Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่5 การใช้กระบวนการ พยาบาลในการดูแลมารดา และ ทารกที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกั…

- - - - systolic blood pressure, diastolic blood pressure
        
        Urine protein ≥ 300 mg in 24 hrs
        
        Urine protein creatinine index (UPCI) ≥ 0.3
        
        urine dipstick ≥ 1+(1, 2)
    - - Preeclampsia-eclampsia
        Chronic hypertension
        Chronic hypertension with superimposed preeclampsia Gestational hypertension :red_flag:
    - - New-onset Hypertension :star:
        
        Urine protein 24 hours ≥ 300 mg OR
        Urine protein/creatinine ratio/index (UPCI) ≥ 0.3 mg/dL OR
        Urine :warning: Dipstick or Urine analysis reading ≥ 2+
      - Severe features :star:
        
        Systolic BP (SBP) ≥ 160 mmHg หรือ Diastolic BP (DBP) ≥ 110 mmHg :!?: เมื่อวัด 2ครั้งห่างกัน 4ชั่วโมง
        Thrombocytopenia
        Impaired liver function :<3:
        Renal insufficiency
        Pulmonary edema
        มีอาการปวดศีรษะหรือตาพร่ามัวที่เกิดขึ้นใหม่ :red_flag:
      - New-onset Proteinuria :star:
        
        Systolic BP (SBP) ≥ 140 mmHg or Diastolic BP (DBP) ≥ 90 mmHg เมื่อวดั 2ครัhงห่างกัน 4ชั่วโมง
        Systolic BP (SBP) ≥ 160 mmHg or Diastolic BP (DBP) ≥ 110 mmHg เมื่อวัดห่างกัน 15 นาที :green_cross:
    - - กลุ่ม Chronic Hypertension (CHT) :pencil2:
        
        Hypertension ที่ตรวจพบก่อนการตั้งครรภ์ (Pregestational hypertension)
        New-onset Hypertension before 20 weeks
        ตรวจพบความดันโลหิตสูงหลังคลอด :check: 12สัปดาห์
        ไม่มี New-onset Proteinuria
        ไม่มี Severe features :explode:
        
        3.4 เกณฑ์การวินิจฉัยภาวะ HELLP🎁 syndrome
        
        Hemolysis (H) คือ มีภาวะ Microangiopathic hemolysis (MAHA) หรือ LDH > 600 U/L :check:
        
        Elevated liver enzyme (EL) คือ AST/ALT สูงกว่า 2 เท่าของค่า Upper normal limit :explode:
        
        Low platelet (LP) คือ เกล็ดเลือด < 100,000 cell/mm3 :red_flag:
        
        3.5 Eclampsia
        
        New-onset tonic-clonic, focal or multifocal seizures in pregnancy (ส่วนใหญ่เกิดขึน้ในไตรมาสสุดท้าย และหลังคลอด 48-72 ชั่วโมง)
        ไม่จำเป็นต้องมี New-onset Hypertension หรือ Newonset Proteinuria หรือ Severe features ก็ได้ :red_flag:
        
        แนวทางการดูแลสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงก่อนตั้งครรภ์ (Chronic Hypertension: CHT)
        
        เจาะเลือดเพื่อประเมิน Baseline CBC with platelet, BUN,Cr,AST,ALT,uricacid, urine protein 24 hrs
        Anti-hypertensive agents จะพิจารณาให้ในรายที่วัดความดันโลหิตที่ รพ.ได้ ≥140/90 mmHg วัดความดันโลหิตที่บ้านทุกวันเฝ้าระวังการเกิดภาวะ Superimposed preeclampsia และการ เกิด Preeclampsia with severe feature
        พิจารณาให้ Low dose aspirin ตั้งแต่GA 12-36 wks ไม่คลอดก่อน 38 wks :check:
      - กลุ่ม Pregnancy-induced hypertension without severe features :fountain_pen:
        
