Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลผู้ใหญ่ที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติข…

- - - - Cardiac output
      - Blood volume
      - Resistance
        
        Flexibility of arterial wall
        
        Diameter of artery
        
        Thickness
    - - Essential or primary hypertension
        
        เกี่ยวพันการปฎิบัติตัวเช่น การรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย
      - Secondary hypertension
        
        โรคเกี่ยวกับไต และต่อมหมวกไต
    - - ระดับความดันโลหิตปกติ
        
        ต่ำกว่า 120/80 mmHg
      - ระดับความดันโลหิตสูง
        
        Prehypertension ความดันโลหิตอยู่ในช่วง 120/80-139/89 mmHg
        
        Stage 1 ความดันโลหิตอยู่ในช่วง 140/90-159/99 mmHg
        
        Stage 2 ความดันโลหิตตั้งแต่ 160/100 mmHg เป็นต้นไป
      - ระดับความดันโลหิตที่สูงมากขั้นวิกฤติ (Hypertensive crisis)
        
        Hypertensive urgency มีความดันโลหิตสูง ตั้งแต่ 180/110 mmHg เป็นต้นไป แต่ยังไม่มี อวัยวะเป้าหมายที่สำคัญถูกทำลาย
        
        Hypertensive emergency มีความดันโลหิตสูง ตั้งแต่ 180/110 mmHg เป็นต้นไป และมีสัญญาณของอวัยวะเป้าหมายที่สำคัญถูกทำลาย เช่น ตา ไต หัวใจ สมองและหลอดเลือด
    - - ปัจจัยที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้ (Non modifiable risk factor)
        
        ประวัติครอบครัว พันธุกรรมและปัจจัยหลายอย่าง
        
        อายุ (Age) ความดันโลหิตสูงแบบปฐมภูมิพบบ่อยในช่วงอายุ 30-50 ปี
        
        เพศ (Sex) ผู้ชายมีความเสี่ยงที่จะเป็นความดันโลหิตสูงมากกว่าผู้หญิง
        
        เชื้อชาติ (Race) ผิวดำ ขาวเหลือง
      - ปัจจัยเสี่ยงที่เปลี่ยนแปลงได้ (Modifiable risk factor)
        
        อ้วนมาก (Obesity) โดยเฉพาะอ้วนลงพุง
        
        ภาวะ (Stress) ตัวกระตุ้นทำให้มีภาวะเครียด
        
        สารอาหาร โดยเฉพาะโซเดียม
        
        สารเสพติด บุหรี่ แอลกอฮอล์
        
        ออกกำลังกายหรือมีกิจกรรมทางกายน้อย (Inactivity)
    - - ตัวรับความดันโลหิตและตัวรับเคมีในหลอดเลือดแดง (Arterial baroreceptor and chemoreceptor)
      - การควบคุมปริมาตรน้ำในร่างกาย
      - ระบบเรนนินแอนจิโอเทนซิน
      - การควบคุมตัวเองของหลอดเลือด (Vascular autoregular)
    - - ปวดศีรษะ ลักษณะอาการปวดมักจะปวดที่ท้ายทอย โดยเฉพาะช่วงเช้าหลังตื่นนอน และมักค่อยๆ ดีขึ้นและหายไปเอง
      - เวียนศีรษะ มึนงง ซึ่งอาจเกิดจากสมองขาดเลือดชั่วขณะ อาจมีอาการคล้ายจะเป็นลม
      - เลือดกำเดาไหล แต่ไม่พบบ่อย
      - หายใจลำบากขณะออกแรงหรือทำงานหนัก หรือหายใจลำบากขณะนอนราบ
      - เจ็บหน้าอกจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
      - ปัสสาวะมาก กระหายน้ำ ใจสั่น
    - - การรักษาแบบไม่ใช้ยา
      - การรักษาโดยการใช้ยา
        
