สัมมนา (Seminar) แปลว่า การเข้าร่วมเพื่อแสดงความคิดเห็น ให้ข้อเสนอแนะในอันที่จะบรรลุข้อตกลงร่วมกันหรือการหาข้อยุติร่วมกัน การร่วมใจกันหรือคิดร่วมกัน

พจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2525 ให้ความหมายว่า การประชุมเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และความคิดเห็น เพื่อหาข้อสรุปในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ผลของการสัมมนาถือว่าเป็นเพียงข้อเสนอแนะ ผู้ที่เดี่ยวข้องจะนำไปปฏิบัติตามหรือไม่ก็ได้

สมจิตร เกิดปรางค์ และนุตประวีณ์ เลิศกาญจนวัติ (2545) ได้ให้คำนิยามว่าสัมมนา (Seminar) เป็นกิจกรรมที่สามารถแบ่งออกเป็น 2 วิธีการ คือ การประชุมและวิธีการสอน ซึ่งทั้ง 2 วิธีการนี้มีส่วนที่คล้ายคลึงกัน โดยต่างก็มีเป้าหมายหลักที่มีลักษณะของการประชุม โดยมีรูปแบบการจัดกิจกรรมที่ยืดหยุ่นได้อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์ และวัตถุประสงค์ เป็นกระบวนการกลุ่ม รวมผู้สนใจที่มีความรอบรู้ทางวิชาการอย่างใกล้เคียงกันมาแสดงความคิดเห็น อภิปราย ถกเถียง โดยตอบพูดคุย ปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน สร้างสรรค์ทัศนะใหม่ ๆ ที่สามารถนำความคิดเหล่านั้น ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ได้

เกษกานดา สุภาพ (2543) ให้ความหมายของสัมมนาว่าเป็นการประชุมพบปะพูดคุยบรรยายอภิปรายระดมสมองจากผู้พูดหรือวิทยากรผู้เชี่ยวชาญผู้ฟังมีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งกันและกันเป็นหนทางหาข้อสรุป และนำผลที่ได้ไปแก้ไขพัฒนาคน พัฒนาองค์กร พัฒนางาน และเป็นการนำความสำเร็จมาสู่องค์กร จาก การประชุมแบบหนึ่ง

ผล ยาวิชัย (2554) ให้ความหมายของสัมมนาว่าเป็นวิธีการสอนแบบที่ให้ผู้เรียนมีอิสระในการคิดค้นคว้าด้วยตนเองเทคนิคการหล่อหลวมแนวความคิดในรูปของการประชุมกลุ่มอย่างหนึ่งอาศัยกลุ่มร่วมหาทิศทางการพัฒนาแนวคิดสู่เป้าหมายที่ปราศจากปัญหาหรือประสบกับปัญหาน้อยที่สุดผู้เข้าสัมมนาเป็นผู้ที่มีประสบการณ์ในเรื่องนั้น ๆ และมาประชุมเพื่อศึกษาปัญหาวิเคราะห์และสรุปแนวทางแก้ปัญหาร่วมกันตามหลักของการมีส่วนร่วมรูปแบบหรือเทคนิคของการได้มาซึ่งความรู้แนวคิดและประสบการณ์

1. เพื่อหาคำตอบหา ข้อยุติแนวทางปฏิบัติการในการแก้ปัญหาหรือเปลี่ยนแปลงปรับปรุงวิธีปฏิบัติงาน โดยการระดมความรู้ความคิดจากผู้เข้าร่วมสัมมนา

การสัมมนาที่ดีที่ประสบความสำเร็จมาจากการมีทุกองค์ประกอบดีตั้งแต่คณะกรรมการจัดสัมมนาหัวข้อการสัมมนาเวลาที่เหมาะสมสถานที่ดีที่สำคัญที่อย่างยิ่งคือต้องมีวิทยากรที่มีคุณภาพมีชื่อเสียงและเป็นที่ยอมรับของคนทั่วไปส่วนใหญ่จะทราบได้ว่าการจัดสัมมนาประสบความสำเร็จหรือไม่วัดได้โดยทำการประเมินผลซึ่งอาจทำแบบโดยใช้วิธีให้ผู้เข้าสัมมนาเขียนลงในใบประเมินผลหรือให้ประเมินแบบ on line ก็ได้แบบประเมินผลมักนิยมใช้รูปแบบ Likert Scale และถามความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมสัมมนาในหัวข้อต่างๆเช่นความเหมาะสมของโครงการสัมมนาวิทยากรสถานที่เอกสารการลงทะเบียนรวมทั้งกิจกรรมอื่น ๆ ที่จัดระหว่างการสัมมนาผู้จัดอาจถามว่าผู้เข้าร่วมสัมมนาได้รับประโยชน์จากการเข้าร่วมสัมมนาโดยตรงอย่างไรเช่นในด้านความรู้ทักษะการได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับวิทยากรและผู้เข้าร่วมสัมมนาท่านอื่นอาจถามรวมถึงการนำสิ่งที่ได้จาการสัมมนาไปใช้ประโยชน์ในการทำงานการพัฒนาตนเองในอนาคตหรือถามถึงการได้รับผลประโยชน์ทางอ้อมอื่น ๆ เช่นสิ่งแวดล้อมการท่องเที่ยวการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม

1. การอภิปรายกลุ่ม (group discussion)

2. การอภิปรายแบบคณะ (Panel Discussion)

3. การชุมนุมปาฐกถาหรือการประชุมทางวิชาการ (Symposium)

4. การสัมมนาเชิงปฏิบัติการ (Workshop)

5. การสัมมนาแบบโต๊ะกลม (Round Table)

6. รูปแบบการสัมมนา Role Play

1. สำรวจประเด็นปัญหา

2. ตั้งคณะกรรมการกลาง

3. เขียนโครงการสัมมนา

4. ดำเนินงานเตรียมการสัมมนา

1. ลงทะเบียน

2. เปิดการสัมมนา

3. จัดประชุมกลุ่มใหญ่

4. จัดประชุมกลุ่มย่อย

5. จัดประชุมรวม

6. ปิดการสัมมนา

1. วิเคราะห์ผลการศึกษา

2. รายงานผู้บังคับบัญชา

3. รายงานหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

4. ดำเนินงานงบประมาณ

5. ติดตามผลและวิเคราะห์

1. มีความจริงใจในการเข้าร่วมสัมมนาทุกๆฝ่ายจะต้องให้ความเอาใจใส่ สนใจ การสัมมนาอย่างแท้จริง และจริงใจ โดยการตั้งใจฟังวิทยากรบรรยาย ร่วมเสนอความคิดเห็นและอภิปรายด้วยความมีเหตุผล เที่ยงตรง ไม่แสดงการคัดค้านด้วยอคติส่วนตน

2. พูดจาสุภาพและเหมาะสมกาลเทศะ

3. รักษาอารมณ์ให้มั่นคงและเป็นปกติ ไม่ลุแก่โทสะ เพื่อที่จะให้ได้มาในสิ่งที่ตนปรารถนาเท่านั้น ควรคิดว่า ทุกสิ่งทุกอย่างต้องอาศัยแนวคิดหลายๆทาง พินิจพิเคราะห์ด้วยหลักการและเหตุผล การเปลี่ยนแปลงสิ่งใดก็ตาม บางครั้งอาจไม่อาจเปลี่ยนได้ในทันที บางครั้งต้องใช้เวลาค่อยเป็นค่อยไป

4. ปฏิบัติตนต่อผู้เข้าร่วมสัมมนาด้วยความเคารพในคุณค่าแห่งความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกัน รู้จักยอมับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ไม่อวดแบ่งแสดงตนว่าเก่งคนเดียว หรือใช้ความรู้ที่มีอยู่ในทางไม่ชอบธรรม

5. การถ่ายทอดความรู้ การแสดงความคิดเห็น มุ่งเน้นเพื่อให้เกิดความรู้ ทักษะและเจตคติอันเป็นคุณประโยชน์ต่อผู้ร่วมสัมมนาเป็นสาคัญ

6. มีน้าใจ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีเมตตากรุณาเกื้อกูลประโยชน์จากการสัมมนา ให้แก่ผู้เข้าร่วมสัมมนาซึ่งกันและกัน

2. แนวโน้มในวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์

1. ความสำคัญของประเด็นปัญหาและข้อถกเถียงในวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์

สมจิตร เกิดปรางค์ และ นุตประวีณ์ เลิศกาญจนวัต. (2545). การสัมมนา. กรุงเทพฯ: ส่งเสริมวิชาการ.

เกษกานดา สุภาพพจน์. (2545). การจัดสัมมนา. กรุงเทพฯ:ศูนย์ส่งเสริมวิชาการ.