        2.1 Gestational hypertension (GHT) 🚑
        
        New-onset Hypertension late 20 weeks ไม่มี New-onset Proteinuria ไม่มี Severe features
        ความดันโลหิต ต้องไม่สูงเกิน 160/110 mmHg
        ตรวจพบ proteinuria หรือ end-organ dysfunction โดยเฉพาะ GHT ที่วินิจฉัยก่อนอายคุรรภ์ 32สัปดาห์ :check:
        
        2.2 Preeclampsia without severe features New-onset Hypertension late 20 weeks :check:
        
        New-onset Hypertension ที่late 20 weeks ร่วมกับ
        New-onset Proteinuria
        ไม่มี Severe feature
        Chronic hypertension ร่วมกบั New-onset Proteinuria
        ไม่มี Severe features :no_entry:
      - กลุ่ม Pregnancy-induced hypertension with severe features :forbidden:
        
        3.2 Preeclampsia with severe features :<3:
        
        New-onset Hypertension New-onset Hypertension ร่วมกับ Severe features แม้เพียง 1 ข้อ โดยที่ไม่มีNew-onset Proteinuria :red_flag:
        
        🎃🎊3.3 Chronic hypertension with superimposed preeclampsia with severe features
        
        Chronic hypertension ร่วมกับ New-onset Proteinuria ร่วมกับ Severe features ไม่มี New-onset Proteinuria ก็ได้ 🗓
        
        3.1 Gestational hypertension with severerange blood pressure :warning:
        
        Gestational hypertension ที่มี SBP ≥ 160 mmHg or DBP ≥ 110 mmHg วัด 2 ครั้ง ห่างกันใน ระยะสั้นๆ (ประมาณ 15 นาที)
        ไม่มี Severe features
        Gestational hypertension with severerange blood pressure :<3:
    - - กรณีอายคุรรภ์ ≥37สัปดาห์ พิจารณาให้คลอด
        กรณีอายคุรรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์ สามารถพิจารณา 'Expectant management’
        วัด BP 2 times/wk
        CBC c platelet, Liver Function Test, Proteinurea1 time/wk Ultrasound 2-4 wks
        EFM every week
    - - Admit ตลอดการตั้งครรภ์
        ให้ MgSO4 นาน 48 ชม.
        วัดความดันโลหิต และประเมินอาการปวดศีรษะ/ตามัว/ จุกลิ้นปี่ ทกุ 2-4 ชั่วโมง
        บันทึก fluid intake/ urine output
        ติดตาม Lab: CBC c platelet, BUN/Cr, Electrolyte, AST/ALT อย่างน้อยสัปดาห์ละสองครั้ง
        สอนนับลูกดิ้น (Fetal movement count; FMC) และทำ Non-stress test (NST) วันละครััง :recycle:
    - - เข้ารับการรักษาแบบผ้ปู่วยใน (Admit)
        ให้ Short-acting anti-hypertensive drugsในรายที่ความดันยังคงสูงกว่า 160/110 mmHg
        Hydralazine
        Labetalol
        Nifedipine
        ป้องกันชัก (Stabilization) ด้วย MgSo4
        การพิจารณาให้คลอด :red_flag:
    - - การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับยา Magnesium sulfate
        
        ดูแลให้ได้รับยาป้องกันภาวะชักคือ Magnesium sulfate และใช้เครื่อง Infusion pump
        ดูแลความสขุสบายของผู้ป่วย เพื่อบรรเทาอาการร้อนวูบวาบตามร่างกาย ประเมินอาการ magnesium toxicity
        Monitor intake and output
        เตรียม 10% Calcium gluconate
        Monitor magnesium level (Therapeutic serum level 4.8-8.4 mg/dl) Maintain electronic fetal monitoring :no_entry: :!!:
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะชัก :fire:
        
        จัดท่านอนตะแคง และตะแคงหน้า เพื่อป้องกัน aspiration ใส ่Oropharyngeal airway
        ให้ออกซิเจนทาง face mask 10 ลิตรต่อนาที
        Suction กรณีที่มี secretion
        ดูแลให้ IV fluid ตามแผนการรักษา
        ให้ยา Magnesium sulfate ทางหลอดเลือดดำ
        Fetal Heart Rate Monitoring
        Vital signsทกุ 15 นาที
        พิจารณาให้เกิดการคลอดโดยเร็ว :warning:
      - การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะ Preeclampsia ในระยะคลอด
        :star:
        
