Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Nhiệm vụ tuần 8- Nhóm 5 - Coggle Diagram
Nhiệm vụ tuần 8- Nhóm 5
một số kĩ thuật dạy học tích cực trong trong dạy học KHTN ở TH
lược đồ tư duy
Khái niệm
Lược đồ tư duy (còn được gọi là bản đồ khái niệm) là một sơ đồ nhằm trình bày một cách rõ ràng những ý tưởng mang tính kế hoạch hay kết quả làm việc của cá nhân hay nhóm về một chủ đề. Lược đồ tư duy có thể được viết trên giấy, trên bản trong, trên bảng hay thực hiện trên máy tính.
cách tiến hành
Viết tên chủ đề ở trung tâm, hay vẽ một hình ảnh phản ánh chủ đề.
Từ chủ đề trung tâm, vẽ các nhánh chính. Trên mỗi nhánh chính viết một khái niệm, phản ánh một nội dung lớn của chủ đề, viết bằng CHỮ IN HOA. Nhánh và chữ viết trên đó được vẽ và viết cùng một màu. Nhánh chính đó được nối với chủ đề trung tâm. Chỉ sử dụng các thuật ngữ quan trọng để viết trên các nhánh.
Từ mỗi nhánh chính vẽ tiếp các nhánh phụ để viết tiếp những nội dung thuộc nhánh chính đó. Các chữ trên nhánh phụ được viết bằng chữ in thường
Tiếp tục như vậy ở các tầng phụ tiếp theo.
Ứng dụng của lược đồ tư duy
Tóm tắt nội dung, ôn tập một chủ đề;
Trình bày tổng quan một chủ đề;
Chuẩn bị ý tưởng cho một báo cáo hay buổi nói chuyện, bài giảng;
Thu thập, sắp xếp các ý tưởng;
Ghi chép khi nghe bài giảng.
Ưu điểm của lược đồ tư duy
Các hướng tư duy được để mở ngay từ đầu;
Các mối quan hệ của các nội dung trong chủ đề trở nên rõ ràng;
Nội dung luôn có thể bổ sung, phát triển, sắp xếp lại;
Học sinh được luyện tập phát triển, sắp xếp các ý tưởng.
tia chớp
khái niệm
Là một kỹ thuật huy động sự tham gia của các thành viên đối với một câu hỏi nào đó, hoặc nhằm thu thông tin phản hồi nhằm cải thiện tình trạng giao tiếp và không khí học tập trong lớp, thông qua việc các thành viên lần lượt nêu ngắn gọn và nhanh chóng (nhanh như tia chớp) ý kiến của mình về một câu hỏi hoặc tình trạng vấn đề.
Quy tắc thực hiện
Có thể áp dụng bất cứ thời điểm nào; lần lượt từng người nói suy nghĩ của mình về một câu hỏi đã thoả thuận.
Kỹ thuật "ổ bi"
Cách thực hiện
Khi thảo luận, mỗi học sinh ở vòng trong sẽ trao đổi với học sinh đối diện ở vòng ngoài, đây là dạng đặc biệt của phương pháp luyện tập đối tác. Sau một ít phút thì học sinh vòng ngoài ngồi yên, học sinh vòng trong chuyển chỗ theo chiều kim đồng hồ, tương tự như vòng bi quay, để luôn hình thành các nhóm đối tác mới.
Khái niệm
Là một kỹ thuật dùng trong thảo luận nhóm, trong đó học sinh chia thành hai nhóm ngồi theo hai vòng tròn đồng tâm như hai vòng của một ổ bi và đối diện nhau để tạo điều kiện cho mỗi học sinh có thể nói chuyện lần lượt với các học sinh ở nhóm khác.
Kĩ thuật phòng tranh
Khái niệm
Là kĩ thuật GV tổ chức cho học sinh giải quyết câu hỏi hoặc vấn đề học tập bằng cách trưng bày ý tưởng của cá nhân hoặc một nhóm Hs xung quanh lớp học như một phòng triển lãm tranh thực sự
Cách tiến hành
GV nêu câu hỏi/ vấn đề cho cả lớp hoặc cho các nhóm.
