Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ทฤษฎีการปรับตัวของรอย ( Roy's Adaptation Theory ) - Coggle Diagram

- - - - ขึ้นอยู่กับปัจจัย 2 ประการ คือ ระดับความรุนแรงของสิ่งเร้ากับระดับความสามารถในการปรับตัวของบุคคล
- - - - สิ่งเร้าจากสิ่งแวดล้อมหรือจากตัวบุคคล และระดับการปรับตัวของบุคคล
      - อาจจะมีระดับยากหรือง่ายขึ้นอยู่กับสิ่งเร้าที่ผ่านเข้ามา
    - - เป็นกลไกที่ภายในตัวบุคคลที่มีการทำงานเป็นระบบและให้ผลลัพท์ออกมา
        
        กลไกการควบคุม ( Regulator Mechanism )
        
        เป็นกลไกการควบคุมที่เกิดขึ้นในระบบตามธรรมชาติ
        
        กลไกการปรับตัวพื้นฐานของบุคคล
        
        กลไกการรับรู้ (Cognator mechanism )
        
        เป็นกลไกที่เกิดจากการเรียนรู้นั่นคือการทำงานของจิตและอารมณ์
        
        4 กระบวนการ ได้แก่ การรับรู้ การเรียนรู้ การตัดสินใจและการแก้ปัญหา
      - กลไกการควบคุมและกลไกการรับรู้จะทำงานควบคู่กัน
        
        ทำให้บุคคลแสดงพฤติกรรมการปรับตัวทั้งหมดออกมา 4 ด้าน คือ ด้านร่างกาย ด้านอัตมโนทัศน์ ด้านบทบาทหน้าที่ และการพึ่งพาระหว่างกัน
    - - ป็นผลของการปรับตัวของบุคคลที่จะสังเกตได้จากพฤติกรรมการปรับตัวทั้ง 4 ด้าน
      - การปรับตัวที่ดีจะทำให้สามารถบรรลุเป้าหมายของการดำรงชีวิตและพัฒนาการ
  - - - เป็นวิธีการตอบสนองด้านร่างกายต่อสิ่งเร้าโดยสะท้อนให้เห็นการทำงานระดับเซลล์และเนื้อเยื่อต่างๆ
    - - เป็นการปรับตัวเพื่อให้ได้มาซึ่งความมั่นคงทางด้านจิตใจ
      - เกิดจากการเรียนรู้และมีพัฒนาการอย่างต่อเนื่องและสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามบทบาท เวลาและสถานการณ์
      - อัตมโนทัศน์ด้านร่างกาย ( Physical self )
        
        เป็นความรู้สึกและการรับรู้ของบุคคลที่มีต่อสภาพด้านร่างกายและสมรรถภาพในการทำหน้าที่ของอวัยวะต่างๆของตนเอง
        
        ด้านรับรู้ความรู้สึกด้านร่างกาย ( Body sensation ) เป็นความรู้สึกเกี่ยวกับสภาวะและสมรรถภาพของร่างกาย
        
        ด้านภาพลักษณ์ของตนเอง ( Body image ) เป็นความรู้สึกที่มีต่อขนาดรูปร่าง หน้าตา ท่าทางของตนเอง
      - อัตมโนทัศน์ส่วนบุคคล ( Personal self )
        
        เป็นความคิด ความเชื่อ ความรู้สึกถึงคุณค่าของตนเอง หรืออุมคติ ความคาดหวังในชีวิต
        
        อัตมโนทัศน์ด้านความมั่นคงในตนเอง ( Self - consistency )
        
        อัตมโนทัศน์ด้านศีลธรรม จรรยา ( Moral ethical self )
        
        อัตมโนทัศน์ด้านความคาดหวัง ( Self – ideal / expectancy)
    - - การปรับตัวด้านนี้เป็นการตอบสนองด้านสังคมของบุคคลเพื่อให้เกิดความมั่นคงทางสังคม
      - บทบาทปฐมภูมิ ( Primary role )
        
        เป็นบทบาทที่มีติดตัว เกิดจากพัฒนาการช่วงชีวิต
      - บทบาทตติยภูมิ ( Tertiary role )
        
