Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การเปลี่ยนแปลงทางด้านสรีระจิตสังคมของมารดาในระยะหลังคลอด - Coggle Diagram

- - - - การหดตัวของใยกล้ามเนื้อมดลูก
      - กระบวนการย่อยสลายโมเลกุล
      - เนื้องอกของเยื่อบุมดลูก
    - - ภายหลังคลอดทันทีจะอยู่ระหว่างสะดือกับหัวเหน่าและมีน้้าหนักประมาณ1,000 กรัม
      - กว้างประมาณ 12 เซนติเมตร และหนาประมาณ 8-10 เซนติเมตร
    - - คือ สิ่งที่ถูกขับออกมาจากแผลในโพรงมดลูกบริเวณตำแหน่งที่เกาะของรก
        
        น้าคาวปลาปกติ
        
        ลักษณะเลือดปนน้ำเหลือง
        
        มีฤทธิ์เป็นด่าง เฉลี่ยมีปริมาณ 250 มิลลิลิตร ในสัปดาห์แรก
        
        หมดภายในสัปดาห์ที่ 3 หรือ สัปดาห์ที่ 4
      - มี 3 ลักษณะ
        
        Lochia rubra
        
        สิ่งที่ขับออกมามีลักษณะสีแดงคล้้าและข้นประกอบด้วยเลือดเป็นส่วนใหญ่น้้าคร่้าเศษเยื่อหุ้มเด็กเยื่อบุมดลูกไขและขนของเด็กขี้เทาลักษณะเลือดไม่เป็นก้อน
        
        1-3วันหลังคลอด
        
        Lochia serosa
        
        ลักษณะน้้าคาวปลาสีจะจางลงเป็นสีชมพูสีน้้าตาลหรือค่อนข้างเหลืองมีมูกปนท้าให้ลักษณะที่ออกมาเป็นเลือดจางๆยืดได้เนื่องจากบริเวณแผลมีการเปลี่ยนแปลงมากขึ้นมีเม็ดเลือดขาวมีน้้าเหลือง (Exudate)
        
        4-9 วันหลังคลอด
        
        Lochia alba
        
        หลังคลอดน้้าคาวปลาจะค่อยๆน้อยลงเป็นสีเหลืองจางๆหรือสีขาวประกอบด้วยเม็ดเลือดขาวเยื่อบุโพรงมดลูกที่สลายตัวแล้วมูกจากปากมดลูกหรือน้้าเมือกและจุลินทรีย์เล็กๆ
        
        10-21 วันหลังคลอด
    - - หลังจากรกและเยื่อหุ้มเด็กคลอดแล้วจะเกิดรอยแผลที่บริเวณรก
      - ใน 2-3 วันแรกหลังคลอด เยื่อบุโพรงมดลูกจะลดขนาดลงเหลือประมาณ 9 เซนติเมตร หรือ 1 ฝ่ามือ
      - ชั้นนอก
        
        ส่วนที่อยู่ติดกับโพรงมดลูกจะมีเนื้อตายสลายตัวหลุดออกมาปนกับสิ่งที่ขับออกจากโพรงมดลูก
        
        Lochia
      - ชั้นใน
        
        ส่วนที่อยู่ติดกับผนังมดลูก มีต่อมเนื้อเยื่อ connective ทำหน้าที่สร้าง เนื้อเยื่อบุโพรงมดลูก
    - - มีสาเหตุจากการหดรัดตัวและคลายตัวของกล้ามเนื้อมดลูก
      - เกิดในหญิงครรภ์หลัง
    - - ยอดมดลูกสูงขึ้นอยู่ที่ระดับสะดือ
      - เกิดการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกและหลอดเลือดแดง
      - “มดลูกไม่เข้าอู่” (Subinvolution of uterus)
        
        การคลอดยาวนานหรือจากการคลอดยาก
        
        เคยตั้งครรภ์มากกว่า 6 ครั้งขึ้นไป
        
        การได้รับยาระงับความรู้สึกในขณะคลอด
        
        การมีเศษรกค้างอยู่ในโพรงมดลูกซึ่งจะขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูก
        