        การพักผ่อน (bed rest)
        จัดสภาพแวดล้อมให้สงบ และลดการกระตุ้นผู้ปูวยทั้งจากแสง เสียง สัมผัส
        วัดความดันโลหิต และ Deep tendon reflex ทุก 1-2ชั่วโมง
        ประเมิน Headache, visual disturbance, epigastric pain
        เก็บ Urine Protein 24 ชั่วโมง
        ดแูลให้ได้รับยาMagnesium sulfateและติดตาม MgSO4 level
        ใสส่ายสวนปัสสาวะคาไว้ :!!:
      - การพยาบาลมารดาที่มีภาวะความดันโลหิตสูงในระยะหลังคลอด
        
        ในรายไม่รู้สึกตัวให้นอนราบตะแคงหน้าส่วนในรายที่รู้สึกตัวให้นอนท่าFowler’s position
        ประเมินการการหดรัดตัวของมดลูก
        Observe Bleeding
        Vital signsและ Intake output
        ให้ IV Fluid ที่ผสม Mg SO4 drip ด้วยเครื่อง Infusion pump และสังเกตอาการข้างเคียง
        จัดอาหาร Low Salt และ High Protein
        การให้นมบตุร🧑🏻👩🏻
  - - - โรคหัวใจแต่กำเนิด :explode:
        
        แรงดันสูง (Pressure overload) Pulmonary stenosis, aortic stenosis
        
        กลุ่มอาการเขียว (cyanosis)
        
        ปริมาตรเลือดเกิน (Volume overload)VSD, ASD, PDA
      - โรคหัวใจรูมาติก :<3: (Rheumatic heart disease)
      - โรคหัวใจที่มีภาวะความดันโลหิตสงู :<3: (Hypertensiveheartdisease)
      - 4.โรคหัวใจขาดเลือด (Ischemic heart disease)
      - กล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ :<3:(cardiomyopathy)
      - หัวใจเต้นผิดปกติ (Arrthymias) :<3:
    - - Class II: Slightly compromised
      - Class I: Uncompromised
        
        การดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคหัวใจ Class I, II
        :red_flag:
        
        ควรแนะนำให้มาฝากครรภ์ตั้งแต่ทราบว่าตั้งครรภ์
        การนัดตรวจครรภ์ ช่วง 28 Wks. นัดทุก 2 wkหลังจากนั้นนัดทุก 1 Wks
        ควรได้รับการดูแลจากอายุแพทย์
        ประเมิน Functional class ทกุครั้ง
        แนะนำให้นอนพักมากกว่า 10ชม.
        ควบคุมน้ำหนักไม่เกิน 10กก.
        แนะนำให้หยุดสูบบุหรี่หรือ สุรา
        ระมัดระวังการติดเชื้อ
      - Class III: Markedly compromised
      - Class IV: severe compromised
        
        การดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคหัวใจ Class III, IV
        :no_entry:
        
        การอธิบายถึงภาวะเสี่ยง
        การทำแท้งเพื่อการรักษา
    - - แท้งบตุร
      - ทารกตายในครรภ์
      - คลอดก่อนกำหนด
      - คลอดง่ายเนื่องจาก ทารกตัวเล็ก
      - IUGR
      - ทารกเกิดหัวใจพิการแต่กำเนิด
    - - Severe progressive dyspnea
        Progressive orthopnea
        Paroxymalnoctonaldypnea
        Hemoptysis
        Syncope with exertionCyanosis
        Clubbing fingers
        Persistent neck vein distension
        Systolic murmur
        Diastolic murmur
        Cardiomegaly
        Sustained arrhythmia
        Persistantsplit second sound
        Pulmonary hypertension
    - - การตรวจคลื่นหัวใจ
        ภาพรังสีทรวงอก
        Echocardiography
        Exercise tolerance test
        การใสส่ายสวนหัวใจ (Cardiac catheterization)
    - - ยารักษาอาการหัวใจเต้นผิดปกติDigoxin
      - ยารักษาลิ่มเลือดอุดตัน
      - ยารักษาหัวใจล้มเหลว
        
