Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่5 การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดา และทารกที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกับ …

- - - - Systolic BP (SBP) ≥ 140 mmHg or Diastolic BP (DBP) ≥ 90 mmHg เมื่อวัด 2 ครั้งห่างกัน 4
        ชั่วโมง
      - Systolic BP (SBP) ≥ 160 mmHg or Diastolic BP (DBP) ≥ 110 mmHg เมื่อวัดห่างกัน 15 นาที
    - - Urine protein 24 hours ≥ 300 mg OR
        
        Urine protein/creatinine ratio/index (UPCI) ≥ 0.3 mg/dL OR
        
        Urine Dipstick or Urine analysis reading ≥ 2+
    - - Systolic BP (SBP) ≥ 160 mmHg หรือ Diastolic BP (DBP) ≥ 110 mmHg เมื่อวัด 2 ครั้งห่างกัน4ชม.
        
        มีอาการปวดศีรษะหรือตาพร่ามัวที่เกิดขึ้นใหม
        
        Thrombocytopenia คือ เกล็ดเลือด < 100,000 cell/mm3
        
        Impaired liver function คือ AST/ALT สูงกว่า 2 เท่าของค่า Upper normal limit หรือมีอาการ
        
        ปวดจุกใต้ลิ้นปี่รุนแรงและไม่หายไป (Severe persistence)
  - - - Hypertension ที่ตรวจพบก่อนการตั้งครรภ์ (Pregestational hypertension) หรือ
        
        New-onset Hypertension ที่เกิดก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ หรือ
        
        ตรวจพบความดันโลหิตสูงหลังคลอด 12 สัปดาห
    - - 2.1 Gestational hypertension (GHT) เป็นภาวะความดันโลหิตสูงที่มี
        
        New-onset Hypertension ที่เกิดหลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ ร่วมกับ ไม่มี New-onsetProteinuria
        
        ตรวจพบ proteinuria
        
        ไม่มี Severe features
        
        ความดันโลหิต ต้องไม่สูงเกิน 160/110 mmHg
      - 2.2 Preeclampsia without severe features เป็นภาวะความดันโลหิตสูงที่ม
        
        New-onset Hypertension ที่เกิดหลังอายุคร รภ์ 20 สัปด าห์ ร่วมกับ New-onset
        
        Proteinuria
        
        ไม่มี Severe features
      - 2.3 Chronic hypertension with superimposed preeclampsia without severe features เป็ น
        ภาวะความดันโลหิตสูงที่มี
        
        Chronic hypertension ร่วมกับ New-onset Proteinuria
        
        ไม่มี Severe features
    - - 3.1 Gestational hypertension with severe-range blood pressure เป็นภาวะความดันโลหิตสูงที่ม
        
        Gestational hypertension ที่มี SBP ≥ 160 mmHg or DBP ≥ 110 mmHg วัด 2 ครั้ง
        
        ห่างกันในระยะสั้นๆ (ประมาณ 15 นาที)
        
        ไม่มี Severe features
      - 3.2 Preeclampsia with severe features เป็นภาวะความดันโลหิตสูงที่ม
        
        New-onset Hypertension ที่เกิดหลังอายุคร รภ์ 20 สัปด าห์ ร่วมกับ New-onset
        
        Proteinuria ร่วมกับ Severe features
        
        New-onset Hypertension ร่วมกับ Severe features แม้เพียง 1 ข้อ โดยที่ ไม่มี Newonset Proteinuria ก็ถือเป็น Preeclampsia with severe features ยกเว้น ข้อ SBP ≥
        
        160 mmHg or DBP ≥ 110 mmHg วัด 2 ครั้ง ห่างกันในระยะสั้นๆ (ประมาณ 15 นาที)
        
        จะ ต้องมี New-onset Proteinuria ร่วมด้วย
      - 3.3 Chronic hypertension with superimposed preeclampsia with severe features เป็น
        ภาวะความดันโลหิตสูงที่มี
        
        Chronic hypertension ร่วมกับ New-onset Proteinuria ร่วมกับ Severe features
      - 3.4 HELLP syndrome เป็นภาวะความดันโลหิตสูงที่ม
        
        Hemolysis (H) คือ มีภาวะ Microangiopathic hemolysis (MAHA) หรือ LDH > 600
        
        Low platelet (LP) คือ เกล็ดเลือด < 100,000 cell/mm3
        
        Elevated liver enzyme (EL) คือ AST/ALT สูงกว่า 2 เท่าของค่า Upper normal limit
      - 3.5 Eclampsia
        
