การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาที่มีปัญหาสุขภาพในระยะหลังคลอด
Postpartum Hemorrhage
-การเสียเลือดภายหลังทารกคลอดทางช่องคลอดมากกว่า 500 cc วิธีผ่าตัดคลอด มากกว่า 1000 cc
การเปลี่ยนแปลงของ Hct. มากกว่าร้อยละ 10 % ระหว่างแรกรับและหลังคลอด
การเสียเลือดมากกว่าร้อยละ 1% ของน้ำหนักตัวของมารดา
ประเภท
การตกเลือดระยะแรก ภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด พบ 5-8 %
ตกเลือดระยะหลัง พบได้บ่อยวันที่ 7-14 หลังคลอด จนถึง 6 สัปดาห์หลังคลอด
สาเหตุ
-Uterine atony
-Laceration of the birth canal
-Retained placental tissue
-Acquired coagulopathies
-Uterine rupture
-Placenta bed bleeding
-Uterine inversion
1.Uterine atony (Tone)
สาเหตุ
Uterine fatigne
Bladder full
Benign tumor of the uterus
Over distended of the uterus
Chorioamnionitis
Uterine relaxing agent
Augmentation
Antiparum &Intra partum Hemorrhage
2.Laceration of the birth canal(Trauma)
สาเหตุ
การทำสูติศาสตร์หัตถการ
Precipitate labour
Fetal macrosomia
การตัดฝีเย็บไม่ถูกต้อง
ความผิดปกติ (มดลูก)
- Retained placental tissue (Tissue)
Retained placental
รกค้าง
ลักษณะการเกาะของรก
Retainned placental tissue
สาเหตุของการตกเลือดระยะหลัง วันที่ 6-10 วันหลังคลอด
การได้รับ Epidural anesthesia
Hematoma
- Subinvolution
อาจเป็นเศษรก/Cytyledon แต่เป็นเยื่อถุงน้ำคร่ำและมีการอักเสบร่วมด้วย
Placenta bad bleeding
Placenta accreta
Placenta increta
Placenta percreta ร้อยละ 5
C/S , อุบัติการณ์เกิดมากกว่าร้อยละ 25
Uterine rupture
obstructed labour
Multiple gestation
Fetal macrosomia
การแยกของแผ่นที่ผ่าตัดมดลูก
4.Acquired coagulopathies
พบได้น้อยแต่เสี่ยงต่อชีวิต
การติดเชื้อรุนแรง
DIC
Antipartum Hemorrhage
Death Fetus in utero
Amniotic embolism
Uterine inversion
Sings and Symptoms
Abdomen
- Uterine atony : มดลูกอ่อนนุ่มและคลำไม่ได้
- Subinvolution ; มดลูกมีขนาดใหญ่และอ่อนนุ่ม
Pelvic
-External genitalia and vagina : การฉีกขาดของ Valva และ Vagina สามารถมองเห็นได้ชัดเจน
Bleeding per Vagina
เลือดคั่งที่ Broad ligament
-ติดเชื้อในโพรงมดลูก
Laceration (เส้นเลือดฝอย/หลอดเลือดแดง)
หลักการพยาบาล
-ค้นหาสาเหตุ
ค้นหาอาการในระยะเริ่มแรก
เตรียมสารน้ำที่จำเป็นและอุปกรณ์ช่วยชีวิต
-ให้การพยาบาลที่รวดเร็วและนุ่มนวล
การประเมินและการวินิจฉัย
การซักประวัติ , การตรวจร่างกาย
คาดคะเนปริมาณเลือดที่ออกจากช่องคลอด
