-ค้นหาสาเหตุ

ค้นหาอาการในระยะเริ่มแรก

เตรียมสารน้ำที่จำเป็นและอุปกรณ์ช่วยชีวิต

-ให้การพยาบาลที่รวดเร็วและนุ่มนวล

การซักประวัติ , การตรวจร่างกาย

คาดคะเนปริมาณเลือดที่ออกจากช่องคลอด

สังเกตอาการและอาการแสดงของการเสียเลือด

ตรวจการหดรัดตัวของมดลูกและการฉีกขาดของช่องทางคลอด

การตรวจทางห้องปฎิบัติการ

การสร้างน้ำนมลดลง

Anemia

ระยะเวลาการพักฟื้นนานกว่าปกติ

Death

การดูแลที่สำคัญที่สุดคือการดูแลตามสาเหตุของการตกเลือด

ควบคุมเลือดออกเฉพาะที่

เย็บผูกเส้นเลือดมดลูก

B-lynch Suture คือ ผูกมัดมดลูกจากด้านหน้าไปยังด้านหลัง

ซักประวัติ

ตรวจร่างกาย , ตรวจทางห้องปฏิบัติการ

เตรียมเลือดไว้อย่างน้อย 24 ชม. หลังคลอด

On IV Fluid with medicath No. 18

เตรียมอุปกรณ์กู้ชีพให้พร้อม

ระยะเวลาการคลอดไม่เกิน 24 hr

ดูแลติดตามความก้าวหน้าการคลอด

รายที่เสี่ยงควร NPO

ทำคลอดรกอย่างถูกวิธี

ตรวจรกอย่างระเอียด

ตรวจช่องคลอดอย่างละเอียดก่อนเย็บแผล เย็บแผลอย่างถูกวิธี

ติดตามการทำงานของมดลูกอย่างใกล้ชิด 2 ชม. หลังคลอด

ดูแลให้ได้รับ Oxytocin หลังคลอด

กระตุ้นมารดาถ่ายปัสสาวะหลังคลอด ภายใน 6-8 ชม.

สังเกตปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอด

ประเมิน V/S

กระตุ้นการดูดนมมารดา

ตรวจดูการบวมเลือด

อารมณ์เศร้าหลังคลอด

อุบัติการณ์เกิดร้อยละ 30-75

วันที่ 3-4 หลังคลอด

Four day blues

การคลอด , ความเครียดทางกาย

จิตใจ , สังคัด , และสิ่งแวดล้อม

ร้องไห้โดยไม่มีเหตุผล

อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ

ไม่อยากรับประทานอาหาร

ลืมง่าย ไม่มีสมาธิ

รู้สึกท้อแท้

หายเองใน 2-3 สัปดาห์หลังคลอด

ไม่แน่นอน

ประคับประคองร่างกายและจิตใจ

เกิดอาการภายใน 48-72 ชม.

ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด

ลักษณะเฉพาะตัวของมารดา

ร่างกาย

จิตใจ

สิ่งแวดล้อม

สุขอนามัย

วางแผนการพยาบาลอย่างเหมาะสม

สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด

จัดอาหารให้เหมาะสม

ดูแลให้ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง

ชักนำการเข้ากลุ่มบำบัด

อธิบายแผนการรักษา

แนะนำการคุมกำเนิดและตรวจตามนัด

ส่งต่อหน่วยบริการสาธารณสุข

สับสน มึนงง กระวนกระวาย หงุดหงิดง่าย ประสาทหลอน

กระบวนการกลับคืนสู่สภาพเดิมของมดลูกใช้เวลานาน

คลำพบมดลูกทางหน้าท้องหลังคลอดไปแล้ว 2 สัปดาห์

ตั้งครรภ์แฝด/แฝดน้ำ ทำให้กล้ามเนื้อมดลูกยือขยายมาก

ภาวะอ่อนเพลียจากระยะคลอดยาวนาน

เคยตั้งครรภ์มากกว่า 6 ครั้งขึ้นไป

เคยได้รับยาระงับความรู้สึกในขณะคลอด

มีสิ่งขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูก

Early ambulation ช้ากว่าปกติ

C/S

การติดเชื้อของมดลูก

มดลูกคว่ำหน้ามากหรือหลังมาก

น้ำคาวปลาออกนานหรือมากกว่าปกติ

น้ำคาวปลาเป็นสีแดง มีกลิ่นเหม็น

มดลูกอ่อนนุ่มและใหญ่กว่าปกติ

อาการปวดมดลูก

อุณหภูมิสูงและอาจเกิดการตกเลือดระยะหลัง

หัวนมแตก หรือมีรอยแผล

การนวดเต้านม

การมีน้ำนมค้างในเต้านม

ไข้ 38.3 - 40 'C

Chill

คัดเต้านม

เต้านมร้อน แข็งตึง กดเจ็บ

ตึงบริเวรต่อมใต้รักแร้

การรักษาความสะอาด

การให้ทารกดูดอย่างถูกวิธี

ขนาดของเสื้อชั้นใน

สังเกตอาการผิดปกติ

หลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ที่มีก่ีติดเชื้อ

ดูแลรักษาความสะอาด

งดให้นม

ให้ยาปฏิชีวนะ

ประคบเย็น

ระบายหนอง

การเปลี่ยนแปลงของส่วนประกอบของเลือด

การไหลเวียนของหลอดเลือดดำช้าลง

การเปลี่ยนแปลงของผนังหลอดเลือดดำชั้นในสุด

ยาแก้ปวด

พักผ่อนบนเตียง

พันด้วย Elastic bandage

ปวดบริเวณที่เป็นอย่างรุนแรง

ไข้สูง หนาวสั่น

บวมกดบุ๋ม

Homan's sign positive

ยกขาสูง

ประคบร้อน

พักผ่อนบนเตียง

ให้ยาปฏิชีวนะและยาต้านการแข็งตัวของเลือด

การกระตุ้นการทำกิจกรรม

Thrombolectomy

Cystitis & pyelonephritis

การชอกช้ำของเนื้อเยื่อบริเวณช่องทางคลอด

E.Coli

พบได้บ่อยเนื่องจากปากมดลูกฉีกขาดง่าย

อาจมีการฉีกขาดถึง Broad ligament

ปัสสาวะลำปาก

ถ้าระบายหนองได้ดีจะไม่มีอาการรุนแรง

ไข้ต่ำกว่า 38 'C

ถ้าหนองคั่งอยู่ในฝีเย็บ หรือช่องคลอดอาจมีอาการไข้สูงและหนาวสั่น

ดูแลเหมือนแผลศัลยกรรมทั่วไป

เปิดแผลให้หนองระบายได้ดี

Hot sitz bath และอบไฟ

ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา (ยาปฏิชีวนะและยาแก้ปวด)

น้ำคาวปลามักไม่มีกลิ่นและปริมาณน้อย

ไข้เกิดใน 24 ชม. แรกหลังคลอด

มดลูกกดเจ็บ

มดลูกเข้าอู่ช้า

บางรายไม่มีอาการแสดง

การได้รับยาปฏิชีวนะ

การรักษาตามอาการ

การแพร่กระจายไปตามหลอดเลือดดำ

การแพร่กระจายไปตามระบบน้ำเหลือง

ไข้สูงลอยทั้งที่ให้ยาปฏิชีวนะอย่างเพียงพอ

ถ้าการรักษาไม่ได้ผลดีต้อง C/S

ยาปฏิชีวนะร่วมกับยาระงับปวด บางรายให้ Heparin ร่วมด้วย

นอนยกขาสูง ห้ามเดินจนกว่าอุณหภูมิจะลดลงแล้ว 1 สัปดาห์

การรักษาให้ยาปฏิชีวนะ ถ้าเป็นหนองต้องระบายออก

การติดเชื้อสู้ทารก

มดลูกเข้าอู่ช้า

การตกเลือด

การเป็นหมัน

การจับตัวของลิ่มเลือด ทำให้เกิดเสียชีวิตของมารดาหลังคลอด

Neurogenic shock

Anaphylactic shock

ไม่มีอาการเปลี่ยนแปลง

รายที่ช็อคจากการเสียเลือดพบเหงื่อออกมาก

ภาวะไตวาย ปัสสาวะออกน้อยกว่า 20 cc/hr

ภาวะเลือดออกง่าย มีจ้ำเลือดตามผิวหนัง

ซึม หัวใจเต้นผิดปกติ ชัก หมดสติ

ดูแลให้ได้รับออกซิเจน

จัดท่า ดูแลให้ได้รับสารน้ำ

ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา

ร้อยละ 50 เกิดจากเชื้อ E.coli

Endometritis พบบ่อยที่สุด

Urinary tract infection

แท้ง

Chorioamnionitis

หายใจเร็ว พบ Respiratory alkalosis ร่วมด้วย

สับสน ซึม ชีพจรเร็ว BP ต่ำ Systolic < 90 mmHg.

ไข้> 38 'C หรือ < 36 'C

ชีพจร > 90 ครั้งต่อนาที

อัตราการหายใจ > 20 ครั้งต่อนาที

WBC > 12,000 /mm3 หรือ < 4,000 mm3

การได้รับยาปฏิชีวนะ

ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ

ประเมิน V/S

การกำจัดแหล่งติดเชื้อ

การได้รับออกซิเจน