Mỗi thành viên ( hoạt động cá nhân) hoặc các nhóm (hoạt động nhóm) phác hoạ những ý tưởng về cách giải quyết vấn đề trên một tờ bìa và dán lên tường xung quanh lớp học như một triển lãm tranh.
HS cả lớp đi xem “ triển lãm’’và có thể có ý kiến bình luận hoặc bổ sung.
Cuối cùng, tất cả các phương án giải quyết được tập hợp lại và tìm phương án tối ưu.
Ví dụ: Bài cơ quan sinh sản của thực vật có hoa
Mục đích
Giúp HS năng động sáng tạo, tránh những giờ học nhàm chán không hiệu quả
Tạo kĩ năng quan sát, giải quyết vấn đề làm việc nhóm phân tích
Tạo hứng thú trong học tập
Giúp HS học hỏi lẫn nhau và ghi nhớ sâu kiến thức của bài học
Kĩ thuật mảnh ghép
Khái niệm
Là kĩ thuật tổ chức hoạt động học tập hợp tác kết hợp giữa cả cá nhân, nhóm và liên kết giữa các nhóm nhằm giải quyết một nhiệm vụ phức hợp, kích thích sự tham gia tích cực của học sinh, nâng cao vai trò của cá nhân trong quá trình hợp tác.
Các bước tiến hành
Vòng 1: Nhóm chuyên gia
Hoạt động theo nhóm 3 đến 8 người [số nhóm được chia = số chủ đề x n (n = 1,2,…)]
Mỗi nhóm được giao một nhiệm vụ [Ví dụ : nhóm 1 : nhiệm vụ A; nhóm 2: nhiệm vụ B, nhóm 3: nhiệm vụ C, … (có thể có nhóm cùng nhiệm vụ)]
Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút, suy nghĩ về câu hỏi, chủ đề và ghi lại những ý kiến của mình
Khi thảo luận nhóm phải đảm bảo mỗi thành viên trong từng nhóm đều trả lời được tất cả các câu hỏi trong nhiệm vụ được giao và trở thành “chuyên gia” của lĩnh vực đã tìm hiểu và có khả năng trình bày lại câu trả lời của nhóm ở vòng 2.
Vòng 2: Nhóm các mảnh ghép
Các câu trả lời và thông tin của vòng 1 được các thành viên trong nhóm mới chia sẻ đầy đủ với nhau
Khi mọi thành viên trong nhóm mới đều hiểu được tất cả nội dung ở vòng 1 thì nhiệm vụ mới sẽ được giao cho các nhóm để giải quyết
Các nhóm mới thực hiện nhiệm vụ, trình bày và chia sẻ kết quả
Hình thành nhóm 3 đến 6 người mới (1 – 2 người từ nhóm 1, 1 – 2 người từ nhóm 2, 1 – 2 người từ nhóm 3…)
Kĩ thuật tạo nhóm
Khái niệm
Chia nhóm là kĩ thuật dạy học tích cực trong đó GV tổ chức cho HS thành nhiều nhóm nhỏ và hướng dẫn mỗi nhóm cùng hợp tác,trao đổi ý kiến nhằm giải quyết các nhiệm vụ học
Ưu điểm
Học tập theo nhóm giúp HS ghi nhớ ND bài học dễ dàng hơn; tri thức mà HS lĩnh hội khách quan, sâu sắc và bền vững hơn
Học tập theo nhóm tạo cơ hội cho HS phát triển tư duy, phát triển khả năng của bản thân; chủ động học tập tích cực
Hoạt động nhóm giúp HS yếu kém, nhút nhát thêm mạnh dạn, tự tin; tạo điều kiện cho trẻ hòa nhập cộng đồng
Nhược điểm
Gây ồn ào trong lớp khó kiểm soát
Trong nhóm sẽ có một số bạn tích cực, còn một số khác sẽ ỷ lại vào các bạn trong nhóm
Sẽ có nhiều HS không thích học theo nhóm vì muốn chứng tỏ năng lực bản thân với GV hơn là với bạn.