สังเกตอาการและอาการแสดงของการเสียเลือด
ตรวจการหดรัดตัวของมดลูกและการฉีกขาดของช่องทางคลอด
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ
ผลของการตกเลือดหลังคลอด
การฉีกขาดใกล้ท่อปัสสาวะ ทำให้ท่อปัสสาวะบวม ,ลำบาก
การสร้างน้ำนมลดลง
Anemia
ระยะเวลาการพักฟื้นนานกว่าปกติ
Death
การดูแลขั้นต้น
การดูแลที่สำคัญที่สุดคือการดูแลตามสาเหตุของการตกเลือด
กรณีไม่ตอบสนองการรักษาขั้นต้น
ควบคุมเลือดออกเฉพาะที่
เย็บผูกเส้นเลือดมดลูก
B-lynch Suture คือ ผูกมัดมดลูกจากด้านหน้าไปยังด้านหลัง
การป้องกัน
ระยะตั้งครรภ์
ซักประวัติ
ตรวจร่างกาย , ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ระยะก่อนคลอด
เตรียมเลือดไว้อย่างน้อย 24 ชม. หลังคลอด
On IV Fluid with medicath No. 18
เตรียมอุปกรณ์กู้ชีพให้พร้อม
ระยะเวลาการคลอดไม่เกิน 24 hr
ระยะคลอด
ดูแลติดตามความก้าวหน้าการคลอด
รายที่เสี่ยงควร NPO
ทำคลอดรกอย่างถูกวิธี
ตรวจรกอย่างระเอียด
ตรวจช่องคลอดอย่างละเอียดก่อนเย็บแผล เย็บแผลอย่างถูกวิธี
ระยะหลังคลอด
ติดตามการทำงานของมดลูกอย่างใกล้ชิด 2 ชม. หลังคลอด
ดูแลให้ได้รับ Oxytocin หลังคลอด
กระตุ้นมารดาถ่ายปัสสาวะหลังคลอด ภายใน 6-8 ชม.
สังเกตปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอด
ประเมิน V/S
กระตุ้นการดูดนมมารดา
ตรวจดูการบวมเลือด
การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาที่มีปัญหาสุขภาพในระยะหลังคลอด
Postpartum psychosocial
Postpartum blues
อารมณ์เศร้าหลังคลอด
อุบัติการณ์เกิดร้อยละ 30-75
วันที่ 3-4 หลังคลอด
Four day blues
สาเหตุ
การคลอด , ความเครียดทางกาย
จิตใจ , สังคัด , และสิ่งแวดล้อม
อาการและอาการแสดง
ร้องไห้โดยไม่มีเหตุผล
อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ
ไม่อยากรับประทานอาหาร
ลืมง่าย ไม่มีสมาธิ
รู้สึกท้อแท้
หายเองใน 2-3 สัปดาห์หลังคลอด
การดูแล
ไม่แน่นอน
ประคับประคองร่างกายและจิตใจ
Postpartum depression
ภาวะจิตใจหม่นหมอง หดหู่
อาการเริ่ม คือ นอนไม่หลับ
ความแตกต่างจากอารมณ์เศร้าหลังคลอด
สาเหตุ
การเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา ฮอร์โมน ประสบการณ์คลอด
ความเครียดด้านจิตใจ สังคม สิ่งแวดล้อม
ลักษณะมารดา
มารดามีภาวะซึมเศร้าในระยะตั้งครรภ์
มารดาผ่านประสบการณ์การสูญเสีย
มีประสบการณ์การเปลี่ยนแปลงในชีวิต
อาการและอาการแสดง
ซึมเศร้า แยกตัว เหม่อลอย
การดูแล
การพักผ้อน
ตอบสนองความต้องการด้านร่างกาย
สร้างสัมพันธภาพ
คำแนะนำในการปฏิบัติตัวและดูแลทารก
ให้กำลังใจ ให้การช่วยเหลือ สังเกตอาการของมารดา
Postpartum psychosis
เกิดอาการภายใน 48-72 ชม.