        ยาขับปัสสาวะกลุ่ม Potassium sparing diuretic
        
        ยาขับปัสสาวะกลุ่ม Loop diuretic
        
        ไธอะไซด์ (Thiazide)
      - ยาต้านอะดรีเนอจิก (แอลฟาและเบตารีเซฟเตอร์)
      - ยาต้านแคลเซี่ยมเข้าเซลล์
      - ยาต้านระบบเรนินแอนจิโอเทนซิน
  - - - Ischemia stroke
        
        Thrombosis
        
        Emboli
      - Hemorrhagic stroke
        
        Intracerebral hemorrhage
        
        Subarachnoid hemorrhage
    - - ระยะเฉียบพลัน (Acute stage)
        
        ระยะ 24 - 48 ชั่วโมง ผู้ป่วยมีอาการหมดสติ มีภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
      - ระยะหลังเฉียบพลัน (Post acute stage)
        
        ผู้ป่วยเริ่มมีอาการคงที่ 1- 14 วัน
      - ระยะฟื้นฟูสภาพ (Recovery stage)
        
        3 เดือนแรก
      - อาการของสมองขาดเลือดชั่วคราว
        
        มีอาการอ่อนแรง ปากเบี้ยว พูดไม่ชัด อยู่ประมาณ 2-30 นาที
        
        10-15% จะเกิดโรคหลอดเลือดสมองภายใน 3 เดือนหลังเกิด TIA ครั้งแรก
        
        เป็นอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทที่เกิดขึ้นชั่วขณะโดยมีสาเหตุมาจากการขาดเลือดและหายเป็นปกติในเวลาภายใน 24 ชั่วโมง
    - - ปัจจัยเสี่ยงที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้
        
        อายุ
        
        เพศ
        
        ประวัติครอบครัว
        
        ประวัติเคยเป็น โรคหลอดเลือดสมอง
        หรือ Stroke มาก่อน
      - ปัจจัยเสี่ยงที่เปลี่ยนแปลงได้
        
        เป็น HT, DM, สูบบุหรี่, สุรา หรือยาเสพติด
        
        โรคของ carotid artery disease และ peripheral
        
        ไขมันในเลือดสูง
        
        อ้วน ไม่ออกกำลังกาย
    - - ประวัติ
        
        ประวัติโรคหลอดเลือดสมอง โรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย
        
        โรคร่วม ความดันโลหิตสูง เบาหวาน
      - การตรวจร่างกาย
        
        อ่อนแรงของร่างกายครึ่งซีกชาครึ่งซีก
        
        เวียนศีรษะ ร่วมกับเดินเซ
        
        พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง
      - การตรวจพิเศษ
        
        CT scan, angiogram, MRI
    - - การรักษา Ischemic Stroke
        
        ให้ยาละลายลิ่มเลือด
        
        อายุมากกว่า 18 ปี
        
        อาการทางระบบประสาทที่สามารถวัดได้โดยใช้ NIHSS
        
        ผล CT scan ของสมองไม่พบเลือดออก
        
        การให้ยา ASA 48 ชั่วโมงหลังได้รับยาฉีด
        
        การให้การพยาบาลขณะและหลังในยาละลายลิ่มเลือด
        
        ผู้ป่วย/ญาติเข้าใจประโยชน์หรือโทษที่จะเกิดจากการรักษา
      - กรณีที่เป็น Stroke ประเภทที่หลอดเลือดแตกและมีเลือดออกในสมอง ต้องได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัด
      - ให้คำแนะนำเกี่ยวกับอาการเตือน Stroke แก่ผู้ป่วยและครอบครัว
  - - - ระยะแรก มีอาการปวดบริเวณขา และหลังเท้ารุนแรง
      - มีอาการปวดน่องร่วมด้วยเวลาเดิน เดินไม่ได้ไกล เป็นตะคริว
      - หลังเดินหรือออกกำลังกาย อาการหายไปเมื่อพัก
      - อาการเหล่านี้เรียกว่า Intermittent Claudication
      - ระยะต่อมาจะมีแผลเรื้อรัง ตามนิ้วมือ นิ้วเท้า ในที่สุดอาจถูกตัดนิ้วมือและเท้าได้
    - - เบื้องต้นจากประวัติ
      - การตรวจ ABI หรือ Droppler ultrasound, Artheriograms
    - - งดสูบบุหรี่
      - รักษาแผลเรื้อรังที่เท้า
      - ให้ยาขยายหลอดเลือด แก้ปวด ตามอาการ
      - ให้ยา NSIAD เมื่อมีอาการหลอดเลือดดำอักเสบ
      - การรักษาโดยการผ่าตัด
        