Các cách chia nhóm
Chia nhóm theo số điểm danh, theo các màu sắc, theo các loài hoa, các mùa trong năm,..
Chia nhóm theo tháng sinh: Các HS có cùng tháng sinh sẽ làm thành một nhóm
Chia nhóm theo hình ghép
Chia nhóm theo sở thích
Các bước tiến hành
B1: Làm việc toàn lớp : Nhập đề và giao nhiệm vụ
Giới thiệu chủ đề
Xác định nhiệm vụ các nhóm
Thành lập nhóm
B2: Làm việc nhóm
Chuẩn bị chỗ làm việc
Lập kế hoạch làm việc
Thoả thuận quy tắc làm việc
Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ
Chuẩn bị báo cáo kết quả.
B3: Làm việc toàn lớp: Trình bày kết quả, đánh giá
Các nhóm trình bày kết quả
Đánh giá kết quả.
Một số lưu ý
HS có đủ nguyên vật liệu, dụng cụ
Bố trí chỗ ngồi hợp lý, thuận lợi cho học sinh khi chia nhóm
Gv chuẩn bị phiếu giao việc và nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng cho các nhóm
Tổ chức nhóm có số lượng vừa phải, trình độ giữa các nhóm tương đối đồng đều, các thành viên trong nhóm giữ vai trò khác nhau.
Phối hợp hoạt động nhóm với hoạt động cá nhân 1 cách hợp lý.
Gv giữ vai trò cố vấn, hướng dẫn, giúp đỡ hs khi cần thiết.
Kĩ thuật dạy học xương cá
Khái niệm
là một dạng biểu kỹ thuật đồ họa có hình dạng giống xương cá hay còn gọi là biểu đồ nguyên nhân-kết quả, là phương pháp nhận diện vấn đề và đưa ra giải pháp
Mục tiêu
giúp học sinh hình thành khả năng hệ thống hóa kiến
thức
phát triển khả năng tư duy cho hoạc sinh nhờ việc hệ thống
hóa kiến thức
tạo không khí học tập sôi nổi cho các em
Ưu điểm
là phương pháp dạy học tích cực có lợi cho cả học
sinh và giáo viên
giúp học sinh hệ thống hóa kiến thức 1 cách khoa học , các
kiến thức được thể hiện rất rõ ràng trên xương cá++++++++++
là công cụ giúp học sinh nắm bắt được trọng điểm của kiến
thức được nêu ra
Tác dụng đối với HSTH
giúp cho việc xác định nguyên nhân nhanh chóng và hiệu
quả
Giúp HS hiểu nội dung bài học một cách có hệ thống
Giúp HS tiếp cận được nhiều cách học khác nhau
Rèn kĩ năng tập trung tư duy, quyết định của HS
Dựa vào biểu đồ xương cá, HS sẽ dễ nhớ được kiến thức
bài học
Các bước tiến hành
B1 Xác định định vấn đề cần quan tâm
B2 tìm những nội dung chính
B3 tìm những nội dung phụ
B4 chọn lọc và đưa ra kết luận
Một số điều lưu ý
giáo viên cần giúp cho học sinh tìm ra nội dung chính trong
bài
cần giúp cho học sinh biết cách tóm gọn được nội dung trong bài
Kĩ thuật bậc thang
Cách tiến hành
HS xếp các thẻ theo thứ tự quan trọng giảm dần hay tăng dần
HS so sánh các thứ tự với nhau
Chia nhóm hoặc thành viên nhận một số thẻ
Các nhóm đặt ra những thắc mắc cho nhóm khác và các nhóm khác trả lời
Khái niệm
Là kĩ thuật dạy học tích cực phát triển khả năng hợp tác, tư duy, phê phán và đưa ra quyết định cho học sinh
Ưu điểm, nhược điểm
Ưu điểm
HS xác định được thứ tự ưu tiên về vấn đề học tập
Tạo cơ hội để HS thảo luận, bày tỏ quan điểm
Nhược điểm
Có thể gây ồn ào
Hs có thể chưa biết cách đặt câu hỏi
So sánh có thể gây mất đoàn kết
Khăn trải bàn
Mục đích
Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực của hs
Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của cá nhân HS
Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS với HS
Cách tiến hành
Hoạt động theo nhóm (4 người / nhóm) (có thể nhiều người hơn)
Mỗi người ngồi vào vị trí như hình vẽ minh họa
Tập trung vào câu hỏi (hoặc chủ đề,...)