สาเหตุ
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
ลักษณะเฉพาะตัวของมารดา
การรักษา
ร่างกาย
จิตใจ
สิ่งแวดล้อม
การดูแล
สุขอนามัย
วางแผนการพยาบาลอย่างเหมาะสม
สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
จัดอาหารให้เหมาะสม
ดูแลให้ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง
ชักนำการเข้ากลุ่มบำบัด
อธิบายแผนการรักษา
แนะนำการคุมกำเนิดและตรวจตามนัด
ส่งต่อหน่วยบริการสาธารณสุข
อาการและอาการแสดง
สับสน มึนงง กระวนกระวาย หงุดหงิดง่าย ประสาทหลอน
การตกเลือดหลังคลอดระยะหลัง
สาเหตุ
เศษรกค้าง
เกิดหลังคลอด 1-2สัปดาห์
Placenta polyps
การอักเสบของเยื่อบุโพรงมดลูก
เกิดภายหลังคลอด 24 ชั่วโมง
การติดเชื้อภายในโพรงมดลูก
การอักเสบของปากมดลูก
การใช้ยาหรือสารบางชนิด
แผลของมดลูกจากการผ่าตัดคลอด
เนื้องอกในมดลูก
อาการและอาการแสดง
เกิดระหว่างวันที่ 5-28 วันหลังคลอด
พบบ่อยมักเกิดภายใน 3 สัปดาห์หลังคลอด
Postpartum Genital Hematoma
สาเหตุ
การคลอดอย่างรวดเร็ว
การทำสูติศาสตร์หัตถการ
ส่วนนำของทารกกดช่องทางคลอดนานกว่าแกติ
การเย็บซ่อมแซม
ประวัติการอักเสบของหลอดเลือดดำ
ภาวะความดันโลหิตสูงในขณะตั้งครรภ์
อาการและอาการแสดง
สีของผิวหนังคล้ำบริเวณที่เป็น
ปวดลักษณะมีแรงกดอย่างแรงใน 12 ชม. แรก
เลือดคั่งบริเวณ Board ligament
ปัสสาวะลำบาก
การป้องกัน
ทำคลอดถูกวิธี
การซ่อมแซมแผลฝีเย็บ
เฝ้าระวังอาการในรายที่มีความเสี่ยงสูง
การรักษา
กรณีก้อนเลือดใหญ่
ผ่าตัดและผูกบริเวณที่มีเลือดออก Vvaginal packing +Antibiotic ointment
Retained Foley cath
OFF Vaginal packking + Foley cath
กรณีก้อนเลือดมีขนาดเล็ก
ปล่อยให้หายเอง
ประคบเย็น
ประคบร้อน
ยาแก้ปวด
Sheehan's Syndrome
สาเหตุ
ต่อมใต้สมองเกิดการขาดเลือดมาเลี้ยงอย่างเฉียบพลันทำให้เสียการทำงานของต่อมใต้สมอง
ปริมาณเลือดที่เสียจะมากจนผู้ป่วยมีภาวะช็อก ความดันโลหิตต่ำมากทำใหเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายไม่เพียงพอ
ช่วงตั้งครรภ์ต่อมใต้สมองมีขนาดใหญ่ขึ้นทำให้มีความเสี่ยงในการขาดเลือดไปเลี้ยงง่าย
กลุ่มที่มีความเสี่ยง
ตกเลือดก่อนและหลังคลอดอย่างรุนแรง
ภาวะการแข็งตัวของเลือดผิดปกติทั่วร่างการ (DIC)
เบาหวานตั้งแต่อายุยังน้อย
อาการ
อ่อนเพลีย เฉื่อยเนื่อย วิงเวียน
คิดช้า ขี้หนาว ผิวหนังหยาบแห้ง
ประจพเดือนไม่มา หรือเป็นหมัน, BP ต่ำ , ขนร่วง
การรักษา
รักษาด้วยฮอร์โมน โดยการให้ฮอร์โมนไทรอยด์และไฮโดรคอร์ติโซน ต้องทายาตลอดชีวิต