        New-onset tonic-clonic, focal or multifocal seizures in pregnancy (ส่ว น ให ญ่
        เกิดขึ้นในไตรมาสสุดท้ายและหลังคลอด 48-72 ชั่วโมง)ที่ไม่ได้เกิดจากสาเหตุอื่น เช่น
        Epilepsy, cerebral ischemia, intracranial hemorrhage หรือ drug use
  - - - Admit ตลอดการตั้งครรภ์ เพื่อเฝ้าระวังการเกิดภาวะแทรกซ้อนของมารดาและทารกอย่างใกล้ชิด
      - ให้ MgSO4 นาน 48 ชม. หากอาการของสตรีตั้งครรภ์คงที่ ไม่เกิด Severe feature ขึ้นอีก สามารถหยุดMgSO4 ได้
      - วัดความดันโลหิต และประเมินอาการปวดศีรษะ/ตามัว/จุกลิ้นปี่ ทุก 2-4 ชั่วโมง
      - บันทึก fluid intake/ urine output อย่างเข้มงวด
      - ตรวจติดตาม Lab: CBC c platelet, BUN/Cr, Electrolyte, AST/ALT อย่างน้อยสัปดาห์ละสองครั้ง
      - การติดตามสุขภาพทารกในครรภ์สอนนับลูกดิ้น (Fetal movement count; FMC) ทุกวัน และท า Nonstress test (NST) วันละครั้ง หาก NST non-reactive จึงค่อยพิจารณาทำ Biophysical profile (BPP)
  - - - การพักผ่อน (bed rest) โดยนอนพักบนเตียงให้มากที่สุด และช่วยทำให้ลดความดันโลหิต โดยเฉพาะ
        ท่านอตะแคงซ้าย
      - จัดสภาพแวดล้อมให้สงบ และลดการกระตุ้นผู้ป่วยทั้งจากแสง เสียง สัมผัส (Reduce sensory
        stimulation)ช่วยท าให้ลดความดันโลหิต
      - วัดความดันโลหิต และ Deep tendon reflex ทุก 1-2 ชั่วโมง
      - ประเมิน Headache, visual disturbance, epigastric pain เพื่อประเมินความรุนแรงของโรค
      - ตรวจ Urine protein เพื่อประเมินการท างานของไต
      - ดูแลให้ได้รับยาป้องกันภาวะชักคือ Magnesium sulfate ตามแนวทางการรักษา
      - ใส่สายสวนปัสสาวะคาไว้ กรณีให้ยาแมกนีเซียมซัลเฟตเพื่อประเมินการทำงานของไต
      - ติดตามระดับแมกนีเซียมในเลือด
      - เตรียมและให้ยาแคลเซียมกลูโคเนททางหลอดเลือดดำ
      - ประเมินและให้ความรู้เกี่ยวกับภาวะของโรค
      - ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก ติดตามความก้าวหน้าของการคลอด
      - ประเมินและเฝ้าระวังสุขภาพทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด
      - เตรียมผู้ป่วยเพื่อการคลอดตามความเหมาะสม
- - - - แท้งบุตร เนื่องจากทารกขาดออกซิเจน
      - คลอดก่อนกำหนด
      - ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
      - 4 ทารกตายในครรภ์
      - ทำให้คลอดง่ายและเร็วเนื่องจากทารกตัวเล็ก
      - ทารกเกิดโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดในกรณีมารดาเป็นโรคหัวใจแต่กำเนิด
  - - - 1.1 ซักถามอาการ เช่น เจ็บหน้าอก, หายใจล าบาก, เขียว, อ่อนเพลีย, palpitation
      - 1.2 ประวัติการรักษา เช่น การเจ็บป่วยในครั้งก่อน, การผ่าตัด
      - 1.3 ประวัติครอบครัว เช่น พันธุกรรม
      - 1.4 ประวัติทางสังคม เช่น การใช้แอลกอฮอล์, สูบบุหรี่,
  - - - 1.1 Digoxin สามารถใช้รักษาภาวะหัวใจล้มเหลวได้ร่วมกับการใช้ยาขับปัสสาวะ
      - 1.2 ยา hydralazine สามารถใช้ได้อย่างปลอดภัยในการลด afterloadส่วน ACE inhibitor
        ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์ เนื่องจากมีความเกี่ยวข้องกับความผิดปกติของทารก
      - 1.3 ยาห้ามเบต้า (beta-blocker) สามารถใช้ได้เพื่อควบคุมความดันโลหิตและอัตราการเต้น
        หัวใจเช่น labetalol
    - - ยา quinidine ใช้ในการรักษา atrial และ ventricular tachycardia ในระหว่างการ
        ตั้งครรภ์ได้ แต่ควรเฝ้าระวังระดับยาในเลือด และปฏิกิริยากับ warfarin
    - - ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (anticoagulants) ที่นิยมใช้กันมีสามตัวคือunfractionated
        heparin (UFH), low-molecular weight heparin (LMWH) และ warfarin
  - - - พักผ่อนโดยนอนกลางคืน 10 ชั่วโมงและพักหลังอาหาร 30 นาที หลีกเลี่ยงการนอนราบ
      - ลดการทำงานปกติลงถ้าไม่รู้สึกเหนื่อยให้ทำงานเบาได้ ถ้าเหนื่อยต้องหยุดทันที
      - อาหาร ลดอาหารจำพวกแป้งและไขมัน หลีกเลี่ยงการเพิ่มเกลือ
      - ปรับพฤติกรรมทางเพศให้เหมาะสม โดยพูดคุยกับสามีให้เข้าใจ
    - - 2.1 ดูแลการคลอดอย่างใกล้ชิด โดยประเมินสัญญาณชีพทุก 15 นาที
      - 2.2 ดูแลให้นอนท่าศีรษะสูงช่วยให้ปอดขยายได้ดี
      - 2.3 สังเกตอาการเริ่มต้นของหัวใจวาย เช่น หายใจหอบตื้น ไอ น้ าหนักตัวเพิ่ม
    - - 3.1 ประเมินสัญญาณชีพทุก 15-30 นาที ต่อมาทุก 1,2,4 ชั่วโมงตามสภาพของมารดาหลังคลอด
        
        3.2 ดูแลให้ได้รับการพักผ่อนบนเตียงและให้ยานอนหลับตามแผนการรักษา
        
        3.3 ดูแลให้ยา digitalis ตามการรักษา
        
        3.4 ดูแลให้ยา antibiotic อย่างต่อเนื่องเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
    - - 5.1 มารดา class 3,4 ควรทำหมัน ควรทำเมื่อ 7วันหลังคลอดไปแล้วเพื่อไม่ให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อ
        ไม่มีเลือดจาง
      - 5.2 มารดาโรคหัวใจ class 1,2 ควรคุมก าเนิดอย่างน้อย 2 ปี โดยการใส่ถุงยางอนามัย
      - 5.3 ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมขนาด ต่ำ(low-dose contraceptive pills)