Viết vào ô mang số của bạn câu trả lời hoặc ý kiến của bạn (về chủ đề...). Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút
Kết thúc thời gian làm việc cá nhân, các thành viên chia sẻ, thảo luận và thống nhất các câu trả lời
Viết những ý kiến chung của cả nhóm vào ô giữa tấm khăn trải bàn (giấy A0)
Khái niệm
Kĩ thuật khăn trải bàn là 1 KTDH thể hiện quan điểm/chiến lược học hợp tác, trong đó có kết hợp giữa hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm.
Nhận xét
Kĩ thuật này giúp cho hoạt động nhóm có hiệu quả hơn, mỗi học sinh đều phải đưa ra ý kiến của mình về chủ đề đang thảo luận, không ỷ lại vào các bạn học khá, giỏi.
Kĩ thuật này áp dụng cho hoạt động nhóm với một chủ đề nhỏ trong tiết học, toàn thể học sinh cùng nghiên cứu một chủ đề.
Sau khi các nhóm hoàn tất công việc giáo viên có thể gắn các mẫu giấy “khăn trải bàn” lên bảng để cả lớp cùng nhận xét. Có thể dùng giấy nhỏ hơn, dùng máy chiếu phóng lớn
Có thể thay số bằng tên của học sinh để sau đó giáo viên có thể đánh giá được khả năng nhận thức của từng học sinh về chủ đề được nêu.
PPDH nêu và giải quyết vân đề
Bước 1: Chuẩn bị
Mục tiêu: Giúp cho HS biết được 1 số cách phòng tránh xâm hại
Thời gian, địa điểm : Thực hiện trên lớp sau khi học xong hoạt động 1
Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm, đóng vai
Sử dụng tranh minh họa
Bước 2: Tiến hành
Xây dựng tình huống có vấn đề
GV treo tranh minh họa
GV nêu vấn đề
Tình huống 1: Trên đường đi học về, An rủ Hòa đi tắt cho nhanh nhưng đoạn đường đó rất vắng người . An nói với Hòa: "Không sao đâu, tớ vẫn đi đường đó hàng ngày mà". Nếu là Hòa em sẽ làm gì?
Tình huống 2: Lan đến nhà Hòa học bài buổi tối. Khi về, Lan không đợi bố mẹ đến đón mà tự đi về 1 mình. Trên đường về, Lan gặp 1 chú đi xe máy, hỏi Lan có cần chú chở về không để chú chở về. Nếu là Lan em sẽ làm gì?
Giải quyết vấn đề
GV chia nhóm : chia cả lớp thành 4 nhóm,2 nhóm xử lí 1tình huống
Các nhóm thảo luận và phân vai trong 5p
GV gọi đại diện các nhóm lên đóng vai
Các nhóm còn lại đưa ra ý kiến và nhận xét
Có đồng ý với cách giải quyết của nhóm bạn không? Vì sao?
Có cách giải quyết nào khác không?
GV nhận xét , bổ sung cách giải quyết và đưa ra kết luận cuối cùng
Không đi nơi vắng
Không đi với người lạ
Không đi 1 mình vào buổi tối