ต้องการมีบุตร อาจต้องฉีดฮอร์โมนนกระตุ้นให้รังไข่ทำงาน
หากเกิดอาการรุนแรงในครรภ์แรกแล้วมักไม่สามารถตั้งครรภ์ในครรภ์ต่อไปได้
Sub involution of Uterus
กระบวนการกลับคืนสู่สภาพเดิมของมดลูกใช้เวลานาน
ระดัยยอดมดลูกไม่ลดลงติดต่อกัน 3 วัน หรือมดลูกหดรัดตัวช้ากว่าปกติ
คลำพบมดลูกทางหน้าท้องหลังคลอดไปแล้ว 2 สัปดาห์
สาเหตุ
ตั้งครรภ์แฝด/แฝดน้ำ ทำให้กล้ามเนื้อมดลูกยือขยายมาก
ภาวะอ่อนเพลียจากระยะคลอดยาวนาน
เคยตั้งครรภ์มากกว่า 6 ครั้งขึ้นไป
เคยได้รับยาระงับความรู้สึกในขณะคลอด
มีสิ่งขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูก
Early ambulation ช้ากว่าปกติ
C/S
การติดเชื้อของมดลูก
มดลูกคว่ำหน้ามากหรือหลังมาก
อาการ
น้ำคาวปลาออกนานหรือมากกว่าปกติ
น้ำคาวปลาเป็นสีแดง มีกลิ่นเหม็น
มดลูกอ่อนนุ่มและใหญ่กว่าปกติ
อาการปวดมดลูก
อุณหภูมิสูงและอาจเกิดการตกเลือดระยะหลัง
การป้องกัน
ภายหลังคลอดรก ตรวจรกอย่างละเอียด
ส่งเสริมการไหลของน้ำคาวปลา
ส่งเสริม Breast feeding
Mastitis & Breast abscess
สาเหตุ
หัวนมแตก หรือมีรอยแผล
การนวดเต้านม
การมีน้ำนมค้างในเต้านม
Mastitis
ท่อน้ำนมอุดตัน หรือเต้านมคัดตึงและไม่ได้รับการแก้ไขแล้วเกิดการติดเชื้อขึ้น
Breast abscess
เต้านมอักเสบที่ไม่ได้รับการรักษา หรือเกิดจากหัวนมแตกและติดเชื้อลามเข้าเต้านม
อาการและอาการแสดง
ไข้ 38.3 - 40 'C
Chill
คัดเต้านม
เต้านมร้อน แข็งตึง กดเจ็บ
ตึงบริเวรต่อมใต้รักแร้
การป้องกัน
การรักษาความสะอาด
การให้ทารกดูดอย่างถูกวิธี
ขนาดของเสื้อชั้นใน
สังเกตอาการผิดปกติ
หลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ที่มีก่ีติดเชื้อ
การรักษา
ดูแลรักษาความสะอาด
งดให้นม
ให้ยาปฏิชีวนะ
ประคบเย็น
ระบายหนอง
Thrombophlebitis
สาเหตุ
การเปลี่ยนแปลงของส่วนประกอบของเลือด
การไหลเวียนของหลอดเลือดดำช้าลง
การเปลี่ยนแปลงของผนังหลอดเลือดดำชั้นในสุด
ประเภท
Superficial Venous Thrombophebitis
Fever , ปวดและร้อนบริเวณที่เป็นสัมผัสจะรู้สึกอุ่นเห็นรอยแดงตามหลอดเลือดดำ , กดเจ็บ
การรักษา
ยาแก้ปวด
พักผ่อนบนเตียง
พันด้วย Elastic bandage
Deep Venous Thrombophebitis
ปวดบริเวณที่เป็นอย่างรุนแรง
ไข้สูง หนาวสั่น
บวมกดบุ๋ม
Homan's sign positive
การรักษา
ยกขาสูง
ประคบร้อน
พักผ่อนบนเตียง
ให้ยาปฏิชีวนะและยาต้านการแข็งตัวของเลือด
การกระตุ้นการทำกิจกรรม
Thrombolectomy
Urinary Tract infection
สาเหตุ
Cystitis & pyelonephritis
การชอกช้ำของเนื้อเยื่อบริเวณช่องทางคลอด
