Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลบุคคลที่มีปัญหาฆ่าตัวตาย - Coggle Diagram
การพยาบาลบุคคลที่มีปัญหาฆ่าตัวตาย
กลุ่มบุคคลที่มีความเสี่ยงสูงต่อการฆ่าตัวตาย (High-Risk Population Groups)
ผู้สูงอายุที่โสด บุคคลที่หย่าร้าง หรือผู้ที่เป็นหม้าย ฆ่าตัวตายมากกว่าคนที่แต่งงานและมีบุตร
คนชราที่ขาดที่พึ่ง ขาดคนดูแล
บุคคลที่ตกงาน ขาดรายได้ ขาดความภาคภูมิใจในตนเอง
ผู้ที่มีสุขภาพทางกายไม่ดี
บุคคลที่อยู่ตัวคนเดียว
ชนกลุ่มน้อยที่มีความรู้สึกด้อย ช่วยตนเองได้น้อย
ผู้ปุวยพิษสุราเรื้อรัง และติดสารเสพติด
บุคคลที่ท่างานภายใต้ภาวะกดดัน และรับผิดชอบสูง
วัยรุ่นมักมีความขัดแย้งเรื่องความสับสนในเรื่องการพึ่งผู้อื่นและการพึ่งพาตนเอง บทบาททางเพศของตน และความผิดปกติทางเพศ อิทธิพลของเพื่อน (Peer Group) และการติดสารเสพติด หรือใช้ยาผิด
ผู้ปุวยเรื้อรังหรือผู้ปุวยระยะสุดท้าย
ผู้ปุวยที่เคยได้รับอุบัติเหตุหลายๆครั้ง มักจะเป็นเรื่องของการพยายามฆ่าตัวตายอย่างไม่รู้ตัว
บุคคลที่เคยพยายามฆ่าตัวตายมาแล้ว
กิจกรรมการพยาบาล
1) การปฏิบัติการพยาบาลต่อผู้ที่มีพฤติกรรมท่าลายตนเองต้องเริ่มต้นด้วยการเข้าใจถึงปฏิกิริยาของตนต่อพฤติกรรมการฆ่าตัวตาย ทัศนคติ ความคิดเห็น การปฏิบัติการพยาบาลที่เหมาะสม คือ ให้การเข้าหาผู้ปุวยในลักษณะไม่ตัดสินพฤติกรรมผู้ปุวย และเข้าใจถึงความรู้สึกของผู้ปุวย
2) ปูองกันอันตรายให้แก่ผู้ปุวย ไวต่อความรู้สึกผู้ปุวย สนใจผู้ปุวยอย่างสม่่าเสมอ
3) สร้างสัมพันธภาพที่มั่นคงเต็มไปด้วยความไว้ใจ
4) ปฏิบัติต่อผู้ปุวยอย่างสม่่าเสมอ เมื่อผู้ปุวยประสบความส่าเร็จให้ค่าชมและสร้างเสริมความสามารถเฉพาะอย่างให้กับผู้ปุวย
5) ช่วยเหลือให้ผู้ปุวยพัฒนาหรือเรียนรู้กลไกการต่อสู้อุปสรรคแบบใหม่ๆ เช่น การเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มบ่าบัด
6) ให้การพยาบาลต่อปัญหาเฉพาะอย่างของผู้ปุวย เช่น ความโกรธ การสูญเสีย รวมทั้งปัญหาด้านความต้องการทางกาย เช่น อาหาร การพักผ่อน น้่า เป็นต้น
7) ให้ผู้ปุวยได้รู้จัก เข้าใจและยอมรับ ความรู้สึกที่เป็นผลให้เกิดพฤติกรรมท่าลายตนเอง
สรุป การฆ่าตัวตายเป็นสาเหตุของการตายล่าดับต้นๆ อันเป็นผลเนื่องมาจากความวิตกกังวล ความเศร้า ความโกรธ และความไม่เป็นมิตร บุคคลที่มีความเสี่ยงสูงในการฆ่าตัวตาย คือ คนที่อยู่คนเดียว คนตกงาน คนชรา คนที่หย่าร้าง และผู้ปุวยทางจิตเวช เป็นต้น พยาบาลจิตเวชจึงควรศึกษาและท่าความเข้าใจเรื่องการฆ่าตัวตายเพื่อให้ความช่วยเหลือได้ทันท่วงที
การฆ่าตัวตาย (Suicide) หมายถึง การมีความคิดอยากท่าร้ายตนเองเนื่องจากมีความรู้สึกหมดหวังในชีวิต หรือจากสาเหตุอื่นๆ ความคิดอยากตายเป็นอารมณ์ชั่ววูบหนึ่ง ซึ่งอาจเกิดขึ้นในคนปกติ ถ้าคิดซ้่าซากเป็นพยาธิสภาพ การฆ่าตัวตายเป็นพฤติกรรมผิดปกติ คนที่ฆ่าตัวตายทุกคนมีความรู้สึกลังเล คือทั้งอยากอยู่และอยากตายในขณะเดียวกัน เพียงแต่มีความรู้สึกทางฝุายใดมากกว่า
