Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ผู้ที่มีปัญหาฆ่าตัวตาย, การพยาบาลแบบองค์รวมบนพื้นฐานทฤษฎีการดูแลด้วยความเอ…
ผู้ที่มีปัญหาฆ่าตัวตาย
การพยาบาลบุคคลที่มีปัญหาฆ่าตัวตาย
การประเมินพฤติกรรมการฆ่าตัวตาย
พูดเรื่องความตาย การฆ่าตัวตาย ต้องการตายและดูเหมือนอยู่ในภาวะคิดหนัก
กลัวว่าจะนอนไม่หลับตอนกลางคืน และกลัวเวลากลางคืน
ซึมเศร้า และร้องไห้บ่อย
แยกตัวอยู่ในห้อง
ตึงเครียด กังวล หมดหวัง สิ้นหวัง
คิดว่าตนเองเป็นโรคร้าย เช่น มะเร็ง วัณโรค จึงไม่อยากให้ครอบครัวล่าบาก
รู้สึกผิดอย่างมากในความเป็นจริง และความคิดฝันหรือรู้สึกไม่มีคุณค่าจึงคิดว่าไม่ควรมีชีวิตอยู่
พูดและคิดเกี่ยวกับการท่าโทษ ความทรมาน และมีคนคิดร้าย
มีท่าทีฟังเสียง (มีประสาทหลอน)
มีท่าทีมีความสุขทันทีทันใดโดยไม่มีเหตุผลหลังจากเศร้าระยะหนึ่ง
เก็บสะสมสิ่งที่จะท่าร้ายตนเอง เช่น ลวด เศษแก้ว มีดหรือของมีคมต่างๆ
มีลักษณะก้าวร้าว หุนหัน เกิดขึ้นอย่างไม่คาดคิด
ให้สิ่งของส่วนตัวกับบุคคลอื่น
มีประวัติพยายามฆ่าตัวตาย
การวินิจฉัยทางการพยาบาล จะมุ่งเน้นการเฝ้าระวังการฆ่าตัวตายหรือการฆ่าตัวตายซ้ำ การส่งเสริมความรู้สึกการมีคุณค่าในตนเอง และการมีส่วนร่วมของครอบครัวในการดูแลผู้ป่วย โดยอาจกำหนดเป้าหมายระยะสั้น เพื่อปูองกันการฆ่าตัวตาย หรือการฆ่าตัวตายซ้ำ เพื่อส่งเสริมความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง และเพื่อให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการดูแลผู้ป่วย ส่าหรับเป้าหมายระยะยาวเพื่อฝึกทักษะในการเผชิญปัญหาอย่างเป็นระบบ และสร้างสรรค์ เพื่อฝึกทักษะในการสร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่น
กิจกรรมการพยาบาล
1) การปฏิบัติการพยาบาลต่อผู้ที่มีพฤติกรรมท่าลายตนเองต้องเริ่มต้นด้วยการเข้าใจถึงปฏิกิริยาของตนต่อพฤติกรรมการฆ่าตัวตาย ทัศนคติ ความคิดเห็น การปฏิบัติการพยาบาลที่เหมาะสม คือ ให้การเข้าหาผู้ป่วยในลักษณะไม่ตัดสินพฤติกรรมผู้ป่วย และเข้าใจถึงความรู้สึกของผู้ป่วย
2) ป้องกันอันตรายให้แก่ผู้ป่วย ไวต่อความรู้สึกผู้ป่วย สนใจผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอ
3) สร้างสัมพันธภาพที่มั่นคงเต็มไปด้วยความไว้ใจ
4) ปฏิบัติต่อผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอ เมื่อผู้ป่วยประสบความสำเร็จให้ค่าชมและสร้างเสริมความสามารถเฉพาะอย่างให้กับผู้ป่วย
5) ช่วยเหลือให้ผู้ป่วยพัฒนาหรือเรียนรู้กลไกการต่อสู้อุปสรรคแบบใหม่ๆ เช่น การเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มบำบัด
6) ให้การพยาบาลต่อปัญหาเฉพาะอย่างของผู้ป่วย เช่น ความโกรธ การสูญเสีย รวมทั้งปัญหาด้านความต้องการทางกาย เช่น อาหาร การพักผ่อน น้ำ
7) ให้ผู้ป่วยได้รู้จัก เข้าใจและยอมรับ ความรู้สึกที่เป็นผลให้เกิดพฤติกรรมทำลายตนเอง
สาเหตุที่ทำให้คนฆ่าตัวตาย (Risk Factors)