E.Coli
Postpartum Infection
การติดเชื้อของระบบสืบพันธ์สตรีในระยะ 6 สัปดาห์หลังคลลอดจะพบในช่วง 28 วันหลังคลอด
อาการและอาการแสดง
อุณหภูมิ > 38 'C วัดด้วยวิธีมาตราฐาน อย่างน้อย 1 วัน 4 ครั้ง ติดต่อกันอย่างน้อย 2 วัน ในระยะ 10 วันหลังคลอด
ระดับความรุนแรง
ชนิดของเชื้อ
ระบบภูมิคุ้มกัน
การฉีกขาดของช่องคลอด
สาเหตุ
สาเหตุโดยตรง
เชื้อโรค Anaerobic bocteria , Aerobic bacteria
สาเหตุส่งเสริม
ภาวะทุพโภชนาการ ตรวจทางช่องคลอดบ่อยครั้ง
ตรวจเสียงหัวใจทารกผ่านทางช่องคลอด
ระยะเวลาการเจ็บครรภ์ , การช่วยคลอด , ล้วงรก
เศษรกค้าง , การดูแลแผลฝีเย็บ
ประเภทการติดเชื้อ
การติดเชื้อเฉพาะที่
แผลฝีเย็บ ปากช่องคลอด ช่องคลอด และปากมดลูก
เยื่อบุโพรงมดลูกหรือมดลูก
การติดเชื้อลุกลาม
หลอดเลือดดำ
ระบบน้ำเหลือง
การติดเชื้อเฉพาะที่
การติดเชื้อแผลฝีเย็บ ปากช่องคลอด
ลักษณะแผลสีน้ำตาลแดง
เนื้อเยื่อบวม
ขอบแผลเน่า
น้ำเหลืองไหลออกจากแผลกลายเป็นหนอง
แผลแยก
การติดเชื้อช่องคลอด
ติดเชื้อโดยตรงหรือแพร่กระจายจากแผลฝีเย็บ
เยื่อบุช่องคลอดบวม แดง
เนื้อเน่าหลุดลอก
อาจเกิดหลอดน้ำเหลืองอักเสบและแพร่กระจายได้
การติดเชื้อปากมดลูก
พบได้บ่อยเนื่องจากปากมดลูกฉีกขาดง่าย
อาจมีการฉีกขาดถึง Broad ligament
สิ่งที่เกิดขึ้น :การอักเสบของหลอดน้ำเหลือง , Parametritis , Bactermia
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะลำปาก
ถ้าระบายหนองได้ดีจะไม่มีอาการรุนแรง
ไข้ต่ำกว่า 38 'C
ถ้าหนองคั่งอยู่ในฝีเย็บ หรือช่องคลอดอาจมีอาการไข้สูงและหนาวสั่น
การรักษา
ดูแลเหมือนแผลศัลยกรรมทั่วไป
เปิดแผลให้หนองระบายได้ดี
Hot sitz bath และอบไฟ
ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา (ยาปฏิชีวนะและยาแก้ปวด)
Metritis
เชื้อ Beta-hemolytic streptococcus
น้ำคาวปลามักไม่มีกลิ่นและปริมาณน้อย
ไข้เกิดใน 24 ชม. แรกหลังคลอด
มดลูกกดเจ็บ
มดลูกเข้าอู่ช้า
บางรายไม่มีอาการแสดง
การรักษา
กรณีมีเศษรกค้างและมีเนื้อตายเกิดขึ้นและเกิดเป็นฝีหนองและยาเข้าไม่ถึง การขูดมดลูกเป็นการรักษาที่ดี
การได้รับยาปฏิชีวนะ
การรักษาตามอาการ
การติดเชื้อลุกลามออกนอกมดลูก
การแพร่กระจายไปตามหลอดเลือดดำ
การแพร่กระจายไปตามระบบน้ำเหลือง
อาการและอาการแสดง
ไข้สูงลอยทั้งที่ให้ยาปฏิชีวนะอย่างเพียงพอ
กรณี FB : ขาบวมตึง กดไม่บุ๋ม ขาจะมีสีน้ำตาลกรณีบวมน้อย , ขาจะมีสีขาวถ้าบวมมาก
การรักษา
กรณ Pelvic Thombophebitis
Heparin ถ้าผลการรักษาดีภายใน 48-72 ชม. ให้ต่อไปจนครบ 10 วัน ร่วมกับยาปฏิชีวนะ