สาเหตุที่ทาให้คนฆ่าตัวตาย (Risk Factors)
ปรับตัวต่อความตึงเครียดที่ท่วมท้นไม่ได้
รู้สึกถูกทอดทิ้ง โดยเฉพาะวัยรุ่น อาจจะเริ่มทีละน้อย จนกระทั่งรู้สึกว่าตนไม่มีความหมายต่อสังคม
มีความรู้สึกโกรธและไม่เป็นมิตรกับบุคคลอื่น คิดว่าการท่าร้ายตนเองจะมีผลให้คนอื่นเดือดร้อน ซึ่งการกระท่าเช่นนี้เป็นความตั้งใจที่จะเชิด (manipulate) คนอื่น การฆ่าตัวตายเป็นการลงโทษตนเองก็ได้ถ้าได้กระท่าผิด
การเพ้อฝัน (Fantasy) คิดไปว่าการฆ่าตัวตายจะได้อยู่ใกล้คนรัก หรือเกิดใหม่ดีกว่านี้
รู้สึกหมดหวัง หมดหนทาง คนที่หมดหวังจะรู้สึกไม่มีความเชื่อมั่นในตนเอง และเชื่อว่าไม่มีหนทางใดๆ ที่จะแก้ปัญหาหนักของตนเองได้ คนหมดหนทางคือคนที่คิดว่าไม่สามารถท่าอะไรให้เกิดความหวังได้อีก
การร้องขอความช่วยเหลือ (A cry for help) คนที่พยายามฆ่าตัวตาย หวังว่าจะดึงความสนใจเข้าหาตัว และได้รับการช่วยเหลือ
มีความคับข้องใจ เกลียดตัวเองหรือลังเลใจ คนประเภทนี้จะพยายามฆ่าตัวตาย (Attempt suicide) และคนพวกนี้ในที่สุดอาจจะตายได้จริงๆ
เพื่อพยายามรักษาหน้า (Save face) หรือเพื่อมีชีวิตใหม่ที่ดีกว่า
ระยะสุดท้ายของการเจ็บปุวยหรือการเจ็บปุวยเรื้อรัง ก็เพื่อจะคอยคุมชีวิตตอนสุดท้ายของตนเอง หรือหนีจากความเจ็บปวด ผู้ปุวยพวกนี้จะไม่บ่นอะไรหรือจะปฏิเสธการรักษา ซึ่งเป็นลักษณะทางอ้อมของการฆ่าตัวตาย ซึ่งพบในผู้ปุวยเรื้อรัง
กระบวนความคิดผิดปกติ เช่น หลงผิด ประสาทหลอน จะมีเสียงสั่งให้ฆ่าหรือท่าร้ายตัวเอง
ประเภทของการฆ่าตัวตาย (Type of suicide)
การฆ่าตัวตายแบบคุกคาม (Threatened Suicide) เป็นพวกที่มีความคิดอยากท่าร้ายตนเองแต่ขณะเดียวกันก็กลัวการกระท่าเช่นนี้ มีความคิดซ้่าๆ บางคนอาจพูดเปรยๆ หรือขู่คนอื่นว่าอยากตาย
การฆ่าตัวตายสาเร็จ (Completed Suicide or Committed Suicide) อาจเกิดขึ้นหลังจากการแสดงอาการเตือนให้รู้แล้วไม่มีใครสนใจ บุคคลผู้พยายามจะฆ่าตัวตายหรือคนที่ไม่ตั้งใจจะฆ่าตัวตายจะตายส่าเร็จ หากไปพบเห็นการกระท่าของเขาไม่ทันเวลา
การพยายามฆ่าตัวตาย (Attempted Suicide) เป็นการฆ่าตัวตายด้วยวิธีใดวิธีหนึ่งจริงๆแบ่งได้เป็น 2 แบบ
การฆ่าตัวตายแบบรุนแรง (Serious Suicide Attempt) เป็นพวกที่มีความตั้งใจจะท่าร้ายตนเองอย่างรุนแรงเพราะคิดว่าไม่มีทางแก้ปัญหาด้วยวิธีอื่น นอกจากความตาย มักเห็นว่าชีวิตนี้ว่างเปล่าและไร้ความหมาย ขาดที่พึ่งพาอาศัย หมดอาลัยตายอยากในชีวิต การมีชีวิตอยู่ต่อไปนับวันจะมีปัญหาเรื่อยๆ
การฆ่าตัวตายแบบประท้วง (Suicide gesture) ในส่วนลึกของจิตใจบุคคลพวกนี้ไม่มีความปรารถนาที่จะให้ตัวเองตาย ที่ท่าลงไปเพื่อเป็นการประท้วงหรือเรียกร้องความสนใจจากคนอื่นต้องการให้คนอื่นหันมาให้ความสนใจดูแลตนเองมากขึ้น มักเป็นพวกจิตหวั่นไหว และเจ้าอารมณ์