Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 5 การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกับ…

- - - - ความดันโลหิตสูง
        
        systolic blood pressure (SBP) ≥ 140 mmHg หรือ
        
        diastolic blood pressure (DBP) ≥ 90 mmHg
        
        urine protein ≥ 300 mg ในปัสสาวะที่เก็บต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง
        
        urine protein creatinine index (UPCI) ≥ 0.3
        
        urine dipstick ≥ 1+(1,2)
        *ใช้เฉพาะกรณีที่ไม่สามารถตรวจด้วย urine protein 24 hr หรือ UPCI ได้
    - - ACOG 2013
        
        chronic hypertension
        
        พบก่อนตั้งครรภ์ < 20 wk
        
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia
        
        Preeclampsia-eclampsia
        
        พบขณะตั้งครรภ์ > 20 wk
        
        Gestational hypertension
        
        พบหลัง 20 wk
        
        BP จะปกติ 12 wk หลังคลอด
        
        ไม่พบ proteinuria
    - - การแบ่งโรคต่างๆ ออกเป็น 3 กลุ่มตามแนวทางการรักษา
        
        กลุ่ม Chronic Hypertension (CHT)
        
        • ตรวจพบความดันโลหิตสูงหลังคลอด 12 wk
        
        • ไม่มี New-onset Proteinuria
        
        • ไม่มี Severe feature
        
        • New-onset Hypertension before 20 weeks
        
        กลุ่ม Pregnancy-induced hypertension without severe feature
        
        Preeclampsia without severe features
        
        New-onset Hypertension ที่ late 20 weeks ร่วมกับ New-onset Proteinuria
        
        ไม่มี Severe feature
        
        Chronic hypertension with superimposed
        preeclampsia without severe features
        
        Chronic hypertension ร่วมกับ New-onset Proteinuria
        
        ไม่มีSevere feature
        
        1.Gestational hypertension (GHT)
        
        New-onset Hypertension late 20 weeks
        
        ไม่มี New-onset Proteinuria
        
        ไม่มี Severe features
        
        ความดันโลหิต < 160/110 mmHg
        
        กลุ่ม Pregnancy-induced hypertension with severe features
        
        Preeclampsia with severe features
        
        New-onset Hypertension
        
        New-onset Hypertension ร่วมกับ Severe features แม้เพียง 1 ข้อ โดยที่ ไม่มี New-onset Proteinuria
        
        Gestational hypertension with
        severerange blood pressure
        
        BP ≥ 160/110 mmHg วัด 2 ครั้ง ห่างกันในระยะสั้นๆ (ประมาณ 15 นาที)
        
        ไม่มี Severe features
        
        Gestational hypertension with severerange blood pressure
        
        HELLP syndrome
        
        LDH > 600 U/L
        
        AST/ALT > 2 เท่าของค่า Upper normal limit
        
        เกล็ดเลือด < 100,000 cell/mm3
        
        Eclampsia
        
        ไม่มีอะไรก็เป็นได้ แต่อาการเด่น คือ ชัก
        
        Chronic hypertension with superimposed
        preeclampsia with severe features
        
        Chronic hypertension ร่วมกับ New-onset Proteinuria ร่วมกับ Severe features
        
        ไม่มี New-onset Proteinuria ก็ได้
      - ความหมายของภาวะต่างๆ
        
        New-onset Proteinuria
        
        • Urine protein/creatinine ratio/index (UPCI) ≥ 0.3 mmHg
        
        • Urine Dipstick or Urine analysis reading ≥ 2
        
        • Urine protein 24 hours ≥ 300 mg
        
        Severe features
        
        • Thrombocytopenia
        
        • Impaired liver function
        
        • BP ≥ 160/110 mmHg เมื่อวัด 2 ครั้งห่างกัน 4 ชั่วโมง
        
        • Renal insufficiency
        
        • Pulmonary edema
        
        มีอาการปวดศีรษะหรือตาพร่ามวัที่เกิดขนึ้ใหม่
        
        New-onset Hypertension
        
        • BP ≥ 140/90 mmHg เมื่อวัด 2ครั้งห่างกัน 4 ชั่วโมง
        
        • BP ≥ 160/110 mmHg เมื่อวัดห่างกัน 15นาที
    - - ก่อนตั้งครรภ์
        
        เจาะเลือดเพื่อประเมิน Baseline CBC with platelet, BUN,Cr,AST,ALT,uricacid, urine protein 24 hrs
        