ถ้าการรักษาไม่ได้ผลดีต้อง C/S
กรณี Femoral Thombophebitis
ยาปฏิชีวนะร่วมกับยาระงับปวด บางรายให้ Heparin ร่วมด้วย
นอนยกขาสูง ห้ามเดินจนกว่าอุณหภูมิจะลดลงแล้ว 1 สัปดาห์
Pelvic cellulites
ไข้สูงรอย ปวดท้องน้อย อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน ปวดศีรษะ
ตรวจภายในพบมดลูกติดแน่น กดเจ็บทั้งสองข้างอาจคลำได้ก้อนบริเวณ broad ligament หรือก้อนข้างตัว
การรักษาให้ยาปฏิชีวนะ ถ้าเป็นหนองต้องระบายออก
ภาวะแทรกซ้อน
การติดเชื้อสู้ทารก
มดลูกเข้าอู่ช้า
การตกเลือด
การเป็นหมัน
การจับตัวของลิ่มเลือด ทำให้เกิดเสียชีวิตของมารดาหลังคลอด
Differential diagnosis
โรคเมืองร้อน
การติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ
ไส้ติ่งอักเสบ
การติดเชื้อเต้านม
การป้องกัน
ระยะตั้งครรภ์
การรักษาการติดเชื้อ
ภาวะทุพโภชนาการ
หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ในระยะท้ายของการตั้งครรภ์
ระยะคลอด
Technique
Laceration
ระยะหลังคลอด
แยกมารดาและอุปกรณ์
การให้การพยาบาล
มารดารที่มีปัญหาในระยะคลอดและสุขภาพ
ผู้ให้บริการ
ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ
เทคนิคในการให้การพยาบาล
ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์
ความสำคัญ
ภาวะฉุกเฉินทางสูติกรรมเป็นภาวะอันตรายที่ต้องเฝ้าระวังเนื่องจากสูติกรรมเป็นการดูแลชีวิตที่เปราะบางถึงสองชีวิต
สัญญาณอันตรายของมารดา
V/S เปลี่ยนแปลงเร็วขึ้น สูงขึ้น /ลดลง ชีพจรเบาเร็ว ตัวเย็น
มีเลือดออกมาให้เห็นทางช่องคลอด ได้หรือไม่พบก็ได้แล้วแต่ชนิดของภาวะช็อค
สัญญาณอันตรายของทารก
FHS > 160หรือ < 100 ครั้ง/นาที
อัตราการเต้นเป็นจังหวะสม่ำเสมอ ฟังได้ชัดเจน
อัตราการเต้นของหัวใจทารก ถ้า< 100 ครั้ง/นาที แสดงว่าทารกมีภาวะเสี่ยงต่อการขาด OXygen
แม่รู้สึกว่าทารกดิ้นน้อยลง/ไม่ดิ้น
การป้องกันทารกขาด Oxygen
จัดท่ามารดานอนตะแคงซ้าย
ลดการกดทับ Inferior Venacava
เพิ่มการไหลเวียนเลือดจากมารดาสู่ทารก
ภาวะฉุกเฉินทางสูติกรรมที่พบบ่อย
Shock
ทำไมถึง Shock
Blood volume
Imbalance
ประเภท
Hypovolemic Shock
Cadiogenic shock
Septic shock
Hypovolemic Shock
Blood loss จาก Hemorrhage
Plasma loss จาก Burn
Water loss จาก Dehydration
Cadiogenic shock
การบีบตัวของหัวใจลดลง
สาเหตุ
หัวใจโดยตรง เช่น หัวใจหยุดเต้น การเต้นของหัวใจผิดปกติ