        hydralazine
        
        beta-blocker
        
        Digoxin
    - - ระยะคลอด
        
        เตรียมคลอด 1-2 Wks ก่อนคลอด
        นอนในท่าตะแคงยกศีรษะสูงระยะรอคลอด
        การใช้ยาระงับปวด
        ดูแลการได้รับยา
        ภาวะหัวใจล้มเหลว อาจจะมีอาการของ Pulmonary edema hypoxia และความดันโลหิตต่ำต้องรักษาตาม ชนิดและความรุนแรงของโรค
        Vital signsการจัดท่าคลอดในท่า Fowler position ในระยะคลอด
        ช่วยคลอดด้วยคีมหรือเครื่องดดูสญุญากาศ
        ภาวะหัวใจล้มเหลว ต้องรักษาตามชนิดและความ รุนแรงของโรค
        Vital signs
      - ระยะหลังคลอด
        
        การดูแลอย่างใกล้ชิดป้องกันการตกเลือด, ติดเชื้อ
        
        การให้นมบุตร
        
        การคุมกำเนิด
    - - ระยะรอคลอด
        
        ดูแลผู้คลอดอย่างใกล้ชิด
        นอนศีรษะสูง
        สังเกตอาการเริ่มต้นของหัวใจวาย
        Vital signs
        Antibiotic (benzatine penicillin, ampicillin)
        ยาเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของหัวใจ (Digoxine)
      - ระยะเบ่งคลอด
        
        นอนท่าศีรษะสูงแยกขาออกในแนวราบ
        ช่วยแพทย์ทำหัตถการ
        ฟังเสียงหัวใจทารก
        เตรียมช่วยเหลือทารก
      - ระยะคลอดรก
        
        กดหน้าท้องเหนือสะดือ
        ดูแลการได้รับยา oxytocin งด methergin
        ดูแลการได้รับเลือด
      - ระยะหลังคลอด
        
        ประเมินสญัญาณชีพ
        ดูแลให้พักผ่อน
        ดูแลให้ได้รับยา digitalis
        ดูแลให้ได้รับยา Antibiotic
        ดูแลการให้นมบตุร
        แนะนำการคุมกำเนิด
        ยาเม็ดคุมกำเนิด/ ยาฉีดคุมกำเนิด
        ถุงยางอนามัย
- - - - ภาวะเสมือนโลหติจาง
        
        โรคโลหติจางจากการขาดธาตุเหล็กแบ่งออกเป็น 3 ระยะ
        
        Iron deficiency erythropoiesis
        
        Iron deficiency anemia
        
        Iron stores depletion
        
        การวินิฉัย
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        Screening of anemia: CBC (Hb, Hct, MCV)
        
        ประวัต ิท่บี่งบอกได้ถงึความรุนแรงของโรค
        
        การป้องกัน :red_flag:
        
        แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์ทกุรายควรได้รับการเสริมธาตุเหล็ก 60 mg ทุกวัน ตลอดการตั้งครรภ์ :recycle:
        
        ส่งเสริมการบริโภคอาหารที่อดุมด้วยธาตุเหล็ก :tada:
        
        การรักษา :no_entry:
        
        การให้รับประทานธาตเุหลก็ขนาดรักษาคือวันละ 200 มิลลิกรัม
        
        การให้ธาตเุหลก็ผ่านทางหลอดเลือดดำ
        
        การให้เลือด การให้ Packed red cell หรือ Whole blood
      - โลหติจางจากการสร้างลดลง
      - โลหติจางจากการเพิ่มทำลาย
  - - - α - thalassemia โครโมโซมคู่ที่ 16
        
        homozygous α -thalassemia1, α -thal 1/ α thal 1, hemoglobin Bart,s hydrops fetalis
        hemoglobin H/ Constant Spring, α -thal1/ Hb Constant Spring hemoglobin H; Hb H, α -thal 1/ α -thal 2
        homozygous hemoglobin Constant Spring
      - 2.β – thalassemia โครโมโซมคู่ที่ 11
        
        homozygous βo-thalassemia
        βo-thalassemia/hemoglobin E -
        homozygous hemoglobin E; HbE/ Hb
      - การแบ่งระดับของความรุนแรงของโรค :warning:
        