        Anti-hypertensive agents จะพิจารณาให้ในรายที่วัดความดันโลหิตที่ รพ.ได้ ≥140/90 mmHg
        
        วัดความดันโลหิตที่บ้านทกุวันเฝ้าระวังการเกิดภาวะ Superimposed preeclampsia และการ เกิด Preeclampsia with severe feature
        
        พิจารณาให้ Low dose aspirin ตั้งแต่ GA 12-36 wks
        
        ไม่คลอดก่อน 38 wks
      - ระยะคลอด
        
        การพักผ่อน(bed rest)
        
        จัดสภาพแวดล้อมให้สงบ
        
        วัดความดันโลหิต และ Deep tendon reflex ทกุ 1-2 hr
        
        ประเมิน Headache, visual disturbance, epigastric pain
        
        เก็บ Urine Protein 24 ชวั่โมง
        
        ดแูลให้ได้รับยาMagnesium sulfateและติดตาม MgSO4 level
        
        ใสส่ายสวนปัสสาวะคาไว้
      - ระยะหลังคลอด
        
        ในรายที่ไม่รู้สึกตัวให้นอนราบตะแคงหน้าส่วนในรายที่รู้สึกตัวให้นอนท่าFowler’s position
        
        ประเมินการการหดรัดตัวของมดลูก
        
        Observe Bleeding
        
        Vital signsและ Intake output
        
        ให้ IV Fluid ที่ผสม Mg SO4 drip ด้วยเครื่อง Infusion pump และสังเกตอาการข้างเคียง
        
        จัดอาหาร Low Salt และ High Protein
        
        การให้นมบุตร
  - - - ห้องขวา
        
        ปัสสาวะมากตอนกลางคืน มากตอนกลางวัน
        
        เบื่ออาหาร คลื่นไส้
        
        หลอดเลือดดำที่คอโป่งพอง
        
        ตับโต
      - ห้องซ้าย
        
        อ่อนเพลีย
        
        กล้ามเนื้ออ่นแรง
        
        หายใจลำบาก เร็วตื้น
        
        นอนราบไม่ได้
        
        บวม ปอดบวมน้ำ
        
        เสมหะสีชมพู
    - - IUGR
      - ทารกตายในครรภ์
      - คลอดก่อนกำหนด
      - คลอดง่ายเนื่องจาก ทารกตัวเล็ก
      - แท้งบตุร
      - ทารกเกิดหัวใจ พิการแต่กำเนิด
    - - New York Assocaition (NYHA)
        
        Class 2 ทำงานปกติรู้สึกเหนื่อย
        
        Class 3 ทำงานเล็กน้อยรู้สึกเหนื่อยมาก
        
        Class 1 ทำงานปกติไม่เหนื่อย
        
        Class 4 ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้เลย
    - - การซักประวัติ
      - การตรวจร่างกาย
        
        ริมฝีปาก เล็บมือเขียว
        
        หายใจเร็วตื้น ลำบาก
        
        murmur
        
        หลอดเลือดดำที่คอโป่ง
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - Congenital heart disease
      - Prostatic heart disease
      - Acquired heart disease
    - - ครรภ์แฝด
      - Hx.โรคไต ปอด
      - สูบบุหรี่
      - อ้วน
      - อายุมาก
      - หัวใจ Class 3
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        ออกกำลังกายที่เหหมาะสม
        
        หากมีอาการเหนื่อยหอบ นอนราบไม่ได้ บวม ให้รีบมา รพ.
        
        รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
        
        มาฝากครรภ์ตามนัด
        
        พักผ่อนให้เพียงพอ
        
        นับลูกดิ้น
      - ระยะคลอด
        
        ดูแลลให้ได้รับสารน้ำ , oxytocin
        
        ดูแลให้ได้ ATB : pennicillin
        
        Obs. V/S
        
        ไม่เบ่งคลอด อาจใช้หัตถการ V/E ,F/E ,C/S
        
        จัดท่าตะแคงศีรษะสูง
      - หลังคลอด
        
        ให้ ampicillin ป้องกัน infect.
        
