External monitoring
ตรวจอัตราการเต้นของหัวใจทารกด้วยเครื่องมือ Doppler
วางไว้ผนังหน้าท้องตำแหน่งใกล้กับหัวใจทารก
มี transducer วัดความดันที่เกิดจากการหดรัดตัวของมดลูก
ติดผนังหน้าท้องตำแหน่งยอดมดลูก
การตรวจ Electronic fetal heart rate monitoringในระยะก่อนคลอด
1.Non Stress test (NST)
หลักการของ NST
เมื่อทารกในครรภ์ดิ้นหรือเคลื่อนไหว
ตอบสนองโดยเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์
Acceleration
คงอยู่นานเท่ากับหรือมากกว่า 15 วินาที
ทารกในครรภ์มีสุขภาพดี
เพิ่มจาก baseline เท่ากับหรือมากกว่า 15 ครั้ง/นาที
วิธีตรวจด้วย NST
ทำการตรวจซ้ำสัปดาห์ละ 1 ครั้ง
หญิงตั้งครรภ์นอนในท่า Semi-fowler หรือนอนตะแคง
ใช้เวลาประมาณ 10-15 นาที
เบาหวาน ครรภ์เกินกำหนด ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
ตรวจสัปดาห์ละ 2 ครั้ง
เริ่มตรวจเมื่ออายุครรภ์ 32-34 สัปดาห์
การแปลผล
2.Non-reactive
เพิ่มขึ้นของ FHR ไม่เป็นไปตามเกณฑ์หรือไม่มีการเพิ่มขึ้นของ FHR
ตรวจนาน 40 นาที
ให้ตรวจยืนยันด้วยวีธีอื่นเพิ่มเติม
CST
BPP
Doppler ultrasound
ultrasound
ประเมินความผิดปกติของทารกในครรภ์ ปริมาณน้ำคร่ำ
1.Reactive
อัตราการเต้นของหัวใจทารกเพิ่มจาก baseline เท่ากับหรือมากกว่า 15 ครั้ง/นาที
อยู่นานเท่ากับหรือมากกว่า 15 วินาทีขึ้นไป
อัตราการเต้นของหัวใจ 110-160 ครั้ง/นาที
จำนวน 2 ครั้งหรือมากกว่า ภายใน 20 นาที
อายุครรภ์น้อยกว่า 32 สัปดาห์ ให้ลดเกณฑ์ลง
acceleration อาจจะมีหรือไม่มีการดิ้นของทารกในครรภ์
นานกว่า 10 วินาที
การเพิ่มขึ้นของ FHR อย่างน้อย 10 bpm
ให้ตรวจติดตามสุขภาพทารกตามความเสี่ยงเดิม
3.Uninterpretable
ไม่สามารถแปลผลได้ ควรทำภายใน 24 ชั่วโมง
4.Suspicious
เพิ่มของอัตราการเต้นของหัวใจน้อยกว่า 2 ครั้ง
หรืออัตราเพิ่มน้อยกว่า 15 ครั้ง/ นาที หรืออยู่สั้นกว่า 15 วินาที เมื่อทารกดิ้น
ควรทำซ้ำใน 24 – 48 ชั่วโมง
บทบาทพยาบาล
3.วัดความดันโลหิต
4.ดูแลให้ tocodynamometer ของ external monitor คาดหน้าท้องหญิงตั้งครรภ์
2.จัดท่านอนในลักษณะ Semi-fowler หรือนอนตะแคง
5.ทา Conductivity jel ที่ tocodynamometer ก่อนใช้สายยืดพัน
1.อธิบายให้หญิงตั้งครรภ์ทราบถึงขั้นตอนและวิธีการตรวจ
บันทึกFHR ไปเรื่อยๆตลอดการทดสอบ
ให้หญิงตั้งครรภ์กด marker เพื่อบันทึกเมื่อรู้สึกว่าเด็กดิ้น
ขณะตรวจควรสังเกตอาการและอาการแสดงของ Supine hypotension
ตรวจเสร็จควรเช็ดเจลออกจากหน้าท้องและควรดูแลหญิงตั้งครรภ์ให้ลุกช้าๆ
ติดตามการตรวจและให้คำแนะนำที่เหมาะสม
Contraction stress test (CST) or Oxytocin challenge test (OCT)