        Thalassemia intermedia (Nontransfusion-dependent thalassemia: NTDT :green_cross:
        
        Thalassemia major (Transfusiondependent thalassemia: TDT) :check:
    - - การตรวจคัดกรองหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรก (screening)
      - การตรวจ Complete blood count: CB
      - การตรวจค่าดัชนีเม็ดเลือดแดง (red blood cell indices)
      - OFT (osmotic fragility test)
      - DCIP (dichlorophenol-indophenol precipitation test)
      - การทดสอบโดยวิธีมาตรฐาน :red_flag:
        
        6.1 การตรวจวิเคราะห์ชนิดและปริมาณฮีโมโกลบิน HbA2 (hemoglobin typing & quantitation)
        
        6.2 การตรวจ PCR เพื่อยืนยนัการเป็นพาหะของ α-thalassemia 1 และ β-thalassem :warning:
      - การวินิจฉัยทารกก่อนคลอดในรายที่คู่สมรสเสี่ยงต่อการเกิดโรค :fire:
        
        chorionic villous sampling; CVS
        
        cordocentesi
        
        Doppler ultrasound
        
        การเจาะน้ำคร่ำ
    - - ผลต่อทารก :<3:
        
        Fetal distress :<3:
        
        Preterm
        
        IUGR
        
        ตายปริกำเนิด :red_flag:
      - ผลต่อมารดา👦🏻🧒🏻
        
        Pre-eclampsia
        
        ตกเลือด
        
        โรคหัวใจ
        
        ติดเชือ
    - - อาหาร แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีโปรตีนและกรด โฟลิกมาก
        
        ยาควรให้ยาเม็ด Folic acid (5 mg) วันละครึ่ง-1เม็ด
        
        การรักษาความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์ในทารกที่เป็น hydrops fetalis
        
        การให้เลือดควรให้เลือดทกุรายในรูปเม็ดเลือดแดงเข้มข้น (Pack red cell)ไม่ควรเกิน 1 unit เนื่องจาก 1 unit มีเหล็กประมาณ 200-250 mg
        
        การให้ยาจับธาตุเหล็ก ยาที่ใช้คือ desferrioxamine(desferal) ฉีดทางใต้ผิวหนังหรือหลอด เลือดดำ 50-60มิลลกิรัม/กิโลกรัม/วัน ระยะเวลาฉีดวันละ 8-12ชั่วโมง และ 5-7วัน/สัปดาห์
        6.การตัดม้าม :<3:
    - - การพยาบาลในระยะตั้งครรภ์ :red_flag:
        
        ดแลในคลินิกเสี่ยงสูง
        ความรู้
        การพักผ่อน
        การรับประทานอาหาร
        การประเมินเด็ก็ดิ้น
        การป้องกันการติดเชื้อ
        การให้ธาตุเหล็ก/ Folic acid
        ยุติการตั้งครรภ์ :check:
      - การพยาบาลก่อนตั้งครรภ์ :star:
        
        การให้คำปรึกษาก่อนตั้งครรภ์ :red_flag:
        
        👱🏻‍♀️การวินิจฉัยโรค
        
        🤶🏻การประเมินอตัราเสี่ยง
        
        การให้ข้อมลูเกี่ยวกับอัตราเสี่ยง👩🏻
        
        🧀การให้ข้อมลูเกี่ยวกับโรค
        
        👨🏻การให้ข้อมลูเกี่ยวกับทางเลือกเพื่อหลีกเลี่ยงการมีบุตรเป็นโรค
      - การพยาบาลในระยะคลอด
        
        การพักผ่อน
        การได้รับสารน้ำ/อาหาร 🍜 Vital signs สุขภาพทารกในครรภ์
        การบรรเทาความเจ็บปวด