        ให้ oxitocin 10 u ป้องกัน PPH
        
        ดูแลให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
        
        แนะนำการคุมกำเนิด
- - - - ระยะตั้งครรภ์
        
        •ดแูลในคลีนิกเสี่ยงสูง
        
        •การพักผ่อน
        
        •ความรู้
        
        •การรับประทานอาหาร
        
        •การประเมินเด็กดิ้น
        
        •การป้องกันการติดเชื้อ
        
        •การให้ธาตเุหล็ก/ Folic acid
        
        •ยตุิการตั้งครรภ์
      - ระยะคลอด
        
        •การได้รับสารน้ำสารอาหาร
        
        •Vital signs
        
        •การพักผ่อน
        
        •สุขภาพทารกในครรภ์
        
        •การบรรเทาความเจ็บปวด
      - ก่อนตั้งครรภ์
        
        การวินิจฉัยโรค
        
        การประเมินอัตราเสี่ยง
        
        การให้ข้อมลูเกี่ยวกับอัตราเสี่ยง
        
        การให้ข้อมลูเกี่ยวกับโรค
        
        การให้ข้อมลูเกี่ยวกับทางเลือกเพื่อ
        หลีกเลี่ยงการมีบุตรเป็นโรค
    - - 1.แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีโปรตีนและกรดโฟลิกมาก
      - 6.การตัดม้าม
      - 5.การให้ยาdesferrioxamine(desferal)
      - 4.ให้เลือด (Pack red cell)ไม่ควรเกิน1 unit
      - 3.การรักษาความดันโลหิตสงูร่วมกับการตั้งครรภ์ในทารกที่เป็น hydrops fetalis
      - 2.ให้ยาเม็ด Folic acid (5 mg) วันละครึ่งเม็ด
    - - Thalassemia major (Transfusiondependent thalassemia: TDT) คือ กลุ่มที่มีอาการรุนแรง จำเป็นต้องได้เลือดเป็นประจำ
      - Thalassemia intermedia (Nontransfusion-dependent thalassemia: NTDT) คือ กลุ่มที่มีอาการรุนแรงน้อยถึงปานกลาง
    - - β – thalassemia โครโมโซมคู่ที่ 11
        
        homozygous βo-thalassemia
        
        βo-thalassemia/hemoglobin E
        
        homozygous hemoglobin E; HbE/ Hb
      - α - thalassemia โครโมโซมคู่ที่ 16
        
        homozygous α -thalassemia1, α -thal 1/ α thal 1, hemoglobin Bart,s hydrops fetalis
        
        hemoglobin H/ Constant Spring, α -thal1/ Hb Constant Spring
        
        hemoglobin H; Hb H, α -thal 1/ α -thal 2
        
        homozygous hemoglobin Constant Spring
    - - OFT (การทดสอบ
        ความเปราะของเม็ดเลือดแดง)
        
        Positive เป็นพาหะ
        
        Negative ไม่เป็นพาหะ
      - DCIP
        
        ผลบวกแสดงว่าบุคคลนั้นมี unstable hemoglobin เช่น HbE, HbH
        
        ผลลบแสดงว่าบุคคลนั้นไม่มี unstable hemoglobin
      - การตรวจค่าดัชนีเม็ดเลือดแดง
        (red blood cell indices)
        
        MCVค่าปกติ 80-100 fl
        
        MCH ค่าปกติ 27-31 pg
      - การทดสอบโดยวิธีมาตรฐาน
        
        การตรวจวิเคราะห์ชนิดและปริมาณฮีโมโกลบิน HbA2
        
        การตรวจ PCR
      - การตรวจ Complete blood count: CBC
      - การวินิจฉัยทารกก่อนคลอดในรายที่คู่สมรสเสี่ยงต่อการเกิดโรค
        
        CVS
        
        cordocentesis
        
        Doppler ultrasound
        
        การเจาะน้้ำคร่ำ
      - การตรวจคัดกรองหญิงตั้งครรภ์ท่มีาฝากครรภ์ครั้งแรก (screening)
    - - มารดา
        
        • ตกเลือด
        
        • โรคหัวใจ
        
        • Pre-eclampsia
        
        • ติดเชื้อ
      - ทารก
        
        ตายปริกำเนิด
        
        • Preterm
        
        • IUGR
        
        • Fetal distress
  - - - การลดลงอย่างผิดปกติของ Hb จากการสร้างหรือทำลาย
        
        Hb < 10 gm/dl, Hct < 30 %
        
        WHO : Hb < 11 gm/dl
        
        CDC : Hb < 11 gm/dl in first trimester ,-Hb < 10.5 gm/dl in second trimester
  - - - Iron stores depletion
      - Iron deficiency anemia
      - Iron deficiency erythropoiesis
    - - • การให้รับประทานธาตุเหล็ก ขนาดรักษาคือวันละ 200 mg
      - • การให้ธาตุเหล็กทางหลอดเลือดดำ
      - • การให้เลือด การให้ Packed red cell หรือ Whole blood