        เป็นบทบาทชั่วคราวที่บุคคลมีอิสระที่จะเลือกเพื่อส่งเสริมให้บรรลุซึ่งเป้าหมายบางอย่างของชีวิต
      - บทบาททุติยภูมิ ( Secondary role)
        
        เป็นบทบาทที่เกิดจากพัฒนาการทางด้านสังคมการเรียนรู้ ขึ้นอยู่กับงานที่ทำ
      - ถ้าไม่สามารถปรับตัวได้ก็จะเกิดความบกพร่องในการแสดงบทบาทหน้าที่ ได้ใน 4 ลักษณะ
        
        การแสดงบทบาทไม่ตรงกับความรู้สึกที่แท้จริง ( Role distance )
        
        เป็นภาวะที่บุคคลแสดงบทบาททั้งทางด้านกายและใจ แต่ไม่ตรงกับความรู้สึกที่แท้จริง
        
        ความขัดแย้งในบทบาท ( Role conflict )
        
        เป็นภาวะที่บุคคลไม่สามารถแสดง
        บทบาทของตนเองได้อย่างเต็มที่ตามที่ควรจะเป็น
        
        ไม่ประสบผลสำเร็จในบทบาทใหม่ที่บุคคลได้รับ ( Ineffective role transition )
        
        เป็นพฤติกรรมที่มีการแสดงถึงความรู้สึกที่ไม่สามารถทำหน้าที่ตามบทบาทของตนเองได้
        
        ความล้มเหลวในการแสดงบทบาท ( Role failure )
        
        เป็นภาวะที่ไม่สามารถ
        ปฏิบัติกิจกรรมได้ตามบทบาทหน้าที่ที่ควรจะทำ
    - - สัมพันธภาพกับบุคคลใกล้ชิด ( Significant others ) เป็นบุคคลมีความสำคัญต่อตนเองมากที่สุด
      - สัมพันธภาพกับระบบสนับสนุน ( Supportive system ) เป็นบุคคลอื่นๆที่เกี่ยวข้องและพึ่งพาซึ่งกันและกัน
      - เป็นการตอบสนองความต้องการของบุคคลที่มีความต้องการสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
  - - - สิ่งเร้าที่บุคคลเผชิญโดยตรงและมีความสำคัญมากที่สุดที่ทำให้บุคคลต้องปรับตัว
    - - สิ่งเร้าอื่น ๆ ที่มีอยู่ในสิ่งแวดล้อม นอกเหนือจากสิ่งเร้าตรงและมีความเกี่ยวข้องกับการปรับตัวของบุคคลนั้น
    - - สิ่งเร้าที่เป็นผลมาจากประสบการณ์ในอดีตซึ่งเกี่ยวกับทัศนคติ อุปนิสัยและบุคลิกภาพเดิม
      - สิ่งเร้าในกลุ่มนี้บางครั้งตัดสินยาก ว่ามีผลต่อการปรับตัวหรือไม่
- - - - ที่เป็นปฏิกริยาตอบสนองของผู้ป่วยต่อการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมหรือสิ่งเร้า
      - พฤติกรรมของผู้ป่วยอาจจะได้มาจากการสังเกต การสัมภาษณ์และการตรวจวัดอย่างมีระบบเมื่อได้ข้อมูลครบถ้วน
    - - ตามปกติสิ่งเร้าตรงจะเป็นสาเหตุที่สำคัญที่สุดของการเกิดปัญหาจึงมักมีเพียงสาเหตุเดียว ส่วนสิ่งเร้าร่วมและสิ่งเร้าแฝงมักมีหลายสาเหตุร่วมกัน
  - - - 2.ปัญหาซึ่งกระทบกระเทือนการเจริญเติบโตของบุคคล
      - 3.ปัญหาซึ่งกระทบกระเทือนต่อบุคคลหรือกลุ่มชนที่เกิดขึ้นอย่างยืดเยื้อและต่อเนื่อง
      - 1.ปัญหาซึ่งคุกคามชีวิตของบุคคล
      - 4.ปัญหาซึ่งกระทบกระเทือนขีดความสามารถของบุคคลที่จะบรรลุผลสำเร็จ