Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที 3 การเตรียมและการช่วยเหลือมารดาและทารกที่ได้รับการตรวจด้วยเครื่องมือพ…

- - - - หาความผิดปกติของโครโมโซม
      - ค้นหาโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
      - นำน้ำคร่ำมาวิเคราะห์ DNA หาระดับของ AFP และ acetyicholinesterase
      - ตรวจหาความสมบูรณ์ของปอด
        
        จากการดูสีของน้ำคร่ำ มีเลือดปนใสหรือขุ่น มีสีของขี้เทาปน
        
        L/S ratio
        
        GA 26 - 34 Wks. ค่า L/S ratio = 1:1
        
        GA 34 - 36 Wks. ค่า L/S ratio = 2:1
        
        ถ้าค่า L/S ratio มากกว่า 2 แสดงว่าปอดทารกเจริญเต็มที่ ภาวะเกิด RDS ต่ำ
        
        Shake test
        
        มีฟองอากาศเกิดขึ้น 3 หลอด ใน 5 หลอดแรก = positive ปอดทารกเจริญเต็มที่
        
        มีฟองอาการศเกิดขึ้น 2 หลอดแรก =intermediate ปอดทารกยังเจริญไม่เต็มที่
        
        มีฟองเพียงหลอดเดียวหรือไม่มีฟองอากาศ=negative ปอดทารกเจริญไม่เต็มที่
    - - GA 9-14 wk. ภาวะแทรกซ้อนมาก
      - GA 16-18 wks. เหมาะสม
    - - ซึ่งการแปลผลจะรายงานเป็นแบบแผน และลักษณะโครโมโซมทั้ง 23 คู๋ของทารกในครรภ์
    - - ถุงน้ำคร่ำรั่วหรือมีเลือดออกทางช่องคลอด
      - ติดเชื้อที่ถุงน้ำคร่ำ
      - ทารกบาดเจ็บจากการถูกเข็มเจาะ
      - สูญเสียทารกแรกเกิด
      - ความพิการแต่กำเนิดทางออร์โธปิดิกส์ของทารก
    - - ก่อนเจาะ
        
        ปัสสาวะก่อนตรวจ
      - ขณะเจาะ
        
        เฝ้าระวังภาวะ supine hypotension syndrome
      - หลังเจาะ
        
        ให้พักผ่อนนาน 30 นาที-1ชั่วโมง
        
        หลีกเลี่ยงการกระทบกระเทือนหน้าท้อง 1-3 วันหลังเจาะ
        
        งดมีเพศสัมพันธ์หลังเจาะ 7 วัน
        
        สังเกตอาการแทรกซ้อน เช่น ถุงน้ำคร่ำรั่ว เลือดออกทางช่องคลอด ปวดท้องเป็นพักๆ
  - - - ข้อบ่งชี้
        
        มารดาเบาหวานขณะตั้งครรภ์
        
        มารดาความดันโลหิตสูง
        
        GA เกินกำหนด
        
        มีประวัติทางสูติกรรมไม่ดี
      - วิธีการตรวจ
        
        เก็บปัสสาวะ 24 ชั่วโมง ในช่วงเวลาเดียวกัน
        
        เริ่มทำเมื่อGA 28 Wks.
      - แปลผล
        
        ค่า estriol ลดตำ่ลงอย่างเฉียบพลันคือต่ำกว่า 4 mg.ใน 24 hr. แสดงว่า ทารกอาจตายในครรภ์ ควรส่งตรวจ NST และ CST
        
        ค่า estriol ต่ำเรื้อรัง พบในทารกพิการแต่กำเนิด ทารกติดเชื้อเรื้อรัง การลอกตัวของรก สตรีภาวะโลหิตจาง ได้รับยาบางชนิด
    - - วิธีการตรวจ
        