        Debride
        
        Lumbar sympathectomy
        
        การผ่าตัดหลอดเลือดซึ่งมักไม่ได้ผลเพราะหลอดเลือด
    - - ABI อยู่ในช่วง 0.3 – 0.8 Claudication
      - ABI น้อยกว่าหรือเท่ากับ 0.3 Rest pain
  - - - แรงดันของความดันโลหิต
      - การอักเสบจากโรคที่เกิดจากภูมิคุ้มกัน
      - โรคติดเชื้อบางชนิด เช่น Chlamydia pneumoniae or Helicobacter pylori)
      - สารเคมีในร่างกาย
    - - การสูบบุหรี่
      - ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน
      - ประวัติการป่วยเป็นโรคหลอดเลือดตีบก่อนวัยในครอบครัว
      - เพศ อายุ
    - - คล้ายหลอดเลือดแดงอักเสบ คือ จะมีอาการปวดรุนแรงบริเวณที่หลอดเลือดแดงไปเลี้ยง เช่น บริเวณ แขน ขา น่อง
    - - การดูแลรักษาแบบประคับประคอง
      - การรักษาด้วยยา
        
        ยาต้านเกล็ดเลือด Anti-Platelet Agents
        
        Anticoagulation Agents – ยาละลายลิ่มเลือด
      - การผ่าตัด
        
        Balloon angioplasty
        
        Bypass
      - การพยาบาลหลังผ่าตัด
        
        จัดท่านอนราบขาเหยียดตรง ห้ามงอ ห้ามเอาหมอนรองใต้เข่า
        
        สังเกตออาการ Bleeding, pain, infection, ขาดเลือด, หายใจและวิตกกังวล
        
        เฝ้าระวังภาวะเลือดออกง่าย
        
        คำแนะนำป้องกันกลับเป็นซ้ำ ได้แก่ งดบุหรี่ ควบคุมไขมันในเลือด
        
        สังเกตอาการผิดปกติ 6 P ได้แก่ ปวดขามาก ไข้ แขนขาอ่อนแรง เย็น คลำชีพจรไม่ได้ แผลตัดเชื้อให้มาพบแพทย์
  - - - การเกิดยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีปัจจัยเสริมที่ทำให้เกิดหลอดเลือดขอดเพิ่มขึ้น คือ การยืนนานๆ การตั้งครรภ์ ความร้อน
      - เพศ พบว่าเพศหญิงมีอัตราการเกิดสูงกว่าเพศชาย
    - - เกิดจากลิ้นกั้นในเลือดเลือดเสียหน้าที ทำให้การไหลเวียนเลือดผิดปกติ ไม่สามารถไล่เลือดให้ไหลกลับสู่หัวใจได้หมด
      - เกิดการคั่งของเลือดในหลอดเลือดดำ ทำให้หลอดเลือดดำขยายตัวกว้างใหญ่ขึ้น ยาวขึ้นและหงิกงอ
      - พบได้บ่อยบริเวณขา น่อง ข้อเท้า และหลังเท้า
    - - ปวดตื้อ ๆ บริเวณขา กล้ามเนื้อเป็นตระคริว
      - มีอาการเมื่อยล้าขามากผิดปกติ
      - ถ้าเป็นเส้นเลือดขอดในระดับรุนแรง จนมีหลอดเลือดอุดตัน จะมีอาการบวมปวด ขามีสีคล้ำ
    - - ตรวจ Bodiettrendendelenberg test
      - ตรวจ Ultrasonography และ venography
    - - รักษาแบบประคับประคอง
      - การผ่าตัดนำหลอดเลือดที่ขอดออก
        