ได้แก่
ปรับตัวต่อความตึงเครียดที่ท่วมท้นไม่ได้
รู้สึกถูกทอดทิ้ง โดยเฉพาะวัยรุ่น อาจจะเริ่มทีละน้อย จนกระทั่งรู้สึกว่าตนไม่มีความหมายต่อสังคม
มีความรู้สึกโกรธและไม่เป็นมิตรกับบุคคลอื่น คิดว่าการท่าร้ายตนเองจะมีผลให้คนอื่นเดือดร้อน ซึ่งการกระท่าเช่นนี้เป็นความตั้งใจที่จะเชิด (manipulate) คนอื่น การฆ่าตัวตายเป็นการลงโทษตนเองก็ได้ถ้าได้กระทำผิด
การเพ้อฝัน (Fantasy) คิดไปว่าการฆ่าตัวตายจะได้อยู่ใกล้คนรัก หรือเกิดใหม่ดีกว่านี้
รู้สึกหมดหวัง หมดหนทาง คนที่หมดหวังจะรู้สึกไม่มีความเชื่อมั่นในตนเอง และเชื่อว่าไม่มีหนทางใดๆ ที่จะแก้ปัญหาหนักของตนเองได้ คนหมดหนทางคือคนที่คิดว่าไม่สามารถท่าอะไรให้เกิดความหวังได้อีก
การร้องขอความช่วยเหลือ (A cry for help) คนที่พยายามฆ่าตัวตาย หวังว่าจะดึงความสนใจเข้าหาตัว และได้รับการช่วยเหลือ
มีความคับข้องใจ เกลียดตัวเองหรือลังเลใจ คนประเภทนี้จะพยายามฆ่าตัวตาย (Attempt suicide) และคนพวกนี้ในที่สุดอาจจะตายได้จริงๆ
เพื่อพยายามรักษาหน้า (Save face) หรือเพื่อมีชีวิตใหม่ที่ดีกว่า
ระยะสุดท้ายของการเจ็บป่วยหรือการเจ็บป่วยเรื้อรัง ก็เพื่อจะคอยคุมชีวิตตอนสุดท้ายของตนเองหรือหนีจากความเจ็บปวด ผู้ป่วยพวกนี้จะไม่บ่นอะไรหรือจะปฏิเสธการรักษา ซึ่งเป็นลักษณะทางอ้อมของการฆ่าตัวตาย ซึ่งพบในผู้ป่วยเรื้อรัง
กระบวนความคิดผิดปกติ เช่น หลงผิด ประสาทหลอน จะมีเสียงสั่งให้ฆ่าหรือทำร้ายตัวเอง
ประเภทของการฆ่าตัวตาย (Type of suicide)
ได้แก่
การพยายามฆ่าตัวตาย (Attempted Suicide) เป็นการฆ่าตัวตายด้วยวิธีใดวิธีหนึ่งจริงๆแบ่งได้เป็น 2 แบบ คือ
การฆ่าตัวตายแบบประท้วง (Suicide gesture) ในส่วนลึกของจิตใจบุคคลพวกนี้ไม่มีความปรารถนาที่จะให้ตัวเองตาย ที่ท่าลงไปเพื่อเป็นการประท้วงหรือเรียกร้องความสนใจจากคนอื่นต้องการให้คนอื่นหันมาให้ความสนใจดูแลตนเองมากขึ้น มักเป็นพวกจิตหวั่นไหว และเจ้าอารมณ์
การฆ่าตัวตายแบบรุนแรง (Serious Suicide Attempt) เป็นพวกที่มีความตั้งใจจะท่าร้ายตนเองอย่างรุนแรงเพราะคิดว่าไม่มีทางแก้ปัญหาด้วยวิธีอื่น นอกจากความตาย มักเห็นว่าชีวิตนี้ว่างเปล่าและไร้ความหมาย ขาดที่พึ่งพาอาศัย หมดอาลัยตายอยากในชีวิต การมีชีวิตอยู่ต่อไปนับวันจะมีปัญหาเรื่อยๆ
การฆ่าตัวตายแบบคุกคาม (Threatened Suicide) เป็นพวกที่มีความคิดอยากท่าร้ายตนเองแต่ขณะเดียวกันก็กลัวการกระท่าเช่นนี้ มีความคิดซ้ำๆ บางคนอาจพูดเปรยๆ หรือขู่คนอื่นว่าอยากตาย
การฆ่าตัวตายสำเร็จ (Completed Suicide or Committed Suicide) อาจเกิดขึ้นหลังจากการแสดงอาการเตือนให้รู้แล้วไม่มีใครสนใจ บุคคลผู้พยายามจะฆ่าตัวตายหรือคนที่ไม่ตั้งใจจะฆ่าตัวตายจะตายสำเร็จ หากไปพบเห็นการกระท่าของเขาไม่ทันเวลา
การพยาบาลแบบองค์รวมบนพื้นฐานทฤษฎีการดูแลด้วยความเอื้ออาทรแก่บุคคลที่มีปัญหาสุขภาพจิตและจิตสังคม
นายสิทธิชัย นาวิก รหัสนักศึกษา 612601065