        เก็บตัวอย่างเลือดดำ 2 ml. โดยจาะในเวลาเดียวกันทุกครั้ง
      - การแปลผล
        
        ค่า unconjugated estriol ในพลาสมา สูงขึ้น อาจพบในสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน ครรภ์แฝด
        
        ค่า unconjugated estriol ในพลาสมา ต่ำลง ทารกในครรภ์มีต่อมหมวกไตฝ่อ หรือ anencephaly
  - - - มารดาตั้งครรภ์ที่มีอายุมาก
      - วินิจฉัยโรคธาลัสซีเมีย
      - ตรวจดูความผิดปกติของฮีโมโกลบินในทารกก่อนคลอด
    - - แท้ง
      - ติดเชื้อ
      - ทารกพิการแต่กำเนิด
      - ถุงน้ำคร่ำรั่ว
    - - ไม่จำเป็นต้องทำให้ปัสสาวะว่าง
      - แนะนำให้งดทำงานหนักอย่างน้อย1วัน
      - งดมีเพศสัมพันธ์ภายใน 1-2 สัปดาห์
      - ถ้ามีอาการผิดปกติ เช่น ปวดท้องรุนแรง มีเลือดออก ให้รีบมา รพ.
  - - - วินิจฉัยโรคก่อนคลอด
        
        ตรวจดูความผิดปกติของระบบเเลือด
        
        มารดาอายุมากที่มาฝากครรภ์ช้า
        
        U/S แล้วสงสัยว่าผิดปกติของโครโมโซม
      - การประเมินทารกในครรภ์
        
        ความผิกปกติของโครโมโซมในทารก
        
        ภาวะทารกบวมน้ำ
        
        ติดเชื้อในครรภ์
        
        ครรภ์แฝดน้ำ
        
        ทารกในครรภ์มีภาวะต่อมไทรอยด์ผิดปกติ
    - - เสียเลือดมากเกินไป
      - หัวใจทารกเต้นช้า
      - คลอดก่อนกำหนด
      - ปะปนของเลือดมารดาสู่ทารก
      - ติดเชื้อ
    - - ประเมินภาวะเลือดออก
      - ฟัง FHS
      - เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน
      - ตรวจสอบการดิ้นของทารก
      - ประเมินEFM
- - - - วินิจฉัยอายุครรภ์
      - ติดตามการเจริญเติบโตของทารก
      - ตรวจวินิจฉัยความพิการแต่กำเนิดของทารก
      - วินิจฉัยครรภ์แฝด
      - วินิจฉัยสาเหตุเลือดออกทางช่องคลอด
      - วินิจฉัยเนื้องอกในอุ้งเชิงกราน
      - ตรวจตำแหน่งและความผิดปกติของรก
      - ศึกษาหลอดเลือดหลักของทารกเพื่อติดตามการเจริญเติบโต
    - - GA 7-10 Wks.
      - GA 15-28 Wks.
    - - ให้คำปรึกษา
      - NPO กรณี รกเกาะต่ำที่ต้องผ่าตัด ,ตั้งครรภ์นอกมดลูก
      - ในไตรมาส 1 ดูแลให้มี bladder full
      - ท่าที่ใช้ตรวจ ควรนอนตะแคงซ้ายเล็กน้อยเพื่อป้องกันภาวะ supine hypotension
  - - - ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
      - ครรภ์เกินกำหนด
    - - วิธีที่ 1 วัดแอ่งลึกที่สุดของน้ำคร่ำ(Single deepest pocket ,SDP หรือ maximum vertical pocket ,MVP)
        
        เป็นการวัดน้ำคร่ำบริเวณที่ลึกที่สุดในแนวตั้ง โดยหัวตรวจตั้งฉากกับหน้าท้องมารดา โดยส่วนที่วัดไม่ให้มีสายสะดือหรือส่วนต่างๆของทารก
        
        ค่าปกติ 2.1-8 cm.
        
