Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เสภาเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกา - Coggle Diagram
เสภาเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกา
ผู้แต่ง
มิกวีแต่งกันหลายคน ตอนที่ไพเราะส่วนมากแต่งในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ ๒)
ไม่ทราบนามแน่ชัด
ลักษณะคำประพันธ์
เป็นคำประพันธ์ประเภทกลอนเสภา
สัมผัสของคำประพันธ์
คำสุดท้ายของวรรคต้น สัมผัสไปยังคำใดคำหนึ่งใน ๕ คำแรกของวรรคหลังสัมผัสวรรคอื่นและสัมผัสระหว่างบทเหมือนกลอนสุภาพ
ที่มาของเรื่อง
เป็นตำนานที่เล่าสืบต่อกันมาในเมืองสุพรรณบุรี และกาญจนบุรี โดยเชื่อกันว่าเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริงในแผ่นดินสมเด็จพระพันวษาแห่งกรุงศรีอยุธยา
วิธีการถ่ายทอด
โดยการ เล่าสืบสืบต่อกันมาเป็นนิทาน โดยต่อมากลายเป็นบทเสภา มีทั้งหมด ๔๓ ตอน ซึ่งตอนขุนช้างถวายฎีกาเป็นตอนที่ ๓๕
เรื่องย่อ
นางวันทอง มีชื่อเดิมว่า พิมพิลาไลย และเป็นเพื่อนเล่นกับ พลายแก้ว และ ขุนช้าง ในตอนเด็ก
เมื่อโตขึ้นนางวันทอง ก็ได้เจอกับขุนแผนอีกครั้ง ซึ่งตอนนั้นขุนแผนบวชอยู่ แล้วทั้งคู่เกิดชอบพอกัน โดยที่ขุนช้างก็ชอบนางวันทองมาก่อนแล้ว
เมื่อเข้าหอได้ไม่นาน พลายแก้วก็ได้คำสั่งให้ไปรบกับเจ้าเมืองเชียงใหม่
เมื่อขุนแผนชนะทัพ ก็ได้เลื่อนขั้นเป็นขุนแผน และได้ลูกสาวของพระเจ้าเชียงใหม่มาเป็นภรรยา
ทางด้านของขุนช้าง ขุนช้างได้ทำการหลอกนางวันทอง ว่าพลายแก้วเสียชีวิตแล้ว แต่นางวันทองไม่เชื่อ
เมื่อแม่ของนางวันทองรู้ข้าว จึงเกรงว่าลูกสาวจะกลายเป็นม่ายหลวง จึงทำการบังคับให้นางวันทองแต่งงาน
เมื่อนางวันทองรู้เข้าว่าขุนแผนมีภรรยาใหม่ ก็เสียใจและโกรธแค้น
เมื่อลูกสาวของเจ้าเมืองเชียงใหม่ก็ล้มป่วย ขุนแผนจึงฝากเวรไว้กับขุนช้าง
แต่ขุนช้างกลับไปทูลสมเด็จพระพันวษาว่าขุนแผนหนีเวร จึงทำให้สมเด็จพระพันวษาลงโทษ โดยการไม่ให้ขุนแผนเจอกับลูกสาวเจ้าเมืองเชียงใหม่อีก
10.ขุนแผนโกรธขุนช้างมาก จึงวางแผนจะไปชิงตัวนางวันทอง บวกกับขุนแผนยังคงรักนางวันทองอยู่
11.นางวันทองยอมตามไปกับขุนแผน เพราะยังคงรักขุนแผนอยู่เช่นกัน
12.ขุนช้างจึงยื่นฎีการ้องทุกข์กับสมเด็จพระพันวษา
13.ต่อมาขุนแผนก็ติดคุก เพราะต้องการจะไปขอลูกสาวเจ้าเมืองเชียงใหม่คืน ซึ่งนั่นทำให้สมเด็จพระพันวษาโกรธมาก
14.ขุนช้างจึงให้คนของเขาไปชิงตัวนางวันทองมา ซึ่งชิงได้สำเร็จ
15.นางวันทองได้ให้กำเนิดลูก ที่ชื่อ ''พลายงาม '' ซึ่งเป็นลูกของนางวันทอง กับขุนแผน
ขุนช้างคิดจะฆ่าพลายงาม แต่พลายงามรอด เพราะได้ผีพรายของขุนแผนช่วยไว้ ซึ่งต่อมานางวันทองก็รู้ จึงนำตัวของพลายงามไปฝากไว้กับแม่
เมื่อพรายงามโตขึ้นจึงต้องการที่จะช่วยพ่อออกจากคุก และ ช่วยแม่ออกมาจากขุนช้าง ซึ่งพรายงามช่วยทั้งสองได้สำเร็จ
ต่อมาขุนช้างก็ได้ร่างฎีกา เพื่อยื่นฟ้องอีกครั้ง
สมเด็จพระพันวษาจึงให้นางวันทองเป็นคนเลือกว่าจะอยู่กับใคร ระหว่างขุนช้าง กับขุนแผน
นางวันทองกลับตอบเป็นกลาง ทำให้สมเด็จพระพันวษาโกรธมาก จึงสั่งให้ประหารนาง แม้พลายงามขออุทธรณ์ แต่ก็สายไปแล้วเพราะเพชรฆาตได้สังหารวันทองเสียแล้ว