        หลังผ่าตัดพยาบาลควรตรวจสอบเกี่ยวกับการตกเลือด (Hemorrhage)
        
        ควรคลำ pedal pedis pulse ตรวจการทำหน้าที่ของ Motorและ Sensory ของขาทุก 2 ชั่วโมง เป็นเวลานาน 8 ชั่วโมงหลังผ่าตัด
        
        คลายผ้ายืดวันละ 3 ครั้ง และพันใหม่ทุกครั้ง
        
        ผู้ป่วยฟื้นแล้วสามารถเดินได้ตั้งแต่วันแรก
        
        แนะนำเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
        
        ห้ามนั่งไขว่ห้าง
        
        หลีกเลี่ยงการยืนนาน ๆ
        
        สวม Elastic stocking
        
        ลุกเคลื่อนไหว ทุก 35-45 นาที เมื่อนั่งนาน หรือเดินทางด้วยเครื่องบิน
  - - - การอักเสบของผนังหลอดเลือดดำร่วมกับการอุดตันโดยลิ่มเลือดที่หลอดเลือดดำ
    - - ปวดบริเวณที่เกิดหลอดเลือดอักเสบ บวม แดง มีการขาดเลือดของอวัยวะที่มีการอุดตัน
    - - อ้วน ตั้งครรภ์ ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด
    - - ให้ยาขยายหลอดเลือด และยาละลายลิ่มเลือด
      - ถ้ารักษาด้วยยาไม่ได้ผลทำการผ่าตัดขยายหลอดเลือดหรือเอาก้อนเลือดออก
    - - ห้ามวิ่ง เดินนาน หรือยกน้ำหนัก
      - ใส่ผ้ายืดหรือถุงน่องรัดขาไว้
      - ห้ามใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมน
      - ดูแลป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำโดยการจัดการปัจจัยเสี่ยง
      - ลดน้ำหนัก
  - - - ปกติเลือดในหลอดเลือดดำจะไหลเวียนอยู่ตลอดเวลา แต่เมื่อมีภาวะที่เลือดดำหยุดไหลเวียนและจับแข็งตัวเป็นภาวะ Trombosis
      - Thrombosisในหลอดเลือดเรียกภาวะนี้ว่าลิ่มเลือดคั่งในหลอดเลือดดำ(blood clot) ภาวะนี้อาจจะเกิดร่วมกับการอักเสบของหลอดเลือดดำ
      - thromboplebitis คือมีทั้งลิ่มเลือดและการอักเสบของหลอดเลือด
    - - หลอดเลือดดำได้รับอันตราย เช่นอุบัติเหตุกระดูกหัก
      - เลือดในหลอดเลือดมีการไหลเวียนช้าลง
      - การที่เลือดมีการแข็งตัวง่าย
    - - คนแก่ นอนไม่เคลื่อนไหวมากว่า 3วัน
      - อัมพาต การเข้าเผือก
      - การที่ต้องนั่งรถ รถไฟ เครื่องบิน หรือนั่งไขว่ห้าง
      - การใช้ยาคุมกำเนิด ฉีดยาเสพติด
    - - อาการบวมที่เท้าเนื่องจากการไหลกลับของเลือดไม่ดีมักจะบวมข้างเดียว
      - เส้นเลือดโป่งพอง
      - ปวดกล้ามเนื้อหรือเป็นตะคริวพบได้ครึ่งหนึ่งของผู้ป่วย
      - เวลากระดกข้อเท้าจะทำให้ปวดมากขึ้น
    - - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจพิเศษ
        
        venography
        
        venous ultrasound
        
        MRI
    - - วิตามินอีช่วยลดการเกิดโรค
      - การป้องการคือการลดปัจจัยเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือด
      - ต้องรีบให้การรักษาโดยรับตัวไวในโรงพยาบาล
        
        เลือกให้ heparin หรือ low molecular weight heparin หลังจากนั้นต้องให้ warfarin เพื่อป้องกันลิ่มเลือดอีก 3 เดือน