หลักการของ CST
ระดับ PO2 ต่ำกว่า 17-18 mmHg กระตุ้น Chemoreceptor ให้ส่งสัญญาณไปที่ brain stem
หลอดเลือดส่วนปลายตีบ ความดันโลหิตสูงขึ้น
ถ้าทารกมีออกซิเจนสำรองไม่เพียงพอจะเกิดภาวะขาดออกซิเจน
กระตุ้น baroreceptor ส่งสัญญาณไปที่ brain stem ทำให้เกิด late deceleration
การแปลผล
2.Positive
มี late deceleration ทุกครั้งในระยะช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูก
พบ late deceleration มากกว่าครึ่งหนึ่งของการทดสอบที่มีการหดรัดตัวของมดลูก
base line variability มักจะลดลงกว่าปกติ
อัตราการเต้นของหัวใจไม่เพิ่ม เมื่อทารกดิ้นหรือมดลูกหดรัดตัว
3.Suspicious
มี late deceleration เป็นครั้งคราว
base line variability อาจปกติหรือลดลง
ไม่มีการเพิ่มของอัตราการเต้นของหัวใจเมื่อทารกดิ้น ควรทำซ้ำใน 24 ชั่วโมง
1.Negative
ไม่มี late deceleration
base line variability ปกติ
อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้นหลังทารกดิ้นหรือมดลูกหดรัดตัว
4.Hyperstimulation
มดลูกมีการหดรัดตัวมากกว่าปกติ
ถ้ามี late deceleration เกิดขึ้นจะแปลผลไม่ได้
5.Unsatisfactory
ไม่สามารถแปลผล
มีการหดรัดตัวของมดลูกน้อยกว่า 3 ครั้งในเวลา 10 นาที
ข้อห้ามของการทำ CST
2.รกเกาะต่ำ
3.การตั้งครรภ์ที่เกรงว่าจะเกิดการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
1.เคยผ่าตัดคลอด Classical cesarean section
บทบาทพยาบาล
ให้ tocodynamometer และ Droppler tranducer ติดกับหน้าท้องของหญิงตั้งครรภ์
ให้ได้รับ Oxytocin ทางหลอดเลือดดำ ตลอดจนสังเกตภาวะแทรกซ้อน
3.วัดความดันโลหิต
6.สังเกตอาการทุก 15-20 นาที ประเมิน FHR reactivity
จัดท่านอนในลักษณะ Semi-fowler หรือนอนตะแคง
อาจจะมีการหดรัดตัวของมดลูกที่เกิดขึ้นเอง
1.อธิบายให้หญิงตั้งครรภ์ทราบถึงขั้นตอนและวิธีการตรวจ
กำหนดให้มดลูกมีการหดรัดตัว 3 ครั้งใน 10 นาที duration 40-60 วินาที
ถ้ามีการหดรัดตัวของมดลูกเองไม่ต้องให้ Oxytocin
ดูแลปรับหยด Oxytocin ในอัตรา 0.5 มิลลิยูนิต/นาที โดยเพิ่มอัตราการให้ช้าๆจนกว่าจะมีการหดรัดตัวของมดลูก
มี late deceleration เกิดขึ้นทุกครั้งที่มดลูกหดรัดตัวให้สรุปว่าเป็นผลบวก และให้หยุดทดสอบ
ข้อบ่งชี้ในการทำ NST หรือ CST
น้ำคร่ำน้อยหรือครรภ์แฝด
ประวัติทารกตายในครรภ์โดยไม่ทราบสาเหตุ
ความดันโลหิตสูงระหว่างตั้งครรภ์
การไม่เข้ากันของเลือดมารดาและทารก
ทารกเคลื่อนไหวลดลง
สงสัยว่าทารกมีการเจริญเติบโตช้าในครรภ์
ครรภ์เกินกำหนด
น้ำคร่ำปนขี้เทา
มารดาติดยาเสพติด
มารดามี Hemoglobin ผิดปกติ