        อยู่ระหว่าง 0-2 cm.คือภาวะน้ำคร่ำน้อย (Oligohydramnios)
        
        มากกว่า 8 cm. คือภาวะน้ำคร่ำมากกว่าปกติ (Polyhydramnios)
      - วิธีที่ 2 วัดดัชนีปริมาณน้ำคร่ำ (Amniotic fluid index :AFI)
        
        แบ่งหน้าท้องมารดาออกเป็น 4 ส่วนเท่าๆกัน โดยอาศัยแนวของสะดือและเส้น linear nigra และวัดความลึกของน้ำคร่ำบริเวณลึกที่สุดของแนวตั้งแต่ละส่วน นำค่าที่ได้มาบวกกัน 4 ค่า
        
        ค่าปกติ 5-24 cm.
        
        ถ้าน้อยกว่า 5 cm. คือมีภาวะน้ำคร่ำน้อย (Oligohydramnios)
        
        ถ้ามากกว่า 25 cm. คือมีภาวะน้ำคร่ำมากกว่าปกติ (polyhydramnions)
  - - - GA 28-30 Wks.
      - ทำสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง หรือทุกวันตามข้อบ่งชี้
    - - ความดันสูงขณะตั้งครรภ์
      - เบาหวานขณะตั้งครรภ์
      - ทารกโตช้าในครรภ์
      - เจ็บครรภ์ก่อนคลอด
      - ครรภ์เกินกำหนด
    - - Fetal breathing movement : FBM
      - Fetal movement : FM
      - Fetal tone : FT
      - Reactive fetal heart rate : FHR
      - Amniotic fluid volum :AFV
    - - 8-10 คะแนน = ปกติ
      - 4-6 คะแนน = ผิดปกติ เฝ้าติดตามอาการอย่างใกล้ชิด
      - 0-2คะแนน =ผิดปกติ ควรหยุดการตั้งครรภ์
  - - - คือนับการเคลื่อนไหวของทารกใน 1 วัน ในช่วงเวลา 12 ชั่วโมง(08.00-20.00น.) โดยแบ่งเป็น 3 ช่วง คือ เช้า กลางวัน เย็น แต่ละช่วงทารกต้องดิ้นช่วงละ 3ครั้งเป็นอย่างน้อย รวม 3 ช่วงต้องได้ 10 ครั้ง ถ้าน้อยกว่า 10 ครั้ง ถือว่าเป็นสัญญาณอันตราย
    - - นับการเคลื่อนไหวตั้งแต่ 09.00-21.00น. ไม่ควรเกิน 12 ชั่วโมง จนครบ 10 ครั้ง ถ้าดิ้นน้อยกว่า 10 ครั้ง แสดงว่าเกิดภาวะ decrease of fetal movement (DFM) เริ่มทำเมื่อ GA 32 Wks.
    - - การนับเหมือนของ pearson แต่เริ่มทำเมื่อ GA 28 Wks. ถ้าน้อยกว่า 10 ครั้งใน 12 ชั่วโมง เกิดภาวะ DFM
  - - - anencephaly
      - hydrocephalus
      - ทารกตายในครรภ์
        
        Spalding ' s sign
        
        เกิดจากการเกยกันของกระโหลกศีรษะของทารก พบหลังทารกเสียชีวิตประมาณ 1 Wks. พบได้ในอายุครรภ์ 6-8 เดือน
        
        Deuel's sign
        
        ช่องว่างระหว่างกะโหลกศีรษะและหนังศีรษะ และกระดูกที่ยุบลงไป พบหลังทารกเสียชีวิตประมาณ 3 วัน
- - - - ตรวจสอบการเต้นของหัวใจทารกเมื่อทารกมีการดิ้นหรือเคลื่อนไหว จะตอบสนองโดยเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ เรียกว่า Acceleration คือเพิ่มจาก baselineเท่ากับหรือมากกว่า 15 ครั้ง/นาทีและคงอยู่นานเท่ากับหรือมากกว่า 15 วินาที
    - - Reactive
        