        มีปัสสาวะเต็มกระเพาะปัสสาวะ
        
        มี Early ambulation ช้ากว่าปกติ
    - - เกิดในช่วง 2 –3 วันแรกหลังคลอด
      - เกิดจากการหดรัดตัวและการคลายตัวของมดลูกสลับกัน
      - มารดาครรภ์หลังจะมีอาการปวดมากกว่าครรภ์แรก เพราะความตึงตัวของกล้ามเนื้อมดลูกลดลง
      - ขณะให้บุตรดูดนมอาจมีการปวดมดลูกเพิ่มขึ้นจาก oxytocin มดลูกยืดขยายมาก ปวดมาก เช่น ในรายที่มีการคลอดล่าช้า น้้ำคร่ำมาก ครรภ์แฝด มีเศษรกหรือเยื่อหุ้มเด็กค้างในโพรงมดลูก
  - - - ภายในสัปดาห์ที่ 3 –4หลังคลอด ผนังช่องคลอดจะค่อยๆฟื้นตัวช้าๆ
      - ภายใน 6 –10 สัปดาห์ ผนังช่องคลอดฟื้นตัวกลับสู่สภาวะปกติ หากมีเพศสัมพันธ์ก่อนอาจจะเกิดความเจ็บปวดได้ (dyspareunia)
  - - - กรณีตัดฝีเย็บหรือมีการฉีกขาดแผลฝีเย็บจะเริ่มหายภายใน 2 –3สัปดาห์
      - หลังคลอดบริเวณฝีเย็บจะร้อนแดง erythematous เกิดจากการคั่งและบวมช้า
      - แผลฝีเย็บหายเหมือนก่อนการตั้งครรภ์ประมาณ 4-6 เดือน
      - บางรายมีความไม่สุขสบาย ปวดแผลฝีเย็บ อาจนาน 6เดือนหลังคลอด
  - - - หลังคลอด ฮอร์โมน estrogen และ progesterone ลดลงอย่างรวดเร็ว มีการไหลเวียนเพิ่มที่เต้านม
      - ต่อมใต้สมองผลิตฮอร์โมน prolactin เพิ่มขึ้น ทำให้มีการสร้างน้านม
      - ระยะนี้เกิดกลไกการผลิตน้ำนม (production of milk)หลั่งน้านม (let –down reflex)
- - - - ชีพจร เกิด bradycardia ประมาณ 50 -60/ min เนื่องจากCardiac outputเพิ่มขึ้น และ stroke volume
      - 8-10 สัปดาห์หลังคลอดจะกลับสู่ระดับปกติPR จาก PPH, infection, pain, anxiety
    - - RR ลดลงจากการลดลงของมดลูก กระบังลมเคลื่อนต่าลง มี ผลต่อ cardiac axis เข้าสู่ระดับปกติในสัปดาห์ที่ 6-8หลังคลอด
      - Systolic murmur ที่เกิดขึ้นในระยะตั้งครรภ์ หายไปในวันที่ 8 หลังคลอดหรือคงอยู่นานถึง 4เดือนหลังคลอด
    - - ภายใน 48 ชั่วโมงหลังคลอด BP อาจสูงขึ้น หรือลดลงได้เล็กน้อย กลับคืนสู่ระดับปกติ ประมาณ วันที่ 4หลังคลอด
      - BP ต่าได้จาก สูญเสียเลือดมากจากการคลอด หรือได้รับยาบางชนิด
    - - 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด อุณหภูมิอาจสูงขึ้นเล็กน้อย ภาวะนี้ เรียกว่า Reactionary feverเป็นผลจากการสูญเสียน้า เลือด และพลังงานจากการคลอด
      - แต่หาก BT เกิน 38องศาเซลเซียส เกิน 24ชั่วโมง แสดงว่าอาจติดเชื้อเกิดขึ้น