กล้ามเนื้อหัวใจซีกซ้ายล้มเหลว จากการอุดตันของหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงหัวใจซีกซ้าย ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง ไม่สามารถบีบตัวได้ได้แรงพอ เกิดเลือดคั่งที่หัวใจซีกซ้ายและปอด
Vasogenic shock
Vasogenic shock
Vasodilataion
Neurogenic shock
Anaphylactic shock
Septic shock
อาการและอาการแสดง
Initial
ไม่มีอาการเปลี่ยนแปลง
Compensatory
ค่อยเป็นค่อยไป : รู้สึกตัวดี กระสับกระส่าย หงุดหงิดหัวใจเต้นเร็ว ชีพจรเบาเร็ว
ทันทีทันได : สมิงขาดออกซิเจนชั่วคราว อาจทำให้ซึม เชื่องช้า สับสน กระสับกระส่าย
Progressive : ผิวหนังเย็นชื้น ซีด อ่อนเพลีย ปวดท้องรุนแรง อุณหภูมิต่ำ หายใจเร็ว BP ต่ำ Stolic ต่ำกว่า 90 mmHg.
Irreversible
รายที่ช็อคจากการเสียเลือดพบเหงื่อออกมาก
รายที่ช็อคจากการติดเชื้อจากระบบประสาท หรือการบาดเจ็บ พบผิวหนังเย็นชื้น
รายที่ช็อคจากการแพ้ ได้รับยาสลบหรือยาขยายหลอดเลือดเกินขนาดพบผิวหนังแห้งแดงและอุ่น
รายที่ช็อคจากการหายใจและหัวใจล้มเหลว หรือเสียเลือด พบอาการเขียวคล้ำ
ภาวะไตวาย ปัสสาวะออกน้อยกว่า 20 cc/hr
ภาวะเลือดออกง่าย มีจ้ำเลือดตามผิวหนัง
ซึม หัวใจเต้นผิดปกติ ชัก หมดสติ
ผลกระทบ
ผลกระทบต่อมารดา
ถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือที่ถูกต้องและรวดเร็วในระยะ Compensatory อาจนำไปสู้ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น สมองบวมน้ำ ระบบหัวใจล้มเหลว
ผลกระทบด้านทารก
เนื่องจากเกี่ยวข้องกับระบบไหลเวียน จึงทำให้เกิดภาวะ Fetal distress จนถึงเสียชีวิตในรายที่ขาด Oxygen อย่างรุนแรง
การพยาบาล
ดูแลให้ได้รับออกซิเจน
ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนก๊าซเพื่อลดการทำงานของหัวใจและระบบหายใจ
จัดท่า ดูแลให้ได้รับสารน้ำ
ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา
Septic shock
สาเหตุ
ร้อยละ 50 เกิดจากเชื้อ E.coli
ร้อยละ 30 เกิดจาก Klebsielle species, serratia และ Enterobecter
อาการและอาการแสดง
Endometritis พบบ่อยที่สุด
Urinary tract infection
แท้ง
Chorioamnionitis
หายใจเร็ว พบ Respiratory alkalosis ร่วมด้วย
สับสน ซึม ชีพจรเร็ว BP ต่ำ Systolic < 90 mmHg.
การวินิจฉัย
ไข้> 38 'C หรือ < 36 'C
ชีพจร > 90 ครั้งต่อนาที
อัตราการหายใจ > 20 ครั้งต่อนาที
WBC > 12,000 /mm3 หรือ < 4,000 mm3
การรักษา
การได้รับยาปฏิชีวนะ
ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
ประเมิน V/S
การกำจัดแหล่งติดเชื้อ
การได้รับออกซิเจน