        อัตราการเต้นของหัวใจทารก 110-160ครั้ง/นาที
        
        อัตราการเต้นของหัวใจทารกเพิ่มจาก baseline เท่ากับหรือมากกว่า 15 ครั้ง/นาที และคงอยู่นานเท่ากับหรือมากกว่า 15 วินาทีขึ้นไป ในแต่ละครั้งของการดิ้น จำนวน 2 ครั้งหรือมากกว่าภายใน 20 นาที
      - Non-reactive
        
        การเพิ่มของ FHR ไม่เป็นไปตามเกณฑ์หรือไม่มีการเพิ่มขึ้นของ FHRเลย ในการตรวจนาน 40 นาที
      - Uninterpretable
        
        คุณภาพการทดสอบไม่สามารถแปลผลได้ ควรทำภายใน 24 ชั่วโมง
      - Suspicious
        
        การเพิ่มขึ้นของอัตราการเต้นของหัวใจน้อยกว่า 2 ครั้ง หรืออัตราเพิ่มน้อยกว่า 15 ครั้ง/นาที หรืออยู่สั้นกว่า 15 วินาที เมื่อทารกดิ้น
    - - อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น
        
        มารดา
        
        มีไข้,ไทรอยด์เป็นพิษ ,ได้รับยา atropine
        
        ทารก
        
        ขาดออกซิเจนเรื้อรัง ,ทารกมีการเคลื่อนไหว
      - อัตราการเต้นของหัวใจลดลง
        
        มารดา
        
        ความดันโลหิตต่ำ,ยาชาเฉพาะที่,โปแตสเซียมต่ำ
        
        ทารก
        
        ทารกขาดออกซิเจน,congenitive heart block
    - - variability เพิ่มขึ้น
        
        ด้านมารดา
        
        การคลอดระยะที่สอง
        
        ด้านทารก
        
        ทารกขาดออกซิเจนเฉียบพลัน
        
        ทารกมีการเคลื่อนไหว
      - variability ลดลง
        
        ด้านมารดา
        
        Acidosis , รกเสื่อมสภาพเรื้องรัง,ยาต่างๆเช่น barbiturates
        
        ด้านทารก
        
        ทารกมีการขาดออกซิเจนเรื้อรัง ,ทารกไม่ครบกำหนด,tachycardia
  - - - เมื่อมดลูกหดรัดตัวจะทำให้ทารกขาดเลือดหรืออกซิเจนชั่วคราว
    - - Negative
        
        ไม่มี late deceleration
        
        base line variability ปกติ
        
        อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้นหลังทารกดิ้นหรือมดลูกหดรัดตัว
      - Positive
        
        มีlate deceleration ทุกครั้งในระยะของช่วงท้ายของการหดรัดตัวของมดลูก หรือพบ late deceleration มากกว่าครึ่งนึงของการทดสอบที่มีการหดรัดตัวของมดลูก
        
        base line variability มักจะลดลงกว่าปกติ
        
        อัตราการเต้นของหัวใจไม่เพิ่ม เมื่อทารกดิ้นหรือมดลูกหดรัดตัว
      - Suspicious
        
        มี late deceleration เป็นครั้งคราว
        
        base line variability อาจปกติหรือลดลง
        
        ถ้าไม่มีการเพิ่มขึ้นของ FHR ควรทำซ้ำใน 24 ชั่วโมง
      - hyperstimulation
        
        มดลูกมรการหดรัดตัวมากกว่าปกติหรือหดรัดตัวแรงมาก ในกรณีนี้ถ้ามี late deceleration เกิดขึ้น จะแปลผลไม่ได้
      - Unsatisfactory
        
        ไม่สามารถแปลผลเนื่องจากกราฟที่บันทึกไม่สามารถอ่านได้ หรือมีการหดรัดตัวของมดลูกน้อยกว่า 3 ครั้งในเวลา 10 นาที